Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Khi phụ nữ Ê-đê đánh cồng chiêng

Y Nin Byă - 15:16, 30/12/2019

Theo truyền thống từ xưa của dân tộc Ê-đê, trẻ em không được đụng chạm vào cồng chiêng, không được đánh cồng chiêng, đặc biệt là trẻ em nữ. Hiện nay, do đời sống vật chất, tinh thần của bà con tại các buôn làng đã có nhiều thay đổi và phát triển hơn trước, rào cản đó cũng đang dần được tháo gỡ.

Các em gái Ê-đê học cách sử dụng và trình diễn chiêng
Các em gái Ê-đê học cách sử dụng và trình diễn chiêng

Theo truyền thống từ xưa của dân tộc Ê-đê, trẻ em không được đụng chạm vào cồng chiêng, không được đánh cồng chiêng, đặc biệt là trẻ em nữ. Hiện nay, do đời sống vật chất, tinh thần của bà con tại các buôn làng đã có nhiều thay đổi và phát triển hơn trước, rào cản đó cũng đang dần được tháo gỡ.

Mùa Hè cách đây 5 năm, H’Danh Ayun, H’Rô Na Ayun, H’Jusi Niê cùng các bạn trẻ trong buôn Êa Đun, xã Êa Kênh, huyện Krông Pắc (Đăk Lăk) được mời tham gia lớp học đánh chiêng do Trung tâm Văn hóa huyện Krông Pắc tổ chức tại buôn. Háo hức pha lẫn hồi hộp, vì phụ nữ Ê-đê bao đời có được sờ vào chiêng đâu. Tuy nhiên, những âm thanh của chiêng, cộng với quá trình tiếp thu khá tốt đã khiến cho những em gái trở nên say mê hơn để học đánh chiêng.

Mỗi khi huyện Krông Pắc tổ chức giao lưu đội chiêng trẻ và diễn tấu nhạc cụ dân tộc, Đội chiêng nữ Buôn Êa Đun, xã Êa Kênh thường đánh bài chiêng Mừng lúa mới. Dù chưa thể so sánh bằng các nghệ nhân lớn tuổi, nhưng mỗi lần xem các em nữ biểu diễn cồng chiêng, ai cũng hết lời khen ngợi.

Theo dõi suốt quá trình luyện tập của đội chiêng nữ, bà H’Rô Ya Ayun, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Êa Kênh cho rằng: “Phụ nữ cũng có thể đánh cồng chiêng như là ở góc độ trình diễn sân khấu, sinh hoạt giao lưu… tạo nên một nét mới trong việc nỗ lực bảo tồn văn hóa cồng chiêng. Từ lớp học này để làm mẫu cho các bạn khác và muốn các em biết gìn giữ văn hóa truyền thống. Vì bây giờ ở một số nơi còn rất ít người biết đánh chiêng, nếu không có các nghệ nhân truyền dạy, coi như là thất truyền’’. Cũng từ suy nghĩ đó, bà H’Rô Ya đã vận động các em gái ở buôn Êa Đun tham gia lớp học đánh chiêng.

Vận động các em gái đánh cồng chiêng được rồi, nhưng còn người dạy thì sao? Quan niệm từ bao đời đâu dễ bỏ được. Thật may vì nghệ nhân được mời dạy cho các em cũng là già làng của buôn - người luôn tâm huyết với văn hóa cồng chiêng. Già làng không chỉ dạy các em về cách đánh cồng chiêng mà còn giúp các em hiểu rằng, đó cũng là cách bảo tồn văn hóa truyền thống trong sự phát triển của xã hội ngày nay. “Thấy các em nữ đánh chiêng, chúng tôi cũng ngạc nhiên. Các em nữ học đánh chiêng cũng nhanh và có sự tập trung cao hơn các em nam’’, già làng Aê Sinh phấn khởi.

Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Tây Nguyên - bà Linh Nga Niê Kdăm, trong một xã hội hiện đại, để việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng nói riêng và văn hóa truyền thống các DTTS ở Tây Nguyên nói chung sẽ không phân biệt nam hay nữ trong việc truyền dạy đánh cồng chiêng và các nhạc cụ dân tộc khác. Đặc biệt vai trò của phụ nữ cần phát huy hơn nữa trong công tác bảo tồn văn hóa truyền thống.

