Trồng bông, dệt vải - nét đẹp văn hóa của đồng bào La Chí

Vũ Mừng - 15:58, 22/04/2025

Bao đời nay, nghề trồng bông, dệt vải đã trở thành nét đẹp trong đời sống của người La Chí, xã Bản Phùng, tỉnh Hà Giang. Từ những dụng cụ thô sơ, thông qua đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ La Chí đã tạo ra những sản phẩm dệt với hoa văn phong phú, chứa đựng nhiều giá trị văn hóa truyền thống.

Xã Bản Phùng nằm cách huyện lỵ Hoàng Su Phì của tỉnh Hà Giang gần 30km. Đây là địa bàn sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc La Chí. Hiện nay toàn xã có hơn 500 hộ với gần 3.000 nhân khẩu trong đó đồng bào dân tộc La Chí chiếm trên 98% dân số. Xã Bản Phùng không chỉ đẹp bởi thiên nhiên hùng vĩ, những thửa ruộng bậc thang trải dài quanh sườn núi, những ngôi nhà sàn nằm xen lẫn ruộng bậc thang mà còn hấp dẫn du khách bởi những nét văn hóa truyền thống độc đáo được cộng đồng ở đây bảo tồn, gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Người La Chí là một trong những dân tộc có truyền thống tự làm trang phục từ khâu trồng bông, dệt vải cho đến may, thêu. Trang phục của người La Chí giản dị, nhưng mang bên trong đó cả một kho tàng văn hóa, tri thức dân gian. — Người La Chí là một trong những dân tộc có truyền thống tự làm trang phục từ khâu trồng bông, dệt vải cho đến may, thêu. Trang phục của người La Chí giản dị, nhưng ẩn chứa nền văn hóa, tri thức dân gian

Từ tháng 1, tháng 2, người La Chí đã trồng bông, đến tháng 8, tháng 9 thì bắt đầu vào mùa bật bông dệt vải. Bông khi thu hái vẫn còn chứa hạt, sau khi tách hạt sẽ được bật cho tơi ra, rồi cuộn lại thành từng thỏi nhỏ. — Từ tháng 1, tháng 2, người La Chí đã trồng bông, đến tháng 8, tháng 9 thì bắt đầu vào mùa bật bông dệt vải. Bông khi thu hái vẫn còn chứa hạt, sau khi tách hạt sẽ được bật cho tơi ra, rồi cuộn lại thành từng thỏi nhỏ

Công đoạn kéo sợi là khó nhất và đòi hỏi sự khéo léo, mềm mại của người phụ nữ. Phải dùng xa kéo thật đều và uyển chuyển để làm sao sợi chỉ dài, không đứt đoạn, đều nhau, sau đó cuộn thành từng cuộn sợi, đem đi luộc, phơi rồi mới dệt thành vải. Xa kéo sợi gồm guồng se sợi và quay tơ. — Công đoạn kéo sợi là khó nhất và đòi hỏi sự khéo léo, mềm mại của người phụ nữ. Phải dùng xa kéo thật đều và uyển chuyển để làm sao sợi chỉ dài, không đứt đoạn, đều nhau, sau đó cuộn thành từng cuộn sợi, đem đi luộc, phơi rồi mới dệt thành vải. Xa kéo sợi gồm guồng se sợi và quay tơ

Sợi sau khi se xong quấn thành những guồng nhỏ. — Sợi sau khi se xong quấn thành những guồng nhỏ

Từ những sợi chỉ mỏng manh, người phụ nữ tiếp tục dệt để có được một tấm vải thô ưng ý. Khi dệt vải, chân và tay phải phối hợp nhịp nhàng để không bị rối sợi. — Từ những sợi chỉ mỏng manh, người phụ nữ tiếp tục dệt để có được một tấm vải thô ưng ý. Khi dệt vải, chân và tay phải phối hợp nhịp nhàng để không bị rối sợi

Công đoạn dệt vải chiếm rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo cao. Những người thạo nghề có thể dệt được khoảng 7 - 8 mét vải mỗi ngày. Hiện nay, vải chưa nhuộm chàm có giá khoảng 80 nghìn đồng/mét, còn loại đã nhuộm chàm được bán với giá 120 nghìn đồng/mét. — Công đoạn dệt vải chiếm rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo cao. Những người thạo nghề có thể dệt được khoảng 7 - 8 mét vải mỗi ngày. Hiện nay, vải chưa nhuộm chàm có giá khoảng 80 nghìn đồng/mét, còn loại đã nhuộm chàm được bán với giá 120 nghìn đồng/mét

