Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Yên Bái đẩy mạnh phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống: Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị (Bài 1)

Văn Hoa - 06:26, 28/11/2023

Những năm qua, tỉnh Yên Bái đã quyết liệt triển khai nhiều biện pháp nhằm thay đổi nhận thức, trách nhiệm của xã hội, cộng đồng và đồng bào DTTS trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình. Đặc biệt, thực hiện Dự án 9, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719) đã tạo sự chuyển biến tích cực trong hành vi, nhận thức của cộng đồng, góp phần giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống (TH-HNCH) trong đồng bào DTTS.

Yên Bái là tỉnh miền núi có đông đồng bào DTTS sinh sống, tình trạng TH-HNCHT đã tồn tại như một tập quán cố hữu trong vùng đồng bào DTTS. Để giải quyết vấn đề này, cả hệ thống chính trị, đặc biệt là Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái, với chức năng tham mưu, giúp UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về công tác dân tộc, đã vào cuộc bằng các giải pháp quyết liệt, từng bước đẩy lùi hủ tục lạc hậu này.

Đồng bào dân tộc Mông tại thôn Khe Sán, xã Châu Quế Thượng, huyện Văn Yên
Tình trạng tảo hôn khiến cuộc sống của đồng bào dân tộc Mông tại thôn Khe Sán, xã Châu Quế Thượng, huyện Văn Yên còn nhiều khó khăn vất vả

Hệ thống chính trị vào cuộc

Nạn TH-HNCHT tập trung chủ yếu ở đồng bào người Mông, người Dao,... tại các huyện vùng cao Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn. Đây là một trong những nguyên nhân, gây ra lực cản lớn đối với sự phát triển kinh tế và tiến bộ xã hội tại vùng đồng bào DTTS.

Theo số liệu thống kê của Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái cho thấy, 5 năm trở lại đây, Yên Bái có gần 2.400 trường hợp tảo hôn, trong đó tảo hôn từ vợ là 1.536 người, chiếm gần 65% số người tảo hôn; hơn 90% số phụ nữ tảo hôn đều sinh con thứ 3 trở lên, phần lớn số phụ nữ này thuộc đối tượng hộ nghèo và chiếm tỷ lệ ly hôn cao.

Anh Giàng A Long, sinh năm 1997, dân tộc Mông, trưởng bản Háng Cơ Bua, xã Púng Luông, huyện Mù Căng Chải chia sẻ. Bản anh có 106 hộ dân, có 540 nhân khẩu, 73 hộ nghèo, còn lại là hộ cận nghèo, 100% là người Mông. Theo anh Long, tỷ lệ hộ nghèo cao như vậy có nhiều nguyên nhân, trong đó một phần cũng do hệ lụy của tảo hôn mà nên.

Anh Long chia sẻ, những năm trước đây tình trạng tảo hôn nhiều lắm, nhưng gần đây, nhờ được các cấp, các ngành tuyên truyền, người dân dần hiểu tác hại của TH-HNCHT, do đó số cặp TH-HNCHT đã giảm đáng kể. Năm 2021, thôn anh có 2 cặp tảo hôn; năm 2022 cũng có 2 cặp tảo hôn, cả vợ và chồng đều không đủ tuổi, học hết lớp 9 các cháu đã lấy vợ, lấy chồng; năm 2023 chưa phát hiện trường hợp nào.

A Long cho biết thêm, khi phát hiện các trường hợp chuẩn bị tảo hôn, các tổ chức đoàn thể thôn sẽ phối hợp với chính quyền xã đến từng gia đình tuyên truyền vận động, răn đe đây là hành vi trái pháp luật không được vi phạm. Nhưng do bố mẹ nhận thức còn hạn chế, không quản lý chặt chẽ con cái và do phong tục tập quán của người Mông nên họ vẫn cố tình vi phạm

“Hương ước, quy ước ở bản cũng nêu rõ, ai vi phạm sẽ phải nộp 1 triệu vào quỹ bản, đại đa số họ nộp luôn và ở xã cũng phạt 3 triệu. Mặc dù bị phạt tiền nhưng người dân vẫn cứ vi phạm, khó có thể ép được, mà muốn thay đổi thì chỉ có biện pháp tuyên truyền để họ nâng cao nhận thức”, anh Long nhấn mạnh.

Trước thực trạng nhức nhối của nạn TH-HNCHT trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Yên Bái, năm 2021, Tỉnh ủy Yên Bái đã ban hành Kế hoạch hành động về tuyên truyền, vận động đẩy lùi tình trạng TH-HNCHT và xuất nhập cảnh trái phép trên địa bàn tỉnh.