“Để phát huy một cách bền vững, các nghệ nhân phải truyền dạy nhiều bài khác nhau và các em cũng phải tích cực học tập. Bởi tập quán, mỗi một nghi lễ lại có một bài chiêng khác nhau, bài buồn, bài vui, tiết tấu nhanh, tiết tấu chậm khác nhau. Nếu như sau này mỗi một nghi thức gì diễn ra trong buôn, mà đội chiêng nữ đều đánh được những bài phù hợp với lễ nghi đó thì chắc chắn bà con thấy thích thú hơn và đó là mục tiêu, là sự phát huy đã đạt được kết quả’’, bà Linh Nga Niê Kdăm nói.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thương nhớ thuyền độc mộc

Thương nhớ thuyền độc mộc

Mặt hồ Lắk, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk sớm mai yên ả như một tấm gương khổng lồ soi bóng trời xanh, phản chiếu những vệt nắng sớm tinh khôi. Giữa không gian bao la ấy, một chiếc plung (thuyền độc mộc) nhẹ lướt qua làn nước trong veo, để lại sau lưng những vòng sóng loang rộng dần, như lời thì thầm của quá khứ vọng về.
Tin nổi bật trang chủ
Góp phần kiến tạo cho sự phát triển ở vùng đất khó Ba Chẽ

Góp phần kiến tạo cho sự phát triển ở vùng đất khó Ba Chẽ

Trang địa phương - Mỹ Dung - 19:13, 14/02/2025
Từng là huyện miền núi nghèo nhất của tỉnh Quảng Ninh, Ba Chẽ nay đã “thay da đổi thịt”, phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh những chính sách hỗ trợ, đầu tư của Nhà nước, của tỉnh còn là sự bứt phá từ nội lực của mỗi người dân nơi đây, đặc biệt là các thanh niên trẻ. Bằng chính sức lao động và tư duy đổi mới, họ đã nỗ lực vươn lên trong phát triển kinh tế, góp phần kiến tạo cho sự phát triển của quê hương mình.
Tổ quốc gọi tên mình!

Tổ quốc gọi tên mình!

Phóng sự - Thanh Hải - 19:12, 14/02/2025
Trong lớp lớp thanh niên tòng quân hôm nay, có bao nhiêu chàng trai, cô gái viết lá đơn tình nguyện? Trong lớp lớp thanh niên sắp bước vào môi trường quân ngũ, có bao nhiêu người tạm gác khát vọng bản thân? Tôi không đoán hết nhưng tôi chắc chắn biết, những người trẻ hôm nay, đã không còn đợi chờ Tổ quốc gọi tên mình, mà tình nguyện được đứng dưới lá quân kỳ, hát vang khúc quân hành và cống hiến sức trẻ cho Tổ quốc.
Thương nhớ thuyền độc mộc

Thương nhớ thuyền độc mộc

Du lịch - Xuân Hòa - 19:06, 14/02/2025
Mặt hồ Lắk, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk sớm mai yên ả như một tấm gương khổng lồ soi bóng trời xanh, phản chiếu những vệt nắng sớm tinh khôi. Giữa không gian bao la ấy, một chiếc plung (thuyền độc mộc) nhẹ lướt qua làn nước trong veo, để lại sau lưng những vòng sóng loang rộng dần, như lời thì thầm của quá khứ vọng về.
Thống nhất phương án xử lý những tồn tại, vướng mắc tại Dự án thủy điện Bản Vẽ

Thống nhất phương án xử lý những tồn tại, vướng mắc tại Dự án thủy điện Bản Vẽ

Xã hội - An Yên - 19:03, 14/02/2025
Dự án thủy điện Bản Vẽ huyện Tương Dương (Nghệ An) đã đưa vào vận hành từ năm 2010 nhưng bao năm qua còn rất nhiều tồn tại, vướng mắc phát sinh vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Mới đây, tại cuộc họp giữa Chủ đầu tư Dự án thủy điện Bản Vẽ và các địa phương có liên quan là huyện Tương Dương và Thanh Chương, các bên đã thống nhất phương án, kinh phí để xử lý dứt điểm những tồn tại còn hiện hữu.
Hàng nghìn tân binh Nghệ An lên đường nhập ngũ

Hàng nghìn tân binh Nghệ An lên đường nhập ngũ

Thời sự - Việt Lê - 19:02, 14/02/2025
Buổi lễ giao nhận quân năm 2025 tại tỉnh Nghệ An diễn ra trong không khí ấm tình đồng bào, háo hức của sức trẻ lên đường nhập ngũ. Trong giờ phút chia tay người thân, gia đình, nhiều tân binh đã không dấu nỗi xúc động, bịn rịn...
Mùa Xuân... "cõng" nhà lên non!

