Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đồng bào Jrai ở làng Plei Rbai (Gia Lai): Giữ cồng chiêng như giữ gìn sinh mệnh

PV - 14:18, 27/08/2019

Người dân làng Plei Rbai, xã Ia Piar, huyện Phú Thiện (Gia Lai) không chỉ lưu giữ được những bộ chiêng quý, mà nơi đây còn thường xuyên tổ chức các hoạt động truyền dạy, biểu diễn cồng chiêng, qua đó góp phần lưu giữ và phát huy văn hóa truyền thống.

Đặc sắc cồng chiêng làng

Để tìm hiểu một cách rõ nét về cồng chiêng của làng Plei Rbai, chúng tôi tìm đến nhà già làng Nay Krem, người được đánh giá là am hiểu về cồng chiêng nhất nhì ở làng. Theo già Nay Krem, tại làng Plei Rbai có một số loại chiêng phổ biến là Arap Xoang, Mơ Nhum và chiêng cải tiến. Như chiêng Arap thì được người dân dùng vào những ngày lễ như ma chay, ăn nhà mả. Bộ chiêng này có khoảng 11 chiếc. Chiêng Mơ Nhum thì dùng vào đám cưới, lễ sinh nhật, lễ báo hiếu, cúng thần linh, bộ chiêng này thì có khoảng 7 đến 9 chiếc. Còn chiêng cải tiến thì được người dân làng đánh trong những ngày lễ hội, vui chơi hoặc đi giao lưu với các làng khác.

 Già làng Nay Krem cho biết, loại chiêng có màu vàng hoa cải là loại chiêng rất quý, hiện nay ở nhà già còn giữ được một bộ. Già làng Nay Krem cho biết, loại chiêng có màu vàng hoa cải là loại chiêng rất quý, hiện nay ở nhà già còn giữ được một bộ.

Nhà tôi cũng còn 1 bộ chiêng Arap cổ từ thời ông bà để lại, đến bây giờ cũng không biết bao nhiêu tuổi rồi. Bộ chiêng này chỉ mang ra đánh trong những ngày quan trọng. Thời ông bà mua nó mất rất nhiều tiền, đến bây giờ chiêng Arap này rất quý vì giờ tìm không ra nữa”, già Nay Krem bộc bạch.

Để tìm hiểu về loại chiêng hiện đại, chúng tôi tìm đến nhà ông Ksor Meo (SN 1970, làng Plei Rbai). Mời chúng tôi vào nhà, ông mang bộ chiêng quý từ thời ông bà ra cho chúng tôi chiêm ngưỡng.

“Bộ chiêng này có 30 chiếc, năm 2015 mình đã bỏ tiền ra để thuê người chỉnh chiêng về chỉnh để cải tiến nó thành loại chiêng hiện đại. Loại chiêng này có thể đánh được các bài nhạc thời nay, phù hợp trong những ngày lễ hội tại làng và có thể đi giao lưu với các làng khác”, ông Ksor Meo chia sẻ.

Giữ gìn văn hóa truyền thống

Làng Plei Rbai có 341 hộ, trong đó có 305 hộ người Jrai. Đối với người dân làng Rbai, chiêng không chỉ có mặt trong những ngày hội hè, chiêng còn thay cho tiếng nói của con người với thần linh. Từng tiếng nhạc vang lên là ước muốn, là nguyện vọng của dân làng mong cho một năm mưa thuận gió hòa để người dân làm ăn, phát triển kinh tế.

Già Nay Krem cho biết: “Tiếng chiêng góp mặt trong tất cả những sự kiện quan trọng, lớn nhỏ của làng. Khi con người ta đi về thế giới Atâu, tiếng chiêng là tiếng tiễn đưa, vĩnh biệt của những người ở lại. Vì vậy, tiếng chiêng luôn là một thứ không thể thiếu trong cuộc đời mỗi người Jrai ở đây”.

Được biết, đã có rất nhiều người tìm đến mua chiêng ở làng Rbai, nhưng đồng bào kiên quyết không bán, dù được trả giá cao. Người dân làng cho biết họ giữ lại cho con cháu trong nhà, để chúng lưu giữ cho các đời sau. Nhiều nhà sợ mất trộm, khi có người lạ hỏi chiêng họ liền nói không có để bảo tồn chiêng quý cho gia đình.

