Trồng bông, dệt vải - nét đẹp văn hóa của đồng bào La Chí

Vũ Mừng - 15:58, 22/04/2025

Bao đời nay, nghề trồng bông, dệt vải đã trở thành nét đẹp trong đời sống của người La Chí, xã Bản Phùng, tỉnh Hà Giang. Từ những dụng cụ thô sơ, thông qua đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ La Chí đã tạo ra những sản phẩm dệt với hoa văn phong phú, chứa đựng nhiều giá trị văn hóa truyền thống.

Xã Bản Phùng nằm cách huyện lỵ Hoàng Su Phì của tỉnh Hà Giang gần 30km. Đây là địa bàn sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc La Chí. Hiện nay toàn xã có hơn 500 hộ với gần 3.000 nhân khẩu trong đó đồng bào dân tộc La Chí chiếm trên 98% dân số. Xã Bản Phùng không chỉ đẹp bởi thiên nhiên hùng vĩ, những thửa ruộng bậc thang trải dài quanh sườn núi, những ngôi nhà sàn nằm xen lẫn ruộng bậc thang mà còn hấp dẫn du khách bởi những nét văn hóa truyền thống độc đáo được cộng đồng ở đây bảo tồn, gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Người La Chí là một trong những dân tộc có truyền thống tự làm trang phục từ khâu trồng bông, dệt vải cho đến may, thêu. Trang phục của người La Chí giản dị, nhưng mang bên trong đó cả một kho tàng văn hóa, tri thức dân gian. — Người La Chí là một trong những dân tộc có truyền thống tự làm trang phục từ khâu trồng bông, dệt vải cho đến may, thêu. Trang phục của người La Chí giản dị, nhưng ẩn chứa nền văn hóa, tri thức dân gian

Từ tháng 1, tháng 2, người La Chí đã trồng bông, đến tháng 8, tháng 9 thì bắt đầu vào mùa bật bông dệt vải. Bông khi thu hái vẫn còn chứa hạt, sau khi tách hạt sẽ được bật cho tơi ra, rồi cuộn lại thành từng thỏi nhỏ. — Từ tháng 1, tháng 2, người La Chí đã trồng bông, đến tháng 8, tháng 9 thì bắt đầu vào mùa bật bông dệt vải. Bông khi thu hái vẫn còn chứa hạt, sau khi tách hạt sẽ được bật cho tơi ra, rồi cuộn lại thành từng thỏi nhỏ

Công đoạn kéo sợi là khó nhất và đòi hỏi sự khéo léo, mềm mại của người phụ nữ. Phải dùng xa kéo thật đều và uyển chuyển để làm sao sợi chỉ dài, không đứt đoạn, đều nhau, sau đó cuộn thành từng cuộn sợi, đem đi luộc, phơi rồi mới dệt thành vải. Xa kéo sợi gồm guồng se sợi và quay tơ. — Công đoạn kéo sợi là khó nhất và đòi hỏi sự khéo léo, mềm mại của người phụ nữ. Phải dùng xa kéo thật đều và uyển chuyển để làm sao sợi chỉ dài, không đứt đoạn, đều nhau, sau đó cuộn thành từng cuộn sợi, đem đi luộc, phơi rồi mới dệt thành vải. Xa kéo sợi gồm guồng se sợi và quay tơ

Sợi sau khi se xong quấn thành những guồng nhỏ. — Sợi sau khi se xong quấn thành những guồng nhỏ

Từ những sợi chỉ mỏng manh, người phụ nữ tiếp tục dệt để có được một tấm vải thô ưng ý. Khi dệt vải, chân và tay phải phối hợp nhịp nhàng để không bị rối sợi. — Từ những sợi chỉ mỏng manh, người phụ nữ tiếp tục dệt để có được một tấm vải thô ưng ý. Khi dệt vải, chân và tay phải phối hợp nhịp nhàng để không bị rối sợi

