Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hệ thống đào tạo nghề đang trở nên lạc hậu

PV - 16:18, 03/04/2018

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tạo ra những biến đổi mạnh mẽ trong tất cả các lĩnh vực. Bởi vậy, phương thức đào tạo truyền thống tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp sẽ trở nên lạc hậu, kéo theo nguy cơ mất việc làm của lao động ở một số ngành nghề.

Nghề không mới nhưng rất cần

Lâu nay, nói đến học nghề, người ta hay nghĩ tới các nghề truyền thống như nghề hàn, cắt gọt kim loại, cấp thoát nước, nghề điện,… Trong khi đó, có những nghề vốn dĩ không mấy xa lạ với nhiều người, nhưng trong hệ thống đào tạo nghề của chúng ta lại đang thiếu vắng.

Dự báo sẽ có khoảng 86% lao động ngành dệt may và giày dép của Việt Nam có nguy cơ thất nghiệp từ sự tác động của những đột phá về công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Dự báo sẽ có khoảng 86% lao động ngành dệt may và giày dép của Việt Nam có nguy cơ thất nghiệp từ sự tác động của những đột phá về công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

 

Một trong những nghề đang thiếu nguồn nhân lực, cả trong nước lẫn xuất khẩu lao động là nghề giúp việc gia đình (GVGĐ). Nghề GVGĐ không quá khó, nhưng đòi hỏi người lao động phải tổng hợp nhiều kỹ năng.

Sử dụng người giúp việc là nhu cầu thiết yếu của nhiều gia đình, nhất là tại các đô thị lớn… Bởi thế, lực lượng lao động này tăng nhanh trong những năm gần đây. Theo ước tính của Bộ LĐTBXH, đến năm 2020, Việt Nam sẽ có khoảng 350 nghìn lao động GVGĐ. Nhu cầu cần GVGĐ gia tăng do dân số già đi, tỷ lệ sinh giảm, tỷ lệ phụ nữ tham gia lực lượng lao động, theo đuổi sự nghiệp bên ngoài tăng.

Nhưng nghề GVGĐ hiện vẫn chưa có trong chương trình đào tạo chính thức ở tất cả các cơ sở đào tạo nghề trên cả nước. Một kết quả khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu giới, Gia đình và Phát triển cộng đồng cho thấy, hơn 90% lao động chưa được đào tạo; lao động GVGĐ phần lớn đến từ nông thôn. Điều này đã dẫn tới những tình huống “dở khóc, dở cười” trong quá trình sử dụng lao động giúp việc.

Một người sử dụng lao động giúp việc ở Hà Nội chia sẻ câu chuyện, chị phải thay 4 người giúp việc trong 1 tháng bởi người trẻ quá thì tùy tiện và không chăm chỉ; người lớn tuổi thì chậm chạp, khó tiếp thu, không biết sử dụng những đồ dùng gia dụng hiện đại trong gia đình. Có người làm được việc thì cứ vài tuần lại xin phép về quê, khi đám cưới, lúc đám tang…

Trường nghề đang... lạc hậu ?

Theo ông Đỗ Văn Giang, Phó Vụ trưởng Vụ Dạy nghề chính quy, Tổng cục Giáo dục Dạy nghề, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), GVGĐ là một nghề chuyên nghiệp, được quy định trong Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 và các quy định khác liên quan. Tuy nhiên, dù đã được công nhận chính thức nhưng đến nay nhiều người lao động vẫn quan niệm GVGĐ là “người ở” mà không biết đến các chính sách an sinh xã hội mà họ được hưởng. Người sử dụng lao động và người GVGĐ cũng thường không ký kết hợp đồng lao động nên khi xảy ra tranh chấp, các cơ quan chức năng thiếu căn cứ để giải quyết.

Không chỉ những nghề “phi chính thức”, chưa qua đào tạo như GVGĐ mà ngay cả những nghề chính thức, được đào tạo ở các cơ sở dạy nghề trên cả nước hiện nay cũng có rất nhiều vấn đề cần quan tâm. Đầu tiên là chất lượng nguồn nhân lực đã qua đào tạo nghề. Đầu năm 2018, Diễn đàn Kinh tế thế giới đã tổ chức khảo sát về chất lượng nguồn nhân lực và kết quả cho thấy: Việt Nam đứng thứ 70/100 quốc gia; có nghĩa, tay nghề lao động của người Việt Nam còn rất thấp.

Ngay cả việc thực hiện Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ cũng đã có rất nhiều hạn chế về chất lượng đào tạo cũng như nội dung đào tạo. Theo số liệu của Bộ LĐTBXH, hiện cả nước có khoảng 3,5 triệu lao động nông thôn được đào tạo nghề theo Đề án 1956. Mặc dù thống kê của các địa phương cho thấy, sau đào tạo nghề có 80% lao động có việc làm mới là chỉ tiêu không phù hợp với thực tế; một số nội dung đào tạo theo yêu cầu của sản xuất nông nghiệp hiện nay như: Sản xuất công nghệ cao, vệ sinh an toàn thực phẩm, sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu không có trong chương trình đào tạo…

Thực tế trên đòi hỏi công tác đào tạo nghề của nước ta cấp thiết phải có sự thay đổi mạnh mẽ. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tạo ra những biến đổi mạnh mẽ trong tất cả các lĩnh vực. Dự báo, sẽ có nhiều ngành nghề tăng trưởng và một số ngành nghề khác bị suy thoái, gây ra tình trạng thừa lao động. Đây là áp lực buộc các trường nghề phải xem xét và chuyển hướng đào tạo nguồn nhân lực để thích ứng với sự phát triển chung của thế giới.

"VGĐ là một nghề chuyên nghiệp, được quy định trong Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 và các quy định khác liên quan. Tuy nhiên, dù đã được công nhận chính thức nhưng đến nay nhiều người lao động vẫn quan niệm GVGĐ là “người ở” mà không biết đến các chính sách an sinh xã hội mà họ được hưởng”.

Ông Đỗ Văn Giang, Phó Vụ trưởng Vụ Dạy nghề chính quy, Tổng cục Giáo dục Dạy nghề, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội

KHÁNH THƯ

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 từ ngày 2/5

Thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 từ ngày 2/5

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành hướng dẫn tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2024, trong đó, những thí sinh đang học lớp 12 năm học 2023 - 2024 sẽ chính thức đăng ký dự thi từ 2/5 đến 17 giờ ngày 10/5 theo hình thức trực tuyến.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 11 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 11 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 11 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 11 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 11 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 11 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 11 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 11 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 12 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 12 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.