Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Du lịch tưởng niệm: Loại hình nhiều tiềm năng

PV - 11:21, 13/09/2021

Du lịch không chỉ là nghỉ dưỡng, tận hưởng cảnh đẹp thiên nhiên, tới các khu vui chơi… mà đôi khi còn là mong muốn được trải nghiệm quá khứ chân thực của điểm đến. Bởi vậy, những năm gần đây, loại hình du lịch tưởng niệm hay du lịch về quá khứ (tên tiếng Anh là "dark tourism") đang trở thành trào lưu cả ở quốc tế và trong nước.

Du khách nước ngoài tham quan tại Nhà tù Hỏa Lò (Ảnh: hoalo.vn)
Du khách nước ngoài tham quan tại Nhà tù Hỏa Lò (Ảnh: hoalo.vn)

Sức hút của “dark tourism”

“Dark tourism” được biết đến với nhiều tên khác như "thana tourism", "black tourism" hoặc "grief tourism". “Dark tourism” là loại hình du lịch mà du khách sẽ đến thăm những địa điểm nơi từng diễn ra một số sự kiện đen tối, thường liên quan đến chết chóc và bi kịch của lịch sử nhân loại. Các sự kiện đen tối này có thể bắt nguồn từ nguyên nhân tự nhiên như thảm họa động đất, sóng thần, hoặc bắt nguồn từ con người như nạn diệt chủng, ám sát, hoặc có thể là nhà tù, hiện trường chiến tranh, khủng bố, v.v.

Trước đại dịch Covid-19, mỗi năm, hàng triệu khách du lịch trên khắp thế giới mạo hiểm đến một số nơi được coi là bất hạnh nhất trên Trái đất. Đó là những địa điểm ghi dấu những sự kiện tàn khốc, tai nạn hoặc thiên tai.

Thành phố bên sông Hằng Varanasi của Ấn Độ thu hút khoảng 300.000 du khách mỗi năm trước Covid-19 (Ảnh: REUTERS)
Thành phố bên sông Hằng Varanasi của Ấn Độ thu hút khoảng 300.000 du khách mỗi năm trước Covid-19 (Ảnh: REUTERS)

Từ Auschwitz đến Chernobyl, Gettysburg, nơi xảy ra vụ ám sát Kennedy và Đài tưởng niệm 11/9 ở New York, khu vực nhà máy điện hạt nhân Fukushima (Nhật Bản), Cánh đồng chết ở Campuchia,...du khách đang biến những phần tồi tệ nhất của lịch sử trở thành một phần trong kỳ nghỉ của họ.

Tại Ấn Độ, theo cơ quan du lịch bang Uttar Pradesh, chỉ riêng trong năm 2017, thành phố kỳ bí bên sông Hằng Varanasi nổi tiếng với nghi lễ hỏa táng truyền thống thu hút khoảng 300.000 du khách nước ngoài đến thăm.

Tại Mỹ, khu phức hợp tưởng niệm Sự kiện 11/9 ở thành phố New York kể từ ngày mở cửa cách đây 10 năm đã trở thành một trong những điểm tham quan nổi tiếng nhất, thu hút hơn 7 triệu du khách trong và ngoài nước Mỹ mỗi năm. Du khách đến đây để tưởng niệm các nạn nhân và cảm nhận sự mất mát trong sự kiện kinh hoàng chấn động nước Mỹ.

Khu phức hợp tưởng niệm Sự kiện 11/9 ở thành phố New York trở thành điểm hút du khách nhất nước Mỹ (Ảnh: 911memorial.org)
Khu phức hợp tưởng niệm Sự kiện 11/9 ở thành phố New York trở thành điểm hút du khách nhất nước Mỹ (Ảnh: 911memorial.org)

Thực tế, “dark tourism” không phải mới xuất hiện. Tờ The Washington Post dẫn lời Giáo sư chuyên ngành du lịch J. John Lennon tại Đại học Glasgow Caledonian (Scotland), cho biết, thực tế loại hình “dark tourism” có từ năm 1815 và thậm chí có từ thế kỷ 16. Nhưng những năm gần đây, loại hình du lịch này càng phổ biến hơn. Một phần là nhờ vào các phim tài liệu, phim ảnh được công chiếu rộng rãi.

Dù các phim tài liệu đa số đề cập đến các vấn đề lịch sử, địa lý hay văn hóa, không khai thác điểm đến dựa trên khía cạnh du lịch, nhưng lại góp phần khơi gợi sự tò mò và thúc đẩy du khách tìm đến đến những di tích thương đau.