Công đoạn dệt vải chiếm rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo cao. Những người thạo nghề có thể dệt được khoảng 7 - 8 mét vải mỗi ngày. Hiện nay, vải chưa nhuộm chàm có giá khoảng 80 nghìn đồng/mét, còn loại đã nhuộm chàm được bán với giá 120 nghìn đồng/mét. — Công đoạn dệt vải chiếm rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo cao. Những người thạo nghề có thể dệt được khoảng 7 - 8 mét vải mỗi ngày. Hiện nay, vải chưa nhuộm chàm có giá khoảng 80 nghìn đồng/mét, còn loại đã nhuộm chàm được bán với giá 120 nghìn đồng/mét

Trang phục người La Chí màu chàm là màu chủ đạo. Để vải lên đúng màu, người phụ nữ phải nhuộm rồi phơi khô ít nhất 5 lần. Người La Chí quan niệm, trang phục làm từ vải bông tự dệt và tự nhuộm màu chàm mới cho thấy được vẻ đẹp và sự khéo léo của người phụ nữ La Chí. — Trang phục người La Chí màu chàm là màu chủ đạo. Để vải lên đúng màu, người phụ nữ phải nhuộm rồi phơi khô ít nhất 5 lần. Người La Chí quan niệm, trang phục làm từ vải bông tự dệt và tự nhuộm màu chàm mới cho thấy được vẻ đẹp và sự khéo léo của người phụ nữ La Chí

Phụ nữ La Chí mặc áo dài tứ thân xẻ giữa, trên yếm và cổ áo được thêu hoa văn tạo nên sự mềm mại trong trang phục của phái nữ, có dây thắt lưng, yếm, đội khăn dài, váy, quấn xà cạp. Họ làm đẹp bằng những trang sức nhỏ như hoa tai, vòng tay và ưa dùng khăn đội đầu dài gần 3 mét. — Phụ nữ La Chí mặc áo dài tứ thân xẻ giữa, trên yếm và cổ áo được thêu hoa văn tạo nên sự mềm mại trong trang phục của phái nữ, có dây thắt lưng, yếm, đội khăn dài, váy, quấn xà cạp. Họ làm đẹp bằng những trang sức nhỏ như hoa tai, vòng tay và ưa dùng khăn đội đầu dài gần 3 mét

Trên các sản phẩm dệt của người La Chí có rất nhiều mẫu hoa văn đẹp, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ, phổ biến nhất là hoa văn thêu chỉ và hoa văn ghép vải. Các mẫu hoa văn hình tam giác, hình chấm tròn, hình quả trám kết hợp với các đường viền. — Trên các sản phẩm dệt của người La Chí có rất nhiều mẫu hoa văn đẹp, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ, phổ biến nhất là hoa văn thêu chỉ và hoa văn ghép vải. Các mẫu hoa văn hình tam giác, hình chấm tròn, hình quả trám kết hợp với các đường viền

Chị Vương Thị Lan - Phó Chủ tịch Hội phụ nữ xã Bản Phùng cho biết để giữ gìn nét văn hóa của dân tộc mình những năm gần đây Hội liên hiệp phụ nữ xã đã phối hợp với các đơn vị trường học mở lớp dệt thổ cẩm dân tộc cho các em học sinh vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa trong tuần, khuyến khích hội viên truyền nghề dệt vải, thêu, cắt, may trang phục cho thế hệ trẻ, hướng tới đưa các sản phẩm thêu may, trang phục truyền thống trở thành hàng hóa, hình thành Câu lạc bộ nghề dệt thổ cẩm... Việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, khích lệ người dân thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phát triển du lịch, mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương. — Chị Vương Thị Lan, Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Bản Phùng cho biết: Để giữ gìn nét văn hóa của dân tộc mình, những năm gần đây, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã đã phối hợp với các đơn vị trường học mở lớp dệt thổ cẩm dân tộc cho các em học sinh vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa trong tuần, khuyến khích hội viên truyền nghề dệt vải, thêu, cắt, may trang phục cho thế hệ trẻ, hướng tới đưa các sản phẩm thêu may, trang phục truyền thống trở thành hàng hóa, hình thành Câu lạc bộ nghề dệt thổ cẩm... Việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần, khích lệ người dân thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, phát triển du lịch, mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương

Hồ Thầu yên ả ...