Trang phục người La Chí màu chàm là màu chủ đạo. Để vải lên đúng màu, người phụ nữ phải nhuộm rồi phơi khô ít nhất 5 lần. Người La Chí quan niệm, trang phục làm từ vải bông tự dệt và tự nhuộm màu chàm mới cho thấy được vẻ đẹp và sự khéo léo của người phụ nữ La Chí. — Trang phục người La Chí màu chàm là màu chủ đạo. Để vải lên đúng màu, người phụ nữ phải nhuộm rồi phơi khô ít nhất 5 lần. Người La Chí quan niệm, trang phục làm từ vải bông tự dệt và tự nhuộm màu chàm mới cho thấy được vẻ đẹp và sự khéo léo của người phụ nữ La Chí

Phụ nữ La Chí mặc áo dài tứ thân xẻ giữa, trên yếm và cổ áo được thêu hoa văn tạo nên sự mềm mại trong trang phục của phái nữ, có dây thắt lưng, yếm, đội khăn dài, váy, quấn xà cạp. Họ làm đẹp bằng những trang sức nhỏ như hoa tai, vòng tay và ưa dùng khăn đội đầu dài gần 3 mét. — Phụ nữ La Chí mặc áo dài tứ thân xẻ giữa, trên yếm và cổ áo được thêu hoa văn tạo nên sự mềm mại trong trang phục của phái nữ, có dây thắt lưng, yếm, đội khăn dài, váy, quấn xà cạp. Họ làm đẹp bằng những trang sức nhỏ như hoa tai, vòng tay và ưa dùng khăn đội đầu dài gần 3 mét

Trên các sản phẩm dệt của người La Chí có rất nhiều mẫu hoa văn đẹp, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ, phổ biến nhất là hoa văn thêu chỉ và hoa văn ghép vải. Các mẫu hoa văn hình tam giác, hình chấm tròn, hình quả trám kết hợp với các đường viền. — Trên các sản phẩm dệt của người La Chí có rất nhiều mẫu hoa văn đẹp, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ, phổ biến nhất là hoa văn thêu chỉ và hoa văn ghép vải. Các mẫu hoa văn hình tam giác, hình chấm tròn, hình quả trám kết hợp với các đường viền

Chị Vương Thị Lan - Phó Chủ tịch Hội phụ nữ xã Bản Phùng cho biết để giữ gìn nét văn hóa của dân tộc mình những năm gần đây Hội liên hiệp phụ nữ xã đã phối hợp với các đơn vị trường học mở lớp dệt thổ cẩm dân tộc cho các em học sinh vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa trong tuần, khuyến khích hội viên truyền nghề dệt vải, thêu, cắt, may trang phục cho thế hệ trẻ, hướng tới đưa các sản phẩm thêu may, trang phục truyền thống trở thành hàng hóa, hình thành Câu lạc bộ nghề dệt thổ cẩm... Việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, khích lệ người dân thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phát triển du lịch, mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương. — Chị Vương Thị Lan, Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Bản Phùng cho biết: Để giữ gìn nét văn hóa của dân tộc mình, những năm gần đây, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã đã phối hợp với các đơn vị trường học mở lớp dệt thổ cẩm dân tộc cho các em học sinh vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa trong tuần, khuyến khích hội viên truyền nghề dệt vải, thêu, cắt, may trang phục cho thế hệ trẻ, hướng tới đưa các sản phẩm thêu may, trang phục truyền thống trở thành hàng hóa, hình thành Câu lạc bộ nghề dệt thổ cẩm... Việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, khích lệ người dân thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phát triển du lịch, mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương

Hồ Thầu yên ả ...

La Chí Bản Phùng Hà Giang Hoàng Su Phì

Ý kiến độc giả

Gửi ý kiến độc giả

Họ và tên

Địa chỉ email

Nội dung

Mã bảo mật

Nhập lại Gửi bình luận

Lễ cúng Bàn Vương của người Dao đỏ ở Hồ Thầu

Lễ cúng là dịp để người Dao ở xã Hồ Thầu, tỉnh Tuyên Quang bày tỏ lòng biết ơn đối với Sư tổ Bàn Vương, người đã sinh ra 12 tộc họ, đồng thời cầu mong mưa thuận, gió hòa.

Đêm nghệ thuật mừng thành công Đại hội Đảng bộ Thành phố Hà Nội

Bí mật người Pháp giấu trên đỉnh đồi Hoàng Su Phì

Hưng Yên: Đặc sắc Lễ hội Mùa Thu Đền Đồng Bằng - Nơi hội tụ giá trị văn hóa dân tộc

Bản Đửa "cô đơn" giữa tứ bề gian khó và những tấm lòng thiện nguyện ấm áp

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc: Công ước Hà Nội là trụ cột giúp thiết lập lại công lý số

Chiều 25/10, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội), Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đồng chủ trì họp báo về Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng.

