Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đồng bào Jrai ở làng Plei Rbai (Gia Lai): Giữ cồng chiêng như giữ gìn sinh mệnh

PV - 14:18, 27/08/2019

Người dân làng Plei Rbai, xã Ia Piar, huyện Phú Thiện (Gia Lai) không chỉ lưu giữ được những bộ chiêng quý, mà nơi đây còn thường xuyên tổ chức các hoạt động truyền dạy, biểu diễn cồng chiêng, qua đó góp phần lưu giữ và phát huy văn hóa truyền thống.

Đặc sắc cồng chiêng làng

Để tìm hiểu một cách rõ nét về cồng chiêng của làng Plei Rbai, chúng tôi tìm đến nhà già làng Nay Krem, người được đánh giá là am hiểu về cồng chiêng nhất nhì ở làng. Theo già Nay Krem, tại làng Plei Rbai có một số loại chiêng phổ biến là Arap Xoang, Mơ Nhum và chiêng cải tiến. Như chiêng Arap thì được người dân dùng vào những ngày lễ như ma chay, ăn nhà mả. Bộ chiêng này có khoảng 11 chiếc. Chiêng Mơ Nhum thì dùng vào đám cưới, lễ sinh nhật, lễ báo hiếu, cúng thần linh, bộ chiêng này thì có khoảng 7 đến 9 chiếc. Còn chiêng cải tiến thì được người dân làng đánh trong những ngày lễ hội, vui chơi hoặc đi giao lưu với các làng khác.

 Già làng Nay Krem cho biết, loại chiêng có màu vàng hoa cải là loại chiêng rất quý, hiện nay ở nhà già còn giữ được một bộ. Già làng Nay Krem cho biết, loại chiêng có màu vàng hoa cải là loại chiêng rất quý, hiện nay ở nhà già còn giữ được một bộ.

Nhà tôi cũng còn 1 bộ chiêng Arap cổ từ thời ông bà để lại, đến bây giờ cũng không biết bao nhiêu tuổi rồi. Bộ chiêng này chỉ mang ra đánh trong những ngày quan trọng. Thời ông bà mua nó mất rất nhiều tiền, đến bây giờ chiêng Arap này rất quý vì giờ tìm không ra nữa”, già Nay Krem bộc bạch.

Để tìm hiểu về loại chiêng hiện đại, chúng tôi tìm đến nhà ông Ksor Meo (SN 1970, làng Plei Rbai). Mời chúng tôi vào nhà, ông mang bộ chiêng quý từ thời ông bà ra cho chúng tôi chiêm ngưỡng.

“Bộ chiêng này có 30 chiếc, năm 2015 mình đã bỏ tiền ra để thuê người chỉnh chiêng về chỉnh để cải tiến nó thành loại chiêng hiện đại. Loại chiêng này có thể đánh được các bài nhạc thời nay, phù hợp trong những ngày lễ hội tại làng và có thể đi giao lưu với các làng khác”, ông Ksor Meo chia sẻ.

Giữ gìn văn hóa truyền thống

Làng Plei Rbai có 341 hộ, trong đó có 305 hộ người Jrai. Đối với người dân làng Rbai, chiêng không chỉ có mặt trong những ngày hội hè, chiêng còn thay cho tiếng nói của con người với thần linh. Từng tiếng nhạc vang lên là ước muốn, là nguyện vọng của dân làng mong cho một năm mưa thuận gió hòa để người dân làm ăn, phát triển kinh tế.

Già Nay Krem cho biết: “Tiếng chiêng góp mặt trong tất cả những sự kiện quan trọng, lớn nhỏ của làng. Khi con người ta đi về thế giới Atâu, tiếng chiêng là tiếng tiễn đưa, vĩnh biệt của những người ở lại. Vì vậy, tiếng chiêng luôn là một thứ không thể thiếu trong cuộc đời mỗi người Jrai ở đây”.

Được biết, đã có rất nhiều người tìm đến mua chiêng ở làng Rbai, nhưng đồng bào kiên quyết không bán, dù được trả giá cao. Người dân làng cho biết họ giữ lại cho con cháu trong nhà, để chúng lưu giữ cho các đời sau. Nhiều nhà sợ mất trộm, khi có người lạ hỏi chiêng họ liền nói không có để bảo tồn chiêng quý cho gia đình.

Được biết, cả làng Rbai hiện còn lưu giữ 27 bộ chiêng. Tại làng có khoảng 82 người biết chơi chiêng. Năm 2018, để lưu giữ và phát triển văn hóa truyền thống, làng Rbai đã thành lập được một đội chiêng thanh, thiếu nhi từ 10-18 tuổi, gồm 25 cháu tham gia. Người trực tiếp giảng dạy là những người đánh chiêng hay của làng.

Ông Phạm Văn Phương, Bí thư Đảng ủy xã Ia Piar cho biết: Đồng bào Jrai ở đây tâm niệm rằng, ông bà đã trao truyền lại cồng chiêng thì họ phải có trách nhiệm giữ gìn. Vì vậy, đời sống của người dân nơi đây rất phong phú, điều này không chỉ giúp gắn kết cộng đồng làng mà còn giúp người đồng bào Jrai nơi đây giữ gìn và phát huy được văn hóa cồng chiêng cho các thế hệ sau.

“Năm 2018 chúng tôi đã phối hợp với những người đánh chiêng hay của làng, mở được một lớp chiêng cho thanh, thiếu nhi để đánh các loại chiêng cải tiến với hy vọng giới trẻ có thể kế thừa và duy trì văn hóa cồng chiêng nơi đây”, ông Phương khẳng định đầy tin tưởng.

THÙY DUNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.