Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chiêng cổ - "Của để dành" cho thế hệ sau

Thùy Dung - 17:16, 17/11/2021

Đối với người Gia Rai ở xã Ia Krai (huyện Ia Grai), những bộ chiêng cổ được xem như vật quý trong nhà và là “của để dành” cho con cái. Dù được trả giá rất cao, có chiếc chiếc lên tới hàng trăm triệu đồng, nhưng người dân nhất quyết không bán.

Gia đình ông Ksor Trơn giữ gìn bộ chiêng quý của gia đình như báu vật
Gia đình ông Ksor Trơn giữ gìn bộ chiêng quý của gia đình như báu vật

Theo chân chị Ksor Liên, Cán bộ văn hóa-thông tin xã Ia Kra và bà Puih Phyim- Người có uy tín ở làng Dọch Tung, chúng tôi tìm về nhà ông Ksor Trơn, một tay chơi chiêng lão luyện của làng và cũng là một trong số những người còn giữ được cồng chiêng cổ. Thấy chúng tôi ghé thăm và ngỏ lời muốn tìm hiểu về cồng chiêng, ông cười sảng khoái rồi vào trong căn phòng nhỏ mang chiêng ra cho chúng tôi chiêm ngưỡng.

Phủi lớp bụi còn vương trên từng chiếc chiêng, ông chia sẻ: “Bộ chiêng này là do mình mua được vào năm 1989, do một vài người dân ở xã biên giới Ia O mang vào làng bán. Thời ấy, trâu bò còn có giá trị cao, mình bán cả trâu, bò và lúa trong kho để mua bộ chiêng này với giá 150 triệu đồng. Số tiền ấy rất lớn nhưng vì mình mê chiêng quá và mong muốn có "của để dành" cho con cái sau này nên nhất quyết mua cho bằng được”.

“Thời xưa, đối với đồng bào dân tộc vùng này, chiêng là một tài sản rất quý báu không chỉ về vật chất mà còn về tinh thần. Chiêng còn thể hiện cho sự sung túc của một gia đình, của buôn làng. Làng nào càng nhiều chiêng thì chứng tỏ càng giàu có. Tuy nhiên, vì chiến tranh mà chiêng bị lưu lạc đi nhiều và cũng vì đói nghèo mà người dân bán dần nên đến bây giờ những nhà còn giữ được chiêng rất ít”, ông Trơn chia sẻ.

Đối diện nhà ông Trơn là nhà bà Ksor Tăm, gia đình bà Tăm cũng là một trong những hộ còn giữ được chiêng quý của vùng này. Bộ chiêng có giá trị lên tới hơn 500 triệu đồng. Bà Ksor Tăm chia sẻ: Bộ chiêng này là do cha mình để lại cho. Ngày trước, cha là người đi buôn chiêng khắp vùng này, vì vậy, ông biết và hiểu rõ về chiêng nên mới tìm mua được bộ chiêng quý. Bộ chiêng này đã gắn bó với gia đình chúng tôi hàng chục năm trời rồi, quý lắm.”

Bà Puih Phyim, Người có uy tín ở làng Dọch Tung cho biết: “Tính sơ sơ trong làng còn 6, 7 hộ giữ được cồng chiêng cổ. Có bộ chiêng lên tới hơn 500 triệu đồng”.

Đi qua bao mùa lúa rẫy, ông Ksor Trơn không còn được khỏe như trước. Căn nhà của ông Ksor Trơn nằm nép mình ở giữa làng Dọch Tung (xã Ia Krai, huyện Ia Krai), trong căn nhà nhỏ đơn sơ không có gì giá trị ngoài chiếc ti vi và bộ chiêng cổ. Tôi thử hỏi về chuyện bán chiêng, ông Ksor Trơn kiên quyết: “Có đói nghèo mình cũng không bán chiêng. Với mình, bộ chiêng này là vô giá. Nhiều người đến hỏi mua lắm, họ đưa giá rất cao và dành nhiều giờ thuyết phục mình nhưng mình không đồng ý. Ngày xưa, mình phải đổi 1 gia tài mới có được bộ chiêng này nên bây giờ dù có khó khăn thế nào mình cũng không bán”.

Ông Ksor Trơn và bộ chiêng quý của gia đình
Ông Ksor Trơn và bộ chiêng quý của gia đình

“Số tiền ấy mình có thể xây nhà, mua thêm đất để làm hay cho con cái thêm ít vốn làm ăn. Nhưng nếu bán đi rồi sau này mình có muốn cũng không tìm mua được nữa. Không tìm đâu ra được bộ chiêng quý này, mình để dành cho con cái sau này, để chúng nó còn biết cồng chiêng là gì”, ông Trơn chia sẻ.

