Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lễ cúng bến nước - Nét đẹp văn hóa của đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên

Thúy Hồng - 18:45, 14/02/2025

Lễ cúng bến nước (hay giọt nước) là văn hóa truyền thống lâu đời của đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên và cũng là một trong những nét đẹp văn hóa còn lưu giữ của đồng bào DTTS tại Tây Nguyên. Đồng bào các dân tộc Gia Rai, Xơ Đăng, Ê Đê, Tà Ôi, Cơ Tu, Raglay, Ba Na… cho rằng các vị thần linh đều có tình cảm như con người, cũng vui buồn, giận hờn, biết ghét, biết yêu thương… Cúng thần nhiều lễ vật với tấm lòng thành thì sẽ nhận lại sự giúp đỡ, che chở, ủng hộ, bênh vực tương ứng của các vị thần.

Đồng bào các dân tộc Gia Rai, Xơ Đăng, Ê Đê, Tà Ôi, Cơ Tu, Raglai, Ba Na cùng nhau tổ chức lễ cúng giọt nước
Đồng bào các dân tộc Gia Rai, Xơ Đăng, Ê Đê, Tà Ôi, Cơ Tu, Raglay, Ba Na cùng nhau tổ chức Lễ cúng giọt nước tại Làng Văn hóa Du lịch các dân tộc Việt Nam

Lễ cúng bến nước hay cúng giọt nước, hay Tết bến nước, là một trong những nghi lễ quan trọng bậc nhất đối với đồng bào Gia Rai nói riêng và đồng bào các dân tộc sinh sống trên dải đất Tây Nguyên nói chung. Lễ cúng bến nước được tổ chức mỗi năm 1 lần, nhưng có thể vài năm mới tổ chức 1 lần, tùy theo điều kiện kinh tế của chủ bến nước, buôn làng.

Đồng bào các dân tộc di chuyển xuống bến nước làng dân tộc Gia Rai để thực hiện nghi lễ cúng
Đồng bào các dân tộc di chuyển xuống bến nước làng dân tộc Gia Rai để thực hiện nghi lễ cúng

Sau khi mùa màng kết thúc, chuẩn bị bước vào vụ trồng trọt mới, các buôn làng tổ chức lễ cúng thần nước, vị thần linh thiêng miền đất Tây Nguyên, cầu cho dân làng được khỏe mạnh, ấm no, hạnh phúc và cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.

Đồng bào các dân tộc Tây Nguyên có mặt tại bến nước tham dự Lễ cúng
Đồng bào các dân tộc Tây Nguyên có mặt tại bến nước tham dự Lễ cúng

Theo quan niệm của đồng bào Gia Rai, Yang Ia (Thần nước) là vị thần cung cấp nguồn nước mát lành, sức khỏe và bình an cho dân làng. Đồng bào tin rằng ở mỗi khúc sông có một vị thần cai quản. Những vị thần cai quản sông nước được người Gia Rai gọi chung là Yang Ia. Cầu Yang Ia ban nguồn nước dồi dào để phục vụ canh tác, sản xuất mùa vụ bội thu, dân làng được ấm no, khỏe mạnh. Xin Yang đừng trách phạt, gây họa cho dân làng khi dân làng thực hiện việc dọn dẹp, vô tình động đến nơi cư ngụ của Yang Ia.

Lễ cúng bến nước được tổ chức mỗi năm một lần, nhưng có thể vài năm mới tổ chức một lần tùy theo điều kiện kinh tế của chủ bến nước, buôn làng
Lễ cúng bến nước được tổ chức mỗi năm 1 lần, nhưng có thể vài năm mới tổ chức 1 lần tùy theo điều kiện kinh tế của chủ bến nước, buôn làng

Nằm trong hoạt động tháng 2 “Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc”, nhóm đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên đang hoạt động hằng ngày tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) đã cùng nhau tổ chức tái hiện Lễ cúng bến nước do nhóm đồng bào dân tộc Gia Rai đại diện thực hiện.

Lễ vật cúng gồm có: 2 con gà trống, 1 đầu heo, thịt heo, tim, gan...3 ché rượu cần, rượu trắng...
Lễ vật cúng gồm có: 2 con gà trống, 1 đầu heo, thịt heo, tim, gan... 3 ché rượu cần, rượu trắng...

Lễ vật cúng gồm có: 2 con gà trống, 1 đầu heo, thịt heo, tim, gan... 3 ché rượu cần, rượu trắng... thịt heo, gà cắt phần như: Gan được cắt nhỏ mỗi thứ một ít, phần thịt để cúng này để bên cạnh ghè rượu và ly bằng lô ô. Sau khi bài trí xong, thầy cúng lấy nước bằng lô ô đổ xuống ghè và bắt đầu khấn.

