Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lễ cúng giọt nước của người Gia Rai ở làng Ia Krêl

Thùy Dung - 18:04, 22/02/2021

Vào khoảng tháng 10 -11 hằng năm, khi cây lúa trên nương đã trĩu nặng bông, dân làng Krêl (xã Ia Krêl, huyện Đức Cơ, Gia Lai) lại họp bàn để tổ chức Lễ cúng giọt nước nhằm cầu xin Yàng và các đấng thần linh cho dân làng sức khỏe, một năm mưa thuận gió hòa, lúa thóc đầy kho. Nghi thức này được người làng truyền lại từ bao đời nay, trở thành một nét đẹp văn hoá tâm linh được dân làng Krêl và đồng bào Tây Nguyên gìn giữ.

Các thầy cúng của làng Krêl đang chuẩn bị cho nghi thức cúng
Các thầy cúng của làng Krêl đang chuẩn bị cho nghi thức cúng

Giữ gìn mạch nguồn của sự sống

Già làng Rơ Châm Bôm ở làng Krêl, xã Ia Krêl) năm nay đã ngoài 80 tuổi kể rằng, người Gia Rai khi xưa lập làng thường chọn nơi có nguồn nước dồi dào như gần sông, suối để phục vụ đời sống của con người và lao động sản xuất. Để tạ ơn thần linh, người làng hằng năm vẫn tổ chức Lễ cúng giọt nước và cầu xin một năm mới sức khỏe, mưa thuận gió hòa, lúa thóc về đây kho,…

Tuy nhiên, già Rơ Châm Bôm cũng như bao đồng bào Tây Nguyên khác chẳng biết lễ cúng giọt nước có tự bao giờ, ông chỉ biết nó đã được dân làng truyền lại từ đời này qua đời khác và gìn giữ cho đến nay. Hiện nay, người Gia Rai ở làng Ia Krêl có 3 lễ cúng chính trong 1 năm: Lễ cúng giọt nước, Lễ cúng nhà rông, Lễ cúng nhà mồ. Trong đó, Lễ cúng giọt nước là lễ quan trọng nhất đối với dân làng vì đồng bào quan niệm, giọt nước là mạch nguồn của sự sống.

Nở nụ cười hiền lành, già Rơ Châm Bôm chia sẻ: Vài làng lân cận có làng đã bỏ đi Lễ cúng giọt nước rồi, vì không tìm được nguồn nước. Còn làng mình thì vẫn tìm được nguồn nước đổ về nên lũ làng tin Yàng đã phù hộ cho dân làng. Hằng năm, dân làng vẫn góp tiền để tổ chức lễ cúng nhưng năm nay được sự quan tâm của các cấp chính quyền, lễ cúng được phục dựng quy mô hơn. Người làng vui lắm, từ sáng sớm đã tập trung đến bến nước để cùng nhau dọn dẹp bến nước, góp sức tổ chức lễ.

Nét đẹp văn hóa tâm linh

Theo già Rơ Châm Bôm, Lễ cúng giọt nước được tổ chức ngay tại bến nước của làng. Tham gia nghi thức cúng có 7 người, trong đó, 3 người cúng chính, 4 người còn lại phụ cúng. Vật phẩm cho lễ cúng gồm có: Heo, gà, gạo nếp và rượu ghè… Sau khi heo, gà được làm xong, người phụ lễ lấy gan, phổi, đuôi của các con vật này cùng 1 ghè rượu lớn đặt lên bàn cúng và cây nêu tại giọt nước. Khi tất cả đã chuẩn bị xong, các thầy cúng bắt đầu tiến hành nghi thức cúng.

Trong cái nắng vàng như rót mật của Tây Nguyên, các thầy cúng tiến hành nghi thức cúng trong không khí trang nghiêm trước sự chứng kiến của đông đảo khách mời và dân làng. Khi thầy cúng kết thúc nghi lễ, dân làng Krêl bắt đầu bữa tiệc, họ trân trọng mời những vị khách quý thưởng thức rượu cần trước rồi mới đến dân làng.


