Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Rào Tre nơi người Chứt hồi sinh

Phạm Tiến - 08:37, 17/10/2022

Sau hơn 30 năm định cư ở Rào Tre (xã Hương Liên, Hương Khê, Hà Tĩnh), từ 18 nhân khẩu đứng trước vực thẳm tuyệt chủng, giờ đây cộng đồng người Chứt đã tăng lên 155 nhân khẩu. Cuộc sống người Chứt  ở Rào Tre cũng đổi thay từng ngày, đã có những học sinh người Chứt ở Rào Tre đậu đại học… Người Chứt đã hồi sinh từ mảnh đất Rào Tre.

Mỗi dịp lễ tết, đồng bào lại cùng các chiến sĩ Biên phòng treo cờ Tổ Quốc, trang hoàng thôn bản thêm đẹp
Mỗi dịp lễ tết, đồng bào lại cùng các chiến sĩ Biên phòng treo cờ Tổ Quốc, trang hoàng thôn bản thêm đẹp

Bén duyên nơi vùng đất mới

Những năm 1960, trong lần đi tuần tra đường biên, cột mốc quốc gia, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) Hà Tĩnh phát hiện nhóm người lạ sinh sống trong các hang đá vùng núi giáp biên. Sau thời gian tìm hiểu tập quán, cách sinh hoạt… BĐBP biết đây là nhóm người Chứt di cư từ Quảng Bình ra. Từ tiếp xúc, rồi đến vận động, 18 người Chứt này được đưa về định cư ở bản Giàng (xã Hương Lâm, Hương Khê, Hà Tĩnh). Nhưng rồi, người Chứt không quên được chỗ ở cũ trong hang đá, chưa thay đổi được thói quen sinh hoạt ở nơi mới, nên bà con lại kéo nhau trở lại với núi cao, rừng thiêng!

Cuộc sống “lưu động” nay đây mai đó, nhóm người Chứt ở Hà Tĩnh phải đối mặt với bao nhiêu thử thách như đói rét, bệnh tật, suy giảm giống nòi… Thậm chí nguy cơ tuyệt chủng đã hiện hữu trước mắt.

Không để cho đồng bào phải đói khổ thêm, BĐBP và chính quyền địa phương lại một lần nữa tìm cách đưa người Chứt về xuôi. Rào Tre, một thung lũng dưới chân núi Ka Đay (xã Hương Liên, Hương Khê) được chọn để người Chứt an cư. Rồi như một cái duyên, người Chứt không những an cư ở Rào Tre, mà họ đang từng ngày làm cho Rào Tre trở nên giàu đẹp.

Năm 1991, BĐBP phối hợp với chính quyền địa phương vận động đồng bào Chứt về dưới chân núi Ka Đay, xã Hương Liên dựng nhà, lập bản Rào Tre và định cư đến bây giờ. Thời gian đầu, khi mới về bản Rào Tre, đồng bào Chứt vẫn giữ nếp sinh hoạt như khi còn ở rừng sâu với nhiều tập tục lạc hậu. Do vậy mà cái đói, cái nghèo cứ quẩn quanh đeo bám cuộc sống của họ hết năm này qua năm khác.

Để hỗ trợ bà con sớm ổn định cuộc sống. Năm 2001, BĐBP Hà Tĩnh đã thành lập Tổ công tác Biên phòng Rào Tre thuộc Ðồn Biên phòng Bản Giàng. Tổ công tác được bố trí đóng quân ngay trong bản Rào Tre, với nhiệm vụ trực tiếp giúp dân xây dựng, ổn định cuộc sống lâu dài.

Trung tá Dương Thanh Tịnh, Tổ trưởng Tổ công tác Biên phòng bản Rào Tre là một trong những người có thời gian gắn bó lâu năm với đồng bào Chứt. Nhớ lại ngày đầu, anh Tịnh chia sẻ: “Khi mới về đây, từ người già đến trẻ em đều không biết chữ, chỉ vài người biết tiếng phổ thông. Chúng tôi muốn truyền đạt thông điệp gì cũng rất khó, chỉ còn cách làm trước, giải thích sau”.

Cùng với sự vào cuộc của Bộ đội Biên Phòng, nhiều chính sách của Đảng, Nhà nước đã kịp thời hỗ trợ người Chứt ở Rào Tre sớm ổn định cuộc sống. Giờ đây, người Chứt đã biết trồng cây lúa nước, chăn nuôi trâu, bò, phát triển kinh tế gia đình.

