Quốc hội thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và Miền núi giai đoạn 2021-2030: Quyết sách đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa lịch sử

Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và bền vững

Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030 nêu rõ: thời gian thực hiện Chương trình là 10 năm, chia làm 2 giai đoạn: từ năm 2021 đến năm 2025 và từ năm 2026 đến năm 2030. Mục tiêu của Chương trình thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập của vùng đồng bào DTTS&MN so với bình quân chung của cả nước; đến năm 2025 giảm 50% số xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn; đến năm 2030 cơ bản không còn xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn.

Tổng nguồn vốn thực hiện giai đoạn 2021 - 2025, tối thiểu là 137.664 tỷ đồng. Nguồn vốn của Chương trình được bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025. Căn cứ kết quả thực hiện của Chương trình giai đoạn 2021 - 2025, Chính phủ trình Quốc hội quyết định nguồn lực thực hiện Chương trình giai đoạn 2026 - 2030.

Nghị quyết nêu rõ nguyên tắc, giải pháp chủ yếu thực hiện Chương trình: Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và bền vững, tập trung cho các xã, thôn, bản khó khăn nhất; giải quyết các vấn đề bức xúc, cấp bách nhất; ưu tiên hỗ trợ hộ nghèo, các nhóm DTTS khó khăn nhất. Bảo đảm công khai, dân chủ, phát huy quyền làm chủ và sự tham gia tích cực, chủ động của cộng đồng và người dân; phát huy tinh thần nỗ lực vươn lên của đồng bào DTTS; thực hiện phương châm: “Dân cần, dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng lợi”.

Phân cấp, trao quyền cho địa phương trong xây dựng, tổ chức thực hiện Chương trình phù hợp với điều kiện, đặc điểm, tiềm năng, thế mạnh, bản sắc văn hóa, phong tục tập quán tốt đẹp của các dân tộc, các vùng miền gắn với củng cố quốc phòng, an ninh. Đa dạng hóa nguồn lực, trong đó ngân sách nhà nước là quan trọng và có ý nghĩa quyết định, ưu tiên phân bổ vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) trong thực hiện Chương trình; huy động, khuyến khích sự tham gia, đóng góp của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện Chương trình ở các cấp, các ngành. Phòng, chống các biểu hiện tiêu cực trong quá trình thực hiện Chương trình.

Bảo đảm địa bàn đặc biệt khó khăn được ưu tiên đầu tư ở mức cao nhất

Nghị quyết của Quốc hội cũng chỉ rõ: giao Chính phủ tổ chức tổng kết Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới, Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững và 21 Chương trình mục tiêu đang thực hiện, trên cơ sở đó xác định nội dung, đối tượng, địa bàn cụ thể triển khai thực hiện Chương trình MTQG phát triển KT- XH vùng đồng bào DTTS&MN, tránh trùng lặp, chồng chéo giữa các Chương trình. Nghiên cứu, vận dụng các cơ chế, chính sách phù hợp với đặc điểm, điều kiện của vùng đồng bào DTTS&MN của 02 Chương trình MTQG (xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững ) và các Chương trình mục tiêu đang thực hiện để đưa vào Chương trình này; bảo đảm địa bàn đặc biệt khó khăn được ưu tiên đầu tư ở mức cao nhất.

Đồng thời, chỉ đạo xây dựng báo cáo nghiên cứu khả thi theo quan điểm, mục tiêu, phạm vi, đối tượng, nội dung, nhiệm vụ, giải pháp và cơ chế quản lý, điều hành quy định tại Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18 tháng 11 năm 2019 của Quốc hội Phê duyệt Đề án Tổng thể phát triển KT- XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021 - 2030. Tập trung nguồn lực đầu tư để giải quyết các vấn đề bức thiết của vùng đồng bào DTTS&MN, theo thứ tự ưu tiên: Đến năm 2025, giải quyết cơ bản tình trạng thiếu nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt theo Kết luận số 65-KL/TW ngày 30 tháng 10 năm 2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá IX về công tác dân tộc trong tình hình mới; sắp xếp, bố trí ổn định dân cư ở địa bàn đặc biệt khó khăn, nhất là vùng nguy cơ cao về thiên tai; phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, đảm bảo cho người dân có thu nhập ổn định từ bảo vệ và phát triển rừng, bảo đảm sinh kế bền vững; đầu tư kết cấu hạ tầng thiết yếu; chú trọng phát triển giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; chăm sóc sức khỏe Nhân dân, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em. Bảo đảm quốc phòng, an ninh, chủ quyền biên giới quốc gia; quan tâm công tác truyền thông, tuyên truyền và biểu dương, tôn vinh điển hình tiên tiến; củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc…

Nghị quyết cũng nêu rõ, giao Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh: Xây dựng kế hoạch, bố trí ngân sách địa phương phù hợp, cùng với ngân sách trung ương và huy động thêm các nguồn lực khác để thực hiện Chương trình; Hằng năm, Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh báo cáo Hội đồng Nhân dân cùng cấp tại kỳ họp cuối năm và Thủ tướng Chính phủ về kết quả thực hiện Chương trình.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và các đại biểu Quốc hội; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam theo chức năng, nhiệm vụ giám sát việc thực hiện Chương trình theo quy định tại Nghị quyết này và các văn bản pháp luật có liên quan.

Trước đó, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Hà Ngọc Chiến cho biết: Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ ngày 08/6/2020 và Hội trường ngày 12/6/2020 về Báo cáo của Chính phủ đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo tổng hợp, nghiên cứu tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội, chỉnh lý, hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình MTQG.

Báo cáo nêu rõ, đại biểu Quốc hội khẳng định công tác dân tộc, chính sách dân tộc thời gian qua luôn được Đảng, Nhà nước, các ngành, các cấp cả hệ thống chính trị quan tâm chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, làm thay đổi diện mạo vùng đồng bào DTTS&MN, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc từng bước được nâng lên.

Việc Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình MTQG là tiếp tục thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng, cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013, thực hiện Kết luận số 65-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá IX về công tác dân tộc trong tình hình mới và Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019 của Quốc hội “Phê duyệt Đề án Tổng thể phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030”, do vậy đại biểu Quốc hội nhất trí việc Quốc hội ban hành Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình MTQG với 2 giai đoạn, đến năm 2025 sẽ tổng kết giai đoạn I, trình Quốc hội xem xét, quyết định thực hiện Chương trình giai đoạn II (2026-2030).