Các thầy cúng tiến hành nghi thức cúng
Các thầy cúng tiến hành nghi thức cúng

Nhấp ngụm rượu cần, ông Rơ Mah Quách, Phó Bí thư Chi bộ làng Krêl, một trong 7 thầy cúng của làng chia sẻ: Để tổ chức được lễ cúng này, già làng, Người có uy tín và các cán bộ thôn làng đã phải họp bàn rất kỹ, sau đó mới thông báo với dân làng. Lễ cúng thường tổ chức vào tháng 10 hằng năm để đúng với truyền thống dân tộc. Khi lễ cúng xong thì dân làng sẽ đi thu hoạch lúa.

“Khi cúng, thầy cúng sẽ xin Yàng, thần nước, thần lúa, thần nhà rông… để xin thần cho nguồn nước sạch, dồi dào. Khấn xin cho dân làng sức khỏe, mùa màng bội thu, lúa thóc đầy kho, dân làng ai ai cũng ấm no, con cái ngoan ngoãn... Sau lễ cúng giọt nước, ngày hôm sau dân làng sẽ về nhà rông để tổ chức lễ cúng nhà rông. 2 lễ cúng này phải thực hiện liên tục trong 2 ngày, không thể tách rời nhau”, già Quách nói.

Hình ảnh cây nêu tại bến nước tượng trưng cho sự kết nối với đấng thần linh
Hình ảnh cây nêu tại bến nước tượng trưng cho sự kết nối với đấng thần linh

Tiếp lời già Quách, già làng Bôm kể: “Giọt nước của đồng bào có khi được lấy từ suối nguồn, bến sông nhưng chủ yếu là lấy từ mạch núi. Khi xưa, nguồn nước được dẫn về bằng các ống lồ ô, còn ngày nay thì đã được bê tông hóa. Tuy vậy, người làng vẫn gìn giữ tín ngưỡng và văn hóa của mình. Mỗi sớm, khi con gà cất tiếng gáy đầu tiên, chị em lại gùi chai ra bến nước để lấy nước về sinh hoạt”.

Tạo sự gắn kết, hướng về nguồn cội

Mời chúng tôi đi ra bến nước, ông Rơ Mah Chel, Người có uy tín làng Krêl hứng giọt nước mát lành và mời chúng tôi uống thử rồi kể: Dân làng mình bây giờ cuộc sống cũng đã bớt khó khăn hơn xưa. Ngoài việc tập trung phát triển kinh tế, người làng còn tập trung bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống. Vừa qua, được sự quan tâm của của các cấp, chính quyền, Lễ cúng giọt nước được phục dựng quy mô hơn, đông đảo người dân và du khách tới tham quan, dân làng vui lắm.

Trước khi tiến hành nghi thức cúng giọt nước người làng đã tập trung về giọt nước của làng để dọn dẹp sạch sẽ
Trước khi tiến hành nghi thức cúng giọt nước người làng đã tập trung về giọt nước của làng để dọn dẹp sạch sẽ

Trong câu chuyện với già Bôm, già Quách và già Chel, chúng tôi cảm nhận được sự trân trọng của các già làng với lễ cúng quan trọng này. Mỗi năm 1 lần, dân làng sẽ tổ chức lễ cúng giọt nước để thể hiện sự biết ơn với bề trên và tạo nên sự gắn kết của dân làng. Người làng cho rằng, sống chung với nhau là chung một cội nguồn, uống chung mạch nước là có sự gắn bó bền chặt. Và sự kết nối bền chặt ấy đã được thắt chặt từ bao đời nay.

Nhiều năm qua, người làng Krêl vẫn gìn giữ, tổ chức lễ cúng, giữ gìn văn hóa cồng chiêng. Đồng thời, cùng với sự quan tâm của các cấp, chính quyền đã giúp người dân phục dựng các lễ cúng bài bản, quy mô hơn nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.