Cũng như ông Ksor Trơn, bà Ksor Tăm cũng lắc đầu khi được hỏi về việc bán chiêng cổ: “Cồng chiêng như một phần máu mủ đối với người trong gia đình mình. Nên dù có ai ngả giá cao thì mình cũng không bán, quyết giữ lời hứa với cha trước lúc lâm chung rằng sẽ giữ gìn cồng chiêng cho con cái và truyền lại cho nhiều thế hệ sau.”

Nhằm lưu giữ và phát huy các giá trị văn hóa của cồng chiêng, những người già làng như bà Puih Phyim, ông Ksor Trơn và những người già trong làng đều miệt mài tìm cách giữ gìn và truyền lại cho con cháu và thế hệ trẻ trong làng. “Cồng chiêng thì còn giữ được, nhưng tình yêu văn hóa truyền thống thì cần phải nuôi dưỡng. Thế hệ trẻ trong làng ít người mặn mà với cồng chiêng, vì vậy chúng tôi phải thường xuyên tuyên truyền và đứng lên dạy miễn phí nếu có ai muốn học đánh chiêng”, ông Ksor Trơn chia sẻ.

Tiếp lời ông Ksor Trơn, bà Puih Phyim cho biết: “Việc giữ gìn cồng chiêng và lưu giữ phát huy các giá trị văn hóa, cồng chiêng là trách nhiệm cộng đồng làng. Thời gian qua, để giúp người dân thêm yêu văn hóa dân tộc, đặc biệt là cồng chiêng, múa xoang những người đứng đầu thôn, làng như chúng tôi cũng thường xuyên tuyên truyền người làng cùng nhau học đánh chiêng, tích cực tham gia các hoạt động văn hóa do xã, huyện tổ chức. Vận động những nhà còn cồng chiêng tiếp tục gìn giữ trong gia đình để giữ gìn truyền thống ông bà để lại.

Chị Ksor Liên, cán bộ văn hóa xã Ia Krai cho biết: Hiện nay người dân trên toàn xã còn giữ được khoảng 91 bộ chiêng, trong đó có rất nhiều bộ chiêng có giá trị lên tới hàng trăm triệu đồng đã được truyền lại qua nhiều thế hệ trong gia đình. Để người dân giữ gìn cồng chiêng, xã cũng đã tuyên truyền người dân không nên bán chiêng để giữ gìn văn hóa dân tộc. Đồng thời, tổ chức các hội thi cồng chiêng, đưa các đội tham gia vào các sự kiện lễ hội, giao lưu cồng chiêng với người dân xã khác để người dân thêm yêu văn hóa dân tộc mình.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Óng ánh sắc vàng trên những thửa ruộng bậc thang

Óng ánh sắc vàng trên những thửa ruộng bậc thang

Thu về, những thửa ruộng bậc thang ở vùng cao Lào Cai trải dài như dải lụa óng ánh giữa đại ngàn hùng vĩ, vừa tạo nên bức tranh thiên nhiên mê đắm lòng người, vừa là minh chứng cho sự cần cù, sáng tạo và tinh thần hòa hợp với thiên nhiên của đồng bào nơi đây.
Tin nổi bật trang chủ
Thứ trưởng Thường trực Bộ Dân tộc và Tôn giáo Hồ Văn Niên: Tập trung nâng cao chất lượng cán bộ công tác dân tộc, tôn giáo

Thứ trưởng Thường trực Bộ Dân tộc và Tôn giáo Hồ Văn Niên: Tập trung nâng cao chất lượng cán bộ công tác dân tộc, tôn giáo

Sáng 11/9, Đoàn công tác của Bộ Dân tộc và Tôn giáo do Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Dân tộc và Tôn giáo Hồ Văn Niên làm Trưởng đoàn đã có buổi thăm, nắm tình hình và làm việc với xã Ea Rốk, tỉnh Đắk Lắk về thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc và các nhiệm vụ khi thực hiện chính quyền 2 cấp.
Thắp sáng tương lai cho học sinh vùng đồng bào DTTS Quảng Ngãi

Thắp sáng tương lai cho học sinh vùng đồng bào DTTS Quảng Ngãi

Giáo dục - Ngọc Chí - 2 giờ trước
Với sự quan tâm của chính quyền địa phương, tinh thần trách nhiệm của thầy cô giáo, sự chung tay của phụ huynh các trường ở vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Quảng Ngãi bước vào năm học mới 2025 - 2026 với đầy đủ các điều kiện đáp ứng cho việc học tập và dạy học
Đội tuyển Việt Nam tụt 1 bậc trên bảng xếp hạng FIFA tháng 9/2025