La Chí Bản Phùng Hà Giang Hoàng Su Phì

Ý kiến độc giả

Gửi ý kiến độc giả

Họ và tên

Địa chỉ email

Nội dung

Mã bảo mật

Nhập lại Gửi bình luận

Ngư dân Gia Lai gắng gượng từng giờ cứu tàu mắc cạn sau bão 13

Năm ngày sau cơn bão dữ số 13, nhiều con tàu trị giá hàng tỷ đồng của ngư dân vùng biển Đề Gi (Gia Lai) vẫn còn lật nghiêng, nằm mắc cạn giữa bùn nước. Chính quyền địa phương cùng người dân đang nỗ lực giải cứu những con tàu mắc cạn một cách nhanh nhất, nhằm giảm thiểu thiệt hại.

Sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với học sinh tại vùng phên giậu của Tổ quốc

Làng chài ở Gia Lai tan hoang sau bão số 13

Nét đẹp Lễ cúng Trăng, đút cốm dẹp của đồng bào Khmer

Ghe ngo rẽ sóng, tranh tài trong ngày hội lớn của đồng bào Khmer Nam Bộ

Người trẻ sống đẹp ở Cao nguyên

Lấy di sản cha ông làm nền tảng phát triển, những người trẻ vùng cao đang góp phần giữ gìn và quảng bá văn hóa dân tộc bằng phương thức hiện đại. Tiêu biểu là H’Zu Ni Niê ở buôn cổ Ako Dhong, tỉnh Đắk Lắk - 1 trong 27 gương mặt tiêu biểu được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tặng Bằng khen tại Lễ Tuyên dương gương thanh niên tiêu biểu, có uy tín, tấm gương khởi nghiệp thành công ở vùng đồng bào DTTS miền núi năm 2025.

Thủ tướng: Đầu tư cho con người là đầu tư quan trọng nhất

Quốc hội nhấn mạnh việc tiếp tục thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng

Cao Bằng: Phát huy vai trò cán bộ làm công tác tôn giáo trong xây dựng khối đoàn kết

Tuyên dương học sinh, sinh viên tiêu biểu và trao nhiều học bổng hỗ trợ con em vùng khó

Giáo dục - Lê Hường - 18:18, 15/11/2025

Chiều 15/11, Tỉnh đoàn và Hội Sinh viên Việt Nam tỉnh Đắk Lắk tổ chức Lễ tuyên dương “Học sinh 3 tốt”, “Học sinh 3 rèn luyện”, “Sinh viên 5 tốt” cấp tỉnh năm học 2024 - 2025 và trao học bổng “Thắp sáng ước mơ”, “Vững Tương lai”, “Vừ A Dính” dành cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn.

Đà Nẵng: Khẩn trương tìm kiếm 3 người mất tích sau trận sạt lở đất kinh hoàng

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 16:10, 15/11/2025

Lực lượng chức năng TP. Đà Nẵng đang khẩn trương tìm kiếm 3 người mất tích nghi bị vùi lấp sau trận sạt lở đất kinh hoàng ở xã miền núi Hùng Sơn.

Nghệ An: Một cách bảo tồn và lan tỏa nét đẹp bản sắc văn hóa dân tộc hiệu quả nơi học đường

Giáo dục dân tộc - Lữ Phú - 14:50, 15/11/2025

Giữa núi rừng miền Tây Nghệ An, một ngôi trường đã đưa các hoạt động trải nghiệm văn hóa dân tộc vào học đường, giúp học sinh trân trọng văn hóa, yêu quê hương và gắn bó với bản làng.

