Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đàn Chapi của người Raglai

PV - 22:13, 28/09/2021

Trên vùng đất Ninh Thuận, dãy Chơ Prông hùng vĩ ngàn đời, suối Ma Nhôi, Tà Nôi hiền hòa buông dòng. Nơi đây, người Raglai sống quần tụ lâu đời với nhiều dòng họ Pi Năng, Tu inb, Pa tâu, Ka tơr, Kaya... Mỗi dòng họ mang một sự tích, một truyền thuyết riêng về nguồn gốc, nhưng ai cũng có cây đàn Chapi. Thanh âm Chapi rung lên lúc khoan, lúc nhặt, lúc buông lơi đong đầy tình cảm của người Raglai.

 Trong các nghi lễ của người Raglai thường người giàu có mã la để đánh, thì Chapi là nhạc cụ mô phỏng thanh âm của bộ mã la và “người nghèo cũng có", để lúc vui, lúc buồn đều có thể chơi được đàn
Trong các nghi lễ của người Raglai thường người giàu có mã la để đánh, thì Chapi là nhạc cụ mô phỏng thanh âm của bộ mã la và “người nghèo cũng có", để lúc vui, lúc buồn đều có thể chơi được đàn
Nghệ nhân Ka Tơr Đôi, dân tộc Raglai (xã Phước Chiến, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận) cho biết: Để có nhạc cụ dân gian này, người làm mất khoảng hai khắc giờ chế tác là có một cây đàn Chapi. Còn chơi hay, chơi dở là ở tâm tình người chơi đàn, như người Ba Na chơi đàn K’long Put, hay người J’lai chơi đàn Goong vậy
Nghệ nhân Ka Tơr Đôi, dân tộc Raglai (xã Phước Chiến, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận) cho biết: Để có nhạc cụ dân gian này, người làm mất khoảng hai khắc giờ chế tác là có một cây đàn Chapi. Còn chơi hay, chơi dở là ở tâm tình người chơi đàn, như người Ba Na chơi đàn K’long Put, hay người Gia Rai chơi đàn Goong vậy
 Ðàn Chapi chỉ là ống tre gai già, hoặc bương có đường kính khoảng 8 - 10 cm, được phơi khô trên gác bếp trong thời gian khoảng bốn, năm tháng rồi sử dụng làm đàn. Tre sấy càng khô kiệt, sẽ cho âm thanh càng hay, khi dùng tránh bị mối mọt
Ðàn Chapi chỉ là ống tre gai già, hoặc bương có đường kính khoảng 8 - 10 cm, được phơi khô trên gác bếp trong thời gian khoảng bốn, năm tháng rồi sử dụng làm đàn. Tre sấy càng khô kiệt, sẽ cho âm thanh càng hay, khi dùng tránh bị mối mọt
 Công đoạn đầu tiên làm đàn Chapi là róc vỏ tre. Khi róc phải để đúng chiều ống tre, có 4 khoang được người làm róc vỏ
Công đoạn đầu tiên làm đàn Chapi là róc vỏ tre. Khi róc phải để đúng chiều ống tre, có 4 khoang được người làm róc vỏ
 Mỗi cây đàn Chapi có 8 dây đàn, mỗi dây để cách nhau khoảng 2 cm
Mỗi cây đàn Chapi có 8 dây đàn, mỗi dây để cách nhau khoảng 2 cm
Sự độc đáo của những cây đàn Chapi ở chỗ, những sợi dây đàn là những sợi tre. Đây cũng là phần chế tác khó nhất để làm ra cây đàn của người Raglai
Sự độc đáo của những cây đàn Chapi ở chỗ, những sợi dây đàn là những sợi tre. Đây cũng là phần chế tác khó nhất để làm ra cây đàn của người Raglai
Để chế tác dây đàn Chapi người nghệ nhân phải tỉ mỉ, khéo léo tách vỏ tre có độ dầy vừa phải, rồi mài nhẵn, vừa làm vừa thẩm âm, sao cho sợi dây đàn có thanh âm hay nhất
Để chế tác dây đàn Chapi người nghệ nhân phải tỉ mỉ, khéo léo tách vỏ tre có độ dầy vừa phải, rồi mài nhẵn, vừa làm vừa thẩm âm, sao cho sợi dây đàn có thanh âm hay nhất
 Cây đàn Chapi có 4 lỗ tương ứng với 4 phím đàn, vị trí lỗ đàn nằm ở giữa thân tre, có hai lỗ ở hai đầu để âm thanh thoát ra ngoài
Cây đàn Chapi có 4 lỗ tương ứng với 4 phím đàn, vị trí lỗ đàn nằm ở giữa thân tre, có hai lỗ ở hai đầu để âm thanh thoát ra ngoài
 Chốt tre nhỏ đặt ở hai đầu dây để dây đàn cao hơn thân đàn, hai đầu mắt tre khoét thủng để tạo thanh âm cho đàn Chapi
Chốt tre nhỏ đặt ở hai đầu dây để dây đàn cao hơn thân đàn, hai đầu mắt tre khoét thủng để tạo thanh âm cho đàn Chapi
 Những sợi dây đàn được tạo tác trên thân đàn Chapi...
Những sợi dây đàn được tạo tác trên thân đàn Chapi...
 ...và cuối cùng là công đoạn cân chỉnh âm sao cho tiếng đàn có hồn
...và cuối cùng là công đoạn cân chỉnh âm sao cho tiếng đàn có hồn
 Cây đàn Chapi của những con người dân dã Raglai, nhưng đi cùng đó là tấm lòng rộng mở, phóng khoáng mang ước mơ nhân văn “ai cũng được nghe tiếng Chapi”, được nghe những cung trầm lúc khoan nhặt, lúc buông lơi ở miền đất Ninh Thuận hanh hao, nhiều nắng gió
Cây đàn Chapi của những con người dân dã Raglai, nhưng đi cùng đó là tấm lòng rộng mở, phóng khoáng mang ước mơ nhân văn “ai cũng được nghe tiếng Chapi”, được nghe những cung trầm lúc khoan nhặt, lúc buông lơi ở miền đất Ninh Thuận hanh hao, nhiều nắng gió
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Óng ánh sắc vàng trên những thửa ruộng bậc thang

