Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bước đột phá trong lĩnh vực công tác dân tộc: Đầu tư bao trùm (Bài 1)

Tùng Nguyên - 06:46, 01/11/2022

Nghị định số 05/2011/NĐ-CP ngày 14/01/2011 là văn bản pháp lý cao nhất về công tác dân tộc. Với việc thực hiện hiệu quả 13 nhóm chính sách trong Nghị định, đã góp phần thúc đẩy phát triển toàn diện vùng đồng bào DTTS và miền núi. Để đáp ứng yêu cầu về công tác dân tộc trong tình hình mới, Ủy ban Dân tộc đang xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 05/2011/NĐ-CP, với kỳ vọng tạo đột phá cho lĩnh vực công tác dân tộc trong tình hình mới.

Trước khi có Nghị định 05/2011/NĐ-CP về công tác dân tộc, hệ thống chính sách dân tộc (CSDT) của nước ta, với các chương trình, dự án đầu tư, hỗ trợ đã cơ bản bao phủ mọi lĩnh vực đời sống ở vùng đồng bào DTTS và miền núi. Đây là “lực đẩy” quan trọng góp phần giảm nghèo nhanh ở vùng “lõi nghèo”.

Đến hết năm 2009, Chương trình 135 giai đoạn II đã đầu tư được 3.375 công trình đường giao thông ở các xã 135
Đến hết năm 2009, Chương trình 135 giai đoạn II đã đầu tư được 3.375 công trình đường giao thông ở các xã 135

Chính sách bao phủ mọi lĩnh vực đời sống

Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến việc xây dựng và thực thi CSDT, từ đó góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các dân tộc ở nước ta, thúc đẩy sự phát triển chung của đất nước. Trên cơ sở nghị quyết và những quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về CSDT, Chính phủ đã cụ thể hóa thành các chính sách riêng biệt.

Hệ thống CSDT ở nước ta vừa bao quát những vấn đề chiến lược lâu dài, vừa giải quyết cả những vấn đề trước mắt, cụ thể. Chính sách đã bao quát hầu hết các lĩnh vực của đời sống của đồng bào DTTS; trực tiếp giải quyết những vấn đề cấp bách, hướng tới mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững.

Chính phủ cũng đã ưu tiên bố trí nguồn lực để triển khai các chính sách ở vùng đồng bào DTTS và miền núi, nhất là ở địa bàn đặc biệt khó khăn. Tiếp nối những thành tựu của các giai đoạn trước, giai đoạn 2006 – 2010, theo Báo cáo số 49/BC-CP ngày 6/5/2010 của Chính phủ, trên địa bàn các xã 135 có khoảng 20 nhóm chính sách được triển khai thực hiện liên quan đến xoá đói, giảm nghèo, với nội dung phát triển kết cấu hạ tầng, hỗ trợ sản xuất, nâng cao đời sống cho Nhân dân vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Giai đoạn 2006 – 2010, Chương trình 135 đã hỗ trợ 119.437 con gia súc cho hộ DTTS nghèo ở các xã đặc biệt khó khăn
Giai đoạn 2006 – 2010, Chương trình 135 đã hỗ trợ 119.437 con gia súc cho hộ DTTS nghèo ở các xã đặc biệt khó khăn

Trong đó, 4 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo 2006 – 2010, ngân sách Nhà nước đã bố trí 215,89 tỷ đồng để thực hiện; đồng thời hỗ trợ cho 5 triệu lượt hộ nghèo được vay vốn tín dụng ưu đãi với mức vay bình quân khoảng 7-8 triệu đồng/lượt/hộ. Cùng với đó là Chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững đối với 62 huyện nghèo, trong năm 2009 – 2010 đã bố trí 3.103 tỷ đồng. Các huyện nghèo đã xây dựng 52.321 hỗ trợ hộ nghèo; giao khoán 66.176 ha rừng cho hộ nghèo khoanh nuôi, bảo vệ…

