Trồng bông, dệt vải - nét đẹp văn hóa của đồng bào La Chí

Vũ Mừng - 15:58, 22/04/2025

Bao đời nay, nghề trồng bông, dệt vải đã trở thành nét đẹp trong đời sống của người La Chí, xã Bản Phùng, tỉnh Hà Giang. Từ những dụng cụ thô sơ, thông qua đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ La Chí đã tạo ra những sản phẩm dệt với hoa văn phong phú, chứa đựng nhiều giá trị văn hóa truyền thống.

Xã Bản Phùng nằm cách huyện lỵ Hoàng Su Phì của tỉnh Hà Giang gần 30km. Đây là địa bàn sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc La Chí. Hiện nay toàn xã có hơn 500 hộ với gần 3.000 nhân khẩu trong đó đồng bào dân tộc La Chí chiếm trên 98% dân số. Xã Bản Phùng không chỉ đẹp bởi thiên nhiên hùng vĩ, những thửa ruộng bậc thang trải dài quanh sườn núi, những ngôi nhà sàn nằm xen lẫn ruộng bậc thang mà còn hấp dẫn du khách bởi những nét văn hóa truyền thống độc đáo được cộng đồng ở đây bảo tồn, gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Người La Chí là một trong những dân tộc có truyền thống tự làm trang phục từ khâu trồng bông, dệt vải cho đến may, thêu. Trang phục của người La Chí giản dị, nhưng mang bên trong đó cả một kho tàng văn hóa, tri thức dân gian. — Người La Chí là một trong những dân tộc có truyền thống tự làm trang phục từ khâu trồng bông, dệt vải cho đến may, thêu. Trang phục của người La Chí giản dị, nhưng ẩn chứa nền văn hóa, tri thức dân gian

Từ tháng 1, tháng 2, người La Chí đã trồng bông, đến tháng 8, tháng 9 thì bắt đầu vào mùa bật bông dệt vải. Bông khi thu hái vẫn còn chứa hạt, sau khi tách hạt sẽ được bật cho tơi ra, rồi cuộn lại thành từng thỏi nhỏ. — Từ tháng 1, tháng 2, người La Chí đã trồng bông, đến tháng 8, tháng 9 thì bắt đầu vào mùa bật bông dệt vải. Bông khi thu hái vẫn còn chứa hạt, sau khi tách hạt sẽ được bật cho tơi ra, rồi cuộn lại thành từng thỏi nhỏ

Công đoạn kéo sợi là khó nhất và đòi hỏi sự khéo léo, mềm mại của người phụ nữ. Phải dùng xa kéo thật đều và uyển chuyển để làm sao sợi chỉ dài, không đứt đoạn, đều nhau, sau đó cuộn thành từng cuộn sợi, đem đi luộc, phơi rồi mới dệt thành vải. Xa kéo sợi gồm guồng se sợi và quay tơ. — Công đoạn kéo sợi là khó nhất và đòi hỏi sự khéo léo, mềm mại của người phụ nữ. Phải dùng xa kéo thật đều và uyển chuyển để làm sao sợi chỉ dài, không đứt đoạn, đều nhau, sau đó cuộn thành từng cuộn sợi, đem đi luộc, phơi rồi mới dệt thành vải. Xa kéo sợi gồm guồng se sợi và quay tơ

Sợi sau khi se xong quấn thành những guồng nhỏ. — Sợi sau khi se xong quấn thành những guồng nhỏ

Từ những sợi chỉ mỏng manh, người phụ nữ tiếp tục dệt để có được một tấm vải thô ưng ý. Khi dệt vải, chân và tay phải phối hợp nhịp nhàng để không bị rối sợi. — Từ những sợi chỉ mỏng manh, người phụ nữ tiếp tục dệt để có được một tấm vải thô ưng ý. Khi dệt vải, chân và tay phải phối hợp nhịp nhàng để không bị rối sợi

