Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hình ảnh cô gái mặc “váy hoa” trong bức Panorama tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ: Các bậc cao niên và các học giả người Thái nói gì ? (Bài 2)

Văn Hoa - 17:50, 20/11/2021

Trong các ý kiến tranh luận về chiếc “váy hoa” trong bức tranh Panorama tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ, TP. Điện Biên Phủ (Điện Biên), Để “rộng đường” dư luận, phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có nhiều cuộc trao đổi trực tiếp với những người cao tuổi, nhà nghiên cứu văn hóa Thái... để lắng nghe ý kiến từ nhiều góc độ nhìn nhận về chiếc "váy hoa" đặc biệt này.

Trang phục của phụ nữ Thái hiện nay
Trang phục của phụ nữ Thái hiện nay

Không đúng với hoàn cảnh lịch sử

Cựu chiến binh Tòng Trung Tiến, sinh năm 1959, dân tộc Thái, hiện là họa sĩ, Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Văn nghệ dân gian huyện Điện Biên (Điện Biên) nhận định, chiếc váy hoa ấy lệch hẳn với váy dân tộc Thái.

“Muốn tái hiện hình ảnh đoàn dân công hỗ trợ cho tiền tuyến trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, thì phải chọn những hình ảnh đúng với bối cảnh lịch sử. Thời điểm ấy cực kỳ khó khăn, người ta mặc những bộ trang phục không rực rỡ để tránh máy bay, tránh sự phát hiện của quân địch, nên không ai mặc váy ấy (váy hoa). Như vậy là tái hiện lịch sử nhưng không đúng với bối cảnh lịch sử thời bấy giờ, vừa sai bản sắc dân tộc, vừa phi thực tế”, ông Tiến nhấn mạnh.

Nhà nghiên cứu văn hóa Thái Tòng Hân, bản Liếng, xã Noong Luống, huyện Điện Biên (Điện Biên), sau khi ông thảo luận, tham khảo thêm các  ý kiến của nhiều người cao niên tại địa phương, cũng cho rằng đây không phải váy người Thái.

Hình ảnh chiếc váy đen, áo cóm, gánh bung luôn gắn liền với người phụ nữ dân tộc Thái trong cuộc sống thường ngày
Hình ảnh chiếc váy đen, áo cóm, gánh bung luôn gắn liền với người phụ nữ dân tộc Thái trong cuộc sống thường ngày

Ông Hân cho biết thêm, dù người Thái có chiếc váy hoa đó thật, thì khi đi dân công người ta cũng không mặc chiếc váy mới và sặc sỡ như vậy được, vì người ta còn mang vác, vận chuyển nặng. Ngày xưa, để làm được chiếc váy mất rất nhiều thời gian, kể cả các dân tộc khác cũng vậy. Do đó mặc chiếc váy hoa đó khi đi dân công là không thực tế.

“Tôi rất mong muốn các cơ quan liên quan cần sửa sang chiếc váy đen, hay màu chàm để mang tính chất đại diện hơn, đúng bản sắc văn hóa hơn. Tránh cho giới trẻ, khách du lịch hiểu nhầm người Thái mặc trang phục tạp nham, không có tính nhất quán, vì nó rất giống váy người Mông, Hà Nhì…”, ông Hân bày tỏ mong muốn.

Cũng có số ít ý kiến đồng tình với bức tranh và cho rằng, thể hiện chiếc váy hoa cổ của người Thái là giữ gìn bản sắc văn hóa và thể hiện hình ảnh đẹp nhất trong trang phục người Thái trên một tác phẩm tầm cỡ là rất ý nghĩa.

Ông Ca Chung, nhà nghiên cứu văn hóa Thái cũng cũng có ý kiến cho rằng, chiếc váy hoa trong bức vẽ là của người Thái. Tuy nhiên, nó thường dùng cho vợ của tầng lớp quý tộc, trung lưu và thường chỉ mặc khi thực hiện một số nghi lễ của bản làng, mà không mặc trong sinh hoạt hàng ngày.