Ông Vàng A Rùa, Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh Yên Bái cho biết, với quản lý Nhà nước về công tác dân tộc, Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái đã tham mưu xây dựng Đề án của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc đẩy lùi tình trạng TH-HNCHT và xuất cảnh trái phép ở vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021 – 2025; Phối hợp xây dựng Đề án “Công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình tại các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn; Giảm thiểu tình trạng TH-HNCHT trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021 - 2025”.

Tỉnh Yên Bái đã bố trí nhiều pano, ách phích tại nơi công cộng, dễ nhìn, dễ hiểu để người dân nâng cao nhận thức về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống
Tỉnh Yên Bái đã bố trí nhiều pano, ách phích tại nơi công cộng, dễ nhìn, dễ hiểu để người dân nâng cao nhận thức về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Đặc biệt, thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng TH-HNCHT vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021 - 2025” theo Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ. Tỉnh Yên Bái đã ban hành 3 kế hoạch thực hiện Đề án với mục đích: Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả nội dung của Đề án; Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của xã hội, cộng đồng và người dân tộc thiểu số trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình; tạo sự đồng thuận trong xã hội nhằm ngăn ngừa tình trạng TH-HNCHT, góp phần nâng cao chất lượng dân số và ngồn nhân lực vùng DTTS trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, cả hệ thống chính trị tỉnh Yên Bái đã vào cuộc và lấy địa bàn hai huyện vùng cao Trạm Tấu và Mù Cang Chải làm trọng điểm, quyết liệt thực hiện các biện pháp đẩy lùi tệ nạn này. Đặc biệt là giao trách nhiệm người đứng đầu các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở phụ trách từng địa bàn cụ thể.

Những việc làm cụ thể

Ông Vàng A Rùa, Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh Yên Bái cho biết, nhằm đẩy lùi tình trạng TH-HNCHT, Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái đã tham mưu, phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Yên Bái, UBND các huyện, thị xã trong triển khai thực hiện.

Năm 2021, Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái đã phối hợp với UBND huyện Văn Yên thống nhất, lựa chọn nhân rộng 1 Mô hình tại xã Nà Hẩu; tổ chức 3 hội nghị cung cấp thông tin với nội dung tuyên truyền về tác hại, hậu quả, hệ lụy của TH-HNCHT cho 199 đại biểu là người dân sinh sống trên địa bàn 3 thôn trên địa bàn xã.

Lồng ghép các buổi họp thôn để tuyên truyền về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Đây là một hướng tuyên truyền hiệu quả, thu hút được đông đảo người dân tham gia
Lồng ghép các buổi họp thôn để tuyên truyền về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Đây là một hướng tuyên truyền hiệu quả, thu hút được đông đảo người dân tham gia

Phối hợp tổ chức 3 hội nghị tập huấn, tuyên truyền nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong hôn nhân cho 216 đại biểu là cán bộ phòng Dân tộc huyện, cán bộ xã, cán bộ chủ chốt thôn bản, Người có uy tín trong cộng đồng trên phạm vi một số xã huyện Văn Yên. Thực hiện các cuộc kiểm tra nắm tình hình trên địa bàn các xã, thôn bản xảy ra tình trạng tảo hôn và có nguy cơ cao.

Các cấp ủy, chính quyền địa phương đã tăng cường tuyên truyền, vận động thành công một số trường hợp không cưới tảo hôn. Huyện Trạm Tấu vận động thành công 30 trường hợp; huyện Lục Yên vận động thành công 03 trường hợp.

Năm 2022, Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái tổ chức 6 đoàn công tác kiểm tra, nắm tình hình trên địa bàn các xã thuộc các huyện Mù Cang Chải, Lục Yên, Văn Yên, Văn Chấn, thị xã Nghĩa Lộ nắm tình hình chung về kinh tế - xã hội, an ninh trật tự; trọng tâm là thu thập thông tin, đánh giá thực trạng TH-HNCHT. Qua đó cho thấy tình trạng TH-HNCHT có giảm xong vẫn tiềm ẩn nguy cơ tại vùng có đông đồng bào DTTS sinh sống.