Hướng đi bền vững cho du lịch mạo hiểm

Kinh tế - Hồng Phúc - 14:14, 15/11/2025

Từ những chuyến leo núi tuyết ở Nepal, nhảy dù ở Thái Lan đến lặn biển ở New Zealand, du lịch mạo hiểm đã trở thành loại hình “đặc sản” của nhiều quốc gia. Việt Nam, với cảnh quan thiên nhiên đa dạng và văn hóa bản địa phong phú, chính là cơ hội vàng để bứt phá, trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch mạo hiểm trên toàn cầu.

Triển khai Dự án 6 ở Gia Lai: Hiệu quả khi văn hoá dân tộc được quan tâm

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 14:01, 15/11/2025

Những năm qua, tỉnh Gia Lai tích cực triển khai hiệu quả Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch”. Qua đó, các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của đồng bào được bảo tồn và phát huy, đồng thời cũng mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân nhờ gắn với phát triển du lịch.

Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Xây dựng một nền hành chính phục vụ, minh bạch và hiệu quả là nhiệm vụ trọng tâm của công tác cải cách thủ tục hành chính. Tại tỉnh Lạng Sơn, xã Tuấn Sơn đã cụ thể hóa mục tiêu này bằng việc thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công xã, theo Nghị quyết của HĐND xã từ ngày 1/7/2025.

Nỗ lực khắc phục điểm sạt lở, ổn định đời sống đồng bào Xơ Đăng xã Ngọc Linh

Thắp sáng ước mơ biết chữ của đồng bào vùng cao

Đảm bảo các mục tiêu bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới

Sân trường vang vọng tiếng cồng chiêng

Tổng Bí thư Tô Lâm: Ưu tiên giới thiệu những người có tư duy đổi mới, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm

Thời sự - PV - 13:02, 15/11/2025

Tổng Bí thư nhấn mạnh: "Nhiệm kỳ 2026-2031 là giai đoạn then chốt để hiện thực hóa hai mục tiêu chiến lược 100 năm của đất nước với yêu cầu đặt ra rất cao, vì vậy cần ưu tiên giới thiệu những người có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm".

Thủ tướng: Năm 2026, dành khoảng 95 nghìn tỷ đồng ngân sách cho khoa học - công nghệ

Thời sự - PV - 12:56, 15/11/2025

Kết luận phiên họp thứ 5 Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết dành khoảng 95 nghìn tỷ đồng ngân sách năm 2026 cho nhiệm vụ này và nhấn mạnh yêu cầu phát triển nhanh, mạnh nhưng phải bền vững, phát triển sâu rộng nhưng phải an ninh an toàn; đẩy mạnh chuyển đổi trạng thái từ thụ động tiếp nhận thủ tục của người dân sang chủ động kiến tạo phát triển, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Quảng Ngãi: Lửa thiêu rụi 2 căn nhà của đồng bào Xơ Đăng xã Ngọc Linh

Trang địa phương - Ngọc Chí - 12:38, 15/11/2025

Ông Đinh Xuân Hòa - Chủ tịch UBND xã Ngọc Linh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết, trên địa bàn xã vừa xảy ra một vụ cháy làm thiêu rụi 2 căn nhà của 2 hộ đồng bào Xơ Đăng. Rất may vụ cháy không gây thiệt hại về người.

Phú Thọ: Nâng cao chất lượng các dịch vụ xã hội cơ bản hỗ trợ hộ nghèo vươn lên

Tin tức - Vân Khánh - 12:19, 15/11/2025

Năm 2025, công tác giảm nghèo đa chiều trên địa bàn tỉnh Phú Thọ tiếp tục đạt được nhiều kết quả tích cực, khẳng định quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và Nhân dân trong tổ chức thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025.

Quảng Ngãi: Sụt lún nghiêm trọng trên quốc lộ 24

Trang địa phương - Ngọc Chí - 10:40, 15/11/2025

Sáng 15/11, ông Nguyễn Phúc Nhân - Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi, cho biết, Đoàn công tác của Sở đã trực tiếp lên kiểm tra hiện trường sụt lún trên Quốc lộ 24, đoạn qua xã Măng Đen.

Xem thêm