Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hoàn thiện chính sách đào tạo, sử dụng cán bộ người DTTS: “Khoảng trống” trong chính sách cử tuyển (Bài 1)

Tùng Nguyên - 08:17, 07/12/2023

Ngày 8/12/2020, Chính phủ ban hành Nghị định số 141/2020/NĐ-CP quy định chế độ cử tuyển đối với học sinh, sinh viên người DTTS. Kế thừa chính sách cử tuyển trong các giai đoạn trước, Nghị định số 141/2020/NĐ-CP quy định, UBND cấp tỉnh căn cứ vào điều kiện thực tiễn của địa phương để tổ chức tiếp nhận và phân công công tác cho người được cử đi học theo chế độ cử tuyển sau khi tốt nghiệp.

Nhiều SV cử tuyển mỏi mòn chờ đợi bố trí việc làm sau khi tốt nghiệp. (Trong ảnh: Chị Hồ Thị Hiền, ở Bản 7, xã Thuận, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị tốt nghiệp Sư phạm Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Huế năm 2014 nhưng hiện vẫn chăm sóc cây keo tràm mới trồng trong thời gian chờ được bố trí việc làm)
Nhiều SV cử tuyển mỏi mòn chờ đợi bố trí việc làm sau khi tốt nghiệp. (Trong ảnh: Chị Hồ Thị Hiền, ở Bản 7, xã Thuận, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị tốt nghiệp Sư phạm Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Huế năm 2014 nhưng hiện vẫn chăm sóc cây keo tràm mới trồng trong thời gian chờ được bố trí việc làm)

Thiếu “đầu ra” cho cử tuyển

Trước Nghị định số 141/2020/NĐ-CP, chính sách cử tuyển đối với học sinh, sinh viên (SV) người DTTS được quy định tại Nghị định số 134/2006/NĐ-CP ngày 14/11/2006 (được sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định số 49/2015/NĐ-CP ngày 15/5/2015). Tại khoản 2 – Điều 11, Nghị định 134/2006/NĐ-CP quy định: “UBND cấp tỉnh tổ chức tiếp nhận và phân công công tác cho người được cử đi học theo chế độ cử tuyển sau khi tốt nghiệp”.

Đồng thời, khoản 3 – Điều 11 của Nghị định này cũng nêu rõ: “Thời gian người học theo chế độ cử tuyển chờ phân công công tác theo quy định tại khoản 2 Điều này tối đa là 6 tháng, kể từ ngày được công nhận tốt nghiệp”. Quy định chính sách là vậy, nhưng trên thực tế, có được việc làm - chưa tính đến có đúng chuyên môn được đào tạo hay không, đối với SV cử tuyển phụ thuộc rất nhiều yếu tố, trong đó phải tính đến yếu tố “may – rủi” trong bối cảnh các địa phương đang quyết liệt thực hiện nhiệm vụ tinh giản biên chế như hiện nay.

Chính vì vậy, tình trạng SV cử tuyển chưa, hoặc không được bố trí việc làm sau khi tốt nghiệp là phổ biến. Trong lúc chờ đợi, nhiều SV quay về làm nông như trước khi chưa được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học.

Khi gần 40 tuổi, cựu SV cử tuyển Hồ Văn Phiên đã được tuyển dụng làm cán bộ bán chuyên trách tại Đảng ủy xã Thuận, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
Khi gần 40 tuổi, cựu SV cử tuyển Hồ Văn Phiên đã được tuyển dụng làm cán bộ bán chuyên trách tại Đảng ủy xã Thuận, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.

Năm 2009, anh Hồ Văn Thương, sinh năm 1989, xã Ba Lòng, huyện Đakrông (Quảng Trị) được cử đi học ngành Nông học của Trường Đại học Nông lâm - Đại học Huế. Ra trường đến nay đã được 9 năm nhưng hiện anh chưa được địa phương bố trí việc làm; để đảm bảo thu nhập cho gia đình, anh Thương ở nhà làm ruộng, trồng cây, chăn nuôi bò.