Tích cực phối hợp UBND các huyện chỉ đạo các cơ quan, ban ngành, các xã thị trấn tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức của người dân. Theo đó, huyện Văn Chấn tổ chức 12 buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật với trên 500 lượt người tham gia; tổ chức cấp phát 4.000 tờ rơi tuyên truyền phòng chống TH-HNCHT cho người dân tại các thôn bản có trên 30% đồng bào DTTS sinh sống; xây dựng Mô hình thôn, bản vùng đồng bào DTTS không TH-HNCHT và không sinh con trước khi đăng ký kết hôn tại thôn Ba Cầu, xã Suối Bu. Từ sự chỉ đạo sát sao và triển khai các nội dung, đã góp phần làm giảm tình trạng tảo hôn trên địa bàn, năm 2022 giảm 52 trường hợp trường hợp so với năm 2021.

Cùng với đó, Ban Dân tộc đã triển khai lồng ghép tuyên truyền tại 3 Hội nghị tuyên truyền về công tác dân tộc và chính sách dân tộc cho 156 đại biểu là Bí thư, Phó bí thư Chi bộ, Trưởng ban công tác mặt trận, trưởng thôn, bản, các tổ chức đoàn thể và một số hộ dân trên địa bàn một số xã của huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn và 5 hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, quốc phòng, an ninh, chính sách dân tộc và kỹ năng hòa giải, tuyên truyền, vận động quần chúng cho 258 Người có uy tín trong đồng bào DTTS tại huyện Văn Yên và Lục Yên.

Đặc biệt, năm 2023, thực hiện Tiểu dự án 2 về Giảm thiểu tình trạng TH-HNCHT trong vùng đồng bào DTTS và miền núi, thuộc Dự án 9, Chương trình MTQG 1719, Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái đã tổ chức 1 chuyến tham quan học tập tại Cao Bằng, Hà Giang cho 55 đại biểu; 4 hội nghị tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật liên quan về hôn nhân, dân số và gia đình cho 221 đại biểu.

Có thể thấy, nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với các giải pháp, việc làm cụ thể đã góp phần giảm thiểu TH-HNCHT trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Yên Bái. Nhờ đó, năm 2021 toàn tỉnh có 119 trường hợp tảo hôn; năm 2022 giảm còn 57 trường hợp tảo hôn, còn 1 cặp hôn nhân cận huyết thống.

 Mặc dù tình trạng TH-HNCHT tuy có giảm qua các năm, nhưng vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gia tăng, do đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm cộng đồng để sớm đẩy lùi tình trạng TH-HNCHT vùng DTTS và miền núi tỉnh Yên Bái.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vùng cao xứ Lạng khởi sắc từ Chương trình MTQG 1719

Vùng cao xứ Lạng khởi sắc từ Chương trình MTQG 1719

Cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, người dân được hỗ trợ phát triển sinh kế, đời sống vật chất, tinh thần ngày càng được nâng cao… Đó là những chuyển biến rõ nét ở vùng cao Lạng Sơn sau hơn 4 năm triển khai Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719). Chương trình không chỉ mang lại nguồn lực, mà còn góp phần thắp sáng niềm tin, khơi dậy khát vọng vươn lên, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc nơi phên giậu Tổ quốc.
Tin nổi bật trang chủ
Lan tỏa bản sắc, củng cố sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc, tôn giáo

Lan tỏa bản sắc, củng cố sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc, tôn giáo

Với trách nhiệm chính trị, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong khuôn khổ Triển lãm Quốc gia “80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”. Bộ Dân tộc và Tôn giáo vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho tập thể có thành tích xuất sắc.
Xã đảo Nhơn Châu tuyên truyền về biển, đảo và chống khai thác IUU cho ngư dân

Xã đảo Nhơn Châu tuyên truyền về biển, đảo và chống khai thác IUU cho ngư dân

Xã hội - Ngọc Thu - 22:33, 16/09/2025
Ngày 16/9, Đồn Biên phòng Nhơn Châu chủ trì phối hợp với Hải đội Biên phòng 2 và UBND xã Nhơn Châu (Gia Lai) tổ chức kiểm tra, kiểm soát trên vùng biển xã đảo Nhơn Châu.
Chính thức sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Chương trình giáo dục phổ thông

Chính thức sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Chương trình giáo dục phổ thông

Giáo dục - Minh Nhật - 22:19, 16/09/2025
Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành Thông tư số 17/2025/TT-BGDĐT sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDDT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Việt Nam vươn lên trở thành điểm đến hàng đầu của du khách Trung Quốc