Từ bản làng gửi đến nghị trường Quốc hội: Gỡ "nút thắt" để hỗ trợ thanh niên DTTS khởi nghiệp (Bài 1)

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith nhân dịp dự Lễ mở ký Công ước Hà Nội

Những đôi tay mềm giữ nhịp chiêng ngân

Tổng Bí thư Tô Lâm: Đưa không gian mạng trở thành không gian của luật pháp, của hợp tác và phát triển

Thời sự - PV - 23:25, 25/10/2025

Tổng Bí thư tin tưởng Lễ mở ký Công ước Hà Nội sẽ đánh dấu một chương mới trong hợp tác và quản trị mạng toàn cầu, đưa không gian mạng trở thành không gian của luật pháp, của sự hợp tác và phát triển.

Thủ tướng: Xây dựng Việt Nam trở thành trung tâm triển lãm hàng đầu châu Á, điểm đến hội chợ thương mại quốc tế

Thời sự - PV - 23:17, 25/10/2025

Tối 25/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ khai mạc Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - năm 2025 với chủ đề "Kết nối con người với sản xuất, kinh doanh", được tổ chức tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (Đông Anh, Hà Nội).

Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì chiêu đãi các đoàn tham dự Lễ mở ký Công ước Hà Nội

Thời sự - PV - 21:05, 25/10/2025

Tối 25/10, tại Hà Nội, Chủ tịch nước Lương Cường đã chủ trì chiêu đãi trọng thể các đoàn tham dự Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội).

Việt Nam đóng góp hiệu quả hơn nữa cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới

Tin tức - PV - 19:30, 25/10/2025

Chiều 25/10, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã hội kiến Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức của Tổng Thư ký tới Việt Nam.

Đại học Phenikaa: 821 tân sinh viên khóa đầu tiên ngành Truyền thông Đa phương tiện được truyền cảm hứng về "Tương lai số"

Tin tức - Tuấn Ninh - 18:30, 25/10/2025

Chiều 25/10, Khoa Công nghệ số Liên ngành (Đại học Phenikaa) đã long trọng tổ chức chương trình "Chào tân sinh viên K19". Sự kiện không chỉ là lễ chào đón chính thức 821 tân sinh viên ngành Truyền thông đa phương tiện, mà còn là buổi định hướng, truyền cảm hứng với sự tham gia của lãnh đạo nhà trường và các đối tác doanh nghiệp uy tín.

Đại học Phenikaa: 821 tân sinh viên khóa đầu tiên ngành Truyền thông Đa phương tiện được truyền cảm hứng về "Tương lai số"

Sân trường vang vọng tiếng cồng chiêng

Rơ Châm H’Yéo: Cánh chim Chơ rao mang bình yên cho buôn làng

Quỹ Thiện tâm: Nối những nhịp cầu yêu thương tại Cao Bằng

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Độc đáo Lễ hội Ruộng bậc thang Miền Đồi

Trang địa phương - Minh Nhật - 18:08, 25/10/2025

Ngày 25/10, UBND xã Thượng Cốc (Phú Thọ) tổ chức Lễ hội Ruộng bậc thang Miền Đồi năm 2025 với nhiều hoạt động đặc sắc, thu hút được hàng nghìn người dân và du khách tham quan, chiêm ngưỡng vẻ đẹp lúa chín.

Phát biểu chào mừng của Chủ tịch nước Lương Cường tại Lễ mở ký Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng

Thời sự - BDT - 16:53, 25/10/2025

Sáng 25/10, Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) được tổ chức trọng thể tại Trung tâm Hội nghị quốc gia. Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì buổi lễ cùng với sự tham dự của Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres. Báo Dân tộc và Phát triển trân trọng giới thiệu bài phát biểu chào mừng của Chủ tịch nước tại buổi lễ.

Gia Lai chuẩn bị khởi công các trường phổ thông nội trú liên cấp tại 7 xã biên giới

Giáo dục - T.Nhân - H.Trường - 16:45, 25/10/2025

Ngày 25/10, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Lâm Hải Giang đã kiểm tra thực tế và làm việc với các đơn vị, địa phương liên quan công tác chuẩn bị khởi công Dự án trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và THCS tại 7 xã biên giới của tỉnh. Dự kiến Lễ khởi công sẽ diễn ra vào ngày 2/11.

Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Đồng Bộ trưởng về Ngoại giao và Thương mại Australia Matt Thistlethwaite

Thời sự - PV - 16:36, 25/10/2025

Sáng 25/10, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia, Chủ tịch nước Lương Cường đã tiếp Đồng Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại Australia Matt Thistlethwaite nhân dịp tham dự Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội).

Quốc hội phê chuẩn bổ nhiệm hai Phó Thủ tướng Chính phủ

Tin tức - PV - 15:33, 25/10/2025

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm chức vụ Phó Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2021 - 2026 đối với bà Phạm Thị Thanh Trà và ông Hồ Quốc Dũng.

Xem thêm