Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lễ cúng bến nước - Nét đẹp văn hóa của đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên

Thúy Hồng - 18:45, 14/02/2025

Lễ cúng bến nước (hay giọt nước) là văn hóa truyền thống lâu đời của đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên và cũng là một trong những nét đẹp văn hóa còn lưu giữ của đồng bào DTTS tại Tây Nguyên. Đồng bào các dân tộc Gia Rai, Xơ Đăng, Ê Đê, Tà Ôi, Cơ Tu, Raglay, Ba Na… cho rằng các vị thần linh đều có tình cảm như con người, cũng vui buồn, giận hờn, biết ghét, biết yêu thương… Cúng thần nhiều lễ vật với tấm lòng thành thì sẽ nhận lại sự giúp đỡ, che chở, ủng hộ, bênh vực tương ứng của các vị thần.

Đồng bào các dân tộc Gia Rai, Xơ Đăng, Ê Đê, Tà Ôi, Cơ Tu, Raglai, Ba Na cùng nhau tổ chức lễ cúng giọt nước
Đồng bào các dân tộc Gia Rai, Xơ Đăng, Ê Đê, Tà Ôi, Cơ Tu, Raglay, Ba Na cùng nhau tổ chức Lễ cúng giọt nước tại Làng Văn hóa Du lịch các dân tộc Việt Nam

Lễ cúng bến nước hay cúng giọt nước, hay Tết bến nước, là một trong những nghi lễ quan trọng bậc nhất đối với đồng bào Gia Rai nói riêng và đồng bào các dân tộc sinh sống trên dải đất Tây Nguyên nói chung. Lễ cúng bến nước được tổ chức mỗi năm 1 lần, nhưng có thể vài năm mới tổ chức 1 lần, tùy theo điều kiện kinh tế của chủ bến nước, buôn làng.

Đồng bào các dân tộc di chuyển xuống bến nước làng dân tộc Gia Rai để thực hiện nghi lễ cúng
Đồng bào các dân tộc di chuyển xuống bến nước làng dân tộc Gia Rai để thực hiện nghi lễ cúng

Sau khi mùa màng kết thúc, chuẩn bị bước vào vụ trồng trọt mới, các buôn làng tổ chức lễ cúng thần nước, vị thần linh thiêng miền đất Tây Nguyên, cầu cho dân làng được khỏe mạnh, ấm no, hạnh phúc và cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.

Đồng bào các dân tộc Tây Nguyên có mặt tại bến nước tham dự Lễ cúng
Đồng bào các dân tộc Tây Nguyên có mặt tại bến nước tham dự Lễ cúng

Theo quan niệm của đồng bào Gia Rai, Yang Ia (Thần nước) là vị thần cung cấp nguồn nước mát lành, sức khỏe và bình an cho dân làng. Đồng bào tin rằng ở mỗi khúc sông có một vị thần cai quản. Những vị thần cai quản sông nước được người Gia Rai gọi chung là Yang Ia. Cầu Yang Ia ban nguồn nước dồi dào để phục vụ canh tác, sản xuất mùa vụ bội thu, dân làng được ấm no, khỏe mạnh. Xin Yang đừng trách phạt, gây họa cho dân làng khi dân làng thực hiện việc dọn dẹp, vô tình động đến nơi cư ngụ của Yang Ia.

Lễ cúng bến nước được tổ chức mỗi năm một lần, nhưng có thể vài năm mới tổ chức một lần tùy theo điều kiện kinh tế của chủ bến nước, buôn làng
Lễ cúng bến nước được tổ chức mỗi năm 1 lần, nhưng có thể vài năm mới tổ chức 1 lần tùy theo điều kiện kinh tế của chủ bến nước, buôn làng

Nằm trong hoạt động tháng 2 “Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc”, nhóm đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên đang hoạt động hằng ngày tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) đã cùng nhau tổ chức tái hiện Lễ cúng bến nước do nhóm đồng bào dân tộc Gia Rai đại diện thực hiện.

Lễ vật cúng gồm có: 2 con gà trống, 1 đầu heo, thịt heo, tim, gan...3 ché rượu cần, rượu trắng...
Lễ vật cúng gồm có: 2 con gà trống, 1 đầu heo, thịt heo, tim, gan... 3 ché rượu cần, rượu trắng...

Lễ vật cúng gồm có: 2 con gà trống, 1 đầu heo, thịt heo, tim, gan... 3 ché rượu cần, rượu trắng... thịt heo, gà cắt phần như: Gan được cắt nhỏ mỗi thứ một ít, phần thịt để cúng này để bên cạnh ghè rượu và ly bằng lô ô. Sau khi bài trí xong, thầy cúng lấy nước bằng lô ô đổ xuống ghè và bắt đầu khấn.