Công đoạn dệt vải chiếm rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo cao. Những người thạo nghề có thể dệt được khoảng 7 - 8 mét vải mỗi ngày. Hiện nay, vải chưa nhuộm chàm có giá khoảng 80 nghìn đồng/mét, còn loại đã nhuộm chàm được bán với giá 120 nghìn đồng/mét. — Công đoạn dệt vải chiếm rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo cao. Những người thạo nghề có thể dệt được khoảng 7 - 8 mét vải mỗi ngày. Hiện nay, vải chưa nhuộm chàm có giá khoảng 80 nghìn đồng/mét, còn loại đã nhuộm chàm được bán với giá 120 nghìn đồng/mét

Trang phục người La Chí màu chàm là màu chủ đạo. Để vải lên đúng màu, người phụ nữ phải nhuộm rồi phơi khô ít nhất 5 lần. Người La Chí quan niệm, trang phục làm từ vải bông tự dệt và tự nhuộm màu chàm mới cho thấy được vẻ đẹp và sự khéo léo của người phụ nữ La Chí. — Trang phục người La Chí màu chàm là màu chủ đạo. Để vải lên đúng màu, người phụ nữ phải nhuộm rồi phơi khô ít nhất 5 lần. Người La Chí quan niệm, trang phục làm từ vải bông tự dệt và tự nhuộm màu chàm mới cho thấy được vẻ đẹp và sự khéo léo của người phụ nữ La Chí

Phụ nữ La Chí mặc áo dài tứ thân xẻ giữa, trên yếm và cổ áo được thêu hoa văn tạo nên sự mềm mại trong trang phục của phái nữ, có dây thắt lưng, yếm, đội khăn dài, váy, quấn xà cạp. Họ làm đẹp bằng những trang sức nhỏ như hoa tai, vòng tay và ưa dùng khăn đội đầu dài gần 3 mét. — Phụ nữ La Chí mặc áo dài tứ thân xẻ giữa, trên yếm và cổ áo được thêu hoa văn tạo nên sự mềm mại trong trang phục của phái nữ, có dây thắt lưng, yếm, đội khăn dài, váy, quấn xà cạp. Họ làm đẹp bằng những trang sức nhỏ như hoa tai, vòng tay và ưa dùng khăn đội đầu dài gần 3 mét

Trên các sản phẩm dệt của người La Chí có rất nhiều mẫu hoa văn đẹp, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ, phổ biến nhất là hoa văn thêu chỉ và hoa văn ghép vải. Các mẫu hoa văn hình tam giác, hình chấm tròn, hình quả trám kết hợp với các đường viền. — Trên các sản phẩm dệt của người La Chí có rất nhiều mẫu hoa văn đẹp, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ, phổ biến nhất là hoa văn thêu chỉ và hoa văn ghép vải. Các mẫu hoa văn hình tam giác, hình chấm tròn, hình quả trám kết hợp với các đường viền

Chị Vương Thị Lan - Phó Chủ tịch Hội phụ nữ xã Bản Phùng cho biết để giữ gìn nét văn hóa của dân tộc mình những năm gần đây Hội liên hiệp phụ nữ xã đã phối hợp với các đơn vị trường học mở lớp dệt thổ cẩm dân tộc cho các em học sinh vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa trong tuần, khuyến khích hội viên truyền nghề dệt vải, thêu, cắt, may trang phục cho thế hệ trẻ, hướng tới đưa các sản phẩm thêu may, trang phục truyền thống trở thành hàng hóa, hình thành Câu lạc bộ nghề dệt thổ cẩm... Việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, khích lệ người dân thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phát triển du lịch, mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương. — Chị Vương Thị Lan, Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Bản Phùng cho biết: Để giữ gìn nét văn hóa của dân tộc mình, những năm gần đây, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã đã phối hợp với các đơn vị trường học mở lớp dệt thổ cẩm dân tộc cho các em học sinh vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa trong tuần, khuyến khích hội viên truyền nghề dệt vải, thêu, cắt, may trang phục cho thế hệ trẻ, hướng tới đưa các sản phẩm thêu may, trang phục truyền thống trở thành hàng hóa, hình thành Câu lạc bộ nghề dệt thổ cẩm... Việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, khích lệ người dân thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phát triển du lịch, mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương

Hồ Thầu yên ả ...

