Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Những cuộc “mở đất” ở vùng cao xứ Nghệ

Việt Thắng - Lang Đình - 18:27, 27/08/2021

Thay vì đốt nương, làm rẫy, bà con ở vùng cao Nghệ An đã biết khai hoang “mở đất” để trồng lúa nước. Ông Vi Văn Tuyển ở bản Đôm 2, xã Châu Quang, huyện Quỳ Châu nói: “Nhà ta khai hoang được 1 ha ruộng nước, năng suất cao hơn hẳn làm rẫy. Giờ thì cả nhà không lo cái đói nữa đâu…”.


Mô hình trồng lúa Tẻ thơm đặc sản ở xã Na Loi (huyện Kỳ Sơn) trên diện tích ruộng lúa nước mới được khai hoang
Mô hình trồng lúa tẻ thơm đặc sản ở xã Na Loi (huyện Kỳ Sơn) trên diện tích ruộng lúa nước mới được khai hoang

Mở đất

Kỳ Sơn, một trong những huyện nghèo nhất nước. Tuy là địa phương có diện tích tự nhiên rộng thứ hai Nghệ An, nhưng đất đai bằng phẳng chỉ chiếm 1%, còn lại là đồi núi hiểm trở. Vì thế mà cái đói ở Kỳ Sơn có thể nói là “truyền đời”. Tập quán phát nương làm rẫy của bà con không những không đủ ăn, mà còn gây ra các vụ phá rừng rất đáng tiếc. 

Vì thế mà “phong trào” khai hoang ruộng nước được các cấp chính quyền chính thức phát động bằng Đề án “Khai hoang và xây dựng các công trình thủy lợi phục vụ sản xuất”. Chỉ trong vòng 8 năm, từ 190 ha lúa nước, đến nay Kỳ Sơn đã có hơn 1.000 ha đất sản xuất lúa nước. Điển hình của phong trào này thuộc về các xã Chiêu Lưu, Hữu Kiệm, Hữu Lập, Na Loi, Tà Cạ, Mỹ Lý, Mường Ải và Na Ngoi.

Tại huyện Quỳ Châu, phong trào khai hoang phục hóa cũng tích cực không kém, trong đó điển hình là xã Châu Phong. Cho đến nay, xã Châu Phong đã khai hoang được gần 60 ha đất sản xuất lúa nước, góp phần đẩy lùi đói nghèo cho xã. Riêng gia đình ông Vi Văn Tuyển ở bản Đôm 2 đã khai hoang được 1 ha, đứng đầu cả xã. 

Ông Tuyển phấn khởi: “Có phong trào khai hoang, nhà tôi đi đầu ngay. Giờ thì không phát nương làm rẫy nữa đâu, vì năng suất lúa nước cao hơn nhiều. Vả lại với 1 ha lúa nước thì không còn lo cái đói nữa”.

Đó là chưa kể đến các xã khác cũng có diện tích khai hoang lớn như Châu Bính, Châu Nga, Diễn Lãm…

Những thửa ruộng lúa nước đã được hình thành
Những thửa ruộng lúa nước đã được hình thành

Giảm nghèo

Bản Huổi Thum, xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn là bản có 2 dân tộc Thái và Khơ Mú sinh sống. Nơi đây trước đó bà con chỉ quen với tập tục phá rừng đốt nương làm rẫy, diện tích lúa nước rất ít và cũng chỉ giao cấy được 1 vụ. 

Từ năm 2019 trở lại đây, tại bản Huổi Thum đã hình thành những thửa ruộng bậc thang, canh tác 2 vụ lúa nước. Đây được coi như một bước “chuyển mình” trong nhận thức của đồng bào. 

Đổi thay này có công rất lớn của cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Na Ngoi. Đơn vị đã “đi đầu dậy trước”, khai hoang hơn 3.550 m2 làm mô hình cho bà con được “mắt thấy tai nghe”. Sau thành công của Đồn Biên phòng, bà con đã nô nức làm theo. Ông Bùi Văn Tuấn là người tiên phong “mở đất” ở Huồi Thum. Ngay vụ đầu tiên, gia đình ông đã thu hoạch được cả tấn lúa, vui đáo để. 

Ông chia sẻ: “Làm nương rẫy thì phải leo dốc, sản xuất dựa vào thiên nhiên, rất vất vả. Từ mấy năm nay, có sự hướng dẫn của Đồn Biên phòng, nhà ta đã biết khai hoang, làm ruộng nước. Nay thì hết nghèo rồi”.