Các Thầy cúng làm lễ tại bến nước
Các Thầy cúng làm lễ tại bến nước

Tại bến nước, thầy cúng chính và phụ lễ sẽ đọc các lời cầu khấn với nội dung cảm ơn Yàng đã ban cho dân làng nguồn nước để nuôi sống con người và gia súc, cho cây cối trên rẫy ngoài vườn tốt tươi trĩu bông nặng hạt; cầu xin các vị phù hộ cho dân làng, ban cho dân làng nguồn nước dồi dào, ban cho dân làng sức khỏe, ấm no, mùa màng tươi tốt bội thu...

Sau khi nghi lễ kết thúc bà con sẽ hứng lấy nước
Sau khi nghi lễ kết thúc bà con sẽ hứng lấy nước

Sau khi đọc xong lời cầu khấn, Già làng dùng một que nhỏ khơi thông những cặn bẩn, sau đó, người giúp việc cho Già làng lấy nước đổ vào ghè rượu. Già làng uống đầu tiên rồi sau đó dân làng mới uống. Đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên cùng nhau reo hò niềm vui chung của Lễ cúng bến nước.

Kết thúc lễ cúng, đồng bào các dân tộc Tây Nguyên cùng nhau reo hò cùng chung niềm vui buổi lễ đã diễn ra thành công thuận lợi.
Kết thúc lễ cúng, đồng bào các dân tộc Tây Nguyên cùng nhau reo hò cùng chung niềm vui buổi lễ đã diễn ra thành công thuận lợi

Lễ cúng bến nước là một truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên. Ngoài ý nghĩa tâm linh, Lễ cúng bến nước còn truyền đi thông điệp giáo dục các buôn làng có trách nhiệm bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ rừng, đất đai và nguồn nước, bởi từ xa xưa nguồn nước được xem là báu vật của cộng đồng.

Lễ cúng bến nước của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
La Thanh Hùng với nghệ thuật vẽ mặt nạ tuồng xứ Huế

La Thanh Hùng với nghệ thuật vẽ mặt nạ tuồng xứ Huế

Trong phôi phai của nghệ thuật tuồng, người nghệ nhân đau đáu nỗi niềm cho mặt nạ tuồng Huế. Trầm luân trong sắc màu và đường nét, nghệ nhân vẽ mặt nạ tuồng La Thanh Hùng nhiều năm đã dày công khôi phục lại một di sản tuồng cung đình tưởng chừng như đã bị phai nhạt ở xứ Huế.
Hàng loạt sự kiện văn hóa, giải trí quy mô lớn tại miền Trung nhằm thu hút khách du lịch trong dịp hè

Hàng loạt sự kiện văn hóa, giải trí quy mô lớn tại miền Trung nhằm thu hút khách du lịch trong dịp hè

Du lịch - Minh Nhật - 4 phút trước
Với hàng loạt sự kiện văn hóa, giải trí quy mô lớn, miền Trung dự kiến sẽ đón lượng du khách đông đảo trong mùa hè 2025 đầy sôi động.
Tuần lễ Áo dài cộng đồng Huế: Diễu hành Việt phục quy mô lớn nhất từ trước đến nay

Tuần lễ Áo dài cộng đồng Huế: Diễu hành Việt phục quy mô lớn nhất từ trước đến nay

Du lịch - Minh Nhật - 12 phút trước
Chuỗi các chương trình nghệ thuật, trưng bày, quảng diễn, diễu hành... đặc sắc sẽ diễn ra tại Tuần lễ Áo dài cộng đồng Huế năm 2025, trong khuôn khổ Năm Du lịch quốc gia - Huế 2025.
Đăk Hà (Kon Tum): Tăng cường công tác tuyên truyền, giảm thiểu tình trạng TH&HNCHT trong vùng đồng bào DTTS

Đăk Hà (Kon Tum): Tăng cường công tác tuyên truyền, giảm thiểu tình trạng TH&HNCHT trong vùng đồng bào DTTS

Công tác Dân tộc - Ngọc Chí - 15 phút trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 9 về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống (TH&HNCHT) trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN), thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), những năm qua, huyện Đăk Hà (Kon Tum) đã tăng cường và đổi mới công tác tuyên truyền, vận động với phương châm sát địa bàn, sát hộ. Qua đó, nhận thức của người dân về tác hại của TH&HNCHT được nâng lên, tình trạng TH&HNCHT trên địa bàn huyện không còn tái diễn như trước.
Bắc nhịp cầu yêu thương nơi vùng cao gian khó

