Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đàn Chapi của người Raglai

PV - 22:13, 28/09/2021

Trên vùng đất Ninh Thuận, dãy Chơ Prông hùng vĩ ngàn đời, suối Ma Nhôi, Tà Nôi hiền hòa buông dòng. Nơi đây, người Raglai sống quần tụ lâu đời với nhiều dòng họ Pi Năng, Tu inb, Pa tâu, Ka tơr, Kaya... Mỗi dòng họ mang một sự tích, một truyền thuyết riêng về nguồn gốc, nhưng ai cũng có cây đàn Chapi. Thanh âm Chapi rung lên lúc khoan, lúc nhặt, lúc buông lơi đong đầy tình cảm của người Raglai.

 Trong các nghi lễ của người Raglai thường người giàu có mã la để đánh, thì Chapi là nhạc cụ mô phỏng thanh âm của bộ mã la và “người nghèo cũng có", để lúc vui, lúc buồn đều có thể chơi được đàn
Trong các nghi lễ của người Raglai thường người giàu có mã la để đánh, thì Chapi là nhạc cụ mô phỏng thanh âm của bộ mã la và “người nghèo cũng có", để lúc vui, lúc buồn đều có thể chơi được đàn
Nghệ nhân Ka Tơr Đôi, dân tộc Raglai (xã Phước Chiến, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận) cho biết: Để có nhạc cụ dân gian này, người làm mất khoảng hai khắc giờ chế tác là có một cây đàn Chapi. Còn chơi hay, chơi dở là ở tâm tình người chơi đàn, như người Ba Na chơi đàn K’long Put, hay người J’lai chơi đàn Goong vậy
Nghệ nhân Ka Tơr Đôi, dân tộc Raglai (xã Phước Chiến, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận) cho biết: Để có nhạc cụ dân gian này, người làm mất khoảng hai khắc giờ chế tác là có một cây đàn Chapi. Còn chơi hay, chơi dở là ở tâm tình người chơi đàn, như người Ba Na chơi đàn K’long Put, hay người Gia Rai chơi đàn Goong vậy
 Ðàn Chapi chỉ là ống tre gai già, hoặc bương có đường kính khoảng 8 - 10 cm, được phơi khô trên gác bếp trong thời gian khoảng bốn, năm tháng rồi sử dụng làm đàn. Tre sấy càng khô kiệt, sẽ cho âm thanh càng hay, khi dùng tránh bị mối mọt
Ðàn Chapi chỉ là ống tre gai già, hoặc bương có đường kính khoảng 8 - 10 cm, được phơi khô trên gác bếp trong thời gian khoảng bốn, năm tháng rồi sử dụng làm đàn. Tre sấy càng khô kiệt, sẽ cho âm thanh càng hay, khi dùng tránh bị mối mọt
 Công đoạn đầu tiên làm đàn Chapi là róc vỏ tre. Khi róc phải để đúng chiều ống tre, có 4 khoang được người làm róc vỏ
Công đoạn đầu tiên làm đàn Chapi là róc vỏ tre. Khi róc phải để đúng chiều ống tre, có 4 khoang được người làm róc vỏ
 Mỗi cây đàn Chapi có 8 dây đàn, mỗi dây để cách nhau khoảng 2 cm
Mỗi cây đàn Chapi có 8 dây đàn, mỗi dây để cách nhau khoảng 2 cm
Sự độc đáo của những cây đàn Chapi ở chỗ, những sợi dây đàn là những sợi tre. Đây cũng là phần chế tác khó nhất để làm ra cây đàn của người Raglai
Sự độc đáo của những cây đàn Chapi ở chỗ, những sợi dây đàn là những sợi tre. Đây cũng là phần chế tác khó nhất để làm ra cây đàn của người Raglai
Để chế tác dây đàn Chapi người nghệ nhân phải tỉ mỉ, khéo léo tách vỏ tre có độ dầy vừa phải, rồi mài nhẵn, vừa làm vừa thẩm âm, sao cho sợi dây đàn có thanh âm hay nhất
Để chế tác dây đàn Chapi người nghệ nhân phải tỉ mỉ, khéo léo tách vỏ tre có độ dầy vừa phải, rồi mài nhẵn, vừa làm vừa thẩm âm, sao cho sợi dây đàn có thanh âm hay nhất
 Cây đàn Chapi có 4 lỗ tương ứng với 4 phím đàn, vị trí lỗ đàn nằm ở giữa thân tre, có hai lỗ ở hai đầu để âm thanh thoát ra ngoài
Cây đàn Chapi có 4 lỗ tương ứng với 4 phím đàn, vị trí lỗ đàn nằm ở giữa thân tre, có hai lỗ ở hai đầu để âm thanh thoát ra ngoài
 Chốt tre nhỏ đặt ở hai đầu dây để dây đàn cao hơn thân đàn, hai đầu mắt tre khoét thủng để tạo thanh âm cho đàn Chapi
Chốt tre nhỏ đặt ở hai đầu dây để dây đàn cao hơn thân đàn, hai đầu mắt tre khoét thủng để tạo thanh âm cho đàn Chapi
 Những sợi dây đàn được tạo tác trên thân đàn Chapi...
Những sợi dây đàn được tạo tác trên thân đàn Chapi...
 ...và cuối cùng là công đoạn cân chỉnh âm sao cho tiếng đàn có hồn
...và cuối cùng là công đoạn cân chỉnh âm sao cho tiếng đàn có hồn
 Cây đàn Chapi của những con người dân dã Raglai, nhưng đi cùng đó là tấm lòng rộng mở, phóng khoáng mang ước mơ nhân văn “ai cũng được nghe tiếng Chapi”, được nghe những cung trầm lúc khoan nhặt, lúc buông lơi ở miền đất Ninh Thuận hanh hao, nhiều nắng gió
Cây đàn Chapi của những con người dân dã Raglai, nhưng đi cùng đó là tấm lòng rộng mở, phóng khoáng mang ước mơ nhân văn “ai cũng được nghe tiếng Chapi”, được nghe những cung trầm lúc khoan nhặt, lúc buông lơi ở miền đất Ninh Thuận hanh hao, nhiều nắng gió
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Bất chấp trời mưa, đường phố Hà Nội chật kín người chờ xem diễu binh, diễu hành

