Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Đưa cây lúa nước lên ngàn

Khánh Ngân - 19:39, 15/10/2021

Khi bưng bát cơm dẻo thơm, bà con đồng bào Chứt, Bru Vân Kiều… dọc tuyến biên giới Việt - Lào ở tỉnh Quảng Bình lại rưng rưng, nhớ đến những người lính Biên phòng. Các anh đã đào đất, đắp đập, cầm tay chỉ cho đồng bào trồng lúa nước. Từ bỡ ngỡ với cây lúa dưới xuôi, đến nay người Chứt, Bru Vân Kiều trên ngàn đã biết ủ giống, gieo trồng, chăm sóc cây lúa để có những mùa vàng bội thu trên đỉnh Trường Sơn.

Thắm đượm tình quân dân trên những cánh đồng. (Trong ảnh Bộ đội Biên phòng giúp dân gặt lúa)
Thắm đượm tình quân dân trên những cánh đồng. (Trong ảnh Bộ đội Biên phòng giúp dân gặt lúa)

Mang cây lúa nước lên ngàn

Chúng tôi về bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) muộn hơn so với kế hoạch, để viết về cây lúa nước ở trên ngàn. Những chân ruộng lúa nước trên đỉnh Trường Sơn ở bản Mò O Ồ Ồ còn trơ lại gốc rạ vàng óng, dấu hiệu của một vụ mùa bội thu.

Bản Mò O Ồ Ồ, có 280 nhân khẩu, 71 hộ, đều là đồng bào dân tộc Chứt. Trước đây bà con chỉ quen với phương thức canh tác “chặt, đốt, cốt, trỉa”. Nay đã khác xưa, người Chứt ở bản đã thâm canh lúa hai vụ, thành thạo với ủ giống, bón phân cho cây lúa dưới xuôi.

Đúng như dự đoán, vụ hè thu năm nay, bà con ở bản Mò O Ồ Ồ được mùa. “Năng suất đạt 55 tạ/ha, bản có 5 ha lúa nước, mỗi năm canh tác hai vụ. Đồng bào Chứt đã hoàn toàn làm chủ được gạo để ăn. Gia đình nào chăm chỉ, ngay cả mùa giáp hạt cũng không còn cảnh thiếu gạo", ông Đinh Thanh Văn, Chủ tịch xã Thượng Hóa phấn khởi thông tin.

Như để ghi nhận công sức của các chiến sĩ Biên phòng, Đồn Biên phòng Cà Xeng, ông Văn chia sẻ thêm, không ai dám nghĩ ở bản Mò O Ồ Ồ lại có thể làm được lúa nước, nhưng bây giờ nó đã trở thành hiện thực. "Nhờ Bộ đội Biên phòng cả đấy. Các đồng chí đã đưa máy múc lên đắp khe, bạt núi khai khẩn đất thành ruộng nước, hướng dẫn bà con người Chứt trồng lúa nước. Có đồng chí được bà con đồng bào coi là Chủ nhiệm hợp tác xã, hướng dẫn bà con làm cỏ, bón phân. Bây giờ thì bà con thuần thục rồi. Tuy nhiên, bộ đội vẫn đồng hành cùng bà con để nâng cao năng suất lúa", ông Văn cho biết thêm.

Để cổ vũ tinh thần cho đồng bào, sau khi có chuyến thăm bản, thăm mô hình sản xuất lúa nước của người Chứt ở bản Mò O Ồ Ồ, Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Bình đã tặng bà con một chiếc máy cày, để bà con từng bước cơ giới hóa sản xuất cây lúa nước.

Người Bru Vân Kiều ở bản Tân Ly, lúa đã đầy bao
Những bao thóc, gùi lúa đầy ắp đang tiếp tục vun đắp thêm niềm tin đối với chính quyền, người lính của đồng bào Bru Vân Kiều ở bản Tân Ly

Khi có chủ trương đưa lúa nước lên ngàn của Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình, chiến sĩ Đồn Biên phòng Làng Ho (xã Lâm Thủy, huyện Lệ Thủy), cũng bắt đầu hành trình “gieo lúa nước trên ngàn”.

Chàng kỹ sư nông nghiệp mang quân hàm xanh Phạm Xuân Ninh đã nhanh chóng có mặt ở biên giới, cùng với cán bộ chiến sĩ Đồn Biên phòng Làng Ho, các anh bắt đầu phát cỏ, be bờ, làm đất, đắp đập giữ nước rồi gieo hạt trước sự lạ lẫm của đồng bào Bru Vân Kiều ở bản Tân Ly (xã Lâm Thủy).