Nghệ nhân Lương Thị Đại (Điện Biên) cũng khẳng định rằng, chiếc váy hoa ấy là váy người dân tộc Thái. Theo bà Đại, người Thái ở Điện Biên vẫn giữ chiếc váy hoa ấy. Nó cũng là hành trang cần có với người Thái cao tuổi khi về già. Bà Đại cho rằng, những ai không biết về chiếc váy hoa ấy, là không hiểu về bản sắc văn hóa dân tộc.

Cộng đồng người Thái cần có tiếng nói chung

Từ khảo sát, tìm hiểu thực tế cho thấy, rất ít người biết về chiếc váy hoa cổ của người Thái này, nên việc hiểu nhầm là váy của người Mông, người Hà Nhì và một số DTTS khác là điều dễ hiểu.

Trong một công trình biểu tượng quốc gia tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ, việc đưa hình ảnh cô gái Thái cùng tham gia vào đoàn dân công góp phần làm nên chiến thắng “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” là một niềm vinh dự, tự hào cho cả cộng đồng dân tộc Thái ở vùng Tây Bắc nói riêng, người Thái ở Việt Nam nói chung.

Cộng đồng người Thái cần có một tiếng nói chung thống nhất về hình ảnh đại diện cho dân tộc. (Ảnh minh họa)
Cộng đồng người Thái cần có một tiếng nói chung thống nhất về hình ảnh đại diện cho dân tộc. (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, việc thể hiện một hình ảnh không mang tính chất đại diện, gây ra nhiều hiểu nhầm, tranh luận vừa không đẹp, vừa khiến người Thái cảm thấy khó chịu. Đáng nhẽ, trước khi thực hiện công trình ấy, thì tác giả cần xem xét văn hóa người Thái, tranh thủ ý kiến để có một tiếng nói chung của cộng đồng, thống nhất về hình ảnh đại diện cho dân tộc. Khi thực hiện đúng với bản sắc văn hóa người Thái, thì chắc chắn giá trị của tác phẩm sẽ được nâng lên.

Có ý kiến nói rằng, thay vì thể hiện chiếc váy hoa cổ, nếu như tác giả vẽ chiếc váy màu đen, màu chàm thì chắc chắn sẽ không có sự tranh luận xảy ra. Và niềm vui của cộng đồng người Thái, một dân tộc chiếm đa số ở Tây Bắc sẽ nhân lên gấp bội, đồng nghĩa với là ý nghĩa, giá trị của bức tranh sẽ nhân lên rất nhiều lần.

Việc cộng đồng người Thái phản ánh với nhiều ý kiến trái chiều, là hoàn toàn có cơ sở. Tuy nhiên, thiết nghĩ để lựa chọn một hình ảnh đại diện cho một dân tộc chiếm số đông tại Tây Bắc, thì tác giả cũng như những người trong cuộc phải có một lý do nào đó, mới lựa chọn chiếc “váy hoa” đặc biệt ấy. 

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ tiếp tục cập nhật tới độc giả về phản hồi của những người trong cuộc, từ tác giả và các cơ quan chuyên ngành trong bài tiếp theo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Tin nổi bật trang chủ
Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Thời sự - Sỹ Hào - 11 giờ trước
Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang dư hàng nghìn tỷ đồng nhưng lại không sử dụng để điều tiết giá xăng dầu trên thị trường. Đặc biệt người dân ở nhiều địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi phải mua giá xăng dầu theo giá vùng 2, gánh thêm một khoản chi phí, khiến cho cuộc sống đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 11 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 11 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 11 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 11 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 11 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 12 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 12 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 12 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.
Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Pháp luật - Văn Long - Minh Triết - 12 giờ trước
Sáng 28/3, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội nghị tổng kết Chuyên án ST1223. Đại tá Trịnh Kim Khâm - Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh dự, chỉ đạo hội nghị; Đại tá Bùi Văn Bình - Phó chỉ huy trưởng Nghiệp vụ BĐBP tỉnh chủ trì hội nghị.