Mùa Xuân... "cõng" nhà lên non!

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 14/2/2025, có những thông tin đáng chú ý sau: Cầu nối quảng bá văn hóa dân tộc tới du khách. Mùa Xuân... "cõng" nhà lên non! Về Tây Ninh xem múa rồng nhang. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lào Cai: Xã vùng cao có 100% tân binh viết đơn tình nguyện nhập ngũ

Lào Cai: Xã vùng cao có 100% tân binh viết đơn tình nguyện nhập ngũ

Thời sự - Trọng Bảo - 19:01, 14/02/2025
Theo kế hoạch, ngày 15/2, 950 công dân trên địa bàn tỉnh vùng cao Lào Cai sẽ lên đường nhập ngũ thực hiện nghĩa vụ quân sự. Theo đánh giá của Hội đồng Nghĩa vụ quân sự tỉnh, tân binh trúng tuyển nghĩa vụ quân sự năm 2025 đều được nâng cao cả về số lượng và chất lượng. Trong đó, có hàng trăm tân binh đã viết đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ.
Đắk Lắk: Gấp rút thực hiện nhiều giải pháp đáp ứng yêu cầu kiểm tra chất vàng O trong sầu riêng

Đắk Lắk: Gấp rút thực hiện nhiều giải pháp đáp ứng yêu cầu kiểm tra chất vàng O trong sầu riêng

Kinh tế - Hoàng Thùy - 19:00, 14/02/2025
Đầu năm 2025, Tổng cục Hải quan Trung Quốc có quy định mới, từ ngày 10/1, các lô sầu riêng từ Thái Lan, Việt Nam nhập khẩu vào Trung Quốc phải có giấy chứng nhận kiểm định dư lượng Candimi và chất vàng O (hay còn gọi là Auramine O). Trước tình hình này, người dân, doanh nghiệp, đơn vị sản xuất và cơ quan chuyên môn tỉnh Đắk Lắk đã gấp rút tìm giải pháp để đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe do phía thị trường nhập khẩu sầu riêng tiềm năng này đưa ra.
Quảng Ninh: Tâm lý chủ quan-nguy cơ gia tăng dịch bệnh đường hô hấp

Quảng Ninh: Tâm lý chủ quan-nguy cơ gia tăng dịch bệnh đường hô hấp

Trang địa phương - Mỹ Dung - 18:59, 14/02/2025
Từ đầu năm nay, tỉnh Quảng Ninh đã ghi nhận khoảng 1.000 ca mắc cúm và khá nhiều bệnh liên quan đến đường hô hấp như sởi, thủy đậu...Số ca mắc khá cao nhưng hiện nhiều người dân vẫn còn tâm lý chủ quan, cho rằng cúm chỉ là bệnh nhẹ, dễ khỏi và tự điều trị tại nhà.
85 trường đại học đã có phương án tuyển sinh năm 2025

85 trường đại học đã có phương án tuyển sinh năm 2025

Giáo dục - Minh Nhật - 18:59, 14/02/2025
Nhiều trường đại học đã công bố phương án tuyển sinh năm 2025 với nhiều thay đổi nhằm phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Các địa phương khẩn trương xây dựng kế hoạch và tổ chức chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi

Các địa phương khẩn trương xây dựng kế hoạch và tổ chức chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi

Sức khỏe - Minh Nhật - 18:58, 14/02/2025
Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố trên cả nước khẩn trương xây dựng kế hoạch và tổ chức ngay chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi năm 2025 trên địa bàn ngay sau khi vaccine được cung ứng, không để muộn quá một tháng kể từ khi nhận được vaccine theo kế hoạch và báo cáo kết quả theo quy định.