Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Trăn trở cùng giáo dục nghề nghiệp: Nhiều rào cản (Bài 1)

Sỹ Hào - 10:41, 10/06/2020

Luật Giáo dục năm 2019, có hiệu lực từ 1/7/2020, có quy định học sinh (HS) tốt nghiệp THCS, tham gia học nghề theo mô hình 9+ (vừa học nghề vừa học văn hóa) có thể đăng ký học các bậc học cao hơn, hệ chính quy (cao đẳng, đại học). Nhưng để quy định này đi vào thực tiễn thì phải tháo gỡ những nút thắt trong nhận thức về giáo dục nghề nghiệp (GDNN) cũng như trong đào tạo liên thông.

Học nghề hiện đang là lựa chọn của một số ít học sinh.
Học nghề hiện đang là lựa chọn của một số ít học sinh.


Thực trạng hàng trăm nghìn sinh viên (SV) cao đẳng, đại học (CĐ, ĐH) đã ra trường nhưng đang thất nghiệp vẫn chưa đủ để thay đổi nhận thức của phụ huynh có con em chuẩn bị tốt nghiệp THCS. Họ vẫn hướng con em mình thi THPT, để lên CĐ, ĐH mà không chọn con đường học nghề.

Tâm lý khoa bảng

Thời điểm này, hàng triệu HS lớp 9 trên cả nước đang bước vào những ngày cuối cùng của năm học cuối cấp THCS. Thi vào lớp 10 là lựa chọn ưu tiên của đại đa số HS, còn lựa chọn học nghề chắc chắn sẽ không nhiều, khi mà tâm lý khoa bảng vẫn rất nặng nề.

Theo thống kê của Vụ Đào tạo chính quy - Tổng cục GDNN (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội), mỗi năm cả nước có khoảng 1,2 triệu HS tốt nghiệp THCS. Trong đó, trên 70% HS chọn học tiếp lên THPT, chỉ có khoảng 15% HS lựa chọn học nghề; số còn lại tham gia thị trường lao động ngay sau khi tốt nghiệp.

Cũng theo phân tích của Vụ này, số HS tốt nghiệp lớp 9 lựa chọn học nghề những năm qua đại đa số sinh sống ở nông thôn, hoàn cảnh gia đình khó khăn. Còn HS ở thành phố, thi vào lớp 10 gần như là con đường bắt buộc. Vì thế, ở những thành phố lớn, tỷ lệ HS học tiếp lên THPT rất cao, như Hà Nội là 75%, TP. Hồ Chí Minh là 77%…

Một trong những nguyên nhân chính khiến ít HS lựa chọn học nghề là do “sức ép” từ phụ huynh. Một nếp nghĩ phổ biến lâu nay của các bậc phụ huynh là, con em vừa tốt nghiệp lớp 9 vẫn còn “non” khi chọn học nghề để lập nghiệp. Hơn nữa, đại đa số phụ huynh đều mong muốn con em học tiếp lên THPT, rồi học lên CĐ, ĐH. Chính tâm lý này nên phụ huynh tự chọn tương lai cho con em mình, trong khi có không ít HS không có đủ năng lực vẫn bị “đẩy” lên học THPT.

Hạn chế trong chính sách

Chính tâm lý thích học lên cao, không cần biết xin được việc hay không đã dẫn tới thực trạng, hàng trăm nghìn SV CĐ, ĐH đã ra trường nhưng đang thất nghiệp. Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), hết năm 2019, cả nước vẫn còn hơn 100.000 người thất nghiệp có trình độ ĐH, chưa tính trình độ CĐ.

Ngoài nguyên nhân từ phía phụ huynh, việc số lượng HS học nghề thấp một phần còn do những hạn chế trong phân luồng HS sau THCS. Đặc biệt, một rào cản khiến HS không mặn mà với GDNN là ở chính sách tuyển sinh ĐH hiện quá “mở”, tác động không nhỏ đến công tác phân luồng HS.

Thực tế cho thấy, từ khi Bộ GD&ĐT thực hiện đồng thời chính sách thi tuyển sinh ĐH với điểm sàn chung thấp và xét tuyển sinh ĐH, CĐ thông qua xét điểm học bạ THPT thì cơ hội để HS tốt nghiệp THPT vào học ĐH được mở rộng hơn. Hệ lụy là luồng HS tốt nghiệp THCS và THPT vào hệ thống GDNN thấp, các cơ sở GDNN càng khó khăn hơn trong tuyển sinh, trong thu hút HS vào học. Hậu quả là hầu hết các cơ sở GDNN trong nhiều năm gần đây chưa năm nào đạt được chỉ tiêu tuyển sinh được giao.

Thực trạng này khiến cho phân luồng HS sau THCS và THPT không đạt được mục tiêu đặt ra. Đề án “Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018 - 2025” đặt mục tiêu đến năm 2021 đạt 30% HS sau THCS vào học các trường nghề. Nhưng đến thời điểm này, tỷ lệ này mới chỉ đạt 15%.

Để đạt mục tiêu phân luồng HS sau THCS, cùng với việc xóa bỏ tâm lý “khoa bảng” thì những giải pháp liên thông trong đào tạo cần được các cấp, ngành chú trọng. Nội dung này sẽ được Báo Dân tộc và Phát triển phản ánh trong số báo tiếp theo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.