Tại xã Na Loi, có trên 91ha đất ruộng được khai hoang, trong đó có đến 60ha được bà con nông dân xuống giống lúa tẻ thơm truyền thống - giống lúa đặc sản của huyện vùng cao Kỳ Sơn. Điểm nổi trội của giống lúa này có hàm lượng dinh dưỡng cao, dẻo, khi nấu có mùi thơm đặc trưng. Mặc dù năng suất chỉ đạt 3 - 3,5 tấn/ha, tuy nhiên, đây là loại gạo có giá bán rất cao, dao động khoảng 25.000 - 30.000 đồng/kg, tính ra mỗi ha trồng lúa tẻ thơm cho thu nhập vài chục triệu đồng. 

Gia đình ông Kha Văn Quang là một trong những hộ dân đang lưu giữ và gieo cấy giống lúa này. Ông cho biết: “Gia đình có hơn 1,5ha đất ruộng, trong đó hơn nửa diện tích được gieo cấy giống lúa tẻ thơm của địa phương, vừa để làm nguồn lương thực cho gia đình, vừa để lưu giữ nguồn giống lúa quý truyền thống này”.

Công cuộc khai hoang của bà con đã được thực hiện bằng cơ giới hóa
Công cuộc khai hoang của bà con đã được thực hiện bằng cơ giới hóa

Giống như ông Quang, ông Vi Văn Hồng ở bản Na Khướng, cũng dành một phần diện tích khai hoang để trồng lúa tẻ thơm. “Làm ruộng ở đây không cần phân bón nhiều, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đâu, nhất là với giống lúa tẻ thơm. Tuy năng suất của lúa tẻ thơm so với lúa khác hơi thấp, nhưng người dân xã ta vẫn duy trì sản xuất giống lúa này để bảo tồn giống. Và bù lại, giá bán loại gạo này rất cao”, ông Hồng cho biết.

Để bảo tồn và phát triển giống lúa quý này, từ vụ mùa năm 2018, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Nghệ An đã phối hợp với xã Na Loi triển khai mô hình cải tạo, khôi phục lại giống lúa tẻ thơm, lựa chọn được giống gốc, làm cơ sở phục vụ cho sản xuất đại trà.

Rất tâm huyết với đề án bảo tồn và phát triển giống lúa quý của quê nhà, bà Pịt Thị Hà, Chủ tịch UBND xã Na Loi, háo hức: “Ngoài việc cải tạo, khôi phục, tăng năng suất cho giống lúa này, xã đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ xây dựng thương hiệu lúa tẻ thơm Na Loi để phát huy lợi thế cạnh tranh, tạo nguồn thu nhập ổn định cho bà con nông dân”./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kon Tum: Hội thảo khoa học "Các nghiên cứu mới về Sâm Ngọc Linh - Thành tựu và ứng dụng"

Kon Tum: Hội thảo khoa học "Các nghiên cứu mới về Sâm Ngọc Linh - Thành tựu và ứng dụng"

Chiều 15/5, UBND tỉnh Kon Tum tổ chức Hội thảo khoa học "Các nghiên cứu mới về Sâm Ngọc Linh - Thành tựu và ứng dụng". Dự Hội thảo có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Kon Tum Nguyễn Đức Tuy; lãnh đạo các Sở, ngành của tỉnh Kon Tum và các nhà khoa học trong cả nước.
Tin nổi bật trang chủ
Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Thách thức mới trên tinh thần ham học của người Dao (Bài cuối)

Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Thách thức mới trên tinh thần ham học của người Dao (Bài cuối)

Dù đã trải qua bao thế hệ, dòng suối hiếu học của người Dao vẫn không ngừng tuôn chảy, từ mái nhà tranh vang tiếng ê a kinh Nôm, đến giảng đường đại học rộn ràng bước chân người trẻ. Nhưng ở thế kỷ XXI, tinh thần ham học ấy đang đối diện với những thử thách chưa từng có. Trước những giá trị cũ dần mai một, môi trường sống thay đổi, thế hệ trẻ người Dao - đặc biệt là Gen Z - đứng giữa ngã ba thời đại: tiếp nối hay đứt đoạn? hội nhập hay tan loãng? Và để truyền thống ham học tập của dân tộc không sụp đổ, điều gì là then chốt?
Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Media - PV - 2 giờ trước
Dân tộc Xtiêng còn có nhiều tên gọi khác, như: Điêng, Xa Điêng, Xơ Điêng, Xa Chiêng, là dân tộc sinh sống lâu đời ở vùng Trường Sơn - Tây Nguyên và miền Đông Nam bộ.
Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Phóng sự - Mỹ Dung - 3 giờ trước
Giữa trập trùng núi rừng huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), đồng bào Sán Chỉ xã vùng cao Đại Dực đang viết nên câu chuyện mới cho vùng đất nghèo khó, với nhiều thay đổi ấn tượng từ nhận thức đến hành động. Đặc biệt là việc gìn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng, góp phần cho sự phát triển bền vững tại vùng cao nơi đây.
“Tôi luôn nhớ mãi lời Bác dạy”

