Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chiêng cổ - "Của để dành" cho thế hệ sau

Thùy Dung - 17:16, 17/11/2021

Đối với người Gia Rai ở xã Ia Krai (huyện Ia Grai), những bộ chiêng cổ được xem như vật quý trong nhà và là “của để dành” cho con cái. Dù được trả giá rất cao, có chiếc chiếc lên tới hàng trăm triệu đồng, nhưng người dân nhất quyết không bán.

Gia đình ông Ksor Trơn giữ gìn bộ chiêng quý của gia đình như báu vật
Gia đình ông Ksor Trơn giữ gìn bộ chiêng quý của gia đình như báu vật

Theo chân chị Ksor Liên, Cán bộ văn hóa-thông tin xã Ia Kra và bà Puih Phyim- Người có uy tín ở làng Dọch Tung, chúng tôi tìm về nhà ông Ksor Trơn, một tay chơi chiêng lão luyện của làng và cũng là một trong số những người còn giữ được cồng chiêng cổ. Thấy chúng tôi ghé thăm và ngỏ lời muốn tìm hiểu về cồng chiêng, ông cười sảng khoái rồi vào trong căn phòng nhỏ mang chiêng ra cho chúng tôi chiêm ngưỡng.

Phủi lớp bụi còn vương trên từng chiếc chiêng, ông chia sẻ: “Bộ chiêng này là do mình mua được vào năm 1989, do một vài người dân ở xã biên giới Ia O mang vào làng bán. Thời ấy, trâu bò còn có giá trị cao, mình bán cả trâu, bò và lúa trong kho để mua bộ chiêng này với giá 150 triệu đồng. Số tiền ấy rất lớn nhưng vì mình mê chiêng quá và mong muốn có "của để dành" cho con cái sau này nên nhất quyết mua cho bằng được”.

“Thời xưa, đối với đồng bào dân tộc vùng này, chiêng là một tài sản rất quý báu không chỉ về vật chất mà còn về tinh thần. Chiêng còn thể hiện cho sự sung túc của một gia đình, của buôn làng. Làng nào càng nhiều chiêng thì chứng tỏ càng giàu có. Tuy nhiên, vì chiến tranh mà chiêng bị lưu lạc đi nhiều và cũng vì đói nghèo mà người dân bán dần nên đến bây giờ những nhà còn giữ được chiêng rất ít”, ông Trơn chia sẻ.

Đối diện nhà ông Trơn là nhà bà Ksor Tăm, gia đình bà Tăm cũng là một trong những hộ còn giữ được chiêng quý của vùng này. Bộ chiêng có giá trị lên tới hơn 500 triệu đồng. Bà Ksor Tăm chia sẻ: Bộ chiêng này là do cha mình để lại cho. Ngày trước, cha là người đi buôn chiêng khắp vùng này, vì vậy, ông biết và hiểu rõ về chiêng nên mới tìm mua được bộ chiêng quý. Bộ chiêng này đã gắn bó với gia đình chúng tôi hàng chục năm trời rồi, quý lắm.”

Bà Puih Phyim, Người có uy tín ở làng Dọch Tung cho biết: “Tính sơ sơ trong làng còn 6, 7 hộ giữ được cồng chiêng cổ. Có bộ chiêng lên tới hơn 500 triệu đồng”.

Đi qua bao mùa lúa rẫy, ông Ksor Trơn không còn được khỏe như trước. Căn nhà của ông Ksor Trơn nằm nép mình ở giữa làng Dọch Tung (xã Ia Krai, huyện Ia Krai), trong căn nhà nhỏ đơn sơ không có gì giá trị ngoài chiếc ti vi và bộ chiêng cổ. Tôi thử hỏi về chuyện bán chiêng, ông Ksor Trơn kiên quyết: “Có đói nghèo mình cũng không bán chiêng. Với mình, bộ chiêng này là vô giá. Nhiều người đến hỏi mua lắm, họ đưa giá rất cao và dành nhiều giờ thuyết phục mình nhưng mình không đồng ý. Ngày xưa, mình phải đổi 1 gia tài mới có được bộ chiêng này nên bây giờ dù có khó khăn thế nào mình cũng không bán”.

Ông Ksor Trơn và bộ chiêng quý của gia đình
Ông Ksor Trơn và bộ chiêng quý của gia đình

“Số tiền ấy mình có thể xây nhà, mua thêm đất để làm hay cho con cái thêm ít vốn làm ăn. Nhưng nếu bán đi rồi sau này mình có muốn cũng không tìm mua được nữa. Không tìm đâu ra được bộ chiêng quý này, mình để dành cho con cái sau này, để chúng nó còn biết cồng chiêng là gì”, ông Trơn chia sẻ.

Cũng như ông Ksor Trơn, bà Ksor Tăm cũng lắc đầu khi được hỏi về việc bán chiêng cổ: “Cồng chiêng như một phần máu mủ đối với người trong gia đình mình. Nên dù có ai ngả giá cao thì mình cũng không bán, quyết giữ lời hứa với cha trước lúc lâm chung rằng sẽ giữ gìn cồng chiêng cho con cái và truyền lại cho nhiều thế hệ sau.”

Nhằm lưu giữ và phát huy các giá trị văn hóa của cồng chiêng, những người già làng như bà Puih Phyim, ông Ksor Trơn và những người già trong làng đều miệt mài tìm cách giữ gìn và truyền lại cho con cháu và thế hệ trẻ trong làng. “Cồng chiêng thì còn giữ được, nhưng tình yêu văn hóa truyền thống thì cần phải nuôi dưỡng. Thế hệ trẻ trong làng ít người mặn mà với cồng chiêng, vì vậy chúng tôi phải thường xuyên tuyên truyền và đứng lên dạy miễn phí nếu có ai muốn học đánh chiêng”, ông Ksor Trơn chia sẻ.

Tiếp lời ông Ksor Trơn, bà Puih Phyim cho biết: “Việc giữ gìn cồng chiêng và lưu giữ phát huy các giá trị văn hóa, cồng chiêng là trách nhiệm cộng đồng làng. Thời gian qua, để giúp người dân thêm yêu văn hóa dân tộc, đặc biệt là cồng chiêng, múa xoang những người đứng đầu thôn, làng như chúng tôi cũng thường xuyên tuyên truyền người làng cùng nhau học đánh chiêng, tích cực tham gia các hoạt động văn hóa do xã, huyện tổ chức. Vận động những nhà còn cồng chiêng tiếp tục gìn giữ trong gia đình để giữ gìn truyền thống ông bà để lại.

Chị Ksor Liên, cán bộ văn hóa xã Ia Krai cho biết: Hiện nay người dân trên toàn xã còn giữ được khoảng 91 bộ chiêng, trong đó có rất nhiều bộ chiêng có giá trị lên tới hàng trăm triệu đồng đã được truyền lại qua nhiều thế hệ trong gia đình. Để người dân giữ gìn cồng chiêng, xã cũng đã tuyên truyền người dân không nên bán chiêng để giữ gìn văn hóa dân tộc. Đồng thời, tổ chức các hội thi cồng chiêng, đưa các đội tham gia vào các sự kiện lễ hội, giao lưu cồng chiêng với người dân xã khác để người dân thêm yêu văn hóa dân tộc mình.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.