Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hình ảnh cô gái mặc “váy hoa” trong bức Panorama tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ: Phản hồi từ những người trong cuộc (Bài 3)

Văn Hoa - 18:08, 26/12/2021

Vừa qua, Báo Dân tộc và Phát triển đã đăng tải loạt bài "Hình ảnh cô gái mặc “váy hoa” trong bức Panorama tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ" đã thu hút được sự quan tâm của bạn đọc, đặc biệt nhất là cộng đồng người Thái. Trong đó, các ý kiến đều cho rằng, thể hiện chiếc “váy hoa” ấy trong bức Panorama tái hiện toàn cảnh Chiến dịch Điện Biên Phủ là không thực tế, không đúng bối cảnh lịch sử. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, Báo Dân tộc và Phát triển xin chuyển tới độc giả một số ý kiến phản hồi từ những người trong cuộc, cơ quan quản lý, cơ quan chuyên ngành...

Hình ảnh chiếc “váy hoa” gây tranh cãi
Hình ảnh chiếc “váy hoa” gây tranh cãi

Mang hình ảnh đẹp nhất đến với tác phẩm nghệ thuật

Đó là khẳng định của Họa sĩ Nguyễn Văn Mạc- người chủ trì thực hiện bức tranh Panorama Chiến dịch Điện Biên Phủ. Theo ông Mạc, trước khi thực hiện tác phẩm trên, ông đã đến Bảo tàng tỉnh Điện Biên để lấy hiện vật gốc (chiếc váy hoa) để chụp ảnh và vẽ lại.

Ông Mạc khẳng định, đây là chiếc váy của người Thái cổ, váy ngày xưa với nhiều họa tiết hoa văn, nhiều màu sắc rất đẹp. Bức tranh này đã được UBND tỉnh Điện Biên, Hội đồng Nghệ thuật quốc gia bao gồm các nhà mỹ thuật, nhà điêu khắc, các nhà khoa học lý luận phê bình duyệt 2 lần trên bản phác thảo và 3 lần trên bản vẽ 1:1.

“Trên một tác phẩm nghệ thuật người ta phải đưa tinh hoa của dân tộc đó lên, việc Bảo tàng tỉnh đưa cho tôi cái gì đẹp nhất (váy hoa) thì tôi phải vẽ cái đó. Chiếc váy rất đẹp, đây là tinh hoa của dân tộc mà mọi người muốn bỏ đi thì tôi cũng thấy lạ”, ông Mạc nhấn mạnh.

Ông Mạc cho rằng, ông cũng hỏi ý kiến của nhiều người Thái cao niên, trong đó có nhiều người là lãnh đạo và nguyên lãnh đạo tỉnh Điện Biên. Tất cả đều khẳng định, đây là váy hoa của người Thái, và đã đồng thuận việc thể hiện chiếc váy hoa đẹp nhất của người Thái ấy trên tác phẩm Panorama tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Ông Vừ A Bằng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên cho biết, chiếc váy hoa trong bức Panorama đã được Hội đồng Nghệ thuật quốc gia tranh luận rất nhiều, nhưng vẫn tôn trọng tư tưởng của nhà thiết kế, liên quan đến bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc. Các nhà bảo tồn di sản cũng đã đi lấy ý kiến của các cụ cao niên người Thái ở Sơn La và Điện Biên, tất cả đều nói không vấn đề gì. Hội đồng Nghệ thuật quốc gia đánh giá trên cơ sở nghiên cứu khoa học và dựa trên ý kiến của các bậc cao niên người Thái.

Qua sự giải thích của tác giả bức tranh - Họa sĩ Nguyễn Văn Mạc và phản hồi từ Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên ông Vừ A Bằng, có thể khẳng định rằng, chiếc “váy hoa” trong bức Panorama là váy cổ của người Thái, được lấy mẫu từ Bảo tàng tỉnh Điện Biên. Tổng thể bức vẽ đã được UBND tỉnh Điện Biên, Hội đồng Nghệ thuật quốc gia, Hội đồng nghiệm thu đánh giá trên cơ sở nghiên cứu khoa học và đã được lấy ý kiến từ các cụ cao niên có uy tín người dân tộc Thái.

Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ nơi trưng bày bức Panorama tầm cỡ thế giới
Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ nơi trưng bày bức Panorama tầm cỡ thế giới

Cần giải thích để người dân hiểu

Với chiếc “váy hoa” đặc biệt, phần lớn giới trẻ người Thái không biết đó là trang phục truyền thống của dân tộc mình. Hơn nữa, nhiều người Thái cao niên ở một số địa phương cũng nhìn nhận đây không phải váy của người Thái...

Và dù nhiều Người có uy tín, nhiều nhà nghiên cứu văn hóa là người Thái khẳng định, đây là chiếc váy hoa cổ của dân tộc Thái, nhưng phần lớn đều cho rằng, thể hiện chiếc váy hoa vào trong một tác phẩm có ý nghĩa lịch sử, giáo dục trong bức Panorama tái hiện chiến thắng Điện Biên Phủ là không đúng với hoàn cảnh lịch sử và phi thực tế, không mang tính chất đại diện cho cộng đồng dân tộc Thái.

Với những phản hồi từ phía họa sĩ và lãnh đạo tỉnh Điện Biên, thì chắc chắn rằng, hình ảnh cô gái Thái với chiếc váy hoa đặc biệt ấy vẫn được giữ nguyên. Chúng tôi đã liên hệ với Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên phủ về phương án khi khách tham quan, đặc biệt là người Thái tại Tây Bắc và Điện Biên đến với Bảo tàng và thắc mắc về vấn đề trên. 

Tuy nhiên, Phó Giám đốc Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ, bà Vũ Thị Tuyết Nga cho biết, bà không phải là thành viên chính thức trong Hội đồng nghiệm thu và Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ chưa được quyền quản lý bức tranh, nên không thể phát ngôn.

Xung quanh các ý kiến về vấn đề này, ông Nguyễn Minh Phú, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên  thông tin, qua phản ánh từ báo Dân tộc và Phát triển, ông đã trao đổi với Ban Quản lý dự án, Bảo tàng tỉnh Điện Biên và tác giả bức vẽ về nội dung mà Báo và bạn đọc quan tâm.

Ông Phú cho biết, qua trao đổi với tác giả, là Họa sĩ Nguyễn Văn Mạc, ông Mạc nói rằng: “Thực ra tôi không muốn làm cái gì đó cho nó đặc biệt. Nhưng bản chất của chiếc váy này đúng là váy của người Thái và váy này hiện nay vẫn đang lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Điện Biên. Bối cảnh thời bấy giờ là cả nước ra trận, mặc dù khó khăn, gian khổ, hy sinh, nhưng ngày ấy cũng như ngày hội và chiếc váy hoa cũng là hình ảnh đẹp nhất, tinh túy nhất của dân tộc Thái”.

Cộng đồng dân tộc Thái cần một tiếng nói chung thống nhất về hình ảnh đại diện của dân tộc. (Ảnh được ghi nhận tại trụ sở Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch nhân sự kiện UNESCO ghi danh Xòe Thái vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại)
Cộng đồng dân tộc Thái cần một tiếng nói chung thống nhất về hình ảnh đại diện của dân tộc. (Ảnh được ghi nhận tại trụ sở Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch nhân sự kiện UNESCO ghi danh Xòe Thái vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại)

“Quan điểm của Sở là không phân định đúng - sai, vì cũng không có căn cứ nói tác phẩm sai. Toàn bộ quá trình thực hiện đều có căn cứ, cơ sở khoa học và đã được Hội đồng khoa học nghiệm thu. Trách nhiệm của chúng ta, nhất là hướng dẫn viên Bảo tàng phải hiểu biết thật đầy đủ, có trách nhiệm khi người dân thắc mắc, thì phải giải thích thật cặn kẽ cho người dân hiểu và như vậy nó sẽ có thêm cả trí tò mò, tạo được hiệu ứng tích cực”, ông Phú chia sẻ nhận định.