“Tôi luôn nhớ mãi lời Bác dạy”

Phóng sự - Thanh Hải - 3 giờ trước
Đời người, có những ký ức không thể nào quên, như là động lực, là niềm tin, là tự hào, là hãnh diện mãi mãi. Khoảnh khắc gặp Bác, khi thì ở Phủ Chủ tịch, khi lại ở quê nhà… với một cụ bà đã vượt qua hơn một thế kỷ cuộc đời, là tất cả như thế. Cụ là Nguyễn Thị Thức, 106 tuổi, ở làng Hồng Lĩnh, xã Hậu Thành, Yên Thành (Nghệ An).
70 năm nhìn lại cuộc chia tay lịch sử tại Cảng Quy Nhơn

70 năm nhìn lại cuộc chia tay lịch sử tại Cảng Quy Nhơn

Tin tức - T.Nhân - N.Triều - 3 giờ trước
Tối 16/5, tại quảng trường Nguyễn Tất Thành, Tp. Quy Nhơn, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Định long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm hoàn thành việc chuyển quân tập kết ra Bắc của cán bộ, chiến sĩ, đồng bào và học sinh miền Nam (16/5/1955 - 16/5/2025). Đây là dịp để ôn lại một chặng đường lịch sử hào hùng, nơi hàng vạn cán bộ, chiến sĩ, đồng bào miền Nam rời quê hương trong niềm tin “ra đi để trở về”, góp phần làm nên thắng lợi vẻ vang của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Khánh Hòa: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Khánh Hòa: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân - H.Trường - 3 giờ trước
Ngày 16/5, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025. Tham dự hội nghị có hơn 50 đại biểu là chức sắc, chức việc, nhà tu hành đại diện các tổ chức tôn giáo.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ý nghĩa chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” tại xã biên giới của Long An

Ý nghĩa chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” tại xã biên giới của Long An

Nhịp cầu nhân ái - Tào Đạt - Sa Rây - 3 giờ trước
Ngày 16/5, tại xã Bình Thạnh (huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An), Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) tỉnh Trà Vinh và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Trà Vinh phối hợp với Hội LHPN tỉnh Long An và Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Long An đã tổ chức Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” năm 2025.
Các nạn nhân bị thương vụ sạt lở tại huyện Phong Thổ đang được điều trị tích cực

Các nạn nhân bị thương vụ sạt lở tại huyện Phong Thổ đang được điều trị tích cực

Thời sự - Trọng Bảo - 4 giờ trước
Vụ sạt lở tại công trường thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, thuộc bản Lản Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu đã làm 05 người mất tích và 04 người bị thương. Hiện, các nạn nhân bị thương đang được điều trị tích cực tại Bệnh viên Đa khoa tỉnh Lai Châu.
Xác định danh tính các nạn nhân mất tích vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Xác định danh tính các nạn nhân mất tích vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Thời sự - Trọng Bảo - 4 giờ trước
Vụ sạt lở đất tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, thuộc bản Lản Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, ngày 16/5 làm 9 người bị thương và mất tích.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Media - BDT - 4 giờ trước
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ánh sáng từ bi lan tỏa nơi vùng cao A Lưới

Ánh sáng từ bi lan tỏa nơi vùng cao A Lưới

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Minh Ngọc - 23:08, 16/05/2025
Không chỉ làm tốt Phật sự, nhiều tăng ni và Phật tử Phật giáo ở A Lưới, TP. Huế còn chung tay với chính quyền và các ban ngành đoàn thể làm tốt công tác xóa đói giảm nghèo, xóa nhà tạm, nhà dột nát giúp đồng bào DTTS miền biên giới ngày càng no ấm hơn.