Óng ánh sắc vàng trên những thửa ruộng bậc thang

Thu về, những thửa ruộng bậc thang ở vùng cao Lào Cai trải dài như dải lụa óng ánh giữa đại ngàn hùng vĩ, vừa tạo nên bức tranh thiên nhiên mê đắm lòng người, vừa là minh chứng cho sự cần cù, sáng tạo và tinh thần hòa hợp với thiên nhiên của đồng bào nơi đây.
Tin nổi bật trang chủ
Công bố Bảo vật Quốc gia Tượng Avalokitesvara Bắc Bình tại Lâm Đồng

Công bố Bảo vật Quốc gia Tượng Avalokitesvara Bắc Bình tại Lâm Đồng

Tìm trong di sản - Minh Nhật - 1 giờ trước
Tượng Avalokitesvara Bắc Bình vừa được công nhận Bảo vật Quốc gia, là nguồn tư liệu quý về nghệ thuật điêu khắc và tôn giáo văn hóa Chăm-pa.
Ngoại hạng Anh: Chelsea đánh rơi chiến thắng phút cuối trên sân Brentford

Ngoại hạng Anh: Chelsea đánh rơi chiến thắng phút cuối trên sân Brentford

Thể thao - Hoàng Minh - 4 giờ trước
Chelsea có chuyến làm khách đến sân Gtech Community Stadium của Brentford trong khuôn khổ vòng 4 Ngoại hạng Anh mùa giải 2025/2026. Dù đã dẫn ngược 2-1 nhờ sự tỏa sáng của Cole Palmer và Moisés Caicedo, nhưng đoàn quân của HLV Enzo Maresca chỉ rời sân với 1 điểm khi để đối thủ gỡ hòa ở phút bù giờ cuối cùng.
Thanh Hóa: Khởi tố vụ trốn thuế “khủng” hơn 11 tỷ đồng