Việt Nam vươn lên trở thành điểm đến hàng đầu của du khách Trung Quốc

Du lịch - Minh Nhật - 21:55, 16/09/2025
Theo Bloomberg, tính đến tháng 8, Việt Nam đã ghi nhận kỷ lục gần 14 triệu lượt khách quốc tế trong năm 2025, trong đó du khách từ Trung Quốc tăng 44% so với cùng kỳ năm trước. Sự bùng nổ của Việt Nam là một phần của quá trình tái cơ cấu lớn trong ngành Du lịch trị giá hàng tỷ USD của Đông Nam Á.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Mỗi gia đình là một tế bào học tập, mỗi người dân là một công dân học tập suốt đời

Tổng Bí thư Tô Lâm: Mỗi gia đình là một tế bào học tập, mỗi người dân là một công dân học tập suốt đời

Thời sự - PV - 21:50, 16/09/2025
Chiều 16/9, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chủ trì buổi gặp mặt Ban Thường vụ Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam.
Lãnh đạo thành phố Cần Thơ thăm, tặng quà nhân dịp lễ Sene Dolta của đồng bào Khmer

Lãnh đạo thành phố Cần Thơ thăm, tặng quà nhân dịp lễ Sene Dolta của đồng bào Khmer

Xã hội - Tào Đạt - 21:50, 16/09/2025
Chiều 16/9, Thành ủy Cần Thơ đã tổ chức nhiều đoàn công tác đến thăm hỏi, tặng quà đồng bào dân tộc Khmer nhân dịp lễ Sene Dolta năm 2025.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Tiếp tục rà soát hộ gia đình đang ở nhà tạm, nhà dột nát để hỗ trợ kịp thời

Tiếp tục rà soát hộ gia đình đang ở nhà tạm, nhà dột nát để hỗ trợ kịp thời

Xã hội - Lê Hường - 21:37, 16/09/2025
Ngày 16/9, Ban Chỉ đạo triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk tổ chức Hội nghị tổng kết chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh năm 2025.
Báo chí đồng hành vì quyền tham chính của người khuyết tật

Báo chí đồng hành vì quyền tham chính của người khuyết tật

Tin tức - Hồng Phúc - 21:33, 16/09/2025
Trong 2 ngày từ 16-17/9, Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam (VOV) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP – Việt Nam) và Trung tâm Nghiên cứu và Hành động vì sự phát triển hòa nhập tổ chức Tập huấn báo chí “Kỹ năng đưa tin về quyền tham chính của người khuyết tật”.
Thủ tướng nêu 6 mong muốn, kỳ vọng với cộng đồng doanh nghiệp, khu vực kinh tế tư nhân

Thủ tướng nêu 6 mong muốn, kỳ vọng với cộng đồng doanh nghiệp, khu vực kinh tế tư nhân

Thời sự - PV - 21:23, 16/09/2025
Chiều 16/9, phát biểu tại phiên Đối thoại cấp cao của Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam (VPSF) năm 2025 có chủ đề "Khai phóng tiềm năng - Kiến tạo tương lai Việt", Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tặng 16 chữ "Tự hào - Yêu nước - Trí tuệ - Nhân văn - Đạo đức - Phát triển - Đột phá" và khẳng định: "Chính phủ đồng hành, các bộ đổi mới, hạ tầng thông suốt, thể chế kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, Việt Nam phát triển".
VFF và VPF điều chỉnh suất lên, xuống hạng tại V.League mùa giải 2025 - 2026

VFF và VPF điều chỉnh suất lên, xuống hạng tại V.League mùa giải 2025 - 2026

Thể thao - Hoàng Minh - 19:32, 16/09/2025
Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) và Công ty Cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) vừa thống nhất phương án thay đổi số lượng suất lên, xuống hạng ở các giải đấu chuyên nghiệp quốc gia, bắt đầu áp dụng từ mùa giải V.League 2025 - 2026.
UEFA Champions League 2025: Thể thức thi đấu mới chính thức áp dụng

UEFA Champions League 2025: Thể thức thi đấu mới chính thức áp dụng

Thể thao - Hoàng Minh - 14:32, 16/09/2025
Từ mùa giải 2024/2025, UEFA Champions League - sân chơi danh giá nhất cấp câu lạc bộ châu Âu, đã bước sang một kỷ nguyên mới, với sự thay đổi mang tính lịch sử về thể thức thi đấu. Những đổi mới này tiếp tục được duy trì cho mùa giải 2025/2026, nhằm tăng tính cạnh tranh, sự hấp dẫn và cơ hội cho nhiều đội bóng hơn.