Ủy ban Dân tộc với Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi: Tăng cường kiểm tra, phối hợp đánh giá, giám sát (Bài 3)

Có thể khẳng định, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ luôn dành sự quan tâm đến việc triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719. Trong nhiều hội nghị, cuộc họp, cuộc làm việc, hay các chuyến công tác địa phương, lãnh đạo Chính phủ đã yêu cầu các bộ, ban, ngành, địa phương vào cuộc quyết liệt triển khai thực hiện các Chương trình MTQG, đặc biệt là Chương trình MTQG 1719.

Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình MTQG đã liên tục tổ chức các cuộc họp yêu cầu các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương thực hiện đồng bộ các biện pháp quản lý và tăng cường lồng ghép các nguồn vốn thực hiện các Chương trình MTQG, bảo đảm sử dụng vốn tập trung, tiết kiệm, hiệu quả. Đặc biệt, các địa phương triển khai quyết liệt các giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn các dự án thuộc các Chương trình MTQG.

Với vai trò là cơ quan chủ trì thực hiện Chương trình MTQG 1719, Ủy ban Dân tộc đã thường xuyên kiểm tra, đánh giá; tăng cường phối hợp với Hội đồng Dân tộc của Quốc hội và Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trong công tác giám sát để kịp thời phát hiện những vướng mắc, bất cập khó khăn và sớm có giải pháp tháo gỡ; đồng thời tránh được những vi phạm để không gây ra hậu quả nghiêm trọng trong quá trình thực thi chính sách; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm cá nhân.

Tại Hội nghị triển khai kế hoạch phối hợp năm 2023 giữa Ủy ban Dân tộc và Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã đánh giá, thời gian qua, hai bên đã tổ phối hợp tổ chức nhiều hoạt động và giám sát thực hiện chính sách dân tộc. Thực hiện Kế hoạch về giám sát Chương trình MTQG 1719, Ủy ban MTTQ Việt Nam 52/63 tỉnh, thành phố vùng DTTS, miền núi đã xây dựng kế hoạch giám sát Chương trình. Nội dung chủ yếu tập trung vào giám sát công tác triển khai thực hiện; giám sát việc phân bổ nguồn ngân sách Nhà nước và các nguồn kinh phí khác thuộc Chương trình; giám sát việc xác định phạm vi và đối tượng thụ hưởng Chương trình MTQG 1719. Đây cũng là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tới.

Mới đây, tại buổi làm việc của Đoàn Giám sát triển khai các Nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia với Ủy ban Dân tộc về kết quả triển khai Nghị quyết 120/2020/QH14 của Quốc hội về phê duyệt Chủ trương đầu tư Chương trình MTQG 1719, bà Trương Thị Ngọc Ánh - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho biết, thông qua hoạt động giám sát của Mặt trận, việc thực hiện Chương trình MTQG 1719 bước đầu đã đúng đối tượng thụ hưởng.

Bà Ánh cũng chỉ ra những khó khăn trong quá trình thực hiện Chương trình MTQG 1719 tại cơ sở như: Vẫn còn nhiều người dân nằm ngoài Chương trình được thụ hưởng chính sách, do ảnh hưởng của quá trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; có một số chính sách hỗ trợ được ban hành chưa sát với thực tế như việc hỗ trợ nhà ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS nên không triển khai được trên thực tế; một số địa phương chồng lấn về địa giới hành chính, nên chính sách chưa bao phủ hết...

Tại buổi làm việc, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội, Trưởng Đoàn Giám sát đã biểu dương sự cố gắng, nỗ lực của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành, địa phương, trong đó có vai trò quan trọng của Ủy ban Dân tộc trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng, tham mưu xây dựng, ban hành văn bản chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719.

Để đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 và kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của các địa phương, Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Ủy ban Dân tộc tiếp tục chủ động, tích cực phối hợp các bộ ngành khẩn trương hoàn thành việc rà soát, sửa đổi, bổ sung những quy định chưa phù hợp trong các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện 3 Chương trình MTQG; nghiên cứu rà soát, sửa đổi, bổ sung, khắc phục các khó khăn, vướng mắc trong các văn bản hướng dẫn bảo đảm đúng đối tượng, địa bàn, nguyên tắc phân cấp, phân quyền; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn cụ thể, kịp thời đối với các bộ, ngành, địa phương để bảo đảm hiệu quả giải ngân nguồn vốn của Chương trình; quan tâm triển khai sớm nhiệm vụ đánh giá giữa kỳ thực hiện Chương trình...

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, để đẩy nhanh tiến độ triển khai Chương trình MTQG 1719, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo sửa đổi toàn diện từ thể chế đến phân cấp, phân quyền cho địa phương. Ở cấp Trung ương đang tập trung tháo gỡ vướng mắc trong các thông tư, nghị định để  phù hợp với quy định pháp luật làm cơ sở cho các địa phương triển khai. Ban Chỉ đạo Trung ương cũng thành lập các đoàn kiểm tra việc triển khai thực hiện.

Có thể nói, hoạt động thanh, kiểm tra, phối hợp giám sát thực hiện Chương trình MTQG 1719 là một trong những nhiệm vụ quan trọng, được Ủy ban Dân tộc đặc biệt quan tâm. Đây cũng là nhiệm vụ được Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc thường xuyên chỉ đạo trong các chuyến công tác, làm việc với các địa phương. Thời gian này, Ủy ban Dân tộc đang chủ trì chuẩn bị đánh giá giữa kỳ thực hiện Chương trình MTQG 1719, nhằm đánh giá một cách đầy đủ, toàn diện những kết quả đạt được, cũng như chỉ ra những khó khăn, vướng mắc, để triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 tốt hơn trong thời gian tới.