Ông Hồ Đoỏng một người nhiều tuổi nhất bản, cũng là người thuộc thế hệ đầu được đưa từ hang đá về Rào Tre định cư chia sẻ: Bà con dân bản biết ơn Đảng, Bác Hồ, biết ơn BĐBP nhiều lắm. Nếu không có BĐBP phát hiện, đưa về định cư ở bản Rào Tre thì không biết người Chứt sẽ đi đâu, về đâu trong rừng sâu, suối thẳm.

Người Chứt giờ đã biết trồng rau, chăn nuôi trâu, bò để cải thiện cuộc sống
Người Chứt giờ đã biết trồng rau, chăn nuôi trâu, bò để cải thiện cuộc sống

Hồi sinh mạnh mẽ sau hơn 30 năm định cư

Từ 18 người cui cút trong hang đá, giờ đây cộng đồng người Chứt ở Rào Tre đã có 155 nhân khẩu. Đã có những em học sinh người Chứt ở đây đỗ đại học… người Chứt đã hồi sinh mạnh mẽ sau hơn 30 năm định cư ở Rào Tre.

Rào Tre không còn xa xôi cách trở, giờ đây người Chứt đã quần tụ thành một xóm nhỏ của xã Hương Liên (Hương Khê) với đầy đủ các thiết chế như nhà văn hóa, đường giao thông thuận lợi… Trẻ em được đến trường đầy đủ. Với hơn 3ha lúa nước, người Chứt đã phần nào làm chủ được lương thực. Không những thế, trong bản ngày càng xuất hiện nhiều hộ gia đình khá giả, như gia đình Trưởng bản Hồ Thị Kiên là một ví dụ điển hình. Hiện nay gia đình chị có 4 con trâu, bò, ngoài ra, còn nuôi thêm lợn, gà… không những đủ ăn mà gia đình chị còn có để bán. Có tiền, các con chị được chăm sóc, học hành ngày một chu đáo hơn.

Điều kiện kinh tế, chất lượng cuộc sống ngày càng được cải thiện, theo đó những hủ tục cũng được bài trừ, thay vào đó bà con hình thành nếp sống văn minh hiện đại. Nếu trước đây, phụ nữ Chứt mỗi kỳ sinh nở đều phải dựng chòi ngoài bìa rừng tự vượt cạn… thì nay, mỗi lần sinh nở, chị em được đưa đến cơ sở y tế để được chăm sóc theo dõi. Đó là một trong những lý do làm cho nhân khẩu người Chứt ở Rào Tre phát triển trong những năm gần đây.

Bản Rào Tre của người Chứt giờ đã khang trang
Bản Rào Tre của người Chứt giờ đã khang trang

Cùng với sự vào cuộc quyết liệt của BĐBP, vấn nạn hôn nhân cận huyết thống cũng đang dần được đẩy lùi. Giờ đây, những thanh niên đến tuổi dựng vợ gả chồng đã vượt đỉnh Giăng Màn đi tìm hạnh phúc lứa đôi không còn là chuyện hiếm. Bà con đã hiểu, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống là nguyên nhân làm cho nòi giống bị suy kiệt. Cùng với nhận thức thay đổi, chính quyền địa phương cũng đã mở ra nhiều kênh khác nhau để người Chứt ở Rào Tre tăng cường giao lưu, kết nối với các địa phương khác để đồng bào tăng cường giao thương phát triển kinh tế, mở rộng kết nối để giao lưu văn hóa.

Cùng với những bước thăng trầm trên chặng đường an cư ở Rào Tre, người Chứt đã có những bước tiến dài trên đường hội nhập. Chuyện học sinh người Chứt ở Rào Tre đỗ đại học tưởng chừng như khó nay đã trở thành hiện thực. Kỳ tuyển sinh năm học 2020 - 2021, Hồ Thị Sương ở bản Rào Tre đỗ đại học như đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ về giáo dục ở Rào Tre của người Chứt. Em Sương như là một minh chứng cho sự hội nhập toàn diện của người Chứt ở dưới chân núi Ka Đay, đó cũng là động lực mạnh mẽ cho nhiều thế hệ học sinh ở Rào Tre vươn lên lập thân, lập nghiệp bằng con đường học tập.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Thách thức mới trên tinh thần ham học của người Dao (Bài cuối)

Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Thách thức mới trên tinh thần ham học của người Dao (Bài cuối)