La Chí Bản Phùng Hà Giang Hoàng Su Phì

Ý kiến độc giả

Gửi ý kiến độc giả

Họ và tên

Địa chỉ email

Nội dung

Mã bảo mật

Nhập lại Gửi bình luận

Làng chài ở Gia Lai tan hoang sau bão số 13

Chỉ trong một đêm, khi bão số 13 quét qua, làng chài Xuân Thạnh (xã Phù Mỹ Đông, tỉnh Gia Lai) chỉ còn là đống đổ nát.

Nét đẹp Lễ cúng Trăng, đút cốm dẹp của đồng bào Khmer

Ghe ngo rẽ sóng, tranh tài trong ngày hội lớn của đồng bào Khmer Nam Bộ

Sôi nổi Giải đua ghe Ngo tỉnh Vĩnh Long mừng Lễ hội Ok Om Bok 2025

Nhiều khu dân cư ở Đà Nẵng tiếp tục bị ngập sâu trong nước

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Sơn La cần tập trung nâng cao đời sống nhân dân

Phát biểu tại buổi làm việc với tỉnh Sơn La, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung nhấn mạnh: Tỉnh Sơn La cần ban hành các nghị quyết chuyên đề để tập trung xóa nghèo, nâng cao đời sống nhân dân.

Đồng loạt khởi công trường nội trú liên cấp ở biên giới: Lời hứa tiến độ trước nhân dân

Thủ tướng: Khánh thành tuyến cao tốc từ Cao Bằng tới Cà Mau vào 19/12/2025

Triển khai chính quyền hai cấp: Giải “bài toán” nhân sự mảng công tác dân tộc, tôn giáo ở cơ sở

Những công trình góp phần "ươm mầm tri thức" nơi vùng cao biên giới

Giáo dục - Trọng Bảo - 22:09, 08/11/2025

Ngày mai (9/11), cùng với cả nước, tỉnh Lào Cai sẽ khởi công 4/9 trường học theo chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới.

Bắt giam một TikToker vì có hành vi gây chia rẽ vùng miền

Pháp luật - Minh Nhật - 21:53, 08/11/2025

Công an TP. Hồ Chí Minh đã khởi tố, bắt tạm giam chủ tài khoản Tiktok “Dù Bầu Trời” do có hành vi đăng tải nhiều Video Clip miệt thị, xúc phạm, gây chia rẽ vùng miền, phá hoại khối Đại đoàn kết dân tộc.

Kỳ tích: 3 người trên thuyền thúng ‘mất tích’ trên biển Lý Sơn đã được tìm thấy

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 20:22, 08/11/2025

Cả 3 người trên thuyền thúng được cho là mất tích trên biển ở khu vực Lý Sơn (Quảng Ngãi) đều đã được tìm thấy trong niềm hạnh phúc của người thân và bà con địa phương.

Siêu bão Fung-Wong vào Biển Đông sáng 10/11: Di chuyển trái quy luật, sức gió giật cấp 16

Thời sự - Hoàng Minh - 18:23, 08/11/2025

Bão Fung-Wong có kích thước khổng lồ với đường kính hơn 1.400 km, dự kiến vào Biển Đông sáng 10/11. Bão di chuyển trái quy luật, không đổ bộ Việt Nam nhưng gây gió mạnh, sóng cao tới 10 m.

Sớm khắc phục sự cố cầu dân sinh bị lũ cuốn trôi do bão số 13

Xã hội - Lê Hường - 18:19, 08/11/2025

Ngày 8/11, lãnh đạo UBND xã Ea Kiết, tỉnh Đắk Lắk cho biết: Đảng ủy, UBND xã Ea Kiết cùng đại diện các ngành chức năng của tỉnh Đắk Lắk vừa kiểm tra khu vực cây cầu trên đường dân sinh vào buôn H'Mông 2 bị nước lũ cuốn trôi tối 7/11, gây chia cắt giao thông, để thống nhất phương án khắc phục sớm nhất.

