Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Quảng Trị: Bảo tồn, phát huy tiếng nói, chữ viết của người Bru-Vân Kiều thực chất và hiệu quả

Khánh Ngân - 08:12, 15/11/2023

Khoảng 10 năm trở lại đây, tại Quảng Trị, công tác bảo tồn tiếng nói, chữ viết của đồng bào các DTTS điển hình là tiếng nói, chữ viết của đồng bào Bru- Vân Kiều được các cấp ủy, chính quyền, ngành giáo dục địa phương chú trọng thực hiện một cách thực chất, bài bản. Qua đó, không chỉ góp phần bảo tồn tiếng nói, chữ viết của đồng bào mà còn giúp công tác dân vận, truyên truyền ở khu vực vùng DTTS và miền núi, biên giới hiệu quả hơn.

Tiếng Bru-Vân Kiều được đưa vào dạy ở các trường học tại Quảng Trị
Tiếng Bru-Vân Kiều được đưa vào dạy ở các trường học tại Quảng Trị

Triển khai dạy tiếng Bru-Vân Kiều cho học sinh

Vùng đồng bào DTTS và miền núi của tỉnh Quảng Trị có hơn 192.000 người, trong đó chủ yếu là dân tộc Pa Cô và Bru-Vân Kiều, với gần 95.000 người, phần lớn tập trung ở hai huyện miền núi Hướng Hóa, Đakrông. Số còn lại sinh sống ở một số xã vùng miền núi các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh.

Để bảo tồn tiếng nói và chữ viết của đồng bào DTTS ở địa phương, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Quảng Trị đã thành lập Ban chỉ đạo dạy tiếng đồng bào DTTS. Theo đó, Sở đã triển khai tập huấn dạy tiếng DTTS cho đội ngũ giáo viên chuyên đề dạy tiếng DTTS trong các cơ sở giáo dục. Điển hình là việc dạy tiếng Bru- Vân Kiều được đưa vào các lớp học vùng cao và tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho các cán bộ, công chức, viên chức công tác ở vùng đồng bào DTTS và miền núi theo lộ trình.

Cùng với đó, Sở Nội vụ cũng tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt bộ tài liệu dạy tiếng Bru -Vân Kiều với 10 chủ đề, 55 bài học theo chương trình khung. Trên cơ sở đó, Sở Nội vụ, Sở GD&ĐT thành lập Hội đồng biên soạn tài liệu dạy học tiếng Bru -Vân Kiều cho học sinh các khối 6, 7 với 64 tiết học.

Ngoài ra, hai đơn vị còn phối hợp biên soạn bộ tài liệu hướng dẫn giảng dạy cho giáo viên dạy tiếng Bru- Vân Kiều nhằm nâng cao chuyên môn cho đội ngũ giáo viên dạy tiếng Bru-Vân Kiều. Sau khi bộ tài liệu được ban hành, từ năm học 2013-2014, Sở GD&ĐT đã tổ chức dạy thí điểm tại các trường học của huyện vùng cao Hướng Hóa như: Trường Tiểu học Hướng Tân (lớp 3), Trường THCS Húc (lớp 6).

 Năm đầu tiên triển khai dạy thí điểm tiếng nói chữ viết Bru- Vân Kiều ở đơn vị trường học thành công ngoài mong đợi. Số học sinh tham gia tích cực, mức độ tiếp thu cao. Đến năm học 2014-2015, mô hình được nhân rộng dạy thêm ở 3 trường ở huyện Hướng Hóa.

Thầy Nguyễn Bảo- Giáo viên Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh Quảng Trị hướng dẫn học sinh học tiếng Bru- Vân Kiều qua các Video
Thầy Nguyễn Bảo- Giáo viên Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh Quảng Trị hướng dẫn học sinh học tiếng Bru- Vân Kiều qua các Video

Từ năm học 2015-2016 đến năm học 2020-2021, mô hình học tiếng nói, chữ viết Bru- Vân Kiều được nhân rộng ra trên đia bàn 2 huyện Hướng Hóa và Đa Krông. Các trường được tổ chức học tiếng Bru-Vân Kiều gồm Trường PTDT Nội trú Hướng Hóa, Trường PTDT Bán trú- THCS Hướng Phùng, Trường PTDT Bán trú THCS Húc, Trường PTDT Bán trú TH&THCS Hướng Lộc (huyện Hướng Hóa) và Trường PTDT Nội Trú Đakrông (huyện Đa Krông). Với quy mô triển khai 20 lớp học, 676 học sinh tham gia.

Trao đổi với phóng viên, ông Mai Huy Phương, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Trị cho biết: Trong thời gian đưa tiếng nói và chữ viết của đồng bào Bru-Vân Kiều vào dạy học tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh hiệu quả đạt được là rất rõ. Đa số học sinh đọc thông viết thạo tiếng Bru-Vân Kiều ngay sau kỳ học.

"Tuy nhiên, Bộ GD&ĐT cần hướng dẫn cụ thể về các quy trình thủ tục để đưa tiếng DTTS vào danh mục được phê duyệt của các cấp có thẩm quyền, nhằm làm căn cứ ban hành tài liệu dạy học tiếng Bru-Vân Kiều chính quy", ông Phương đề xuất.