Dù đã trải qua bao thế hệ, dòng suối hiếu học của người Dao vẫn không ngừng tuôn chảy, từ mái nhà tranh vang tiếng ê a kinh Nôm, đến giảng đường đại học rộn ràng bước chân người trẻ. Nhưng ở thế kỷ XXI, tinh thần ham học ấy đang đối diện với những thử thách chưa từng có. Trước những giá trị cũ dần mai một, môi trường sống thay đổi, thế hệ trẻ người Dao - đặc biệt là Gen Z - đứng giữa ngã ba thời đại: tiếp nối hay đứt đoạn? hội nhập hay tan loãng? Và để truyền thống ham học tập của dân tộc không sụp đổ, điều gì là then chốt?
Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Media - PV - 1 giờ trước
Dân tộc Xtiêng còn có nhiều tên gọi khác, như: Điêng, Xa Điêng, Xơ Điêng, Xa Chiêng, là dân tộc sinh sống lâu đời ở vùng Trường Sơn - Tây Nguyên và miền Đông Nam bộ.
Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Phóng sự - Mỹ Dung - 2 giờ trước
Giữa trập trùng núi rừng huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), đồng bào Sán Chỉ xã vùng cao Đại Dực đang viết nên câu chuyện mới cho vùng đất nghèo khó, với nhiều thay đổi ấn tượng từ nhận thức đến hành động. Đặc biệt là việc gìn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng, góp phần cho sự phát triển bền vững tại vùng cao nơi đây.
“Tôi luôn nhớ mãi lời Bác dạy”

“Tôi luôn nhớ mãi lời Bác dạy”

Phóng sự - Thanh Hải - 2 giờ trước
Đời người, có những ký ức không thể nào quên, như là động lực, là niềm tin, là tự hào, là hãnh diện mãi mãi. Khoảnh khắc gặp Bác, khi thì ở Phủ Chủ tịch, khi lại ở quê nhà… với một cụ bà đã vượt qua hơn một thế kỷ cuộc đời, là tất cả như thế. Cụ là Nguyễn Thị Thức, 106 tuổi, ở làng Hồng Lĩnh, xã Hậu Thành, Yên Thành (Nghệ An).
70 năm nhìn lại cuộc chia tay lịch sử tại Cảng Quy Nhơn

70 năm nhìn lại cuộc chia tay lịch sử tại Cảng Quy Nhơn

Tin tức - T.Nhân - N.Triều - 2 giờ trước
Tối 16/5, tại quảng trường Nguyễn Tất Thành, Tp. Quy Nhơn, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Định long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm hoàn thành việc chuyển quân tập kết ra Bắc của cán bộ, chiến sĩ, đồng bào và học sinh miền Nam (16/5/1955 - 16/5/2025). Đây là dịp để ôn lại một chặng đường lịch sử hào hùng, nơi hàng vạn cán bộ, chiến sĩ, đồng bào miền Nam rời quê hương trong niềm tin “ra đi để trở về”, góp phần làm nên thắng lợi vẻ vang của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Khánh Hòa: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Khánh Hòa: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Ngày 16/5, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025. Tham dự hội nghị có hơn 50 đại biểu là chức sắc, chức việc, nhà tu hành đại diện các tổ chức tôn giáo.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ý nghĩa chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” tại xã biên giới của Long An

Ý nghĩa chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” tại xã biên giới của Long An

Nhịp cầu nhân ái - Tào Đạt - Sa Rây - 2 giờ trước
Ngày 16/5, tại xã Bình Thạnh (huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An), Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) tỉnh Trà Vinh và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Trà Vinh phối hợp với Hội LHPN tỉnh Long An và Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Long An đã tổ chức Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” năm 2025.
Các nạn nhân bị thương vụ sạt lở tại huyện Phong Thổ đang được điều trị tích cực

Các nạn nhân bị thương vụ sạt lở tại huyện Phong Thổ đang được điều trị tích cực

Thời sự - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Vụ sạt lở tại công trường thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, thuộc bản Lản Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu đã làm 05 người mất tích và 04 người bị thương. Hiện, các nạn nhân bị thương đang được điều trị tích cực tại Bệnh viên Đa khoa tỉnh Lai Châu.
Xác định danh tính các nạn nhân mất tích vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Xác định danh tính các nạn nhân mất tích vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Thời sự - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Vụ sạt lở đất tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, thuộc bản Lản Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, ngày 16/5 làm 9 người bị thương và mất tích.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Media - BDT - 3 giờ trước
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ánh sáng từ bi lan tỏa nơi vùng cao A Lưới

Ánh sáng từ bi lan tỏa nơi vùng cao A Lưới

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Minh Ngọc - 23:08, 16/05/2025
Không chỉ làm tốt Phật sự, nhiều tăng ni và Phật tử Phật giáo ở A Lưới, TP. Huế còn chung tay với chính quyền và các ban ngành đoàn thể làm tốt công tác xóa đói giảm nghèo, xóa nhà tạm, nhà dột nát giúp đồng bào DTTS miền biên giới ngày càng no ấm hơn.