Trồng bông, dệt vải - nét đẹp văn hóa của đồng bào La Chí

Vũ Mừng - 15:58, 22/04/2025

Bao đời nay, nghề trồng bông, dệt vải đã trở thành nét đẹp trong đời sống của người La Chí, xã Bản Phùng, tỉnh Hà Giang. Từ những dụng cụ thô sơ, thông qua đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ La Chí đã tạo ra những sản phẩm dệt với hoa văn phong phú, chứa đựng nhiều giá trị văn hóa truyền thống.

Xã Bản Phùng nằm cách huyện lỵ Hoàng Su Phì của tỉnh Hà Giang gần 30km. Đây là địa bàn sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc La Chí. Hiện nay toàn xã có hơn 500 hộ với gần 3.000 nhân khẩu trong đó đồng bào dân tộc La Chí chiếm trên 98% dân số. Xã Bản Phùng không chỉ đẹp bởi thiên nhiên hùng vĩ, những thửa ruộng bậc thang trải dài quanh sườn núi, những ngôi nhà sàn nằm xen lẫn ruộng bậc thang mà còn hấp dẫn du khách bởi những nét văn hóa truyền thống độc đáo được cộng đồng ở đây bảo tồn, gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Người La Chí là một trong những dân tộc có truyền thống tự làm trang phục từ khâu trồng bông, dệt vải cho đến may, thêu. Trang phục của người La Chí giản dị, nhưng mang bên trong đó cả một kho tàng văn hóa, tri thức dân gian. — Người La Chí là một trong những dân tộc có truyền thống tự làm trang phục từ khâu trồng bông, dệt vải cho đến may, thêu. Trang phục của người La Chí giản dị, nhưng ẩn chứa nền văn hóa, tri thức dân gian

Từ tháng 1, tháng 2, người La Chí đã trồng bông, đến tháng 8, tháng 9 thì bắt đầu vào mùa bật bông dệt vải. Bông khi thu hái vẫn còn chứa hạt, sau khi tách hạt sẽ được bật cho tơi ra, rồi cuộn lại thành từng thỏi nhỏ. — Từ tháng 1, tháng 2, người La Chí đã trồng bông, đến tháng 8, tháng 9 thì bắt đầu vào mùa bật bông dệt vải. Bông khi thu hái vẫn còn chứa hạt, sau khi tách hạt sẽ được bật cho tơi ra, rồi cuộn lại thành từng thỏi nhỏ

Công đoạn kéo sợi là khó nhất và đòi hỏi sự khéo léo, mềm mại của người phụ nữ. Phải dùng xa kéo thật đều và uyển chuyển để làm sao sợi chỉ dài, không đứt đoạn, đều nhau, sau đó cuộn thành từng cuộn sợi, đem đi luộc, phơi rồi mới dệt thành vải. Xa kéo sợi gồm guồng se sợi và quay tơ. — Công đoạn kéo sợi là khó nhất và đòi hỏi sự khéo léo, mềm mại của người phụ nữ. Phải dùng xa kéo thật đều và uyển chuyển để làm sao sợi chỉ dài, không đứt đoạn, đều nhau, sau đó cuộn thành từng cuộn sợi, đem đi luộc, phơi rồi mới dệt thành vải. Xa kéo sợi gồm guồng se sợi và quay tơ

Sợi sau khi se xong quấn thành những guồng nhỏ. — Sợi sau khi se xong quấn thành những guồng nhỏ

Từ những sợi chỉ mỏng manh, người phụ nữ tiếp tục dệt để có được một tấm vải thô ưng ý. Khi dệt vải, chân và tay phải phối hợp nhịp nhàng để không bị rối sợi. — Từ những sợi chỉ mỏng manh, người phụ nữ tiếp tục dệt để có được một tấm vải thô ưng ý. Khi dệt vải, chân và tay phải phối hợp nhịp nhàng để không bị rối sợi

Công đoạn dệt vải chiếm rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo cao. Những người thạo nghề có thể dệt được khoảng 7 - 8 mét vải mỗi ngày. Hiện nay, vải chưa nhuộm chàm có giá khoảng 80 nghìn đồng/mét, còn loại đã nhuộm chàm được bán với giá 120 nghìn đồng/mét. — Công đoạn dệt vải chiếm rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo cao. Những người thạo nghề có thể dệt được khoảng 7 - 8 mét vải mỗi ngày. Hiện nay, vải chưa nhuộm chàm có giá khoảng 80 nghìn đồng/mét, còn loại đã nhuộm chàm được bán với giá 120 nghìn đồng/mét