Để động viên bà con, một quy tắc được đặt ra: Ruộng khai hoang trên khu vực rẫy của nhà nào, thì nhà ấy hưởng. Diện tích khai hoang mới được chia cho những người góp sức. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Quảng Bình cũng đầu tư đường mương dẫn nước đến tận ruộng. Cứ thế, 41 hộ Bru Vân Kiều bắt đầu canh tác trên 2ha ruộng nước. Lúa trên cánh đồng Tân Ly chín vàng, cho những gùi thóc đầy ắp đã thực sự mang lại niềm tin cho người Bru Vân Kiều.

Thế rồi, các hộ dân ở bản Tân Ly cũng tự khai hoang thêm diện tích trồng lúa nước cho gia đình mình. Tiêu biểu như hộ ông Hồ Xuân Hoạch, Hồ Văn Hùng, Hồ Văn Lái, Hồ Văn Lai. Diện tích lúa nước ở Tân Ly ngày càng được mở rộng. Mô hình lúa nước ở bản Tân Ly ngày càng phát triển, năng suất cũng tăng dần lên. Sau 10 năm, cây lúa nước dưới xuôi theo chân Bộ đội Biên phòng, trên đỉnh Trường Sơn đã bám sâu đồng đất nơi đây, để bà con có những mùa vàng bội thu.

Những  “Chủ nhiệm hợp tác xã”

Trong thời gian tìm hiểu về cuộc sống, cây lúa nước ở Tân Ly, Mò O Ồ Ồ hay Ka Ai, bà con người Chứt, Bru Vân Kiều nhắc nhiều đến những “chủ nhiệm hợp tác xã” bất đắc dĩ như Thiếu tá Phạm Xuân Ninh - người đã có một thời gian dài đã “4 cùng” với đồng bào làm lúa nước. Hay như Ðại tá Nguyễn Văn Phúc, người được cho là “tác giả” của dự án đưa lúa nước lên ngàn, được bà con người Chứt, Bru Vân Kiều và cả chính quyền địa phương ghi nhận, biết ơn.

Thiếu tá Phạm Xuân Ninh tốt nghiệp Đại học Nông Lâm Huế, sau đó học văn bằng 2 tại Học viện Chính trị. Nhận công tác tại Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình, đúng vào thời điểm đơn vị có chủ trương giúp đồng bào Bru Vân Kiều ở bản Tân Ly làm lúa nước. Lợi thế xuất phát là kỹ sư nông nghiệp, Phạm Xuân Ninh có kiến thức chuyên ngành, lại có tâm huyết trong việc đưa cây lúa nước lên ngàn, làm cây chủ lực xóa đói cho người Chứt, người Bru Vân Kiều.

Cánh đồng lúa “biên phòng” ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình đang vào mùa thu hoạch
Cánh đồng lúa “biên phòng” ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình đang vào mùa thu hoạch

Cùng với các chiến sĩ Đồn Biên phòng Làng Ho, Thiếu tá Phạm Xuân Ninh đã bền bỉ làm, bền bỉ hướng dẫn bà con từ làm đất, ủ giống, bón phân chăm sóc cây lúa… Hình ảnh Thiếu tá Phạm Xuân Ninh xắn quần lội ruộng cùng đồng đội của mình gieo cấy, chăm sóc cây lúa đã để lại một ấn tượng đẹp đối với đồng bào Bru Vân Kiều.

Qua thời gian, Phạm Xuân Ninh cùng đồng đội ở Đồn Biên phòng Làng Ho đã làm cho đồng bào hiểu, tin và cùng trồng lúa nước ở trên ngàn. Đến nay, 41 hộ Bru Vân Kiều ở bản Tân Ly đã canh tác thuần thục lúa nước. Trên cánh đồng Tân Ly lúa chín vàng, năm 2 vụ cho những gùi đầy ắp lúa. Người Bru Vân Kiều ở Tân Ly thêm tin Bộ đội, tin Đảng và yêu nước.

Ngược đỉnh Giăng Màn cao 1.500m so với mực nước biển, bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa đang vào mùa thu hoạch. Trên cánh đồng “Biên phòng” ở bản Ka Ai có 5 ha lúa chín vàng rực. Bộ đội Biên phòng đang cùng người Chứt khẩn trương thu hoạch lúa.