Được biết, cả làng Rbai hiện còn lưu giữ 27 bộ chiêng. Tại làng có khoảng 82 người biết chơi chiêng. Năm 2018, để lưu giữ và phát triển văn hóa truyền thống, làng Rbai đã thành lập được một đội chiêng thanh, thiếu nhi từ 10-18 tuổi, gồm 25 cháu tham gia. Người trực tiếp giảng dạy là những người đánh chiêng hay của làng.

Ông Phạm Văn Phương, Bí thư Đảng ủy xã Ia Piar cho biết: Đồng bào Jrai ở đây tâm niệm rằng, ông bà đã trao truyền lại cồng chiêng thì họ phải có trách nhiệm giữ gìn. Vì vậy, đời sống của người dân nơi đây rất phong phú, điều này không chỉ giúp gắn kết cộng đồng làng mà còn giúp người đồng bào Jrai nơi đây giữ gìn và phát huy được văn hóa cồng chiêng cho các thế hệ sau.

“Năm 2018 chúng tôi đã phối hợp với những người đánh chiêng hay của làng, mở được một lớp chiêng cho thanh, thiếu nhi để đánh các loại chiêng cải tiến với hy vọng giới trẻ có thể kế thừa và duy trì văn hóa cồng chiêng nơi đây”, ông Phương khẳng định đầy tin tưởng.

THÙY DUNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Tối 16/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái đã diễn ra Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Đêm hội Raglay”. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Chương trình có sự tham gia biểu diễn của trên 200 nghệ nhân, diễn viên đến từ các xã trên địa bàn huyện và diễn viên Trung tâm Văn hóa- Nghệ thuật tỉnh. Đến dự có ông Phạm Văn Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy- Chủ tịch HĐND tỉnh; lãnh đạo các sở ngành và đông đảo người dân địa phương.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Chiều 17/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp triển khai kế hoạch rà soát các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền thuộc phạm vi lĩnh vực của các bộ, cơ quan ngang bộ khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Nhịp cầu nhân ái - Văn Long - Tào Đạt - 21:00, 17/05/2025
Nhân dịp Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng, đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, chăm lo cho người nghèo trên địa bàn khu vực biên giới biển do đơn vị quản lý.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 17:23, 17/05/2025
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Thể thao - T.Nhân - H.Trường - 16:40, 17/05/2025
Hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025) và tiếp tục thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, ngày 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Định tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh Bình Định mở rộng năm 2025, với sự tham gia của 150 vận động viên.
Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 16:16, 17/05/2025
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.
Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 16:04, 17/05/2025
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỉnh Bình Định đặt ra mục tiêu phấn đấu giảm từ 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 15:33, 17/05/2025
Nhằm nâng cao năng lực giám sát cho đội ngũ cán bộ, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Yên vừa tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực tham gia giám sát, đánh giá thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 15:31, 17/05/2025
Sáng 17/5, tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Hội Nhà báo tỉnh, Trung tâm Truyền thông tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã tổ chức khai mạc Triển lãm “100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam” nhằm tái hiện chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng, tôn vinh những đóng góp của người làm báo trong sự nghiệp phát triển quê hương, đất nước.
Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Pháp luật - Ngọc Chí - 13:34, 17/05/2025
Sáng ngày 17/5, trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Phan Văn Hoàng – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum cho biết, việc huyện Đăk Hà yêu cầu dân làng dỡ bỏ nhà rông để xây dựng phòng học, trong khi người dân không đồng tình như báo nêu là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh.
JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

Kinh tế - An Yên - 13:30, 17/05/2025
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An vừa phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo phổ biến kỹ thuật trồng tỏi Sanuki cho đồng bào DTTS vùng núi cao Nghệ An. Hội thảo còn hướng đến mục tiêu quan trọng hơn là xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến bán hàng, góp phần thay đổi từ tư duy sản xuất ứng dụng KHCN đến quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 13:27, 17/05/2025
Thông tin từ lực lượng cứu nạn, cứu hộ cho biết, đến cuối giờ trưa nay (17/5) lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 03 nạn nhân trong vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.