Trồng bông, dệt vải - nét đẹp văn hóa của đồng bào La Chí

Vũ Mừng - 15:58, 22/04/2025

Bao đời nay, nghề trồng bông, dệt vải đã trở thành nét đẹp trong đời sống của người La Chí, xã Bản Phùng, tỉnh Hà Giang. Từ những dụng cụ thô sơ, thông qua đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ La Chí đã tạo ra những sản phẩm dệt với hoa văn phong phú, chứa đựng nhiều giá trị văn hóa truyền thống.

Xã Bản Phùng nằm cách huyện lỵ Hoàng Su Phì của tỉnh Hà Giang gần 30km. Đây là địa bàn sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc La Chí. Hiện nay toàn xã có hơn 500 hộ với gần 3.000 nhân khẩu trong đó đồng bào dân tộc La Chí chiếm trên 98% dân số. Xã Bản Phùng không chỉ đẹp bởi thiên nhiên hùng vĩ, những thửa ruộng bậc thang trải dài quanh sườn núi, những ngôi nhà sàn nằm xen lẫn ruộng bậc thang mà còn hấp dẫn du khách bởi những nét văn hóa truyền thống độc đáo được cộng đồng ở đây bảo tồn, gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Người La Chí là một trong những dân tộc có truyền thống tự làm trang phục từ khâu trồng bông, dệt vải cho đến may, thêu. Trang phục của người La Chí giản dị, nhưng mang bên trong đó cả một kho tàng văn hóa, tri thức dân gian. — Người La Chí là một trong những dân tộc có truyền thống tự làm trang phục từ khâu trồng bông, dệt vải cho đến may, thêu. Trang phục của người La Chí giản dị, nhưng ẩn chứa nền văn hóa, tri thức dân gian

Từ tháng 1, tháng 2, người La Chí đã trồng bông, đến tháng 8, tháng 9 thì bắt đầu vào mùa bật bông dệt vải. Bông khi thu hái vẫn còn chứa hạt, sau khi tách hạt sẽ được bật cho tơi ra, rồi cuộn lại thành từng thỏi nhỏ. — Từ tháng 1, tháng 2, người La Chí đã trồng bông, đến tháng 8, tháng 9 thì bắt đầu vào mùa bật bông dệt vải. Bông khi thu hái vẫn còn chứa hạt, sau khi tách hạt sẽ được bật cho tơi ra, rồi cuộn lại thành từng thỏi nhỏ

Công đoạn kéo sợi là khó nhất và đòi hỏi sự khéo léo, mềm mại của người phụ nữ. Phải dùng xa kéo thật đều và uyển chuyển để làm sao sợi chỉ dài, không đứt đoạn, đều nhau, sau đó cuộn thành từng cuộn sợi, đem đi luộc, phơi rồi mới dệt thành vải. Xa kéo sợi gồm guồng se sợi và quay tơ. — Công đoạn kéo sợi là khó nhất và đòi hỏi sự khéo léo, mềm mại của người phụ nữ. Phải dùng xa kéo thật đều và uyển chuyển để làm sao sợi chỉ dài, không đứt đoạn, đều nhau, sau đó cuộn thành từng cuộn sợi, đem đi luộc, phơi rồi mới dệt thành vải. Xa kéo sợi gồm guồng se sợi và quay tơ

Sợi sau khi se xong quấn thành những guồng nhỏ. — Sợi sau khi se xong quấn thành những guồng nhỏ

Từ những sợi chỉ mỏng manh, người phụ nữ tiếp tục dệt để có được một tấm vải thô ưng ý. Khi dệt vải, chân và tay phải phối hợp nhịp nhàng để không bị rối sợi. — Từ những sợi chỉ mỏng manh, người phụ nữ tiếp tục dệt để có được một tấm vải thô ưng ý. Khi dệt vải, chân và tay phải phối hợp nhịp nhàng để không bị rối sợi

Công đoạn dệt vải chiếm rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo cao. Những người thạo nghề có thể dệt được khoảng 7 - 8 mét vải mỗi ngày. Hiện nay, vải chưa nhuộm chàm có giá khoảng 80 nghìn đồng/mét, còn loại đã nhuộm chàm được bán với giá 120 nghìn đồng/mét. — Công đoạn dệt vải chiếm rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo cao. Những người thạo nghề có thể dệt được khoảng 7 - 8 mét vải mỗi ngày. Hiện nay, vải chưa nhuộm chàm có giá khoảng 80 nghìn đồng/mét, còn loại đã nhuộm chàm được bán với giá 120 nghìn đồng/mét

Trang phục người La Chí màu chàm là màu chủ đạo. Để vải lên đúng màu, người phụ nữ phải nhuộm rồi phơi khô ít nhất 5 lần. Người La Chí quan niệm, trang phục làm từ vải bông tự dệt và tự nhuộm màu chàm mới cho thấy được vẻ đẹp và sự khéo léo của người phụ nữ La Chí. — Trang phục người La Chí màu chàm là màu chủ đạo. Để vải lên đúng màu, người phụ nữ phải nhuộm rồi phơi khô ít nhất 5 lần. Người La Chí quan niệm, trang phục làm từ vải bông tự dệt và tự nhuộm màu chàm mới cho thấy được vẻ đẹp và sự khéo léo của người phụ nữ La Chí

