Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bếp lửa của người Bru Vân Kiều

Đức Việt - 14:55, 24/11/2020

Cũng giống như nhiều dân tộc khác, đối với đồng bào Bru Vân Kiều ở vùng cao Quảng Trị, bếp lửa có vai trò, vị trí quan trọng trong cuộc sống tự ngàn đời nay. Bếp lửa vừa là nơi đun nấu, bảo quản lương thực vừa là nơi thờ thần bếp nhằm xua đuổi tà ma, đề phòng thú dữ và cầu mong sự may mắn, ấm no đủ đầy. Bởi vậy, họ luôn hướng về ngọn lửa như hướng về một thế giới huyền bí giữa đại ngàn với tất cả niềm tôn kính.

Bếp lửa gắn liền với cuộc sống của người dân tộc Bru Vân Kiều từ ngàn đời nay
Bếp lửa gắn liền với cuộc sống của người dân tộc Bru Vân Kiều từ ngàn đời nay

Dù cuộc sống mới ngày nay đã hiện diện ngày càng nhiều thiết bị phục vụ nấu nướng hiện đại như bếp ga, bếp điện nhưng ở các bản làng miền Tây Hướng Hóa (Quảng Trị), bếp lửa truyền thống vẫn được bà con dân bản sử dụng như tự bao đời. 

Gia đình ông Hồ Ăm Ri ở xã Húc bao đời nay vẫn dùng bếp lửa truyền thống của dân tộc mình. Ông Ăm Ri cho biết, khác với người miền xuôi thường đặt bếp ở nhà sau, bếp của dân tộc Bru Vân Kiều được đặt ngay giữa nhà sàn để mọi thành viên trong gia đình đều có thể ngồi quanh bếp. Từ các dịp lễ, tết cho đến sinh hoạt hằng ngày, từ mái nhà chính của gia đình cho đến các chòi canh chim phá lúa trên nương... đều không thể thiếu chiếc bếp lửa. Ngồi bên bếp lửa không chỉ là cách để chống chọi, xua đi cái lạnh vùng cao mà bếp còn là “vũ khí” giúp người dân tránh “ma rừng” và thú dữ. 

“Trước đây khi chăn không đủ ấm, quần áo không đủ mặc, nếu không có bếp lửa thì làm sao dân bản mình vượt qua được mùa Đông giá buốt ở vùng núi này. Ăn cơm cũng ngồi quanh bếp, lễ hội gì cũng quây quần bên ngọn lửa… Khi bếp lửa đỏ thì "con ma rừng" và thú dữ cũng không dám vào nhà, gia đình mới yên ổn làm ăn. Bếp lửa với đồng bào mình có thể xem như là vật thiêng”, ông Hồ Ăm Ri nói. 

Bếp của người Bru Vân Kiều được khoanh theo hình chữ nhật hoặc hình vuông, trong lòng nện đất thật chặt làm lớp ngăn cách với mặt sàn để phòng lửa cháy xuống sàn. Song song với khung bếp cách mặt sàn khoảng 80cm là giàn bếp làm bằng tre, nứa được treo bởi dây mây bốn góc, trên giàn đặt một cái nia để lưu giữ lương thực, thực phẩm cần sấy khô… Trên cùng là giàn khói dùng treo những trái bầu khô, trái bắp giống, lúa giống và các vật dụng đan lát cần được hong khói để tăng thêm màu đen bóng và làm cho vật dụng được bền chắc hơn.

Đối với đồng bào Bru Vân Kiều, bếp lửa không đơn thuần là nơi để nấu nướng, để sưởi ấm, mà còn là không gian sinh hoạt của các thành viên trong gia đình. Buổi chiều, sau những bữa cơm gia đình, mọi người thường ngồi lại quây quần bên bếp lửa để sưởi ấm và trò chuyện, chia sẻ những buồn vui, khó nhọc trong cuộc sống. Tất cả thể hiện sự ấm cúng, niềm hạnh phúc của mỗi gia đình.

Cời ngọn lửa ấm áp, anh Hồ Văn Xuân, xã Húc lý giải: “Nhà tôi luôn giữ bếp lửa cháy trong gia đình vì lửa cháy sáng là điềm lành, làm ăn mới được mùa, gia đình an vui sung túc, người già thêm tuổi, con trai khỏe đôi tay, con gái khỏe đôi vai, trẻ con mau lớn”. 

Với những người vùng cao như ông Hồ Ăm Ri, anh Xuân và bà con dân bản, chiếc bếp lửa đã hiện diện trong đời sống một cách mặc nhiên từ khi ra đời đến lúc khuất núi. Cuộc sống hiện đại đã làm thay đổi nhiều thứ nhưng với đồng bào Bru Vân Kiều, bếp lửa luôn gần gũi, gắn bó không thể tách rời trong cuộc sống của họ. Đó chính là những nét văn hóa độc đáo, đặc trưng gắn liền với đời sống sinh hoạt của các cư dân sinh sống nơi núi rừng hoang dã.  

