Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Để Then xứng tầm di sản

Hồng Minh - 10:22, 30/12/2019

Vừa qua, Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái của Việt Nam đã chính thức được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Tuy nhiên, bên cạnh niềm vui là thách thức. Thách thức phải làm sao để di sản Thực hành Then thực sự được bảo tồn và phát huy giá trị, đúng với tầm vóc di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Những nghệ nhân Then cao tuổi là đội ngũ quan trọng trong việc bảo tồn, truyền dạy Thực hành Then
Những nghệ nhân Then cao tuổi là đội ngũ quan trọng trong việc bảo tồn, truyền dạy Thực hành Then

Ngay sau khi Thực hành Then được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, có lẽ niềm vui, sự tự hào là tâm trạng chung của những nhà văn hóa, giới nghiên cứu và đặc biệt là cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng, Thái - chủ thể của di sản.

GS.TSKH. Tô Ngọc Thanh, Chủ tịch Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam cho biết: “40 năm sống ở Tây Bắc, Việt Bắc, tôi hiểu Then là cái căn cốt trong văn hóa của đồng bào Tày, Nùng, Thái. Và giờ đây, Then đã được trả về đúng với vị trí nguyên có của nó. Đó là điều quý giá nhất mà Đảng, Nhà nước đã quan tâm trong công cuộc giữ gìn di sản và thực hiện quyền tự quyết về văn hóa của các dân tộc thiểu số”.

Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố thuận lợi, Thực hành Then ở một số địa phương cũng gặp không ít khó khăn trong việc duy trì, phát triển. Nhiều nơi chưa nhận thức đầy đủ vai trò của công tác bảo tồn văn hóa dân tộc, việc tuyên truyền, vận động cộng đồng giữ gìn văn hóa dân tộc chưa được tiến hành thường xuyên.

Theo nghệ nhân Nguyễn Văn Thọ, dân tộc Tày, tỉnh Lạng Sơn, để bảo tồn phát huy Thực hành Then, cần kịp thời có chính sách cụ thể cho các nghệ nhân, nhất là những nghệ nhân cao tuổi trong việc truyền dạy cho các thế hệ con cháu. 

Trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại là điều kiện thuận lợi để Thực hành Then mãi được lưu truyền, phát triển
Trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại là điều kiện thuận lợi để Thực hành Then mãi được lưu truyền, phát triển

“Những nghệ nhân cao tuổi luôn âm thầm cống hiến, bản thân họ là nơi lưu trữ nguồn văn hóa dân tộc rất lớn. Những nghệ nhân cao tuổi này vẫn lặng lẽ sử dụng vốn văn hóa của mình đi tuyên truyền ở các bản làng, nhưng hầu như không được quan tâm, hay phong tặng danh hiệu gì. Việc được quan tâm tích cực sẽ khiến cho những nghệ nhân này tâm huyết hơn trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Hoạt động nghiên cứu, sưu tầm, phục dựng, bảo tồn, xây dựng các tổ, đội văn nghệ truyền thống, nhân rộng các mô hình điểm hướng tới trao truyền những giá trị của di sản cho lớp trẻ… cũng là những giải pháp quan trọng”, Nghệ nhân Nguyễn Văn Thọ cho hay.

Cùng với những khó khăn như Nghệ nhân Nguyễn Văn Thọ chia sẻ, thì khó khăn của Thực hành Then trong bối cảnh hội nhập quốc tế cũng là một thách thức lớn. Nghệ nhân Then Nguyễn Văn Bách, giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc băn khoăn nói: “Thực hành Then đang đặt ra nhiều vấn đề. Quan trọng nhất là làm sao bảo tồn Then trong bối cảnh một số dòng Then không có truyền nhân, các nghệ nhân hiện đa phần đã cao tuổi. Rồi vấn đề bảo tồn ngôn ngữ Then. Then là tổng hòa nhiều yếu tố, có âm nhạc, múa, nhưng trong đó lời hát cực kỳ quan trọng. Bởi vì người ta yêu Then, hiểu Then, quý mến Then cũng từ ngôn ngữ mà ra, ấy là những câu chuyện cổ, những lời răn dạy về cuộc sống... mà ông cha đã đúc kết, truyền lại cho con cháu đời sau. Do đó, chúng ta cần có những giải pháp thiết thực để Then được bảo tồn và luôn hiện diện trong cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng, Thái”.