Các Thầy cúng làm lễ tại bến nước
Các Thầy cúng làm lễ tại bến nước

Tại bến nước, thầy cúng chính và phụ lễ sẽ đọc các lời cầu khấn với nội dung cảm ơn Yàng đã ban cho dân làng nguồn nước để nuôi sống con người và gia súc, cho cây cối trên rẫy ngoài vườn tốt tươi trĩu bông nặng hạt; cầu xin các vị phù hộ cho dân làng, ban cho dân làng nguồn nước dồi dào, ban cho dân làng sức khỏe, ấm no, mùa màng tươi tốt bội thu...

Sau khi nghi lễ kết thúc bà con sẽ hứng lấy nước
Sau khi nghi lễ kết thúc bà con sẽ hứng lấy nước

Sau khi đọc xong lời cầu khấn, Già làng dùng một que nhỏ khơi thông những cặn bẩn, sau đó, người giúp việc cho Già làng lấy nước đổ vào ghè rượu. Già làng uống đầu tiên rồi sau đó dân làng mới uống. Đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên cùng nhau reo hò niềm vui chung của Lễ cúng bến nước.

Kết thúc lễ cúng, đồng bào các dân tộc Tây Nguyên cùng nhau reo hò cùng chung niềm vui buổi lễ đã diễn ra thành công thuận lợi.
Kết thúc lễ cúng, đồng bào các dân tộc Tây Nguyên cùng nhau reo hò cùng chung niềm vui buổi lễ đã diễn ra thành công thuận lợi

Lễ cúng bến nước là một truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên. Ngoài ý nghĩa tâm linh, Lễ cúng bến nước còn truyền đi thông điệp giáo dục các buôn làng có trách nhiệm bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ rừng, đất đai và nguồn nước, bởi từ xa xưa nguồn nước được xem là báu vật của cộng đồng.

Lễ cúng bến nước của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lễ hội Katê năm 2025 tại Lâm Đồng: Những ghi nhận và đôi điều cần điều chỉnh

Lễ hội Katê năm 2025 tại Lâm Đồng: Những ghi nhận và đôi điều cần điều chỉnh

Lễ hội Katê của người Chăm năm nay diễn ra trong bối cảnh sáp nhập tỉnh và thực hiện chính quyền hai cấp, bên cạnh những điểm sáng được duy trì, thì còn bộc lộ sự lúng túng, bất cập trong tổ chức ở một số nơi, đòi hỏi sự quan tâm điều chỉnh kịp thời để mùa Lễ hội Katê sang năm thật sự sum vầy và ấm áp hơn.
Tin nổi bật trang chủ
Nghệ thuật trình diễn trống đôi, một nét văn hóa rất riêng của người Chăm Hroi

Nghệ thuật trình diễn trống đôi, một nét văn hóa rất riêng của người Chăm Hroi

Với người Chăm Hroi (nhánh địa phương của dân tộc Chăm) sinh sống ở xã Vân Canh (Gia Lai), múa trống đôi là di sản văn hóa độc đáo. Mỗi khi tiếng trống đôi vang lên là báo hiệu làng sắp có hội. Ở đó, nghệ thuật trình diễn trống đôi đầy cuốn hút sẽ là tâm điểm, giúp không khí lễ hội thêm phần náo nhiệt và gắn kết cộng đồng.
Bài thuốc từ cây quế chi

Bài thuốc từ cây quế chi

Vườn thuốc quanh ta - Như Ý - 24 phút trước
Cây quế chi hay còn được gọi là quế đơn, quế bì, liễu quế, nhục quế, quế thanh... có vị ngọt, đắng, thơm và tính ấm. Quế chi được dùng để trị các bệnh thuộc thể phong hàn như cảm lạnh, đau đầu, đau bụng, đau khớp do phong hàn thấp gây ra. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ các vấn đề về phụ khoa, tim mạch, tiêu hóa, và có tác dụng lợi tiểu, tăng tiết mồ hôi, giúp thông kinh, hoạt huyết. Sau đây là một số bài thuốc từ cây quế chi mời các bạn tham khảo.
Lễ hội Katê năm 2025 tại Lâm Đồng: Những ghi nhận và đôi điều cần điều chỉnh

Lễ hội Katê năm 2025 tại Lâm Đồng: Những ghi nhận và đôi điều cần điều chỉnh

Sắc màu 54 - NNƯT Lâm Tấn Bình - 27 phút trước
Lễ hội Katê của người Chăm năm nay diễn ra trong bối cảnh sáp nhập tỉnh và thực hiện chính quyền hai cấp, bên cạnh những điểm sáng được duy trì, thì còn bộc lộ sự lúng túng, bất cập trong tổ chức ở một số nơi, đòi hỏi sự quan tâm điều chỉnh kịp thời để mùa Lễ hội Katê sang năm thật sự sum vầy và ấm áp hơn.
Lễ hội hoa Dã quỳ - Núi lửa Chư Đang Ya năm 2025- Hứa hẹn trải nghiệm ấn tượng