Khi cán bộ biết tiếng của đồng bào

Ghi nhận hơn nữa, công tác đào tạo, bồi dưỡng tiếng DTTS cho cán bộ công chức, viên chức (CBCCVC) công tác ở vùng DTTS và miền núi cũng được triển khai trên diện rộng. Từ năm 2007 đến năm 2019, toàn tỉnh Quảng Trị đã mở 24 lớp, với hơn 900 lượt CBCCVC công tác ở vùng DTTS và miền núi tham gia. Nhờ đó, tiếng nói và chữ viết của các DTTS được bảo tồn và phát huy. Mặt khác, cán bộ công tác tại vùng DTTS cũng biết tiếng đồng bào nên gần dân, hiểu dân hơn.

Để mở rộng quy mô học tiếng nói chữ viết Bru-Vân Kiều, Sở GD&ĐT đã ban hành các quyết định cho phép Trung tâm Giáo dục Dạy nghề - Giáo dục Thường xuyên các huyện Vĩnh Linh, Đakrông, Hướng Hóa tổ chức dạy tiếng Bru -Vân Kiều cho CBCCVC công tác tại vùng DTTS hoặc tham gia học tập theo nguyện vọng. Từ năm 2018 đến nay, toàn tỉnh đã mở được 11 lớp, với 787 học viên tham gia học tập tiếng Bru - Vân Kiều và được cấp chứng chỉ.

Các bộ chiến sĩ Bộ đội Biên Phòng; Cán bộ công chức, viên chức công tác ở vùng DTTS được học tiếng DTTS để hiểu dân, gần dân hơn
Các bộ chiến sĩ Bộ đội Biên Phòng; Cán bộ công chức, viên chức công tác ở vùng DTTS được học tiếng DTTS để hiểu dân, gần dân hơn

Trao đổi với phóng viên, Trung tá Hồ Văn Bình cho biết: “Theo chỉ đạo của Đảng ủy, Chỉ huy đơn vị, tôi được giao nhiệm vụ dạy tiếng Bru-Vân Kiều từ năm 2022. Đến nay cơ bản cán bộ, chiến sĩ đã phát âm được, đã nghe, hiểu được, trao đổi được với bà con Bru - Vân Kiều. Đặc biệt, khi hiểu được ngôn ngữ của bà con, sẽ làm tốt hơn công tác vận động quần chúng bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia và phát triển kinh tế- xã hội ở khu vực biên giới”

Bên cạnh những tín hiệu vui ban đầu, thì việc bảo tồn tiếng nói và chữ viết của đồng bào Bru - Vân Kiều cũng đang gặp những khó khăn nhất định. Cụ thể hơn là, đội ngũ giáo viên dạy tiếng Bru-Vân Kiều chưa được đào tạo một cách bài bản. Chủ yếu là giáo viên kiêm nhiệm hoặc tự học, tự nghiên cứu, hoặc những nghệ nhân, cán bộ biết tiếng tự nguyện tham gia giảng dạy mà chưa có cơ chế chính sách hỗ trợ rõ ràng.

Bên cạnh đó, trong chương trình học tập của các em học sinh vốn đã nặng, nay học thêm tiếng Bru-Vân Kiều, nếu không có cơ chế khuyến khích sẽ khó duy trì được tỷ lệ các em tham gia và hứng thú với việc học thêm tiếng nói và chữ viết Bru-Vân Kiều.

Từ thực tế cho thấy, việc bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa, cụ thể là tiếng nói và chữ viết DTTS mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng. Tuy nhiên, với những hạn chế, khó khăn trên, thiết nghĩ tỉnh Quảng Trị cần sớm có kế hoạch vận dụng linh hoạt việc triển khai những chính sách hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là Chương trình MTQG phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025, trong đó Dự án 5 có nội dung hỗ trợ người tham gia học tiếng nói và chữ viết dân tộc; Dự án 6, có nội dung hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy bản sắc các di sản văn hóa phi vật thể các DTTS bao gồm tiếng nói và chữ viết DTTS... đang được triển khai đến các đối tượng học và dạy tiếng nói và chữ viết DTTS.

Mặt khác, cần có những đợt kiểm tra khảo sát về chất lượng của người học để đảm bảo hiệu quả, tránh việc học hình thức, học xong không áp dụng vào thực tiễn. Về lâu dài cần quan tâm đào tạo đội ngũ giáo viên học và viết tiếng DTTS ngay từ các trường sư phạm.

Đặc biệt, cần có chính sách ưu tiên tuyển dụng, thu hút, bồi dưỡng, tuyển dụng giáo viên tiểu học, THCS là con em đồng bào DTTS để bố trí giảng dạy môn tiếng DTTS phù hợp tại các trường.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Những năm qua, tỉnh Khánh Hoà dành nhiều sự quan tâm cho giáo dục miền núi, đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ học sinh có điều kiện ăn ở ổn định. Ngoài các chính sách theo quy định của Chính phủ, tỉnh Khánh Hòa thực hiện hỗ trợ chi phí từ khi học mẫu giáo đến tốt nghiệp đại học; hỗ trợ gạo, miễn, giảm học phí…; tặng quà, học bổng từ các tổ chức chính trị xã hội, cá nhân trong và ngoài tỉnh dành cho học sinh, sinh viên DTTS.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.