Di sản Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái tập trung chủ yếu ở các tỉnh vùng Đông Bắc (Bắc Giang, Bắc Kạn, Cao Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Tuyên Quang), vùng Tây Bắc (Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai) và một số địa phương khác ở Việt Nam. Theo số liệu kiểm kê, Then Tày, Nùng, Thái có ở 11 tỉnh. Hiện có 817 thầy Then (213 nam, 604 nữ); trong đó có 439 người Tày, 328 người Nùng, 23 người Thái và 27 người thuộc các dân tộc khác: Kinh, Cao Lan, Dao, Hoa…


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hậu Giang: Triển lãm trên 100 bức tranh mỹ thuật áo bà ba xưa và nay

Hậu Giang: Triển lãm trên 100 bức tranh mỹ thuật áo bà ba xưa và nay

Để khơi dậy và phát huy giá trị văn hóa truyền thống từ chiếc áo bà ba, tượng trưng cho vùng đất và con người Nam bộ, trong chuỗi các hoạt động của Festival Áo bà ba - Hậu Giang 2023, sáng 29/9, tại Công viên tượng bờ kè Xà No, Phường 1, TP Vị Thanh, UBND tỉnh Hậu Giang tổ chức khai mạc triển lãm tranh áo bà ba với chủ đề “Chiếc áo bà ba xưa và nay”. Triển lãm diễn ra đến hết ngày 29/10/2023.
Tin nổi bật trang chủ
Tuần lễ Chuyển đổi số tỉnh Cà Mau năm 2023 sẽ diễn ra trong 2 ngày từ ngày 9-10/10

Tuần lễ Chuyển đổi số tỉnh Cà Mau năm 2023 sẽ diễn ra trong 2 ngày từ ngày 9-10/10

Khoa học - Công nghệ - Như Tâm - 3 giờ trước
Tuần lễ Chuyển đổi số tỉnh Cà Mau năm 2023 sẽ diễn ra trong 2 ngày, từ ngày 9-10/10, với 5 hoạt động chính gồm: tọa đàm thúc đẩy chuyển đổi số du lịch trên địa bàn tỉnh; tọa đàm thúc đẩy chuyển đổi số trong quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP; tổ chức trưng bày, giới thiệu sản phẩm, dịch vụ, giải pháp chuyển đổi số; họp mặt Ngày Doanh nhân Việt Nam và hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia
Hà Nội đón 18,9 triệu lượt khách du lịch trong 9 tháng đầu năm 2023

Hà Nội đón 18,9 triệu lượt khách du lịch trong 9 tháng đầu năm 2023

Du lịch - Trương Vui - 3 giờ trước
Theo Sở Du lịch Hà Nội, trong tháng 9/2023, ngành Du lịch Hà Nội đã đón hơn 2 triệu lượt khách, tăng 37,6% so với cùng kỳ 2022. Trong đó, khách du lịch quốc tế đến Hà Nội ước đạt 397,2 nghìn lượt, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2022.
Bộ đội Biên phòng Sóc Trăng mang Trung thu đến với trẻ em nghèo khu vực biên giới biển

Bộ đội Biên phòng Sóc Trăng mang Trung thu đến với trẻ em nghèo khu vực biên giới biển

Xã hội - Lê Vũ - Văn Long - 23:59, 29/09/2023
Những ngày qua, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng tổ chức nhiều hoạt động vui chơi, giải trí, tặng quà cho thiếu nhi ở vùng biên giới biển. Đây là hoạt động mang ý nghĩa xã hội thiết thực trong công tác chăm lo cho trẻ em, gắn kết nghĩa tình quân dân nơi địa bàn xa, khu vực biên giới biển
Hậu Giang: Triển lãm trên 100 bức tranh mỹ thuật áo bà ba xưa và nay

Hậu Giang: Triển lãm trên 100 bức tranh mỹ thuật áo bà ba xưa và nay

Sắc màu 54 - Như Tâm - 23:56, 29/09/2023
Để khơi dậy và phát huy giá trị văn hóa truyền thống từ chiếc áo bà ba, tượng trưng cho vùng đất và con người Nam bộ, trong chuỗi các hoạt động của Festival Áo bà ba - Hậu Giang 2023, sáng 29/9, tại Công viên tượng bờ kè Xà No, Phường 1, TP Vị Thanh, UBND tỉnh Hậu Giang tổ chức khai mạc triển lãm tranh áo bà ba với chủ đề “Chiếc áo bà ba xưa và nay”. Triển lãm diễn ra đến hết ngày 29/10/2023.
GDP quý III/2023 của Việt Nam tăng 5,33%