Phụ nữ La Chí mặc áo dài tứ thân xẻ giữa, trên yếm và cổ áo được thêu hoa văn tạo nên sự mềm mại trong trang phục của phái nữ, có dây thắt lưng, yếm, đội khăn dài, váy, quấn xà cạp. Họ làm đẹp bằng những trang sức nhỏ như hoa tai, vòng tay và ưa dùng khăn đội đầu dài gần 3 mét. — Phụ nữ La Chí mặc áo dài tứ thân xẻ giữa, trên yếm và cổ áo được thêu hoa văn tạo nên sự mềm mại trong trang phục của phái nữ, có dây thắt lưng, yếm, đội khăn dài, váy, quấn xà cạp. Họ làm đẹp bằng những trang sức nhỏ như hoa tai, vòng tay và ưa dùng khăn đội đầu dài gần 3 mét

Trên các sản phẩm dệt của người La Chí có rất nhiều mẫu hoa văn đẹp, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ, phổ biến nhất là hoa văn thêu chỉ và hoa văn ghép vải. Các mẫu hoa văn hình tam giác, hình chấm tròn, hình quả trám kết hợp với các đường viền. — Trên các sản phẩm dệt của người La Chí có rất nhiều mẫu hoa văn đẹp, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ, phổ biến nhất là hoa văn thêu chỉ và hoa văn ghép vải. Các mẫu hoa văn hình tam giác, hình chấm tròn, hình quả trám kết hợp với các đường viền

Chị Vương Thị Lan - Phó Chủ tịch Hội phụ nữ xã Bản Phùng cho biết để giữ gìn nét văn hóa của dân tộc mình những năm gần đây Hội liên hiệp phụ nữ xã đã phối hợp với các đơn vị trường học mở lớp dệt thổ cẩm dân tộc cho các em học sinh vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa trong tuần, khuyến khích hội viên truyền nghề dệt vải, thêu, cắt, may trang phục cho thế hệ trẻ, hướng tới đưa các sản phẩm thêu may, trang phục truyền thống trở thành hàng hóa, hình thành Câu lạc bộ nghề dệt thổ cẩm... Việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, khích lệ người dân thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phát triển du lịch, mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương. — Chị Vương Thị Lan, Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Bản Phùng cho biết: Để giữ gìn nét văn hóa của dân tộc mình, những năm gần đây, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã đã phối hợp với các đơn vị trường học mở lớp dệt thổ cẩm dân tộc cho các em học sinh vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa trong tuần, khuyến khích hội viên truyền nghề dệt vải, thêu, cắt, may trang phục cho thế hệ trẻ, hướng tới đưa các sản phẩm thêu may, trang phục truyền thống trở thành hàng hóa, hình thành Câu lạc bộ nghề dệt thổ cẩm... Việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, khích lệ người dân thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phát triển du lịch, mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương

Hồ Thầu yên ả ...

La Chí Bản Phùng Hà Giang Hoàng Su Phì

Ý kiến độc giả

Gửi ý kiến độc giả

Họ và tên

Địa chỉ email

Nội dung

Mã bảo mật

Nhập lại Gửi bình luận

Mê mẩn vẻ đẹp hoang sơ bãi tắm Mỹ Khê - Quảng Ngãi

Nằm cách trung tâm phường Cẩm Thành, tỉnh Quảng Ngãi chừng 12km, bãi biển Mỹ Khê là một trong những bãi biển đẹp, hoang sơ sẽ chiếm trọn trái tim du khách lần đầu đến đây. Thời điểm lý tưởng nhất để ghé thăm là từ tháng 5 đến tháng 8, thời tiết biển Mỹ Khê vô cùng thuận lợi với bầu trời trong xanh, nắng vàng rực rỡ và sóng biển êm dịu. Đến đây, du khách có thể thỏa thích tắm biển, dạo chơi trên bờ cát trắng mịn hay chiêm ngưỡng khung cảnh thiên nhiên hoà cùng những hàng dương xanh mát, xa xa thấp thoáng những chiếc tàu, thuyền thúng nhộn nhịp vào ra đánh bắt hải sản.

Hà Nội gấp rút "thay áo mới" cho Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, dự kiến hoàn thành trong tháng 8

Lễ hội cầu đảo Po Dam 2025 - Bản sắc tín ngưỡng Chăm

Nghề dệt thổ cẩm - Nơi gửi gắm tâm tình của người Dao

Vẻ đẹp ngôi chùa Khmer hơn 500 năm tuổi dưới bóng sao cổ thụ ở Cần Thơ

Ghi dấu “Một tỷ bước chân tiến vào kỷ nguyên mới”

Sáng nay 16/8, vào lúc 6 giờ đến 7 giờ 30 phút hơn 1 triệu người dân tại 34 tỉnh, thành phố trên cả nước đã khoác lên mình áo đỏ sao vàng, cùng hướng về Quảng trường Ba Đình lịch sử để theo dõi lễ thượng cờ Tổ quốc và đồng loạt hát Quốc ca. Sau đó cùng thực hiện hoạt động đi bộ vì một Việt Nam đoàn kết, hùng cường và bền vững.

