Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Biểu tượng sừng trâu trên nóc nhà làng của người Tà Riềng

Sơn Gia Phúc - 11:35, 10/02/2021

Tại huyện vùng cao Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, người Tà Riềng (thuộc nhóm dân tộc Gié Triêng) quần cư xung quanh ngôi nhà làng truyền thống. Đồng bào Tà Riềng xem nhà làng là biểu tượng cho đời sống tâm linh, tín ngưỡng dân gian và tâm thức của cộng đồng dân tộc mình. Vì vậy, việc trang trí tàcoi kapiêu (sừng trâu) trên nóc nhà làng, không chỉ làm đẹp mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa nhân sinh sâu sắc.

Biểu tượng sừng trâu trên nhà làng truyền thống của người Tà Riềng
Biểu tượng sừng trâu trên nhà làng truyền thống của người Tà Riềng

Ông Zơrâm Ấm (77 tuổi), thôn Đắk Rế, xã La Dêê, huyện Nam Giang chia sẻ, theo quan niệm của người Tà Riềng, con trâu luôn chiếm một vị trí vô cùng quan trọng trong đời sống hằng ngày của đồng bào. Nó được xem như của cải quý giá nhằm trao đổi nồi đồng, mã não của các dân tộc khác trong vùng.

Con trâu còn là hình ảnh thiêng liêng, kết nối ước vọng của người Tà Riềng với ông bà, thế giới thần linh (Yàng), qua đó thực hiện nghi thức hiến sinh trâu trong các nghi lễ cầu mùa, cầu mưa, cầu sức khỏe, ăn mừng được mùa, ăn mừng lúa mới, mừng nhà mới, cưới hỏi...

Khi con trâu ngã xuống, người chủ lễ hoặc già làng cẩn trọng rót nước nóng đúng vị trí quả tim, rồi trịnh trọng phủ chiếc khố đẹp nhất của làng lên mình trâu, không quên những lời cầu nguyện tốt đẹp nhất dành cho sự ra đi của nó. Trâu được xem là con vật thiêng trong đời sống tâm linh của người Tà Riềng. Người Tà Riềng quý trâu nên khắc biểu tượng tàcoi kapiêu lên nóc mái nhà làng, tại nơi trang trọng nhất của ngôi nhà làng ở vị trí cùng hướng vào nhau.

Từng có nhiều dịp đi công tác lên các làng của người Tà Riềng sinh sống ở các xã: La Dêê, Đắk Tôi, La Êê, mới cảm nhận hết được việc xây dựng ngôi nhà làng (su moong) của người Tà Riềng rất kỳ công. Người Tà Riềng quan niệm, khi lập làng mới, dù có khó khăn bao nhiêu, thì trong khoảng một năm phải xây dựng được su moong làm nơi để tụ họp cho bà con, bàn bạc công việc làm ăn và hòa giải mọi chuyện của làng.

Trong khi đó, để làm hoàn thành một su moong truyền thống, đồng bào Tà Riềng phải mất rất nhiều thời gian chuẩn bị. Mỗi ngôi nhà hoàn thành, cần sử dụng ít nhất 200 đến 250 bó tranh lợp (mỗi bó gồm nhiều mớ, trọng lượng khoảng 20kg) và trên dưới 20m3 gỗ, cùng tre nứa, dây mây.

Đặc điểm của ngôi nhà làng truyền thống là, có kết cấu vững chắc với sàn cao khoảng hơn 1m, vách gỗ, mái lợp tranh giúp người Tà Riềng tránh được thú dữ, tránh được thiên tai khi mưa lũ. Thành phần chính để cấu tạo nên một ngôi nhà làng truyền thống của người Tà Riềng gồm: Cột, xuyên, trính, vì kèo, đòn tay, đòn đông... thể hiện nét văn hóa độc đáo tinh tế.

Biểu tượng tàcoi kapiêu, làm cho ngôi nhà của người Tà Riềng huyện vùng cao Nam Giang thêm vững chãi hơn
Biểu tượng tàcoi kapiêu, làm cho ngôi nhà của người Tà Riềng huyện vùng cao Nam Giang thêm vững chãi hơn

Ngôi nhà làng truyền thống của người Tà Riềng thường có hình mai rùa, trên nóc có biểu tượng tàcoi kapiêu, là hai tấm gỗ mỏng cách điệu của hai sừng trâu cong nổi hai bên nóc nhà đối xứng nhau. Dáng dấp của tàcoi kapiêu là nét đặc trưng trong kiến trúc nhà làng của đồng bào Tà Riềng nơi đây. Theo các già làng cho biết, tàcoi kapiêu trên nóc của mái nhà làng, là biểu tượng tinh thần gắn liền với những cuộc thiên di đi tìm đất lập làng và lịch sử lâu đời mà tổ tiên, ông bà của họ trên vùng biên Nam Giang để con cháu người Tà Riềng sau này dễ dàng phân biệt làng, nhà cửa và ngôi nhà làng thân thương của dân tộc mình với các nhóm dân tộc anh em địa phương khác cùng cư trú trong vùng.

Xuân Tân Sửu năm 2021, trong hành trình lên vùng cao Nam Giang để chung vui đón năm mới cùng đồng bào các dân tộc Gié Triêng, Cơ Tu, Xơ Đăng..., du khách sẽ nhìn thấy biểu tượng tàcoi kapiêu trên nóc ngôi nhà làng người Tà Riềng để hiểu thêm những ý nghĩa, giá trị văn hoá sâu sắc của đồng bào trên dãy Trường Sơn hùng vỹ.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ngược núi Tà Mung đi chợ phiên Nậm Pắt

Ngược núi Tà Mung đi chợ phiên Nậm Pắt

Nằm bên sườn dãy núi Hoàng Liên hùng vĩ, có độ cao trên 1.300 mét so với mực nước biển, từ lâu địa danh xã Tà Mung, huyện Than Uyên (Lai Châu) là điểm đến của nhiều du khách. Và đã thành thông lệ, cứ vào thứ Bảy hàng tuần, bà con người Thái, Mông, Khơ Mú các xã Tà Mung, Ta Gia, Khoen On (Than Uyên) lại mang các sản vật ngược núi Tà Mung đi chợ phiên Nậm Pắt.
Tin nổi bật trang chủ
Người trẻ kể chuyện bản làng

Người trẻ kể chuyện bản làng

Không đứng ngoài xu thế phát triển của các trang mạng xã hội, những người trẻ xứ Tuyên đã tận dụng lợi thế kết nối, lan tỏa của Facebook, Tiktok, Youtube để kể lại câu chuyện bản làng. Những nhà sáng tạo nội dung GenZ (thế hệ sinh năm 2000 đến nay) đã quảng bá bản sắc văn hóa, mỹ tục theo cách riêng với tất thảy niềm tự hào về dân tộc, quê hương.
Đội văn nghệ thôn bản - Đánh thức vai trò của những chủ nhân văn hóa: Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống từ cơ sở (Bài 1)

Đội văn nghệ thôn bản - Đánh thức vai trò của những chủ nhân văn hóa: Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống từ cơ sở (Bài 1)

Sắc màu 54 - Văn Hoa - 6 giờ trước
Những năm qua, phong trào văn nghệ quần chúng tại vùng đồng bào DTTS có bước phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng, Với những hoạt động của mình, các đội văn nghệ thôn bản đã góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa cơ sở”, nâng cao đời sông tinh thần cho Nhân dân.
Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương trong thực hiện chế độ, chính sách với Người có uy tín

Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương trong thực hiện chế độ, chính sách với Người có uy tín

Người có uy tín - Mạnh Cường - 6 giờ trước
Những năm qua, đánh giá cao về vai trò, sức ảnh hưởng của những Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS, Ban Dân tộc tỉnh Thừa Thiên Huế thường xuyên quan tâm, chăm lo đến đội ngũ này, qua đó, Người có uy tín ngày càng phát huy tốt vai trò trên các mặt công tác ở cơ sở. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trao đổi với ông Hồ Xuân Trăng, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Thừa Thiên Huế xung quanh vấn đề này.
Thanh Hóa: Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vùng đồng bào Mông

Thanh Hóa: Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vùng đồng bào Mông

Công tác Dân tộc - Hòa Cao - 23:56, 04/06/2023
Thực hiện Chương trình công tác năm 2023, trong tháng 5, Ban Dân tộc tỉnh Thanh Hóa đã phối hợp với UBND huyện Mường Lát, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh tổ chức 03 Hội nghị tuyên truyền thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vùng đồng bào Mông cho 35 bản thuộc 05 xã có đồng bào Mông sinh sống trên địa bàn huyện Mường Lát.
Phó Trưởng Ban dân tộc Nghệ An Lương Văn Khánh: Phải có văn bản điều chỉnh Nghị quyết HĐND tỉnh về phân khai nguồn vốn

Phó Trưởng Ban dân tộc Nghệ An Lương Văn Khánh: Phải có văn bản điều chỉnh Nghị quyết HĐND tỉnh về phân khai nguồn vốn