Song ông Nguyễn Minh Phú, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng cho rằng, chiếc váy hoa là tinh hoa của dân tộc Thái. Vì là tinh hoa, nên mới được lưu trữ ở bảo tàng tỉnh. Và đây là hình ảnh biểu tượng, nên tác giả muốn thể hiện cái gì đẹp nhất, tươi tắn nhất vào tác phẩm nghệ thuật.

Từ thực tế, cũng phải nhìn nhận khách quan rằng, sự quan tâm phản hồi của cộng đồng dân tộc Thái đối với chiếc "váy hoa" trong bức Panorama là có căn cứ, thể hiện trách nhiệm của mỗi cá nhân, lòng tự tôn dân tộc trong việc bảo vệ, gìn giữ hình ảnh của dân tộc Thái. 

Cũng thật tiếc rằng, thay vì thể hiện chiếc “váy hoa” (có phần vẽ khó hơn), nếu tác giả thể hiện chiếc váy màu đen hoặc màu chàm dễ nhận diện, thì niềm vui, niềm tự hào của cộng đồng dân tộc Thái sẽ thật trọn vẹn và giá trị tác phẩm sẽ được nhân lên gấp bội.

Và, nếu chiếc “váy hoa” đặc biệt ấy được cộng đồng người Thái nhìn nhận lại, coi đó là tinh hoa, là hình ảnh đẹp nhất của dân tộc Thái, thì tác giả và tác phẩm sẽ đạt được ý nghĩa rất lớn trong việc bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc Thái...do vậy, cộng đồng dân tộc Thái cũng cần có tiếng nói chung thống nhất về hình ảnh đại diện.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Sắc màu thổ cẩm Pà Thẻn trên đất Tân Trịnh

Sắc màu thổ cẩm Pà Thẻn trên đất Tân Trịnh

Từ lâu, đồng bào Pà Thẻn ở xã Tân Trịnh, tỉnh Tuyên Quang đã lưu giữ cho mình một kho tàng văn hóa đa dạng, phong phú, trong đó nổi bật nhất là nghề dệt thổ cẩm. Không chỉ phản ánh đậm nét đời sống tinh thần, nghề dệt còn là niềm tự hào, là dấu ấn văn hóa đặc trưng mà người Pà Thẻn luôn trân trọng gìn giữ trên mảnh đất này.
Tin nổi bật trang chủ
Chủ động tham mưu chính sách giúp vùng dân tộc thiểu số phát triển bền vững

Chủ động tham mưu chính sách giúp vùng dân tộc thiểu số phát triển bền vững

Công tác Dân tộc - Bảo Khánh - 22:20, 15/09/2025
Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà đề nghị tỉnh Bắc Ninh chủ động tham mưu chính sách phù hợp, thúc đẩy phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.
Lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh thăm, tặng quà đồng bào dân tộc Khmer nhân dịp Lễ Sene Dolta

Lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh thăm, tặng quà đồng bào dân tộc Khmer nhân dịp Lễ Sene Dolta

Dân tộc - Tôn giáo - Tào Đạt - 21:59, 15/09/2025
Ông Phạm Minh Tuấn - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP. Hồ Chí Minh đã thăm hỏi, động viên chức sắc Phật giáo Nam tông Khmer và đồng bào dân tộc Khmer trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đón Lễ Sene Dolta năm 2025 an lành, hạnh phúc.
Phát triển các xã biên giới kết hợp với củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại tỉnh Lạng Sơn

Phát triển các xã biên giới kết hợp với củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại tỉnh Lạng Sơn

Tin tức - Minh Anh - 17:53, 15/09/2025
Tỉnh Lạng Sơn đã ban hành cơ chế, chính sách đặc thù để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường củng cố an ninh, quốc phòng; huy động hơn 12,8 tỷ đồng và trên 31.000 ngày công xây dựng đường kiểm tra cột mốc bảo vệ biên giới.
Bộ đội Biên phòng Lai Châu kịp thời cứu cháu bé dân tộc Dao bị ngã cầu, chấn thương nặng

Bộ đội Biên phòng Lai Châu kịp thời cứu cháu bé dân tộc Dao bị ngã cầu, chấn thương nặng