May mắn hơn anh Thương, khi đã gần 40 tuổi, anh Hồ Văn Phiên, ở xã Thuận, huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) – cựu SV cử tuyển ngành sư phạm Giáo dục chính trị - Trường Đại học Vinh (Nghệ An) vừa được tuyển dụng làm cán bộ bán chuyên trách tại Đảng ủy xã. Dù trái ngành nghề được đào tạo nhưng với anh Phiên cũng là may mắn, bởi sau khi tốt nghiệp (năm 2012), anh đã phải trải qua thời gian dài chờ bố trí công việc; trong khi chờ đợi, anh thuê đất trồng chuối và buôn bán để trang trải cuộc sống.

Đây không phải là những trường hợp hiếm gặp trong thực hiện chính sách cử tuyển lâu nay. Tình trạng “có đầu vào” nhưng “thiếu đầu ra” đã và đang là thực trạng chung ở các địa phương triển khai chính sách cử tuyển. Thông tin được đưa ra tại Hội nghị Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) năm 2022 do Bộ GD&ĐT tổ chức giữa năm 2022 cho thấy, việc bố trí việc làm cho SV cử tuyển là bài toán rất khó giải ở các địa phương.

Như Lạng Sơn, từ năm 2010 đến nay, Sở GD&ĐT, Sở Nội vụ đã tiếp nhận 240 SV cử tuyển tốt nghiệp ra trường từ các cơ sở đào tạo, trong đó tiếp nhận và bố trí, xét tuyển vào vị trí việc làm đối với 89 SV, đạt 37%, còn 151 SV chưa có việc làm, chiếm 63%. Tại Quảng Nam, tỉnh mới bố trí được 493 SV trong tổng số 610 SV được cử đi học. Còn tại Quảng Trị, địa bàn tỉnh hiện có 47 SV cử tuyển chưa được bố trí việc làm, hầu hết đều là người dân tộc Pa Kô, Vân Kiều, sống ở những địa bàn đặc biệt khó khăn của tỉnh…

Để tạo nguồn cán bộ cho các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi, những năm qua, một hệ thống chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục – đào tạo đã được triển khai, trải đều trong suốt vòng đời học tập của con em đồng bào DTTS, từ mầm non đến cao đẳng, đại học. (Ảnh minh họa)
Để tạo nguồn cán bộ cho các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi, những năm qua, một hệ thống chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục – đào tạo đã được triển khai, trải đều trong suốt vòng đời học tập của con em đồng bào DTTS, từ mầm non đến cao đẳng, đại học. (Ảnh minh họa)

Lãng phí nguồn lực

Tình trạng SV cử tuyển sau khi tốt nghiệp không được bố trí việc làm, trở về làm những ngành nghề giống như chưa qua đào tạo trình độ cao đẳng, đại học là một sự lãng phí nguồn nhân – vật lực rất lớn. Bởi, để đào tạo cho một SV cử tuyển, bên cạnh chi phí của gia đình thì ngân sách nhà nước hỗ trợ là không hề nhỏ. Đơn cử như tỉnh Sơn La, chỉ tính từ năm 2011 đến năm 2015, tổng số kinh phí cho đào tạo cử tuyển của tỉnh này ước khoảng 100 tỷ đồng.

Đó là chưa kể, với mỗi SV cử tuyển (hầu hết là người DTTS, sinh sống chủ yếu ở những địa bàn đặc biệt khó khăn), trước khi được cử đi học thì đã trải qua các giai đoạn học tập từ giáo dục mầm non lên giáo dục phổ thông. Ở mỗi cấp học, các em đều đã được thụ hưởng nhiều chính sách hỗ trợ phát triển GD&ĐT được đầu tư từ ngân sách nhà nước.

