Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lễ "Ét đông" của nhóm Giơ Lâng (Ba Na) trở thành Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

PV - 11:00, 01/06/2021

Ngày 31-5, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công bố quyết định công nhận 10 di sản văn hóa phi vật thể vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có lễ "Ét đông" (Tết ăn con dúi) của nhóm Giơ Lâng (Ba Na).

Già làng chuẩn bị làm lễ “Ét đông” tại nhà Rông. Ảnh: CTV
Già làng chuẩn bị làm lễ “Ét đông” tại nhà Rông. Ảnh: CTV

Nhóm Giơ Lâng là một nhánh của người Ba Na sống tập trung chủ yếu ở xã Tân Lập và xã Đăk T’Re, huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum. Lễ Et Đông (Tết ăn con dúi) là một trong những lễ hội đặc sắc của họ.

Đối với người Giơ Lâng, con dúi là con vật được nhóm người Giơ Lâng Ba Na tôn kính và thờ Thần Dúi, xem Dúi là con vật thiêng, biểu tượng của sự cần cù, siêng năng và ấm no.

Lễ "Ét đông" thường được tổ chức vào 2 ngày đầu tháng Mười dương lịch hàng năm, khi cây lúa bắt đầu trổ bông, ngậm hạt. Lễ hội để cầu mong một năm thu hoạch mùa màng thuận lợi, người dân trong buôn được ấm no, hạnh phúc, cũng là dịp để tổ tiên, ông, bà về thăm con cháu. Lễ hội cũng là dịp gắn kết tình cảm của cả cộng đồng làng.

Sau khi ngày lễ “Ét đông” được già làng ấn định, mỗi gia đình khi đi rừng hay lên nương rẫy đều chú ý tìm cho được ít nhất là một con dúi, mang về làm sạch ruột, ướp muối, luộc chín rồi treo lên giàn bếp để dành. Đồng thời họ cũng chuẩn bị một ghè rượu thật ngon. Đây là hai lễ vật bắt buộc, không thể thiếu để dâng lên Yàng trong ngày lễ.

Mặc dù lễ “Ét đông” chỉ diễn ra có hai ngày hai đêm nhưng mọi gia đình đều khẩn trương chuẩn bị công phu từ nhiều ngày trước đó. Một số trai trẻ được già làng phân công vào rừng chặt le về làm cây nêu trước nhà Rông và dựng ở cổng làng để đón chào khách.

Con dúi sau khi luộc chín, được cắm vào một que tre nhọn, từ đầu đến đuôi được trang trí bằng những hạt cườm đủ màu sắc và bằng những vật liệu cách điệu, tượng trưng cho nền sản xuất nông nghiệp, nương rẫy. Trên đầu que được cột một ngọn đèn làm từ sáp ong. Trên cây que còn có biểu tượng của cây cung để xua đuổi những điều không may mắn, một ít bông gòn để cầu mong sự phồn thịnh cho gia chủ.

Điểm đặc biệt của những cây nêu trong ngày lễ “Ét đông” là biểu tượng của bông lúa được những nghệ nhân thể hiện hết sức sinh động. Họ dùng dao nạo lớp vỏ của cây le tạo thành những sợi dài tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở của cây lúa, loại thức ăn nuôi sống con người từ bao đời nay. Bên cạnh đó, họ cũng chuẩn bị một cây cỏ tranh bỏ vào ống tre, một ít lá chuối tươi và một ghè rượu ngon nhất, đựng trong chiếc ghè quý nhất.

Trước khi được tổ chức tại nhà Rông, từ tinh mơ, các gia đình tự tổ chức cúng Tết “Ét đông” tại gia đình của mình.

Thực hiện nghi thức đốt lửa cầu mong mùa màng bội thu ở vị trí trung tâm nhà Rông. Ảnh: CTV
Thực hiện nghi thức đốt lửa cầu mong mùa màng bội thu ở vị trí trung tâm nhà Rông. Ảnh: CTV

Khi bắt đầu mặt trời mọc, già làng ra nhà rông đánh một hồi trống báo hiệu cho dân làng biết đã đến giờ hành lễ.

Già làng là người đến sớm nhất, ché rượu của già làng được đặt ở chính giữa nhà rông. Sau đó các hộ trong làng cứ theo thứ tự đã quy định, buộc xen kẽ phần lễ của mình vào những cây cột được bố trí thành một hàng dài chính giữa nhà rông.

Sau khi mọi người đã tề tựu đông đủ, già làng lại đánh lên một hồi trống dài báo hiệu lễ hội bắt đầu.

“Ét đông” là một trong những lễ hội quan trong đối với người Giơ Lâng Ba Na ở Tây Nguyên. Theo quan niệm của người dân nơi đây, chỉ sau khi tổ chức lễ “Ét Đông”, người Ba Na Jơ Lưng mới được phép triển khai những việc lớn của gia đình, như làm nhà mới, sửa nhà cũ, cưới hỏi, mua trâu, bò…

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Di sản văn hóa nguồn lực để phát triển du lịch miền núi

Di sản văn hóa nguồn lực để phát triển du lịch miền núi

Giữa núi rừng miền Tây xứ Thanh, tiếng chiêng trầm hùng không chỉ là âm thanh, mà còn là nhịp tim, sợi dây gắn kết cộng đồng. Những nghệ nhân đã dành cả đời gìn giữ, trao truyền di sản ấy, tạo nền tảng quý giá cho phát triển du lịch bền vững nơi miền núi Thanh Hóa.
Tin nổi bật trang chủ
Người dân đội mưa xem bắn pháo hoa tầm cao tại Gia Lai

