Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Múa dân gian Tây Nguyên trong đời sống đương đại

PV - 16:43, 08/08/2020

Múa dân gian của các tộc người thiểu số ở Tây Nguyên luôn gắn với các phong tục, lễ hội truyền thống. Vốn văn hóa đặc sắc và độc đáo này là nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều nghệ sĩ, biên đạo múa tìm hiểu, khám phá để dàn dựng nên những tác phẩm nghệ thuật trứ danh, phục vụ công chúng trong đời sống đương đại.

Biểu diễn múa dân gian trong lễ hội đường phố tại Festival Cà phê Buôn Ma Thuột. Ảnh: Hoàng Gia
Biểu diễn múa dân gian trong lễ hội đường phố tại Festival Cà phê Buôn Ma Thuột. Ảnh: Hoàng Gia

Đến nay, đã có không ít nghệ sĩ, biên đạo múa trên địa bàn Tây Nguyên thành danh với nhiều tác phẩm nghệ thuật nhờ khai thác các điệu múa dân gian ở đây. Tiêu biểu như người Jrai, Bana, Sê Đăng, Êđê có điệu múa Kông Kor, múa theo tiếng chiêng Aráp, theo điệu hát Ayrây, theo nhịp trống H’gơr, hay phỏng theo tư thế bay lượn tuyệt đẹp của con chim Grưh... Khi lễ hội được mở ra, hoặc trong nghi thức thực hành văn hóa của mỗi cộng đồng, dân tộc thì những điệu múa ấy được gái trai, già trẻ thực hiện.

Theo Nghệ sĩ Nhân dân Y San Alêo (Đoàn Ca múa dân tộc Đắk Lắk), họ gọi đó là xoang và cùng nhau xoang thâu đêm, suốt sáng trên nền nhạc của chiêng, của trống và nhiều loại nhạc cụ tre nứa mộc mạc, gần gũi khác. Từ chất liệu dân gian đặc trưng này, trong những thập niên 80 – 90 của thế kỷ trước, Nghệ sĩ Nhân dân đầu tiên của vùng đất Tây Nguyên là cụ Y Brơm (người Bana) đã kế thừa và sáng tạo nên những tác phẩm múa hiện đại, tiêu biểu như “Múa trống Tây Nguyên”, “Múa khiên”, “Múa giã gạo đêm trăng”… được công chúng yêu nghệ thuật trong nước và bạn bè quốc tế đón nhận, ái mộ.


Du khách thích thú với các điệu múa của đồng bào Tây Nguyên. Ảnh: Ánh Ngọc
Du khách thích thú với các điệu múa của đồng bào Tây Nguyên. Ảnh: Ánh Ngọc

Những tác phẩm này của ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học - Nghệ thuật vào năm 2002. Nghệ sĩ Nhân dân Y San Alêo cho biết lúc sinh thời, cố Nghệ sĩ Nhân dân Y Brơm gần như “nhập tâm” vũ điệu dân gian Kông Kor của người Bana, Jrai - và trong quá trình sáng tác của mình, ông lấy đó làm cảm hứng chủ đạo để dàn dựng hơn 20 tác phẩm nghệ thuật múa hiện đại nhưng thấm đẫm tinh thần và bản sắc văn hóa dân gian Tây Nguyên.

Tiếp nối cố Nghệ sĩ Nhân dân Y Brơm, hiện có nhiều biên đạo múa đi theo đường hướng này. Ở Đoàn Ca múa dân tộc Đắk Lắk đang nổi lên một số gương mặt tiêu biểu: H’Diễm Mlô, Y Del Buôn Krông, Đoàn Ngọc Trang và đặc biệt là Lê Loan gắn liền với những tác phẩm nghệ thuật múa xuất sắc, được giới chuyên môn đánh giá cao qua các kỳ Hội diễn toàn quốc gần đây như “Giai điệu của chiêng”, “Lễ trưởng thành” và “Vòng đời”. Nữ biên đạo múa Lê Loan chia sẻ: Những tác phẩm ấy được chị dày công nghiên cứu, tìm hiểu và cách điệu từ chất liệu dân gian của người Êđê, M’nông, Jrai.

Múa trong Lễ hội mừng mùa của người Sê Đăng được cách điệu để trình diễn tại Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột năm 2019. Ảnh: Hoàng Gia
Múa trong Lễ hội mừng mùa của người Sê Đăng được cách điệu để trình diễn tại Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột năm 2019. Ảnh: Hoàng Gia

Trại sáng tác âm nhạc và múa Tây Nguyên - 2020 thu hút hơn 80 nghệ sĩ trong cả nước tham gia hội thảo, trao đổi kinh nghiệm sáng tác và biên đạo múa đương đại; đồng thời đi thực tế tại một số huyện: Lắk, Krông Năng, Ea H’leo, Krông Ana nhằm tìm hiểu vốn dân ca, dân vũ của người dân tộc thiểu số tại chỗ, phục vụ hoạt động sáng tác cho hai chuyên ngành âm nhạc và múa.

Từ nhịp xoang bình dị của các tộc người thiểu số nói trên được thể hiện trong những dịp hội hè, hay nghi thức thực hành văn hóa (làm lễ trưởng thành, cúng nhà mồ, đón hồn chiêng), được nữ biên đạo múa Lê Loan quan sát tỉ mỉ, sau đó tìm cách phát triển “ngôn ngữ” múa giàu tính dân gian ấy trở thành những mảng, miếng nghệ thuật của hình thể và động tác có chủ đích (chủ đề) hơn trong mọi không gian đời sống đương đại nhằm phục vụ đông đảo công chúng trong nước và quốc tế.

Nghệ sĩ Nhân dân Y San Alêo tự hào rằng, bất kỳ ai đến Tây Nguyên đều mê đắm với nhịp xoang của người dân tộc thiểu số ở đây. Vốn văn hóa giàu bản sắc và độc đáo của họ, trong đó có múa dân gian là nguồn cảm hứng bất tận để giới nghệ sĩ, biên đạo múa tìm hiểu, khai thác và sáng tạo nên những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, hiện đại nhưng không xa rời truyền thống.

Và cũng vì thế mà mới đây, từ ngày 20 đến ngày 25-7, Cục Biểu diễn nghệ thuật (Bộ VH-TT-DL) phối hợp với Sở VH-TT-DL tỉnh Đắk Lắk tổ chức Trại sáng tác âm nhạc và múa Tây Nguyên - 2020, tạo điều kiện cho nhiều nghệ sĩ trong khu vực và cả nước gặp gỡ, chia sẻ để hiểu và yêu thêm con người cũng như mảnh đất này. 


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.