Thanh Hóa: Khởi tố vụ trốn thuế “khủng” hơn 11 tỷ đồng

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 4 giờ trước
Bà Lê Thị Thanh Thủy - nữ giám đốc Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Bình Minh - đơn vị quản lý chợ đầu mối Thanh Hóa, đã bị Công an khởi tố
Ngoại hạng Anh: Zubimendi lập cú đúp giúp Arsenal thắng đậm Nottingham Forest

Ngoại hạng Anh: Zubimendi lập cú đúp giúp Arsenal thắng đậm Nottingham Forest

Thể thao - Hoàng Minh - 4 giờ trước
Arsenal có trận tiếp đón Nottingham Forest trên sân Emirates trong khuôn khổ vòng 4 Ngoại hạng Anh 2025/26. Đoàn quân của HLV Mikel Arteta giành chiến thắng thuyết phục 3-0, trong đó tân binh Martín Zubimendi tỏa sáng rực rỡ với cú đúp bàn thắng.
Những trường hợp chưa có thẻ bảo hiểm y tế vẫn được thanh toán khám chữa bệnh

Những trường hợp chưa có thẻ bảo hiểm y tế vẫn được thanh toán khám chữa bệnh

Xã hội - Minh Nhật - 4 giờ trước
Theo Nghị định 188/2025, người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) trong 5 trường hợp sau vẫn được quỹ BHYT thanh toán chi phí khám chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi và mức hưởng, dù chưa có hoặc chưa xuất trình thẻ.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Tạm giữ người đàn ông ngoại quốc dùng súng dằn mặt người khác tại quán Bar

Tạm giữ người đàn ông ngoại quốc dùng súng dằn mặt người khác tại quán Bar

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 4 giờ trước
Ngày 13/9, Công an TP. Đà Nẵng cho biết, vừa ra quyết định tạm giữ hình sự đối với ông Vernazz Joseph Alexander (SN 1988, quốc tịch nước ngoài) để tiếp tục điều tra, làm rõ hành vi tàng trữ vũ khí quân dụng trái phép.
Ngoại hạng Anh: Bước ngoặt thẻ đỏ, Tottenham thắng đậm West Ham 3-0

Ngoại hạng Anh: Bước ngoặt thẻ đỏ, Tottenham thắng đậm West Ham 3-0

Thể thao - Hoàng Minh - 4 giờ trước
Tottenham Hotspur giành chiến thắng 3-0 trước West Ham United ngay tại London Stadium trong khuôn khổ vòng 4 Ngoại hạng Anh 2025/26. Kết quả này giúp Spurs duy trì phong độ ấn tượng, trong khi đội chủ nhà tiếp tục chìm sâu vào khủng hoảng.
Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Tin tức - Tào Đạt - 23:25, 13/09/2025
Tối 13/9, tại Công viên Lưu Hữu Phước, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Phái đoàn ngoại giao Hoa Kỳ tại Việt Nam và UBND thành phố Cần Thơ phối hợp tổ chức chương trình Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ. Đây là hoạt động trong chuỗi sự kiện kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ.
Đối tượng truy nã bị Bộ đội Biên phòng Sơn La bắt giữ khi nhập cảnh về Việt Nam

Đối tượng truy nã bị Bộ đội Biên phòng Sơn La bắt giữ khi nhập cảnh về Việt Nam

Pháp luật - Minh Nhật - 21:53, 13/09/2025
Chiều 13/9, tại Cửa khẩu quốc tế Lóng Sập, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La, lực lượng Bộ đội biên phòng đã bắt giữ 1 đối tượng bị Công an Thành phố Hà Nội truy nã khi nhập cảnh về Việt Nam về tội cố ý gây thương tích.
Mở ra những kỳ vọng mới trong cuộc chiến chống ung thư tại Việt Nam

Mở ra những kỳ vọng mới trong cuộc chiến chống ung thư tại Việt Nam

Sức khỏe - Minh Nhật - 21:41, 13/09/2025
Sự kiện ký kết thỏa thuận hợp tác giữa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Trung tâm Nghiên cứu Y học quốc gia về Xạ trị Liên bang Nga không chỉ là bước tiến mới trong quan hệ y tế song phương Việt - Nga mà còn mở ra những kỳ vọng mới trong cuộc chiến chống ung thư.