Mặc dù đã có quy định về việc thu hồi, bồi hoàn kinh phí hỗ trợ đào tạo SV cử tuyển, nhưng việc thực hiện gần như “bất khả thi”. Theo quy định tại khoản 3 – Điều 11 của Nghị định số 134/2006/NĐ-CP thì “quá thời hạn 6 tháng không nhận được sự phân công theo quy định của Nghị định này thì người học theo chế độ cử tuyển có quyền tự đi tìm việc làm và không phải bồi hoàn học bổng, chi phí đào tạo”. Trong khi, đại đai số SV cử tuyển chưa, hoặc không có việc làm hiện nay chủ yếu do địa phương chưa bố trí được việc làm theo quy định tại khoản 2 – Điều 11 Nghị định số 134/2006/NĐ-CP.

Cử tuyển là chính sách cần được tiếp tục thực hiện, từ đó góp phần thực hiện hiệu quả chủ trương của Đảng, Nhà nước về tạo nguồn nhân lực chất lượng cho vùng đồng bào DTTS. (Ảnh minh họa)
Cử tuyển là chính sách cần được tiếp tục thực hiện, từ đó góp phần thực hiện hiệu quả chủ trương của Đảng, Nhà nước về tạo nguồn nhân lực chất lượng cho vùng đồng bào DTTS. (Ảnh minh họa)

Nhưng vấn đề đáng suy ngẫm hơn cả là sự lãng phí nguồn nhân lực; bởi SV cử tuyển đã qua đào tạo cao đẳng, đại học là sự bù đắp rất đáng kể cho sự thiếu hụt nguồn nhân lực ở vùng đồng bào DTTS và miền núi. Một thống kê trong Báo cáo về kết quả giám sát việc thực hiện chính sách tuyển sinh, đào tạo và sử dụng cán bộ theo hình thức cử tuyển của Hội đồng Dân tộc của Quốc hội cho thấy, tỉ lệ SV cử tuyển đạt học lực xuất sắc chiếm khoảng 2%, loại giỏi 5,7%; loại khá 8,7%; trung bình 54%; yếu 17,2%; kém 2,3%. Dù kết quả học tập chưa cao, nhưng đã tốt nghiệp thì SV cử tuyển là đội ngũ nổi trội trong lực lượng lao động gần 8 triệu người DTTS mới chỉ có khoảng 14% qua đào tạo hiện nay.

Với thực trạng “cử” nhưng không “tuyển” lâu nay, nhiều ý kiến quan ngại khi Chính phủ tiếp tục thực hiện chính sách cử tuyển theo Nghị định số 141/2020/NĐ-CP ngày 8/12/2020. Tuy nhiên, phải khẳng định, cử tuyển là chính sách cần được tiếp tục thực hiện, từ đó góp phần thực hiện hiệu quả chủ trương của Đảng, Nhà nước về tạo nguồn nhân lực chất lượng cho vùng đồng bào DTTS. Điều quan trọng nhất là phải giải quyết được bài toán “đầu ra” bằng chính sách ưu tiên tuyển dụng, bố trí việc làm cho cán bộ người DTTS.

Để tạo nguồn cán bộ cho vùng đồng bào DTTS và miền núi, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 15/6/2016 về đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực các DTTS giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030. Công tác bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao người DTTS cũng được quy định tại Tiểu dự án 2 – Dự án 5 của Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg.

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh nội dung này trong bài viết tiếp theo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Liên Sơn ngày mới

Liên Sơn ngày mới

Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719) được triển khai tại tỉnh Ninh Thuận đã tạo diện mạo mới cho vùng đồng bào dân tộc Raglay ở thôn Liên Sơn 2, xã Phước Vinh, huyện Ninh Phước. Cấp ủy đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể đặc biệt quan tâm đồng hành cùng người dân sử dụng hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ của Chính phủ, tạo sinh kế, nâng cao đời sống cho đồng bào vùng khó khăn.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.