Chương trình MTQG 1719: Đặt nền móng cho sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi

Xóa nhà tạm ở vùng núi xứ Thanh: “Khi dân cần, khi dân khó có Công an”

Khối báo chí hăng say tập luyện, chuẩn bị hình ảnh đẹp nhất tham gia diễu hành trong ngày lễ lớn của đất nước

Cảnh giác với các trang giả mạo, lợi dụng Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba

Xã hội - Minh Nhật - 1 giờ trước

Trang Facebook chính thức của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam có tên “Hội Chữ thập đỏ Việt Nam - Viet Nam Red Cross Society” phát đi cảnh báo về việc xuất hiện trang Facebook giả mạo, lợi dụng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba để cắt ghép hình ảnh, biến tướng thành hoạt động lừa đảo trục lợi.

Nhiều hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 trong và ngoài nước

Tin tức - Minh Nhật - 1 giờ trước

Loạt hoạt động kỷ niệm đặc sắc góp phần lan tỏa giá trị văn hóa, lịch sử, khơi gợi lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và tinh thần đoàn kết, đã và đang được tổ chức tưng bừng trong và ngoài nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

TP. Hồ Chí Minh: Cấp xã phường được bổ sung biên chế, nhưng phải bảo đảm nguồn thu

Tin tức - Duy Chí - 3 giờ trước

Trước các kiến nghị của lãnh đạo các xã phường về việc bổ sung biên chế các vị trí việc làm còn thiếu khuyết cán bộ lĩnh vực như: Thanh tra Xây dựng, Văn hoá Thể thao, Y tế, Quân sự… Đoàn công tác của UBND TP.Hồ Chí Minh đã khảo sát thực tế và trả lời kiến nghị của cơ sở.

Giải cứu 2 thiếu nữ bị “bắt cóc online”

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 4 giờ trước

Ngày 16/8, đại diện Công an thành phố Đà Nẵng cho hay vừa giải cứu thành công 2 trường hợp khỏi các đối tượng “bắt cóc online”.

Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Sắc màu 54 - Tào Đạt - Như Tâm - 5 giờ trước

Những năm qua, việc triển khai Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS ở Cần Thơ đã tạo ra động lực quan trọng, ngày càng lan tỏa và đi vào thực chất.

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.

Khơi dậy khát vọng phát triển của phụ nữ, trẻ em DTTS

Dự án 8: Hành trình thúc đẩy bình đẳng giới cho phụ nữ DTTS Tây Nguyên

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Cảnh báo gia tăng tội phạm về ma túy trong vùng đồng bào DTTS

Chủ tịch Quốc hội: Tuyên Quang phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Thời sự - PV - 5 giờ trước

Sáng 16/8, tại tỉnh Tuyên Quang, nhân kỷ niệm 80 năm Quốc dân Đại hội Tân Trào (16/8/1945-16/8/2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946-6/1/2026), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã dự chương trình “Trở về nguồn - Hướng tới tương lai” do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức.

Mổ lấy thai chủ động: Cái giá của “ngày đẹp” có thể là sinh mạng

Sự kiện - Bình luận - Hồng Phúc - 7 giờ trước

Một ngày “đẹp” trên tờ lịch, theo quan niệm của nhiều gia đình, được tin rằng sẽ đem lại vận may, bình an và tương lai thuận lợi cho đứa trẻ. Nhưng đôi khi, cái “đẹp” của mổ lấy thai chủ động chỉ là vẻ ngoài, còn ẩn sau có thể là một bi kịch.

Người dân miền Tây Nam Bộ góp sức trong “Một tỷ bước chân tiến vào kỷ nguyên mới”

Thời sự - Tào Đạt - Trung Phạm - 7 giờ trước

Đông đảo Nhân dân các tỉnh Tây Nam Bộ đã cùng chào cờ và hát Quốc ca, cùng đi bộ vì một Việt Nam đoàn kết, hùng cường và bền vững.

Hỗ trợ, nâng bước học sinh DTTS vùng khó khăn Trà Bồng, Cà Đam đến trường

Xã hội - Ngọc Chí - 7 giờ trước

Nhằm chia sẻ những khó khăn của các em học sinh ở vùng đồng bào DTTS, Trường THCS - THSP Lý Tự Trọng, phường Kon Tum vừa tổ chức Chương trình “Nâng bước em đến trường”, tặng quà cho học sinh DTTS Trường PTDTBT TH&THCS Trà Thủy, xã Trà Bồng và Trường PTDTBT TH&THCS Trà Bùi, xã Cà Đam, tỉnh Quảng Ngãi.

Gia Lai tập trung giải quyết đất ở cho đồng bào dân tộc thiểu số

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 8 giờ trước

Với quyết tâm giúp đồng bào DTTS có chỗ ở ổn định, an toàn, tỉnh Gia Lai đã và đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng các khu định canh, định cư nhằm di dời người dân khỏi vùng nguy hiểm và bố trí đất ở cho các hộ đang thiếu đất.

Xem thêm