Đáng chú ý là kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở, nhà ở và nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS đời sống khó khăn theo Quyết định 134/2004/QĐ-TTg. Trong 4 năm thực hiện (2004 - 2008), Chính phủ đã bố trí 4.473,9 tỷ đồng, từ đó hỗ trợ 373.400 nhà ở cho hộ nghèo DTTS, hỗ trợ 1.552 ha đất ở cho 71.713 hộ và 27.763 ha đất sản xuất cho 83.563 hộ. Chính sách này tiếp tục được thực hiện tại Quyết định số 1592/2009/QĐ-TTg, ngày 12/10/2009, với tổng kinh phí 5.828 tỷ đồng; trong đó vốn đầu tư, hỗ trợ là 3.508 tỷ đồng và vốn vay 2.320 tỷ đồng.

Trong giai đoạn 2006 – 2010, các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi còn triển khai chính sách hỗ trợ đồng bào định canh định cư theo Quyết định 33/2007/QĐ-TTg (tổng vốn 2.717 tỷ đồng); vay vốn ưu đãi phát triển sản xuất theo Quyết định 32/2007/QĐ-TTg (tổng vốn 1.376,8 tỷ đồng); trợ giá, trợ cước (tổng vốn 1.291,5 tỷ đồng); chính sách hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định 167/2008/QĐ-TTg…

 Ngoài ra, còn có các chính sách, chương trình, dự án hỗ trợ đầu tư theo vùng như: Quyết định 120/2003/QĐ-TTg (2003 - 2010) đối với các xã biên giới Việt – Trung; Quyết định 160/2007/QĐ-TTg (2007 - 2010) đối với các xã biên giới Việt - Lào và Việt – Campuchia; các Quyết định 24, 25, 26, 27 của Thủ tướng Chính phủ thực hiện giai đoạn 2008 - 2010 về một số cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các địa phương khó khăn vùng Trung du miền Bắc Bộ, vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ, vùng Tây Nguyên, vùng Đồng bằng sông Cửu Long…

Cơ sở hạ tầng ở vùng đồng bào DTTS và miền núi vẫn còn thiếu và yếu; đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn
Cơ sở hạ tầng ở vùng đồng bào DTTS và miền núi vẫn còn thiếu và yếu; đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn

Giảm nghèo nhanh nhưng chưa bền vững

Trong giai đoạn 2006 – 2010, ngân sách Nhà nước cũng đã ưu tiến bố trí đầu tư cơ sở hạ tầng ở vùng đồng bào DTTS và miền núi. Trong đó, thực hiện Chương trình trung tâm cụm xã, năm 2009 - 2010 tiếp tục hoàn thiện 290 trung tâm cụm xã dở dang và xây dựng mới 35 trung tâm cụm xã ở vùng cao, biên giới, với tổng nhu cầu vốn là 1.368 tỷ đồng.

Giai đoạn 2006 – 2010, cùng với hệ thống CSDT đặc thù thì vùng đồng bào DTTS đồng thời triển khai 10 chương trình mục tiêu quốc gia (gồm: Giảm nghèo; Việc làm; Phòng, chống tội phạm; Phòng, chống ma túy; Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn; Phòng, chống một số bệnh xã hội, bệnh dịch nguy hiểm và HIV/AIDS; Vệ sinh an toàn thực phẩm; Dân số và Kế hoạch hóa gia đình; Văn hóa; Giáo dục và Đào tạo). Trong 5 năm, Chính phủ đã ưu tiên bố trí hơn 4.214,142 tỷ đồng, chiếm 65,78% tổng kinh phí của 10 chương trình mục tiêu để các xã 135 thực hiện.