Tiếng nói từ cơ sở - T.Hải - 23:49, 04/06/2023
Huyện Kỳ Sơn đã làm tờ trình gửi và đề nghị UBND tỉnh Nghệ An tập trung nguồn lực cho địa phương thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3 thuộc Chương trình MTQG 1719.
Vĩnh Phúc tập trung nguồn lực giữ gìn, phát huy giá trị làng nghề truyền thống

Vĩnh Phúc tập trung nguồn lực giữ gìn, phát huy giá trị làng nghề truyền thống

Công tác Dân tộc - Hải Khánh - 23:46, 04/06/2023
Các làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đều có lịch sử lâu đời, là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể phong phú, mang tính cộng đồng cao. Bởi vậy, việc giữ gìn, phát huy những giá trị văn hoá của làng nghề truyền thống là hướng đi quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản

Thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản

Sáng 3/6, tại thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai, đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, Chủ tịch Nhóm nghị sĩ hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản đã chủ trì cuộc họp lần thứ 3 Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản.
Lai Châu: Phát huy vai trò đảng viên trong xóa đói giảm nghèo

Lai Châu: Phát huy vai trò đảng viên trong xóa đói giảm nghèo

Gương sáng - H.Thắm – P.Ly - 23:38, 04/06/2023
Những năm gần đây, nhiều đảng viên dân tộc Mảng ở xã Nậm Pì, huyện Nậm Nhùn (Lai Châu) đã nêu cao vai trò, trách nhiệm, là hạt nhân trong việc phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với người dân. Từ đó, giúp đồng bào dân tộc Mảng từng bước vươn lên, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nếp sống mới.
Lãnh đạo tỉnh Cà Mau thăm và chúc mừng Ban Trị sự Phật giáo và Thường trực Hội đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh

Lãnh đạo tỉnh Cà Mau thăm và chúc mừng Ban Trị sự Phật giáo và Thường trực Hội đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh

Tin tức - Như Tâm - 23:37, 04/06/2023
Vừa qua, đoàn lãnh đạo tỉnh Cà Mau do ông Trần Văn Hiện, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh làm Trưởng đoàn đến thăm và chúc mừng Ban Trị sự Phật giáo và Thường trực Hội đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh nhân mùa Phật Đản Phật lịch 2567. Tham gia cùng đoàn có đại diện Ban Dân vận Tỉnh ủy; lãnh đạo Công an tỉnh; Ban Tôn giáo tỉnh.
Ngược núi Tà Mung đi chợ phiên Nậm Pắt

Ngược núi Tà Mung đi chợ phiên Nậm Pắt

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 23:33, 04/06/2023
Nằm bên sườn dãy núi Hoàng Liên hùng vĩ, có độ cao trên 1.300 mét so với mực nước biển, từ lâu địa danh xã Tà Mung, huyện Than Uyên (Lai Châu) là điểm đến của nhiều du khách. Và đã thành thông lệ, cứ vào thứ Bảy hàng tuần, bà con người Thái, Mông, Khơ Mú các xã Tà Mung, Ta Gia, Khoen On (Than Uyên) lại mang các sản vật ngược núi Tà Mung đi chợ phiên Nậm Pắt.
Ghi nhận từ công cuộc chuyển đổi số ở Bắc Giang

Ghi nhận từ công cuộc chuyển đổi số ở Bắc Giang

Khoa học - Công nghệ - Ngọc Diệp - 23:28, 04/06/2023
Trong ba năm liên tiếp (2020, 2021, 2022), tỉnh Bắc Giang dẫn đầu cả nước về lĩnh vực “Xây dựng và phát triển chính quyền điện tử, chính quyền số” trong chỉ số cải cách hành chính cấp tỉnh. Năm 2021, 2022, tỉnh Bắc Giang xếp thứ 10/63 tỉnh, thành phố cả nước về chỉ số chuyển đổi số cấp tỉnh.
Bộ NN&PTNT khảo sát tình hình thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia tại tỉnh Bắc Giang

Bộ NN&PTNT khảo sát tình hình thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia tại tỉnh Bắc Giang

Tin tức - Trí Phương - 16:16, 04/06/2023
Ngày 4/6, Đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) do Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan làm Trưởng đoàn đã tổ chức khảo sát, nắm tình hình thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG): Xây dựng nông thôn mới (NTM); phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi; giảm nghèo bền vững tại huyện Lục Ngạn (Bắc Giang).