Thắp sáng ước mơ biết chữ của đồng bào vùng cao

Hơn hai tháng qua, mỗi khi màn đêm buông xuống, căn phòng nhỏ ở điểm trường thôn Ngọc Leng, xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi lại sáng đèn, rộn ràng tiếng đánh vần, tập viết. Hơn 30 học viên là đồng bào Xơ Đăng, họ ở đủ lứa tuổi, có người đã lên chức ông, bà, vẫn say sưa cầm bút, nắn nót từng nét chữ.

Nỗ lực khắc phục điểm sạt lở, ổn định đời sống đồng bào Xơ Đăng xã Ngọc Linh

Đảm bảo các mục tiêu bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới

Sân trường vang vọng tiếng cồng chiêng

Rơ Châm H’Yéo: Cánh chim Chơ rao mang bình yên cho buôn làng

Thủ tướng: Tốc độ tăng GDP quý IV phải đạt trên 8,4%

Thời sự - PV - 15:53, 08/11/2025

Kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ mục tiêu lớn nhất thời gian tới là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, đây vừa là mục tiêu, vừa là động lực, vừa là nguồn lực cho sự phát triển. Nhấn mạnh 12 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, Thủ tướng chỉ rõ, để tăng trưởng cả năm 2025 đạt trên 8% thì tốc độ tăng GDP quý IV phải đạt trên 8,4%.

Quảng Ngãi: Sau tiếng nổ lớn, đất đá vùi lấp đường vào Làng du lịch cộng đồng Tu Thó

Trang địa phương - Ngọc Chí - 14:13, 08/11/2025

Khoảng 10 giờ, ngày 8/11, khu vực quả đồi cao 90m bất ngờ phát ra tiếng nổ lớn, sau đó đất đá đổ ập xuống, vùi lấp đường Làng du lịch cộng đồng Tu Thó, xã Măng Ri. Trước đó vài phút thì Trung tâm Báo tin Động đất và Cảnh báo sóng thần cũng ghi nhận tại khu vực xã Măng Ri xảy ra 1 trận động đất có độ lớn 4.0.

Yên Khương sẵn sàng cho lễ khởi công Trường nội trú liên cấp - Điểm sáng giáo dục nơi biên giới

Giáo dục - Quỳnh Trâm - 13:11, 08/11/2025

Trước thềm lễ khởi công Trường nội trú liên cấp Tiểu học và THCS Yên Khương, xã Yên Khương (Thanh Hóa) đang khẩn trương hoàn tất công tác chuẩn bị, sẵn sàng cho sự kiện trọng đại sẽ diễn ra ngày 9/11/2025, dự kiến với sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương.

Người đàn ông sống sót kỳ diệu sau 2 ngày ‘mất tích’ trên biển

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 13:07, 08/11/2025

Ông Phan Duy Quang (47 tuổi, ngụ đặc khu Lý Sơn, Quảng Ngãi), 1 trong 3 người được cho là mất tích trên biển trước đó, đã được người dân cứu sống và đang đưa vào bờ.

Cây Chè “bước đệm” xóa đói giảm nghèo cho đồng bào DTTS ở Quảng Ninh

Kinh tế - Vân Khánh - 11:19, 08/11/2025

Trong những năm qua, cây chè đã trở thành sinh kế quan trọng giúp nhiều hộ đồng bào DTTS ở Quảng Ninh cải thiện thu nhập và từng bước thoát nghèo bền vững. Từ những nương chè xanh trải dài trên các sườn đồi, bà con không chỉ có việc làm ổn định mà còn mạnh dạn đầu tư, áp dụng kỹ thuật mới để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Cây chè vì thế không chỉ là nguồn thu, mà còn là “bước đệm” vun đắp khát vọng đổi thay, xây dựng cuộc sống no ấm nơi vùng cao.

Xem thêm