Đội tuyển Việt Nam tụt 1 bậc trên bảng xếp hạng FIFA tháng 9/2025

Thể thao - Hoàng Minh - 2 giờ trước
Theo thông tin mới nhất từ Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA), Đội tuyển Việt Nam đã tụt 1 bậc trên Bảng xếp hạng FIFA tháng 9/2025, từ vị trí 113 xuống 114 thế giới.
Bộ Chính trị làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội về công tác chuẩn bị Đại hội

Bộ Chính trị làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội về công tác chuẩn bị Đại hội

Thời sự - PV - 3 giờ trước
Sáng 11/9, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì buổi làm việc của Bộ Chính trị với Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội, cho ý kiến vào dự thảo các văn kiện, phương án nhân sự và công tác chuẩn bị Đại hội đại biểu Đảng bộ Quốc hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

"Câu chuyện văn hóa" đằng sau một sản vật của địa phương

Kinh tế - Mỹ Dung - 3 giờ trước
Quảng Ninh có đầy đủ đặc sản, sản phẩm OCOP chất lượng cao, mẫu mã phong phú. Nhưng để biến những món hàng ấy thành quà tặng thực sự “đáng nhớ” với du khách, thi chỉ đẹp thôi là chưa đủ. Thứ còn thiếu, chính là câu chuyện văn hóa!
Thứ trưởng Thường trực Bộ Dân tộc và Tôn giáo Hồ Văn Niên: Tập trung nâng cao chất lượng cán bộ công tác dân tộc, tôn giáo

Thứ trưởng Thường trực Bộ Dân tộc và Tôn giáo Hồ Văn Niên: Tập trung nâng cao chất lượng cán bộ công tác dân tộc, tôn giáo

Dân tộc - Tôn giáo - Lê Hường - 5 giờ trước
Sáng 11/9, Đoàn công tác của Bộ Dân tộc và Tôn giáo do Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Dân tộc và Tôn giáo Hồ Văn Niên làm Trưởng đoàn đã có buổi thăm, nắm tình hình và làm việc với xã Ea Rốk, tỉnh Đắk Lắk về thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc và các nhiệm vụ khi thực hiện chính quyền 2 cấp.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Khởi động Ngày hội Sáng tạo nội dung số Việt Nam 2025

Khởi động Ngày hội Sáng tạo nội dung số Việt Nam 2025

Tin tức - Ngọc Ánh - 5 giờ trước
Với chủ đề “Rạng rỡ Việt Nam”, Ngày hội Sáng tạo nội dung số Việt Nam - Vietnam iContent 2025 hứa hẹn mang đến không khí sôi động cùng những sản phẩm sáng tạo đặc sắc, đa phương tiện, lan tỏa hình ảnh đất nước và truyền cảm hứng mạnh mẽ.
Đà Nẵng: Kịp thời cứu ngư dân bị tai nạn lao động trên biển

Đà Nẵng: Kịp thời cứu ngư dân bị tai nạn lao động trên biển

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 5 giờ trước
Ngư dân đang hành nghề trên vùng biển Đà Nẵng không may bị cáp tời đập mạnh vào gáy dẫn đến bất tỉnh, Bộ đội Biên phòng Đà Nẵng đã điều tàu ra ứng cứu.
Chốn thiền định trên đỉnh mây giăng

Chốn thiền định trên đỉnh mây giăng

Dân tộc - Tôn giáo - Tiêu Dao - 6 giờ trước
Trên miền mây giăng Măng Đen, ngôi chùa Khánh Lâm như chập chờn trong chốn bồng lai với mây giăng lãng đãng, giữa tiếng chim chóc réo gọi và tiếng gió vi vu, như chốn thiền định xóa nhòa hết những phiền muộn của cuộc sống.
Ninh Bình: Giải cứu cá thể rái cá vuốt bé quý hiếm

Ninh Bình: Giải cứu cá thể rái cá vuốt bé quý hiếm

Môi trường sống - Quỳnh Trâm - 6 giờ trước
Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an tỉnh Ninh Bình vừa phát hiện, giải cứu một cá thể rái cá vuốt bé trong quá trình vận chuyển trái phép và bàn giao cho Vườn quốc gia Cúc Phương.
Cuộc sống hồi sinh sau lũ dữ

Cuộc sống hồi sinh sau lũ dữ

Phóng sự - Thanh Hải - 7 giờ trước
Những bản làng quăng quật vì mưa lũ đang trở mình. Sự hồi sinh được đo đếm bằng những nếp nhà đã dựng lại, những con đường đã thông xe, những công trình dân sinh đã đi vào hoạt động…