Đặc biệt, Chương trình 135 giai đoạn II tiếp tục được thực hiện trên địa bàn các xã đặc biệt khó khăn. Triển khai trong những năm chịu tác động của suy thoái kinh tế, lạm phát, thiên tai xảy ra nghiêm trọng, nhưng Chính phủ đã có quyết tâm bố trí vốn cho Chương trình. Mức vốn đầu tư cho xã được tăng dần, từ 860 triệu đồng/xã/năm (năm 2006 – 2007) lên 1,064 tỷ đồng/xã/năm (năm 2008 - 2009) và lên 1,364 tỷ đồng/xã/năm (năm 2010). Trong 5 năm, ngân sách Trung ương đã bố trí 14.025,25 tỷ đồng để các địa phương triển khai Chương trình 135 giai đoạn II.

Kết quả, từ năm 2006 – 2009, cả nước đã triển khai đầu tư xây dựng 12.646 công trình; đến hết năm 2009 đã có 10.242 công trình hoàn thành đưa vào sử dụng, trong đó giao thông 2.925 công trình, trường học 2.113 công trình, thủy lợi 1.987 công trình, trạm y tế 436 công trình, nhà sinh hoạt cộng đồng 945 công trình... Đồng thời, Chương trình cũng đã hỗ trợ 1,6 triệu hộ nông dân (trong đó hộ nghèo 1,3 triệu hộ) phát triển sản xuất và xây dựng trên 4.500 mô hình sản xuất, tỷ lệ giải ngân hợp phần hỗ trợ phát triển sản xuất đạt 1.027,89…

Với hệ thống CSDT bao trùm đó, công tác giảm nghèo ở vùng đồng bào DTTS và miền núi trong giai đoạn 2006 – 2010 đã đạt được những thành tựu to lớn, hộ nghèo giảm nhanh. Theo Báo cáo số 49/BC-CP ngày 6/5/2010 của Chính phủ, đầu năm 2006, tỷ lệ hộ nghèo ở vùng đồng bào DTTS và miền núi bình quân này là 47% (chuẩn nghèo đơn chiều chỉ tính theo thu nhập), đến hết năm 2009 giảm xuống còn 31,2%, hết năm 2010 giảm xuống dưới 30%.

Mặc dù tỷ lệ nghèo ở vùng đồng bào DTTS đã giảm nhanh, nhưng theo đánh giá của Chính phủ, công cuộc xóa đói, giảm nghèo ở địa bàn này vẫn vô cùng gian nan. Đặc biệt, nguy cơ tái nghèo có thể tăng do tác động của kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế; do đầu tư phát triển kinh tế giữa các vùng chưa đồng đều; thiên tai diễn biến phức tạp…

Trong khi đó, hệ thống CSDT tuy đã cơ bản bao trùm các lĩnh vực đời sống, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Một trong những nguyên nhân chính, là do CSDT mới được triển khai qua các chương trình, dự án theo các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, các thông tư của các bộ ngành. Điều này đòi hỏi phải có một văn bản quy phạm pháp luật mang tầm Nghị định để thống nhất quản lý, chỉ đạo điều hành trong lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc.

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh nội dung này trong số báo tiếp theo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Khai trương Trung tâm Báo chí Triển lãm thành tựu đất nước

Khai trương Trung tâm Báo chí Triển lãm thành tựu đất nước

Thời sự - L.Minh - 1 giờ trước
Chiều 22/8, tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (xã Đông Anh, TP. Hà Nội), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức khai trương Trung tâm Báo chí Triển lãm và Họp báo về Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”.
Quyết tâm hoàn thành xây dựng 100 trường học tại các xã biên giới trước ngày 30/8/2026

Quyết tâm hoàn thành xây dựng 100 trường học tại các xã biên giới trước ngày 30/8/2026

Thời sự - Minh Thu - 1 giờ trước
Tại Văn bản số 438/TB-VPCP ngày 22/8/2025, Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại cuộc họp về triển khai chiến dịch xây dựng trường học cho các xã biên giới. Chiến dịch bao gồm nhà ở nội trú cho học sinh và giáo viên.
Xã cực Bắc Tổ quốc lan tỏa phong trào thi đua yêu nước

Xã cực Bắc Tổ quốc lan tỏa phong trào thi đua yêu nước

Xã hội - Dương Ngọc Đức - 1 giờ trước
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, hướng tới chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030 và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, xã Lũng Cú (tỉnh Tuyên Quang) đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, lan tỏa tinh thần yêu nước, thi đua lập thành tích, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Miên man Gò Cỏ

Miên man Gò Cỏ

Phóng sự - Tiêu Dao – Văn Linh - 1 giờ trước
Giữa ngôi làng của đá, thấp thoáng mái tranh tường đất, bóng người cần mẫn đan lưới bên bờ biển. Một ngôi làng mộc mạc, hoang sơ, như tách biệt khỏi những xô bồ, ồn ào nơi phố thị
Xã Tân Thành (Thái Nguyên): Chính quyền 2 cấp nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính

Xã Tân Thành (Thái Nguyên): Chính quyền 2 cấp nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính

Xã hội - Vân Khánh - 2 giờ trước
Từ khi chính thức đưa Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tân Thành vào hoạt động, công tác tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) tại địa phương đã có nhiều chuyển biến tích cực. Sự đổi mới trong mô hình quản lý nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu quả đã giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời nâng cao niềm tin vào chính quyền cơ sở.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Gia Lai phấn đấu tăng trưởng GRDP đạt hai con số trong nhiệm kỳ 2025-2030

Gia Lai phấn đấu tăng trưởng GRDP đạt hai con số trong nhiệm kỳ 2025-2030

Thời sự - T.Nhân-H.Trường - 2 giờ trước
Sau hợp nhất, tỉnh Gia Lai đang từng bước ổn định tổ chức bộ máy, nhanh chóng triển khai các định hướng chiến lược phát triển kinh tế-xã hội. Ngày 22/8, Đảng bộ UBND tỉnh Gia Lai tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, với khát vọng vươn lên của một địa phương đang chuyển mình trong kỷ nguyên số.
Có cơ chế khuyến khích người dân, doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh

Có cơ chế khuyến khích người dân, doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Sáng 22/8, tại Hà Tĩnh, Phó Thủ tướng Chính Phủ Nguyễn Chí Dũng đã có buổi làm việc với các tỉnh: Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị để đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, xây dựng hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.
Xã Trung Thành (Thanh Hóa) đoàn kết, vững bước phát triển

Xã Trung Thành (Thanh Hóa) đoàn kết, vững bước phát triển

Trang địa phương - Quỳnh Trâm - 2 giờ trước
Ngày 22/8, Đảng bộ xã Trung Thành (tỉnh Thanh Hóa) tổ chức thành công Đại hội đại biểu nhiệm kỳ 2020 - 2025. Đại hội là sự kiện chính trị quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới của Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc xã Trung Thành.
Vùng áp thấp đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, di chuyển nhanh

Vùng áp thấp đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, di chuyển nhanh

Tin tức - Anh Trúc - 7 giờ trước
Các chuyên gia khí tượng nhấn mạnh, đây là hệ thống xoáy thuận nhiệt đới có tốc độ di chuyển nhanh, cường độ tăng mạnh trong thời gian ngắn và quỹ đạo phức tạp, phạm vi ảnh hưởng rất rộng.
PC Quảng Ngãi triển khai ký lại hợp đồng mua bán điện

PC Quảng Ngãi triển khai ký lại hợp đồng mua bán điện

Chuyên đề - Ngọc Chí - 7 giờ trước
Thực hiện các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, kể từ ngày 01/7/2025, nhiều thông tin địa chỉ trên hợp đồng mua bán điện (HĐMBĐ) đã ký trước đây không còn phù hợp với đơn vị hành chính mới. Để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định pháp luật, Công ty Điện lực Quảng Ngãi (PC Quảng Ngãi) đã triển khai điều chỉnh thông tin và tổ chức ký lại HĐMBĐ với khách hàng.