GDP quý III/2023 của Việt Nam tăng 5,33%

Kinh tế - Trương Vui - 23:52, 29/09/2023
Đây là số liệu được Tổng cục Thống kê công bố tại cuộc họp báo công bố số liệu kinh tế - xã hội quý III và 9 tháng đầu năm 2023, diễn ra vào sáng 29/9. Theo đó, mức tăng trưởng GDP quý III năm 2023 cao hơn cùng kỳ các năm 2020 - 2021 nhưng thấp hơn nhiều so với cùng kỳ các năm còn lại giai đoạn 2011 - 2023. Điều này cho thấy nền kinh tế đang nỗ lực vượt khó để lấy lại đà tăng trưởng vốn có.
Tin trong ngày - 29/9/2023

Tin trong ngày - 29/9/2023

Bản tin hôm nay, ngày 29/9, có những thông tin đáng chú ý sau: Bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân là mục tiêu cao nhất. Tuyên Quang: Thiết lập điểm hỗ trợ đồng bào DTTS ứng dụng CNTT. Người "giữ hồn" những điệu Then cổ. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Gia Lai: Tuyên truyền giảm thiểu tảo hôn cho gần 12.200 người dân vùng đồng bào DTTS

Gia Lai: Tuyên truyền giảm thiểu tảo hôn cho gần 12.200 người dân vùng đồng bào DTTS

Công tác Dân tộc - Ngọc Thu - 23:50, 29/09/2023
Thực hiện Tiểu Dự án 2, Dự án 9 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỉnh Gia Lai đã tổ chức 136 hội nghị tập huấn cho già làng, Người có uy tín, trưởng thôn, các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội của thôn, làng với gần 12.200 lượt người tham dự và xây dựng các mô hình, phiên tòa giả định, hội thi về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Khai mạc Festival Áo bà ba - Hậu Giang năm 2023

Khai mạc Festival Áo bà ba - Hậu Giang năm 2023

Sắc màu 54 - PV - 23:46, 29/09/2023
Chiều 29/9, tại Khu văn hóa Hồ Sen, thành phố Vị Thanh, Festival Áo bà ba - Hậu Giang năm 2023 đã chính thức khai mạc.
Sôi nổi các hoạt động Ngày hội Văn hóa - Chợ tình Phong lưu huyện Bảo Lạc

Sôi nổi các hoạt động Ngày hội Văn hóa - Chợ tình Phong lưu huyện Bảo Lạc

Sắc màu 54 - Thúy Hồng - 23:36, 29/09/2023
Trong hai ngày 28 - 29/9, huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đã tổ chức Ngày hội văn hóa - Chợ tình phong lưu năm 2023.
Hướng dẫn kỹ thuật nuôi cá dìa trong ao đất

Hướng dẫn kỹ thuật nuôi cá dìa trong ao đất

Bạn của nhà nông - Như Ý - 23:30, 29/09/2023
Những năm gần đây, mô hình nuôi cá dìa trong ao đất đã phát triển mạnh ở một số địa phương. Cá dìa là đối tượng mang lại giá trị kinh tế cao, thuộc loài rộng muối, thịt thơm ngon chứa nhiều chất béo, bổ dưỡng, ít xương được thị trường ưa chuộng. Để việc nuôi cá dìa mang lại hiệu quả kinh tế cao, mời bà con tham khảo kỹ thuật nuôi cá dìa trong ao đất sau đây.
Vinh danh 121 món ẩm thực tiêu biểu của Việt Nam

Vinh danh 121 món ẩm thực tiêu biểu của Việt Nam

Ẩm thực - Trương Vui - 23:29, 29/09/2023
Ngày 29/9, tại Hà Nội, Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam (VCCA) đã tổ chức Lễ trao chứng nhận 121 món ẩm thực tiêu biểu giai đoạn I - 2022 và công bố giai đoạn II - 2023 Đề án “Xây dựng và phát triển Văn hóa Ẩm thực Việt Nam thành thương hiệu Quốc gia”.