Người dân đội mưa xem bắn pháo hoa tầm cao tại Gia Lai

Tin tức - Ngọc Thu - 25 phút trước
Tối 2/9, mặc cho cơn mưa rào nặng hạt, hàng ngàn người dân Gia Lai vẫn háo hức đến Quảng trường Đại đoàn kết (phường Pleiku) để xem màn bắn pháo hoa tầm cao trong chương trình nghệ thuật đặc biệt Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Hồ Thác Bà - Hướng tới trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ Quốc tế vào năm 2040

Hồ Thác Bà - Hướng tới trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ Quốc tế vào năm 2040

Du lịch - Tuấn Ninh - Hoàng Yên - 33 phút trước
Hồ Thác Bà, tỉnh Lào Cai đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch Quốc gia hồ Thác Bà đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 và Quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch Quốc gia hồ Thác Bà đến năm 2040. Theo đó, xác định hồ Thác Bà là Khu du lịch Quốc gia trọng tâm của vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, với các sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với giá trị văn hóa dân tộc và hệ sinh thái hồ.
Khởi đầu năm học mới bằng niềm vui trọn vẹn

Khởi đầu năm học mới bằng niềm vui trọn vẹn

Giáo dục - Lê Hường - 33 phút trước
Những dãy phòng học mới khang trang đang dần hoàn thiện, cùng với bước chân bền bỉ của thầy cô, già làng, trưởng buôn trên hành trình đến từng nhà vận động học sinh ra lớp. Sự đồng lòng ấy là khởi đầu trọn vẹn cho năm học mới, tạo nền tảng vững chắc cho sự nghiệp “trồng người” ở tỉnh Đắk Lắk.
Cà Mau đón hơn 120.000 lượt khách du lịch dịp lễ Quốc khánh 2/9

Cà Mau đón hơn 120.000 lượt khách du lịch dịp lễ Quốc khánh 2/9

Du lịch - Tào Đạt - 1 giờ trước
Theo thông tin từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau, dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 năm nay, lượng khách tham quan và lưu trú tại các điểm du lịch trên địa bàn tăng vọt so với cùng kỳ.
“Thổi hồn” vào gốm truyền thống

“Thổi hồn” vào gốm truyền thống

Sắc màu 54 - Lê Hường - 2 giờ trước
Sản phẩm gốm của người Mnông nguyên bản màu đen tuyền, không hoa văn, nay được “thổi hồn” bằng các họa tiết như muông thú, cảnh vật thiên nhiên, vật dụng sinh hoạt quen thuộc, gần gũi. Gốm đen được “thổi hồn” sinh động hơn, hấp dẫn hơn, tăng thêm giá trị truyền thống.
Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Cơn mưa lớn kéo dài suốt hai ngày qua đã khiến nhiều khu vực tại Hà Nội chìm trong biển nước. Tính đến 15h ngày 27/8, các tuyến đường huyết mạch như Quốc lộ 70 và Đại lộ Thăng Long đoạn qua phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm cũ) bị ngập sâu nghiêm trọng, gây tê liệt giao thông và ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.
Người dân Cần Thơ ôn lại lịch sử vẻ vang trong chương trình kỷ niệm 80 năm Quốc khánh

Người dân Cần Thơ ôn lại lịch sử vẻ vang trong chương trình kỷ niệm 80 năm Quốc khánh

Tin tức - Tào Đạt - 23:00, 02/09/2025
Họp mặt kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, tại TP. Cần Thơ, thu hút sự quan tâm của hàng nghìn người dân. Đây là dịp quân và dân thành phố ôn lại truyền thống lịch sử vẻ vang, củng cố lòng yêu nước và khát vọng xây dựng Cần Thơ nói riêng và đất nước nói chung ngày càng giàu đẹp.
Mãn nhãn

Mãn nhãn "đại tiệc" pháo hoa mừng Quốc khánh 2/9

Thời sự - Thúy Hồng - 22:44, 02/09/2025
Hàng vạn người dân mãn nhãn chiêm ngưỡng màn bắn pháo hoa rực sáng trên bầu trời Hà Nội chào mừng Quốc khánh 2/9.
Giá trị đọng lại của Điều còn mãi 2025: Xuất sắc, đổi mới, cởi mở và khiêm nhường

Giá trị đọng lại của Điều còn mãi 2025: Xuất sắc, đổi mới, cởi mở và khiêm nhường

Thời sự - Tình Lê - Mỹ Anh - 22:24, 02/09/2025
"Bốn giá trị đọng lại sau chương trình của Hòa nhạc Quốc gia 'Điều còn mãi' chỉ có thể gói gọn trong bốn từ: xuất sắc, đổi mới, cởi mở và khiêm nhường", thạc sĩ quản trị văn hoá Nguyễn Đình Thành khẳng định.
Buôn cổ của đồng bào Ê Đê hút khách dịp Quốc khánh

Buôn cổ của đồng bào Ê Đê hút khách dịp Quốc khánh

Kinh tế - Lê Hường - 20:01, 02/09/2025
Không gian mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của người Ê Đê cùng văn hóa ẩm thực đặc sắc, buôn cổ giàu đẹp nhất Tây Nguyên trở thành điểm đến hấp dẫn mà du khách lựa chọn trong dịp lễ Quốc khánh 2/9.
Sôi động giải bơi đua vỏ lãi ở vùng đồng bào Khmer, chào mừng 80 năm Quốc khánh

Sôi động giải bơi đua vỏ lãi ở vùng đồng bào Khmer, chào mừng 80 năm Quốc khánh

Tin tức - Tào Đạt - 19:15, 02/09/2025
Ngày 2/9, UBND xã Mỹ Tú, TP. Cần Thơ đã tổ chức giải bơi đua vỏ lãi Composite. Đây là sự kiện gắn kết cộng đồng, tôn vinh nét đẹp truyền thống của đồng bào Khmer Nam Bộ và chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh.