Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Yên Bái đẩy mạnh phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống: Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị (Bài 1)

Văn Hoa - 06:26, 28/11/2023

Những năm qua, tỉnh Yên Bái đã quyết liệt triển khai nhiều biện pháp nhằm thay đổi nhận thức, trách nhiệm của xã hội, cộng đồng và đồng bào DTTS trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình. Đặc biệt, thực hiện Dự án 9, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719) đã tạo sự chuyển biến tích cực trong hành vi, nhận thức của cộng đồng, góp phần giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống (TH-HNCH) trong đồng bào DTTS.

Yên Bái là tỉnh miền núi có đông đồng bào DTTS sinh sống, tình trạng TH-HNCHT đã tồn tại như một tập quán cố hữu trong vùng đồng bào DTTS. Để giải quyết vấn đề này, cả hệ thống chính trị, đặc biệt là Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái, với chức năng tham mưu, giúp UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về công tác dân tộc, đã vào cuộc bằng các giải pháp quyết liệt, từng bước đẩy lùi hủ tục lạc hậu này.

Đồng bào dân tộc Mông tại thôn Khe Sán, xã Châu Quế Thượng, huyện Văn Yên
Tình trạng tảo hôn khiến cuộc sống của đồng bào dân tộc Mông tại thôn Khe Sán, xã Châu Quế Thượng, huyện Văn Yên còn nhiều khó khăn vất vả

Hệ thống chính trị vào cuộc

Nạn TH-HNCHT tập trung chủ yếu ở đồng bào người Mông, người Dao,... tại các huyện vùng cao Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn. Đây là một trong những nguyên nhân, gây ra lực cản lớn đối với sự phát triển kinh tế và tiến bộ xã hội tại vùng đồng bào DTTS.

Theo số liệu thống kê của Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái cho thấy, 5 năm trở lại đây, Yên Bái có gần 2.400 trường hợp tảo hôn, trong đó tảo hôn từ vợ là 1.536 người, chiếm gần 65% số người tảo hôn; hơn 90% số phụ nữ tảo hôn đều sinh con thứ 3 trở lên, phần lớn số phụ nữ này thuộc đối tượng hộ nghèo và chiếm tỷ lệ ly hôn cao.

Anh Giàng A Long, sinh năm 1997, dân tộc Mông, trưởng bản Háng Cơ Bua, xã Púng Luông, huyện Mù Căng Chải chia sẻ. Bản anh có 106 hộ dân, có 540 nhân khẩu, 73 hộ nghèo, còn lại là hộ cận nghèo, 100% là người Mông. Theo anh Long, tỷ lệ hộ nghèo cao như vậy có nhiều nguyên nhân, trong đó một phần cũng do hệ lụy của tảo hôn mà nên.

Anh Long chia sẻ, những năm trước đây tình trạng tảo hôn nhiều lắm, nhưng gần đây, nhờ được các cấp, các ngành tuyên truyền, người dân dần hiểu tác hại của TH-HNCHT, do đó số cặp TH-HNCHT đã giảm đáng kể. Năm 2021, thôn anh có 2 cặp tảo hôn; năm 2022 cũng có 2 cặp tảo hôn, cả vợ và chồng đều không đủ tuổi, học hết lớp 9 các cháu đã lấy vợ, lấy chồng; năm 2023 chưa phát hiện trường hợp nào.

A Long cho biết thêm, khi phát hiện các trường hợp chuẩn bị tảo hôn, các tổ chức đoàn thể thôn sẽ phối hợp với chính quyền xã đến từng gia đình tuyên truyền vận động, răn đe đây là hành vi trái pháp luật không được vi phạm. Nhưng do bố mẹ nhận thức còn hạn chế, không quản lý chặt chẽ con cái và do phong tục tập quán của người Mông nên họ vẫn cố tình vi phạm

“Hương ước, quy ước ở bản cũng nêu rõ, ai vi phạm sẽ phải nộp 1 triệu vào quỹ bản, đại đa số họ nộp luôn và ở xã cũng phạt 3 triệu. Mặc dù bị phạt tiền nhưng người dân vẫn cứ vi phạm, khó có thể ép được, mà muốn thay đổi thì chỉ có biện pháp tuyên truyền để họ nâng cao nhận thức”, anh Long nhấn mạnh.

Trước thực trạng nhức nhối của nạn TH-HNCHT trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Yên Bái, năm 2021, Tỉnh ủy Yên Bái đã ban hành Kế hoạch hành động về tuyên truyền, vận động đẩy lùi tình trạng TH-HNCHT và xuất nhập cảnh trái phép trên địa bàn tỉnh.

Ông Vàng A Rùa, Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh Yên Bái cho biết, với quản lý Nhà nước về công tác dân tộc, Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái đã tham mưu xây dựng Đề án của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc đẩy lùi tình trạng TH-HNCHT và xuất cảnh trái phép ở vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021 – 2025; Phối hợp xây dựng Đề án “Công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình tại các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn; Giảm thiểu tình trạng TH-HNCHT trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021 - 2025”.

Tỉnh Yên Bái đã bố trí nhiều pano, ách phích tại nơi công cộng, dễ nhìn, dễ hiểu để người dân nâng cao nhận thức về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống
Tỉnh Yên Bái đã bố trí nhiều pano, ách phích tại nơi công cộng, dễ nhìn, dễ hiểu để người dân nâng cao nhận thức về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Đặc biệt, thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng TH-HNCHT vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021 - 2025” theo Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ. Tỉnh Yên Bái đã ban hành 3 kế hoạch thực hiện Đề án với mục đích: Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả nội dung của Đề án; Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của xã hội, cộng đồng và người dân tộc thiểu số trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình; tạo sự đồng thuận trong xã hội nhằm ngăn ngừa tình trạng TH-HNCHT, góp phần nâng cao chất lượng dân số và ngồn nhân lực vùng DTTS trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, cả hệ thống chính trị tỉnh Yên Bái đã vào cuộc và lấy địa bàn hai huyện vùng cao Trạm Tấu và Mù Cang Chải làm trọng điểm, quyết liệt thực hiện các biện pháp đẩy lùi tệ nạn này. Đặc biệt là giao trách nhiệm người đứng đầu các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở phụ trách từng địa bàn cụ thể.

Những việc làm cụ thể

Ông Vàng A Rùa, Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh Yên Bái cho biết, nhằm đẩy lùi tình trạng TH-HNCHT, Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái đã tham mưu, phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Yên Bái, UBND các huyện, thị xã trong triển khai thực hiện.

Năm 2021, Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái đã phối hợp với UBND huyện Văn Yên thống nhất, lựa chọn nhân rộng 1 Mô hình tại xã Nà Hẩu; tổ chức 3 hội nghị cung cấp thông tin với nội dung tuyên truyền về tác hại, hậu quả, hệ lụy của TH-HNCHT cho 199 đại biểu là người dân sinh sống trên địa bàn 3 thôn trên địa bàn xã.

Lồng ghép các buổi họp thôn để tuyên truyền về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Đây là một hướng tuyên truyền hiệu quả, thu hút được đông đảo người dân tham gia
Lồng ghép các buổi họp thôn để tuyên truyền về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Đây là một hướng tuyên truyền hiệu quả, thu hút được đông đảo người dân tham gia

Phối hợp tổ chức 3 hội nghị tập huấn, tuyên truyền nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong hôn nhân cho 216 đại biểu là cán bộ phòng Dân tộc huyện, cán bộ xã, cán bộ chủ chốt thôn bản, Người có uy tín trong cộng đồng trên phạm vi một số xã huyện Văn Yên. Thực hiện các cuộc kiểm tra nắm tình hình trên địa bàn các xã, thôn bản xảy ra tình trạng tảo hôn và có nguy cơ cao.

Các cấp ủy, chính quyền địa phương đã tăng cường tuyên truyền, vận động thành công một số trường hợp không cưới tảo hôn. Huyện Trạm Tấu vận động thành công 30 trường hợp; huyện Lục Yên vận động thành công 03 trường hợp.

Năm 2022, Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái tổ chức 6 đoàn công tác kiểm tra, nắm tình hình trên địa bàn các xã thuộc các huyện Mù Cang Chải, Lục Yên, Văn Yên, Văn Chấn, thị xã Nghĩa Lộ nắm tình hình chung về kinh tế - xã hội, an ninh trật tự; trọng tâm là thu thập thông tin, đánh giá thực trạng TH-HNCHT. Qua đó cho thấy tình trạng TH-HNCHT có giảm xong vẫn tiềm ẩn nguy cơ tại vùng có đông đồng bào DTTS sinh sống.

Tích cực phối hợp UBND các huyện chỉ đạo các cơ quan, ban ngành, các xã thị trấn tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức của người dân. Theo đó, huyện Văn Chấn tổ chức 12 buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật với trên 500 lượt người tham gia; tổ chức cấp phát 4.000 tờ rơi tuyên truyền phòng chống TH-HNCHT cho người dân tại các thôn bản có trên 30% đồng bào DTTS sinh sống; xây dựng Mô hình thôn, bản vùng đồng bào DTTS không TH-HNCHT và không sinh con trước khi đăng ký kết hôn tại thôn Ba Cầu, xã Suối Bu. Từ sự chỉ đạo sát sao và triển khai các nội dung, đã góp phần làm giảm tình trạng tảo hôn trên địa bàn, năm 2022 giảm 52 trường hợp trường hợp so với năm 2021.

Cùng với đó, Ban Dân tộc đã triển khai lồng ghép tuyên truyền tại 3 Hội nghị tuyên truyền về công tác dân tộc và chính sách dân tộc cho 156 đại biểu là Bí thư, Phó bí thư Chi bộ, Trưởng ban công tác mặt trận, trưởng thôn, bản, các tổ chức đoàn thể và một số hộ dân trên địa bàn một số xã của huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn và 5 hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, quốc phòng, an ninh, chính sách dân tộc và kỹ năng hòa giải, tuyên truyền, vận động quần chúng cho 258 Người có uy tín trong đồng bào DTTS tại huyện Văn Yên và Lục Yên.

Đặc biệt, năm 2023, thực hiện Tiểu dự án 2 về Giảm thiểu tình trạng TH-HNCHT trong vùng đồng bào DTTS và miền núi, thuộc Dự án 9, Chương trình MTQG 1719, Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái đã tổ chức 1 chuyến tham quan học tập tại Cao Bằng, Hà Giang cho 55 đại biểu; 4 hội nghị tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật liên quan về hôn nhân, dân số và gia đình cho 221 đại biểu.

Có thể thấy, nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với các giải pháp, việc làm cụ thể đã góp phần giảm thiểu TH-HNCHT trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Yên Bái. Nhờ đó, năm 2021 toàn tỉnh có 119 trường hợp tảo hôn; năm 2022 giảm còn 57 trường hợp tảo hôn, còn 1 cặp hôn nhân cận huyết thống.

 Mặc dù tình trạng TH-HNCHT tuy có giảm qua các năm, nhưng vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gia tăng, do đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm cộng đồng để sớm đẩy lùi tình trạng TH-HNCHT vùng DTTS và miền núi tỉnh Yên Bái.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.