Ka Ai đang chuyển mình đi lên trong hành trình xóa đói, giảm nghèo bằng chính đôi tay của người dân và những giọt mồ hôi của người lính. Ðại tá Nguyễn Văn Phúc, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình, được coi là "tác giả" của các dự án sản xuất lúa nước trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào tỉnh Quảng Bình. 

Không dừng lại ở ý tưởng, Đại tá Nguyễn Văn Phúc đã cùng với đồng bào Chứt ở bản Ka Ai “lăn lộn” với cây lúa nước. Từ khâu cải tạo đồi thành ruộng nước, đến ủ giống cấy lúa đồng bào đều được hướng dẫn chi tiết. Trong những năm đầu trồng cây lúa nước, Đại tá Nguyễn Văn Phúc như một "Chủ nhiệm hợp tác xã" ở bản Ka Ai.

Nhớ lại những ngày đầu Bộ đội Biên phòng lên Ka Ai làm ruộng lúa nước, chị Hồ Thị Đụt cho biết, cán bộ Phúc cũng như các chú Bộ đội ở Đồn Biên phòng cửa khẩu Cha Lo vất vả lắm. Không chỉ mất công mất sức để cải tạo đất đồi thành ruộng lúa, còn tận tình chỉ cho chúng tôi biết trồng lúa nước. Từ thúc giục mọi người ra đồng, đến bón phân theo từng giai đoạn của cây lúa. Đến khi lúa chín lại hướng dẫn bà con thu hoạch, phơi phóng rất tỷ mỉ.

Đưa cây lúa nước lên ngàn là một ý tưởng hay, táo bạo, được Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình thực hiện từ những năm 2011 - 2012. Những năm gần đây, cây lúa nước đã trở thành cây chủ lực trong công tác xóa đói giảm nghèo cho người Chứt, Bru Vân Kiều dọc tuyến biên giới Việt - Lào.

Rời Ka Ai, tuột dốc Cổng Trời để về xuôi, để lại sau lưng những cánh đồng lúa nước của người Chứt, người Bru Vân Kiều đang vào vụ thu hoạch mà lòng thấy vui. Hình ảnh những chiến sĩ Biên phòng đang hòa màu áo của mình lẫn vào những trang phục của người Chứt, người Bru Vân Kiều mà thấy dấy lên một cảm giác thật yên bình. 

Đến bây giờ nếu ai hỏi tôi, miền Tây Quảng Bình có gì đẹp? tôi sẽ dứt khoát trả lời: Đó là những cách đồng lúa vàng óng dọc tuyến biên giới Việt - Lào. Hình ảnh đó đã nói lên tất cả sự bình yên của Tổ quốc, tình quân dân thắm thiết, bền chặt.     

   

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vật lộn với thiên tai nhiều người dân làng biển ở Nghệ An mất nhà, mất luôn "cơ nghiệp"

Vật lộn với thiên tai nhiều người dân làng biển ở Nghệ An mất nhà, mất luôn "cơ nghiệp"

Mất nhà, mất luôn cơ nghiệp. Cuộc vật lộn với thiên tai để mưu sinh, là lẽ sống nhưng cũng đầy đắng cay, tủi nhục không đo đếm đủ bằng lời. Sau cơn bão số 5, nhiều người dân ở làng biển Nghệ An trắng tay.
Tin nổi bật trang chủ
Nông dân xứ nghệ khóc ròng trên đồng lúa

Nông dân xứ nghệ khóc ròng trên đồng lúa

Xã hội - Thanh Hải - 1 giờ trước
Bão dứt, để lại hàng ngàn ha lúa Hè Thu sắp đến kỳ thu hoạch bị đổ rạp, ngâm chìm trong nước. Bát cơm đến tay của những “hai lúa”, phút chốc bị mưa bão đánh tan. Nông dân xứ Nghệ khóc trên đồng lúa.
Bộ đội Biên phòng giúp dân khắc phục hậu quả bão số 5

Bộ đội Biên phòng giúp dân khắc phục hậu quả bão số 5

Xã hội - Minh Anh - 1 giờ trước
Sau khi cơn bão số 5 đi qua, hoàn lưu bão gây mưa lớn tại các xã vùng biển của tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh gây thiệt hại nặng nề. Lực lượng Bộ đội Biên phòng đã huy động tối đa lực lượng, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương khẩn trương khắc phục hậu quả cơn bão số 5.
Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ các buôn làng sẽ tham gia Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ

Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ các buôn làng sẽ tham gia Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Chiều 26/8, UBND tỉnh Gia Lai tổ chức họp báo, cung cấp thông tin về chuỗi sự kiện Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ năm 2025, với chủ đề “Khát vọng Biển xanh - Đại ngàn tỏa sáng”.
Đưa sản phụ vượt lũ đến bệnh viện an toàn, bé trai chào đời khỏe mạnh, nặng 3,7kg

Đưa sản phụ vượt lũ đến bệnh viện an toàn, bé trai chào đời khỏe mạnh, nặng 3,7kg

Sức khỏe - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Một sản phụ ở xã biên giới Mường Chanh (Thanh Hóa) trở dạ, khó sinh, được Công an xã phối hợp lực lượng y tế vượt mưa lũ đưa đến bệnh viện an toàn.
Gia Lai quy hoạch Biển Hồ - Chư Đang Ya thành Khu du lịch văn hóa quốc gia

Gia Lai quy hoạch Biển Hồ - Chư Đang Ya thành Khu du lịch văn hóa quốc gia

Du lịch - Ngọc Thu - 1 giờ trước
Khu du lịch Biển Hồ - Chư Đang Ya có quy mô dự kiến 6.300 ha, mục tiêu trở thành khu du lịch sinh thái, văn hóa quốc gia với tổng kinh phí hơn 6,44 tỷ đồng. Đây được xem là bước đi quan trọng mở đường thu hút đầu tư hạ tầng và dự án du lịch quy mô lớn tại Tây Nguyên.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Vật lộn với thiên tai nhiều người dân làng biển ở Nghệ An mất nhà, mất luôn

Vật lộn với thiên tai nhiều người dân làng biển ở Nghệ An mất nhà, mất luôn "cơ nghiệp"

Phóng sự - Thanh Hải - 2 giờ trước
Mất nhà, mất luôn cơ nghiệp. Cuộc vật lộn với thiên tai để mưu sinh, là lẽ sống nhưng cũng đầy đắng cay, tủi nhục không đo đếm đủ bằng lời. Sau cơn bão số 5, nhiều người dân ở làng biển Nghệ An trắng tay.
Mưa lũ làm 3 người tại xã Ngũ Chỉ Sơn thương vong

Mưa lũ làm 3 người tại xã Ngũ Chỉ Sơn thương vong

Trang địa phương - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Do ảnh hưởng của bão số 5, trên địa bàn xã Ngũ Chỉ Sơn, tỉnh Lào Cai xảy ra mưa lớn, gây sạt lở đất. Mưa lũ làm 3 người trên địa bàn xã bị thương vong.
Vòng đại xòe mừng Tết độc lập ở Lai Châu sẽ có 2.500 người tham gia

Vòng đại xòe mừng Tết độc lập ở Lai Châu sẽ có 2.500 người tham gia

Sắc màu 54 - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Thông tin từ Ban Tổ chức Tết Độc lập tỉnh Lai Châu, nằm trong chuỗi các sự kiện Tết Độc lập năm 2025 diễn ra tại xã Than Uyên, sẽ có màn đại xòe với hơn 2.500 người dân và du khách tham gia.
PC Quảng Ngãi xuất quân hỗ trợ khắc phục sự cố điện sau bão Kajiki tại Hà Tĩnh

PC Quảng Ngãi xuất quân hỗ trợ khắc phục sự cố điện sau bão Kajiki tại Hà Tĩnh

Tin tức - Ngọc Chí - 2 giờ trước
Thực hiện chỉ đạo của Tổng Công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC), chiều 26/8, 44 thành viên Đội xung kích Công ty Điện lực Quảng Ngãi (PC Quảng Ngãi) đã lên đường tham gia hỗ trợ Công ty Điện lực Hà Tĩnh khắc phục hậu quả cơn bão Kajiki.
Bão số 5 gây thiệt hại lớn ở Nghệ An

Bão số 5 gây thiệt hại lớn ở Nghệ An

Tin tức - Phạm Tiến - 2 giờ trước
Bão số 5 chính thức đổ bộ vào đất liền Nghệ An và Hà Tĩnh vào khoảng 20h tối 25/8. Gió giật mạnh, quần thảo thời gian dài, nên gây thiệt hại rất lớn, trên diện rộng.