Lễ hội hoa Dã quỳ - Núi lửa Chư Đang Ya năm 2025- Hứa hẹn trải nghiệm ấn tượng

Tin tức - Ngọc Thu - 1 giờ trước
Từ ngày 14 - 16/11, tại khu vực núi lửa Chư Đang Ya, Lễ hội Hoa Dã quỳ - Núi lửa Chư Đang Ya năm 2025 diễn ra với chuỗi hoạt động đặc sắc, hấp dẫn; hứa hẹn sẽ mang đến những trải nghiệm ấn tượng cho du khách.
Quảng Trị: Đã chuyển sang trạng thái sẵn sàng ứng phó bão số 13

Quảng Trị: Đã chuyển sang trạng thái sẵn sàng ứng phó bão số 13

Xã hội - Phạm Tiến - 1 giờ trước
Trước diễn biến phức tạp của bão số 13, UBND tỉnh Quảng Trị đã yêu cầu tất cả các sở, ban, ngành và các xã, phường tập trung cao độ, chuyển toàn bộ lực lượng sang trạng thái sẵn sàng ứng phó với bão.
Quảng Ninh sẽ đầu tư 5 trường nội trú liên cấp ở vùng biên

Quảng Ninh sẽ đầu tư 5 trường nội trú liên cấp ở vùng biên

Giáo dục dân tộc - Mỹ Dung - 1 giờ trước
UBND tỉnh Quảng Ninh vừa thống nhất chủ trương đầu tư 5 trường phổ thông nội trú liên cấp tại 5/6 xã biên giới đất liền trên địa bàn. Các dự án được triển khai trong giai đoạn 2025 - 2026, hướng tới hoàn thiện đồng bộ cơ sở giáo dục vùng biên.
Đảm bảo các mục tiêu bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới

Đảm bảo các mục tiêu bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới

Ở những bản làng vùng sâu, vùng xa - nơi cuộc sống còn nhiều thiếu thốn và định kiến giới vẫn âm ỉ tồn tại - hành trình bình đẳng giới chưa bao giờ là dễ dàng. Từ năm 2021, Dự án 8 Thực hiện Bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết của phụ nữ và trẻ em” được triển khai, những mô hình gần gũi và hiệu quả như “Tổ truyền thông cộng đồng”, “Địa chỉ tin cậy”, hay “Thủ lĩnh của sự thay đổi” đã thổi luồng sinh khí mới vào đời sống, từng bước làm thay đổi nhận thức và hành động của người dân, mở ra cơ hội để phụ nữ và trẻ em DTTS vươn lên khẳng định vai trò của mình trong cộng đồng.
Xuất khẩu vượt 58 tỷ USD - Nông nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường thế giới

Xuất khẩu vượt 58 tỷ USD - Nông nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường thế giới

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Quý - 2 giờ trước
Trong 10 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản của Việt Nam đạt 58,13 tỷ USD, tăng gần 13% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là kết quả ấn tượng, khẳng định sự phục hồi mạnh mẽ và bứt phá của ngành Nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động.
Hiệu quả từ các mô hình thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” ở Nghệ An

Hiệu quả từ các mô hình thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” ở Nghệ An

Dân tộc - Tôn giáo - An Yên - 2 giờ trước
Trọng tâm của Dự án 8, Chương trình MTGQ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, chính là triển khai các mô hình thay đổi “nếp nghĩ, cách làm”. Nhờ vậy, các định kiến và khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng đang từng bước thay đổi; tiếng nói và sự tham gia thực chất của phụ nữ trong các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của cộng đồng ngày càng được khẳng định.
Chung sức vì mục tiêu “tốt đời, đẹp đạo” ở Tuyên Quang

Chung sức vì mục tiêu “tốt đời, đẹp đạo” ở Tuyên Quang

Dân tộc - Tôn giáo - Vũ Mừng - 2 giờ trước
Sáng 5/11, tại Trụ sở UBND tỉnh Tuyên Quang, Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang Phan Huy Ngọc đã tiếp xã giao Đoàn Thường trực Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh do Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh làm Trưởng đoàn.
Bộ đội ở xã biên giới giúp dân thu hoạch lúa trước bão số 13

Bộ đội ở xã biên giới giúp dân thu hoạch lúa trước bão số 13

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Trước tình hình cơn bão số 13 đang đến gần, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng La Êê (TP. Đà Nẵng) đã kịp thời cử lực lượng hỗ trợ nhân dân thu hoạch lúa góp phần giảm thiệt hại cho bà con trước khi cơn bão đến.
Thanh Hóa lên phương án chuyển 9 cá thể hổ ra Hà Nội

Thanh Hóa lên phương án chuyển 9 cá thể hổ ra Hà Nội

Xã hội - Quỳnh Trâm - 3 giờ trước
Kiệt quệ kinh tế sau nhiều năm nuôi hổ trái phép, chủ trang trại ở xã Xuân Tín (Thanh Hóa) đã đồng ý chuyển giao toàn bộ cho Vườn thú Hà Nội chăm sóc.