Trang phục người La Chí màu chàm là màu chủ đạo. Để vải lên đúng màu, người phụ nữ phải nhuộm rồi phơi khô ít nhất 5 lần. Người La Chí quan niệm, trang phục làm từ vải bông tự dệt và tự nhuộm màu chàm mới cho thấy được vẻ đẹp và sự khéo léo của người phụ nữ La Chí. — Trang phục người La Chí màu chàm là màu chủ đạo. Để vải lên đúng màu, người phụ nữ phải nhuộm rồi phơi khô ít nhất 5 lần. Người La Chí quan niệm, trang phục làm từ vải bông tự dệt và tự nhuộm màu chàm mới cho thấy được vẻ đẹp và sự khéo léo của người phụ nữ La Chí

Phụ nữ La Chí mặc áo dài tứ thân xẻ giữa, trên yếm và cổ áo được thêu hoa văn tạo nên sự mềm mại trong trang phục của phái nữ, có dây thắt lưng, yếm, đội khăn dài, váy, quấn xà cạp. Họ làm đẹp bằng những trang sức nhỏ như hoa tai, vòng tay và ưa dùng khăn đội đầu dài gần 3 mét. — Phụ nữ La Chí mặc áo dài tứ thân xẻ giữa, trên yếm và cổ áo được thêu hoa văn tạo nên sự mềm mại trong trang phục của phái nữ, có dây thắt lưng, yếm, đội khăn dài, váy, quấn xà cạp. Họ làm đẹp bằng những trang sức nhỏ như hoa tai, vòng tay và ưa dùng khăn đội đầu dài gần 3 mét

Trên các sản phẩm dệt của người La Chí có rất nhiều mẫu hoa văn đẹp, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ, phổ biến nhất là hoa văn thêu chỉ và hoa văn ghép vải. Các mẫu hoa văn hình tam giác, hình chấm tròn, hình quả trám kết hợp với các đường viền. — Trên các sản phẩm dệt của người La Chí có rất nhiều mẫu hoa văn đẹp, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ, phổ biến nhất là hoa văn thêu chỉ và hoa văn ghép vải. Các mẫu hoa văn hình tam giác, hình chấm tròn, hình quả trám kết hợp với các đường viền

Chị Vương Thị Lan - Phó Chủ tịch Hội phụ nữ xã Bản Phùng cho biết để giữ gìn nét văn hóa của dân tộc mình những năm gần đây Hội liên hiệp phụ nữ xã đã phối hợp với các đơn vị trường học mở lớp dệt thổ cẩm dân tộc cho các em học sinh vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa trong tuần, khuyến khích hội viên truyền nghề dệt vải, thêu, cắt, may trang phục cho thế hệ trẻ, hướng tới đưa các sản phẩm thêu may, trang phục truyền thống trở thành hàng hóa, hình thành Câu lạc bộ nghề dệt thổ cẩm... Việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, khích lệ người dân thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phát triển du lịch, mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương. — Chị Vương Thị Lan, Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Bản Phùng cho biết: Để giữ gìn nét văn hóa của dân tộc mình, những năm gần đây, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã đã phối hợp với các đơn vị trường học mở lớp dệt thổ cẩm dân tộc cho các em học sinh vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa trong tuần, khuyến khích hội viên truyền nghề dệt vải, thêu, cắt, may trang phục cho thế hệ trẻ, hướng tới đưa các sản phẩm thêu may, trang phục truyền thống trở thành hàng hóa, hình thành Câu lạc bộ nghề dệt thổ cẩm... Việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, khích lệ người dân thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phát triển du lịch, mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương

Hồ Thầu yên ả ...

La Chí Bản Phùng Hà Giang Hoàng Su Phì

Ý kiến độc giả

Gửi ý kiến độc giả

Họ và tên

Địa chỉ email

Nội dung

Mã bảo mật

Nhập lại Gửi bình luận

Cận cảnh Xá lợi Đức Phật được cung rước về chùa Chuông ở Hưng Yên

Xá lợi Đức Phật sẽ được tôn trí tại chùa Chuông (Hưng Yên) trong hai ngày 28 - 29/5, để người dân và phật tử từ khắp nơi đến chiêm bái.

Những hành khách đầu tiên của tàu liên vận quốc tế Việt Nam - Trung Quốc khi hoạt động trở lại sau 5 năm

Độc đáo nhà thờ được làm bằng đá hàng trăm năm tuổi ở Nghệ An

Tái hiện Lễ hội Cúng thần núi, cúng thần rừng của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại “Ngôi nhà chung”

Sắc hoa thổ cẩm trên "vùng đất khô" Cán Tỷ

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

Tự hào là cộng tác viên Báo Dân tộc và Phát triển

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025

Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025

Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025

Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.

Cảnh báo gia tăng tội phạm về ma túy trong vùng đồng bào DTTS

Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Chữa đau đầu bằng thuốc Nam: Phương pháp tự nhiên và hiệu quả

Làng chài Tân Phụng

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025

Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025

Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025

Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025

Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.

Xem thêm