Bất chấp trời mưa, đường phố Hà Nội chật kín người chờ xem diễu binh, diễu hành

Trưa ngày 1/9 dù trời mưa tầm tã không ngăn nổi dòng người đổ về các tuyến phố có đoàn diễu binh, diễu hành đi qua. Hàng nghìn người đã sớm có mặt ở các tuyến phố, bám trụ ở vỉa hè chờ xem diễu binh, diễu hành Quốc khánh 2/9.
Người dân Cần Thơ ôn lại lịch sử vẻ vang trong chương trình kỷ niệm 80 năm Quốc khánh

Người dân Cần Thơ ôn lại lịch sử vẻ vang trong chương trình kỷ niệm 80 năm Quốc khánh

Tin tức - Tào Đạt - 23:00, 02/09/2025
Họp mặt kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, tại TP. Cần Thơ, thu hút sự quan tâm của hàng nghìn người dân. Đây là dịp quân và dân thành phố ôn lại truyền thống lịch sử vẻ vang, củng cố lòng yêu nước và khát vọng xây dựng Cần Thơ nói riêng và đất nước nói chung ngày càng giàu đẹp.
Mãn nhãn

Mãn nhãn "đại tiệc" pháo hoa mừng Quốc khánh 2/9

Thời sự - Thúy Hồng - 22:44, 02/09/2025
Hàng vạn người dân mãn nhãn chiêm ngưỡng màn bắn pháo hoa rực sáng trên bầu trời Hà Nội chào mừng Quốc khánh 2/9.
Giá trị đọng lại của Điều còn mãi 2025: Xuất sắc, đổi mới, cởi mở và khiêm nhường

Giá trị đọng lại của Điều còn mãi 2025: Xuất sắc, đổi mới, cởi mở và khiêm nhường

Thời sự - Tình Lê - Mỹ Anh - 22:24, 02/09/2025
"Bốn giá trị đọng lại sau chương trình của Hòa nhạc Quốc gia 'Điều còn mãi' chỉ có thể gói gọn trong bốn từ: xuất sắc, đổi mới, cởi mở và khiêm nhường", thạc sĩ quản trị văn hoá Nguyễn Đình Thành khẳng định.
Buôn cổ của đồng bào Ê Đê hút khách dịp Quốc khánh

Buôn cổ của đồng bào Ê Đê hút khách dịp Quốc khánh

Kinh tế - Lê Hường - 20:01, 02/09/2025
Không gian mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của người Ê Đê cùng văn hóa ẩm thực đặc sắc, buôn cổ giàu đẹp nhất Tây Nguyên trở thành điểm đến hấp dẫn mà du khách lựa chọn trong dịp lễ Quốc khánh 2/9.
Sôi động giải bơi đua vỏ lãi ở vùng đồng bào Khmer, chào mừng 80 năm Quốc khánh