Bắc nhịp cầu yêu thương nơi vùng cao gian khó

Tin tức - Mai Hương - Tuấn Ninh - 15 phút trước
Hướng tới Kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 -21/6/2025); chào mừng Đại hội Đảng các cấp và chào mừng Kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, ngày 3/6, Báo Dân tộc và Phát triển cùng với Nhóm thiện nguyện Thiện Ước đã phối hợp với Huyện uỷ, UBND, Uỷ ban MTTQ Việt Nam huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn tổ chức Lễ khởi công cầu Thiện Ước 2 - cây cầu dân sinh mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, là niềm mơ ước của người dân thôn Làng Hăng, xã Quan Sơn, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn.
Cà Mau: Triển khai Chương trình MTQG 1719 giai đoạn II, hướng đến phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS

Cà Mau: Triển khai Chương trình MTQG 1719 giai đoạn II, hướng đến phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS

Dân tộc - Tôn giáo - Như Tâm - 1 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719)", là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, thể hiện sự quan tâm sâu sắc đối với đồng bào các DTTS, đặc biệt đồng bào sinh sống ở những địa bàn còn khó khăn. Tại Cà Mau, Chương trình được các cấp chính quyền triển khai, các hạng mục đầu tư phù hợp với tình hình thực tế, mang lại nhiều kết quả thiết thực, nhận được sự tin tưởng đồng thuận cao của đồng bào DTTS, tạo nền tảng căn bản và kinh nghiệm để các địa phương bước vào triển khai hiệu quả hơn trong giai đoạn II: từ năm 2026–2030
Độc đáo Lễ Đông Sửa của đồng bào Thái huyện Yên Châu

Độc đáo Lễ Đông Sửa của đồng bào Thái huyện Yên Châu

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 31/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Độc đáo Lễ Đông Sửa của đồng bào Thái huyện Yên Châu. Loài sâm quý ở Thanh Hóa. Lão nông và “ốc đảo” bình yên. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Hành và tỏi Kinh Môn- tinh hoa từ đất, niềm tự hào vùng miền

Hành và tỏi Kinh Môn- tinh hoa từ đất, niềm tự hào vùng miền

Bạn của nhà nông - Việt Hà - 1 giờ trước
Trên mảnh đất ven sông Kinh Thầy trù phú, nơi khí hậu giao hòa và đất đai màu mỡ, người dân Kinh Môn (Hải Dương) từ bao đời nay đã gắn bó với cây hành và tỏi, tạo nên một đặc sản mang đậm hồn quê – thơm ngon, chất lượng và ngày càng khẳng định vị thế trên thị trường.
Sinh kế từ cây dược liệu: Khai thác tiềm năng (Bài 1)

Sinh kế từ cây dược liệu: Khai thác tiềm năng (Bài 1)

Công tác Dân tộc - Minh Anh - 2 giờ trước
Với hơn 5.000 loài cây dược liệu, trong đó nhiều loài quý hiếm, Việt Nam có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển dược liệu trở thành một ngành kinh tế - kỹ thuật. Việc phát triển ngành công nghiệp dược liệu không chỉ phục vụ cho công tác chăm sóc bảo vệ sức khỏe Nhân dân, mà còn góp phần tạo sinh kế bền vững, tăng thu nhập cho người dân vùng DTTS miền núi.
Thanh Hóa: Kiến nghị các giải pháp để thực hiện hiệu quả Chương trình MTQG 1719

Thanh Hóa: Kiến nghị các giải pháp để thực hiện hiệu quả Chương trình MTQG 1719

Dân tộc - Tôn giáo - Quỳnh Trâm - Đỗ Đức - 3 giờ trước
Hội đồng Dân tộc của Quốc hội do Phó Chủ tịch Nguyễn Lâm Thành làm Trưởng đoàn, đã có chuyến khảo sát đánh giá việc thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (Chương trình MTQG 1719), được phê duyệt tại Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ, tại vùng núi Thanh Hóa
Tuyển sinh lớp 10: Hà Giang bố trí gần 2.600 cán bộ, giáo viên làm nhiệm vụ

Tuyển sinh lớp 10: Hà Giang bố trí gần 2.600 cán bộ, giáo viên làm nhiệm vụ

Giáo dục - Vũ Mừng - 3 giờ trước
Ngày 3/6, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Giang cho biết, để bảo đảm kỳ thi diễn ra nghiêm túc, an toàn và đúng quy chế, gần 2.600 cán bộ, giáo viên, nhân viên đã được huy động tham gia công tác coi thi.
Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường

Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường

Tin tức - Hoàng Quý - 3 giờ trước
Chiều 3/6, tại Hà Nội, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã tổ chức buổi tọa đàm "Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường". Buổi tọa đàm đã góp phần làm rõ nét hơn những nỗ lực của Trung ương và các địa phương, trong việc cải thiện điều kiện nhà ở cho người dân.