Một trong những bộ phim tài liệu trực tiếp đề cập đến “dark tourism” là bộ phim “Dark Tourism” của nhà sản xuất phim người Đức Manfred Becker, sản xuất tại Canada và phát sóng trong khoảng thời gian 2007-2008. Năm 2018, loạt phim tài liệu “Dark Tourists” của Netflix với bối cảnh một nhà báo đi khám phá các điểm đến “kỳ lạ” cũng đã thu hút được lượng lớn khán giả với đề tài độc đáo này.

Du khách tới thăm "Chernobyl" tăng 30-40% sau loạt phim trên kênh HBO (Ảnh: REUTERS)
Du khách tới thăm "Chernobyl" tăng 30-40% sau loạt phim trên kênh HBO (Ảnh: REUTERS)

Truyền hình đang thúc đẩy nhiều người đến thăm một số địa điểm nổi tiếng hơn. Sau loạt phim ngắn “Chernobyl” của HBO về vụ nổ nhà máy điện hạt nhân năm 1986, được công chiếu tháng 3/2019, các công ty du lịch tổ chức tour đến khu vực này cho biết họ đã thấy lượng khách tăng 30 – 40%.

Trong khi thế giới vẫn còn nhiều tranh cãi về mục đích của loại hình du lịch này, thì vẫn không thể phủ nhận rằng, những chuyến tham quan tới những nơi đen tối, đau thương vừa là để tưởng nhớ, vừa là nhắc nhở du khách về những điều khủng khiếp mà loài người có thể thực hiện để giúp họ tránh những hành động tương tự xảy ra trong tương lai. Những địa điểm này còn là kho tư liệu trực quan để nghiên cứu lịch sử, giáo dục thế hệ hiện tại về giá trị của những gì đã qua và biết trân trọng cuộc sống đang có.

“Dark tourism” tại Việt Nam

Với bề dày lịch sử kháng chiến chống quân xâm lược, tại Việt Nam có rất nhiều địa điểm ghi dấu những năm tháng đau thương nhưng thể hiện tinh thần chống giặc ngoại xâm bất khuất của dân tộc. Một số địa điểm tiêu biểu có thể khai thác loại hình “dark tourism” có thể kể đến như: Bãi cọc trên sông Bạch Đằng, Gò Đống Đa, Nhà ngục Hỏa Lò (Hà Nội), Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh (Thành phố Hồ Chí Minh) hay Nghĩa trang Hàng Dương, Nhà tù Côn Đảo, Trại giam Phú Quốc,…. Du khách quốc tế cũng đặc biệt quan tâm tới những điểm đến như Địa đạo Củ Chi, Bệnh viện Đặng Thùy Trâm, Làng Mỹ Lai, hay những địa danh gợi nhớ chiến trường xưa như khu vực Thành cổ Quảng Trị.

Du khách tới thăm "Chernobyl" tăng 30-40% sau loạt phim trên kênh HBO (Ảnh: REUTERS)
Du khách tới thăm "Chernobyl" tăng 30-40% sau loạt phim trên kênh HBO (Ảnh: REUTERS)

Những địa điểm kể trên đều là những địa danh mang các giá trị lịch sử, văn hóa và có tính giáo dục cao, giúp du khách hiểu thêm về lịch sử của điểm đến, hơn hết là ý chí quật cường của con người Việt Nam trong mỗi giai đoạn lịch sử bi thương nhưng hào hùng của đất nước.

Trong những năm gần đây, các địa điểm di tích này đã được quan tâm đầu tư hơn, được quản lý bài bản hơn. Đối tượng tham quan những địa điểm này không chỉ bó hẹp là du khách trung niên, người cao tuổi mà ngày càng có nhiều du khách trẻ tuổi bị thu hút tới những địa điểm lịch sử bi hùng. Khi nhiều di tích lịch sử đã áp dụng công nghệ, chuyển đổi số, các giá trị của di tích đã đến được gần hơn với công chúng, nhất là những người trẻ. Có thể kể tới việc di tích Nhà tù Hỏa Lò tổ chức hoạt động trưng bày trên fanpage, kênh phát thanh trên nền tảng Spotify và Apple Podcasts, giúp mọi đối tượng công chúng trong và ngoài nước tiếp cận và tìm hiểu di tích một cách dễ dàng, thú vị và mới mẻ hơn.

Về lâu dài, để phát triển loại hình du lịch “dark tourism” tại các điểm di tích lịch sử này, các cơ quan quản lý điểm đến cần có các kế hoạch phát triển hợp lý. Đặc biệt chú trọng tới hình thức quảng bá, tạo ra nhiều sản phẩm trải nghiệm trực quan hơn với từng đối tượng du khách, đặc biệt là người trẻ. Đồng thời, cần tránh tình trạng khai thác du lịch quá mức hoặc thương mại hóa khiến những nơi này mất đi các giá trị lịch sử và nhân văn vốn có.


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.