Sôi động giải bơi đua vỏ lãi ở vùng đồng bào Khmer, chào mừng 80 năm Quốc khánh

Tin tức - Tào Đạt - 19:15, 02/09/2025
Ngày 2/9, UBND xã Mỹ Tú, TP. Cần Thơ đã tổ chức giải bơi đua vỏ lãi Composite. Đây là sự kiện gắn kết cộng đồng, tôn vinh nét đẹp truyền thống của đồng bào Khmer Nam Bộ và chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh.
Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Cơn mưa lớn kéo dài suốt hai ngày qua đã khiến nhiều khu vực tại Hà Nội chìm trong biển nước. Tính đến 15h ngày 27/8, các tuyến đường huyết mạch như Quốc lộ 70 và Đại lộ Thăng Long đoạn qua phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm cũ) bị ngập sâu nghiêm trọng, gây tê liệt giao thông và ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.
Cá ngừ khổng lồ từ vỏ gáo dừa đậm nét giao thoa văn hóa biển rừng

Cá ngừ khổng lồ từ vỏ gáo dừa đậm nét giao thoa văn hóa biển rừng

Xã hội - Lê Hường - 19:15, 02/09/2025
Trong không gian Tuần lễ Văn hóa, Du lịch và Ẩm thực tỉnh Đắk Lắk năm 2025, tác phẩm thủ công mỹ nghệ cá ngừ đại dương khổng lồ làm từ vỏ gáo dừa trở thành tâm điểm, thu hút đông đảo người dân và du khách.
Dự báo thời tiết đêm 2/9 - ngày 3/9: Chiều tối đề phòng lốc, sét và gió giật

Dự báo thời tiết đêm 2/9 - ngày 3/9: Chiều tối đề phòng lốc, sét và gió giật

Tin tức - PV - 18:15, 02/09/2025
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong đêm ngày 2/9 và ngày 3/9, khu vực Bắc Bộ chiều tối và đêm có mưa rào và dông vài nơi. Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ tiếp tục có mưa rào, dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong mưa dông đề phòng lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Quảng Ninh đón hơn 339.000 lượt khách dịp nghỉ lễ 2/9

Quảng Ninh đón hơn 339.000 lượt khách dịp nghỉ lễ 2/9

Trang địa phương - Mỹ Dung - 17:27, 02/09/2025
Do ảnh hưởng của cơn bão số 6 dẫn đến tâm lý e ngại đối với du lịch biển, lượng khách đến tuy giảm 25% so với cùng kỳ, nhưng trong dịp nghỉ lễ 2/9, tỉnh Quảng Ninh vẫn ghi dấu với nhiều sự kiện văn hóa đặc sắc. Đặc biệt là màn đón nhóm khách Mỹ siêu giàu bằng chuyên cơ riêng.
Quảng trường Hồ Chí Minh rợp sắc đỏ trong ngày Quốc khánh 2-9

Quảng trường Hồ Chí Minh rợp sắc đỏ trong ngày Quốc khánh 2-9

Thời sự - Phạm Tiến - 17:23, 02/09/2025
Ngay từ sáng sớm, hàng ngàn người dân ở tỉnh Nghệ An đã đổ về Quảng trường Hồ Chí Minh để theo dõi lễ diễu binh, diễu hành qua màn ảnh rộng. Người già, người trẻ khoác lên mình áo cờ đỏ sao vàng rợp đỏ Quảng trường. Màu cờ, sắc áo không chỉ lan tỏa niềm tự hào dân tộc, mà còn làm đẹp thêm hình ảnh Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế.
Dự báo tháng 9/2025: Bão và áp thấp nhiệt đới có khả năng ảnh hưởng đến đất liền, mưa lớn ở nhiều khu vực

Dự báo tháng 9/2025: Bão và áp thấp nhiệt đới có khả năng ảnh hưởng đến đất liền, mưa lớn ở nhiều khu vực

Tin tức - Tuấn Ninh - 17:15, 02/09/2025
Sau một tháng 8 đầy biến động với những hình thái thời tiết cực đoan, dị thường , Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo trong tháng 9/2025, bão và áp thấp nhiệt đới có khả năng tiếp tục xuất hiện và ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam. Cùng với đó, nhiều khu vực trên cả nước sẽ đối mặt với các đợt mưa lớn và các hiện tượng thời tiết nguy hiểm khác.