Tin tức - Minh Anh - 17:49, 15/09/2025
Bộ đội Biên phòng Lai Châu đã cấp cứu kịp thời cháu bé dân tộc Dao bị ngã xuống cầu chấn thương nặng
Lâm Đồng: Bàn giao Nhà tình nghĩa quân - dân cho hộ đồng bào DTTS

Lâm Đồng: Bàn giao Nhà tình nghĩa quân - dân cho hộ đồng bào DTTS

Nhịp cầu nhân ái - Nguyễn Hoàn - 17:21, 15/09/2025
Tại tổ dân phố Đạ Nghịch (phường 3 Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng) Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực 3 - Bảo Lâm (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lâm Đồng) đã phối hợp với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương tổ chức Lễ bàn giao Nhà tình nghĩa Quân - Dân cho gia đình bà Ka Dềm.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Mô hình lúa chuyên canh chất lượng cao ở ĐBSCL đạt lợi nhuận trên 36 triệu/ha

Mô hình lúa chuyên canh chất lượng cao ở ĐBSCL đạt lợi nhuận trên 36 triệu/ha

Kinh tế - Như Tâm - Tào Đạt - 17:20, 15/09/2025
Qua thống kê cho thấy, có 10/11 mô hình chuyên canh chất lượng cao ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có lợi nhuận từ 14,5 - 36,3 triệu đồng/ha, tăng 4,6 - 15,8 triệu đồng/ha so với diện tích lúa ngoài mô hình.
Việt Nam sẽ cập nhật chiến lược AI quốc gia và Luật AI vào cuối năm 2025

Việt Nam sẽ cập nhật chiến lược AI quốc gia và Luật AI vào cuối năm 2025

Khoa học - Công nghệ - Minh Nhật - 17:06, 15/09/2025
Cuối năm nay, Việt Nam sẽ có bản cập nhật Chiến lược AI quốc gia và Luật AI. Đây không chỉ là khung pháp lý, mà còn là tuyên ngôn về tầm nhìn quốc gia, AI phải trở thành hạ tầng trí tuệ của đất nước, phục vụ Nhân dân, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
An cư cho đồng bào DTTS vùng sạt lở Mường Lý vẫn chưa trọn vẹn

An cư cho đồng bào DTTS vùng sạt lở Mường Lý vẫn chưa trọn vẹn

Dân tộc - Tôn giáo - Quỳnh Trâm - 17:05, 15/09/2025
Trước nguy cơ sạt lở rất cao ở xã Mường Lý (Thanh Hóa), những năm qua, chính quyền địa phương đã nhanh chóng có giải pháp đầu tư để xây dựng các khu tái định cư đảm bảo cuộc sống của các hộ đồng bào DTTS nơi đây được an toàn, nhất là trong những ngày mưa lũ. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều hộ dân dù được bố trí nơi ở mới nhưng đến nay vẫn chưa thể dựng nhà...
Người Xơ Đăng bảo tồn giống sâm quý trên đỉnh Ngọc Linh

Người Xơ Đăng bảo tồn giống sâm quý trên đỉnh Ngọc Linh

Photo - Nguyễn Quang Vinh - 16:59, 15/09/2025
Mùa mưa lại đến trên những khoảnh rừng phòng hộ xã Đăk Sao, phía Tây tỉnh Quảng Ngãi, bà con người Xơ Đăng hàng ngày cần mẫn bảo vệ chăm sóc rừng đã giao khoán, đồng thời phát triển mô hình kinh tế vườn rừng vun trồng giống sâm Ngọc Linh quý hiếm - Bảo vật Quốc gia.
Phá đường dây chế tạo, mua bán, tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng với quy mô lớn

Phá đường dây chế tạo, mua bán, tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng với quy mô lớn

Pháp luật - Minh Nhật - 16:55, 15/09/2025
Cục Cảnh sát Hình sự (Bộ Công an), Phòng Cảnh sát Hình sự Công an các tỉnh Lai Châu, Hà Tĩnh, Bắc Ninh và Hải Phòng, huy động gần 200 cán bộ, chiến sĩ để triệt phá đường dây này.