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Quảng Ngãi - Cội nguồn cách mạng, vững bước tương lai

Quảng Ngãi - Cội nguồn cách mạng, vững bước tương lai

Ngày 23/8, bà Bạch Thị Mân, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi cho biết, đến nay, không gian trưng bày của tỉnh Quảng Ngãi tại Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc đã xây dựng cơ bản hoàn thành, sẵn sàng cho khâu tổng duyệt, chờ đón người dân đến tham quan.
Tin nổi bật trang chủ
Đến Bắc Hà cảm nhận “Nghiêng say mùa Thu

Đến Bắc Hà cảm nhận “Nghiêng say mùa Thu"

Du lịch - Trọng bảo - 21:21, 23/08/2025
Từ ngày 29/8 đến ngày 2/9 tới đây, xã Bắc Hà, tỉnh Lào Cai sẽ tổ chức Festival "Nghiêng say mùa Thu" năm 2025 với chuỗi hoạt động văn hóa, du lịch đặc sắc.
Đội tuyển Taekwondo Việt Nam đạt 43 Huy chương Vàng Giải vô địch Đông Nam Á 2025

Đội tuyển Taekwondo Việt Nam đạt 43 Huy chương Vàng Giải vô địch Đông Nam Á 2025

Thể thao - Hồng Phúc - 16:14, 23/08/2025
Các võ sĩ chủ nhà Việt Nam chiến thắng tuyệt đối để giữ vị trí số 1 với tổng 43 Huy chương Vàng trong các nội dung tham dự về biểu diễn quyền và đối kháng.
Bão số 5 “áp sáp” miền Trung: Nghệ An ban hành lệnh vận hành hồ chứa để giảm lũ vùng hạ du

Bão số 5 “áp sáp” miền Trung: Nghệ An ban hành lệnh vận hành hồ chứa để giảm lũ vùng hạ du

Thời sự - Phạm Tiến - 16:12, 23/08/2025
Để ứng phó với bão số 5 đang áp sát miền Trung, hôm nay 23/8, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn (PCTT-TKCN) và Phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An đã ban hành lệnh vận hành giảm lũ cho hạ du. Theo đó, lệnh vận hành giảm lũ vùng hạ du đã được gửi hỏa tốc đến Công ty Thủy điện Bản Vẽ để đơn vị thực hiện.
Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa

Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa

Thời sự - Hồng Phúc - 14:30, 23/08/2025
Sáng 23/8, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trang trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa (28/8/1945 - 28/8/2025). Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự buổi Lễ.
Quảng Ngãi - Cội nguồn cách mạng, vững bước tương lai

Quảng Ngãi - Cội nguồn cách mạng, vững bước tương lai

Sắc màu 54 - Ngọc Chí - 10:40, 23/08/2025
Ngày 23/8, bà Bạch Thị Mân, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi cho biết, đến nay, không gian trưng bày của tỉnh Quảng Ngãi tại Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc đã xây dựng cơ bản hoàn thành, sẵn sàng cho khâu tổng duyệt, chờ đón người dân đến tham quan.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Chia sẻ tầm nhìn chiến lược, gỡ nút thắt phát triển du lịch Thanh Hóa

Chia sẻ tầm nhìn chiến lược, gỡ nút thắt phát triển du lịch Thanh Hóa

Du lịch - Quỳnh Trâm - 10:10, 23/08/2025
Nhằm tìm hướng đi mới, tạo dấu ấn riêng cho du lịch địa phương, tối 22/8, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa tổ chức Tọa đàm “Hương sắc bốn mùa”. Tại đây, các đại biểu đã cùng chia sẻ ý tưởng, tháo gỡ khó khăn và đề xuất giải pháp hoàn thiện sản phẩm du lịch của tỉnh.
Khai trương Trung tâm Báo chí Triển lãm thành tựu đất nước

Khai trương Trung tâm Báo chí Triển lãm thành tựu đất nước

Thời sự - L.Minh - 17:49, 22/08/2025
Chiều 22/8, tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (xã Đông Anh, TP. Hà Nội), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức khai trương Trung tâm Báo chí Triển lãm và Họp báo về Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”.
Xã cực Bắc Tổ quốc lan tỏa phong trào thi đua yêu nước

Xã cực Bắc Tổ quốc lan tỏa phong trào thi đua yêu nước

Xã hội - Dương Ngọc Đức - 17:31, 22/08/2025
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, hướng tới chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030 và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, xã Lũng Cú (tỉnh Tuyên Quang) đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, lan tỏa tinh thần yêu nước, thi đua lập thành tích, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị tổng kết năm học 2024 - 2025, triển khai nhiệm vụ năm học 2025 - 2026

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị tổng kết năm học 2024 - 2025, triển khai nhiệm vụ năm học 2025 - 2026

Thời sự - PV - 17:31, 22/08/2025
Chiều 22/8, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết năm học 2024 - 2025 và triển khai nhiệm vụ năm học 2025 - 2026. Cùng dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; đại diện lãnh đạo các ban, bộ ngành, cơ quan Trung ương. Hội nghị được truyền trực tuyến đến các tỉnh, thành phố trên cả nước.
Miên man Gò Cỏ

Miên man Gò Cỏ

Phóng sự - Tiêu Dao – Văn Linh - 17:25, 22/08/2025
Giữa ngôi làng của đá, thấp thoáng mái tranh tường đất, bóng người cần mẫn đan lưới bên bờ biển. Một ngôi làng mộc mạc, hoang sơ, như tách biệt khỏi những xô bồ, ồn ào nơi phố thị