Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phong tục ma chay của đồng bào dân tộc thiểu số bị làm mồi câu view

Hồng Phúc - 18:30, 10/06/2021

Hàng chục những video trên mạng đưa hình ảnh, thông tin về đám ma của đồng bào dân tộc Mông đạt từ 1 đến 2 triệu view, với những từ ngữ bình luận mà những video này sử dụng như: rùng rợn, kinh hoàng, hết hồn..., một lần nữa khiến cho không ít người bức xúc về nạn câu view "hạ cấp", gây tổn hại đến văn hoá, tập tục truyền thống của đồng bào DTTS.

Bản làng của đồng bào Mông (huyện Kỳ Sơn, Nghệ An)- Ảnh minh họa
Bản làng của đồng bào Mông (huyện Kỳ Sơn, Nghệ An)- Ảnh minh họa

Nắng cao nguyên, Hùng núi, Tam giác mạch,… là một loạt kênh Youtube đăng tải Clip với nội dung về đám ma của đồng bào Mông, có những clip đang đạt kỷ lục gần 2 triệu lượt người xem.

Điểm chung của các Video này, là nhan đề gắn với những từ ngữ mang tính chất phán xét, cảm xúc cá nhân hơn là nhìn nhận khách quan về phong tục, văn hoá của người DTTS. Một số nhan đề có thể kể đến như: “Kinh hoàng tập tục đám ma không giống ai của người Mông trên cao nguyên đá Hà Giang”, "Dựng tóc gáy với hủ tục treo xác chết trong nhà của người Mông", "Kinh hoàng đám ma không quan tài của người Mông",…

Người quay phim quay cận cảnh đám ma, thậm chí vào gia đình có người mất để ghi lại những hình ảnh, đồng thời trực tiếp bày tỏ quan điểm của mình trong video, đồng bào trong video đều không được che mặt.

Anh Lê Quang Khải, một người xem video trên chia sẻ: “Mình thấy tiêu đề gây tò mò nên đã nhấn vào xem, quả thực cũng có sợ hãi, nhưng mình nghĩ đó là văn hoá riêng của mỗi dân tộc, người ngoài chưa chắc hiểu hết. Nhưng khi nhìn tên video ấy, rất nhiều người xem dễ hiểu lầm, đó là những hủ tục của đồng bào, trong khi chúng ta không có chuyên môn để thẩm định điều ấy”.

Nhưng không phải khán giả nào cũng có những phân tích, nhận định tỉnh táo như anh Khải. Có thể lý giải được sự hút view của những nội dung trên, bởi thị hiếu của người xem là luôn bị kích thích bởi những điều thần bí, tâm linh mà mình chưa biết. Lợi dụng điều đó, nhiều Youtuber (người làm nội dung Youtube), đã bằng mọi cách khai thác những nét văn hoá, những phong tục truyền thống của người DTTS để kiếm tiền trên không gian mạng. Chính điều đó, dẫn đến nhiều sự hiểu lầm, xuyên tạc, làm tổn hại văn hoá của đồng bào.

Chị Mua Thị Chở, dân tộc Mông (Đồng Văn, Hà Giang) cho biết: “Văn hóa dân tộc Mông đa dạng và phong phú, ở mỗi dòng họ, mỗi vùng miền lại có phong tục ma chay khác nhau. Thực tế thì phong tục này không đáng sợ như trong clip họ nói. Họ không phải là dân tộc Mông, không phải người địa phương trực tiếp chứng kiến nên họ nhìn không chính xác về vấn đề này”.

Các video về đám ma của đồng bào DTTS trên mạng xã hội
Các video về đám ma của đồng bào DTTS trên mạng xã hội
Không chỉ riêng dân tộc Mông, mà các dân tộc khác cũng có những lý giải riêng đối với cái chết, người Thái coi quan tài như con rồng đưa linh hồn sang thế giới bên kia, người Kinh cũng có những cái nhìn riêng về chuyện hỏa táng hay sang cát. Mỗi dân tộc lại có những niềm tin tâm linh riêng, trân trọng gốc rễ, máu mủ thân tình, chính điều đó tạo ra sự đa dạng của văn hoá.

Thế nên, chúng ta không thể cứ dùng tư duy, thế giới quan của mình để nhận xét, quy chụp những nét văn hoá của một cộng đồng dân tộc. Không có văn hoá nào cao, thấp, văn minh hay không văn minh. Đó là sự đa dạng, độc đáo mà chúng ta cần tôn trọng. Không thể đứng từ ngoài nhìn vào và dán nhãn những phán xét chủ quan, mang nặng định kiến, ví như đối với phong tục ma chay của đồng bào DTTS.

Trên thực tế, có thể trong vùng đồng bào DTTS vẫn còn tồn tại một số hủ tục lạc hậu chưa được bãi bỏ hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu việc thay đổi một thực hành là phù hợp trong bối cảnh mới, thì cộng đồng, đồng bào DTTS cũng sẽ tự động thích nghi; thậm chí kể cả khi các nhà quản lý văn hóa muốn bảo tồn thực hành cũ. Bởi văn hoá đó là sở hữu của đồng bào.

Thực tế có thể thấy, các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới đều công bố tiêu chuẩn cộng đồng của mình, và người dùng phải tuân thủ các quy định nếu không muốn nội dung sản xuất bị báo cáo, gỡ bỏ, bị xóa bỏ các kênh, tài khoản vĩnh viễn.

Hiện nay, có một số bất cập đang tồn tại là, các tiêu chuẩn cộng đồng trong nhiều trường hợp không tương thích với các quy định của luật pháp Việt Nam. Dù các cơ quan chức năng Việt Nam đã làm việc, phối hợp với các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới và đạt được nhiều thỏa thuận, nhưng vẫn còn những khoảng trống.

Trên nhiều trang Youtube do người Việt Nam đăng ký, vẫn tồn tại vô số video có đề tài tùy tiện, nội dung, hình ảnh vi phạm thuần phong mỹ tục,…đặc biệt với lĩnh vực văn hoá, như vấn nạn câu view từ phong tục ma chay của đồng bào DTTS nói trên.

Chia sẻ về vấn đề này, Tiến sỹ Bàn Tuấn Năng (Viện Văn hoá và Phát triển, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) cho biết, hiện nay những người sáng tạo nội dung nói chung và sáng tạo nội dung về văn hoá của đồng bào DTTS, đa phần thiếu hiểu biết, phông văn hoá còn hạn hẹp. Mỗi cộng đồng dân tộc đều có kho tàng văn hoá, tri thức riêng, đó là sự thích ứng trong môi trường tự nhiên, xã hội nên không thể chỉ bằng vài phút, vài video là có thể hiểu được. 

"Cần phải cẩn trọng khi làm những nội dung về văn hoá, không thể bất chấp kiếm tiền mà khiến người xem có cái nhìn sai lệch, nhầm lẫn về cộng đồng dân tộc ấy. Chúng ta cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa của các cơ quan chức năng...", Tiến sĩ Bàn Tuấn Năng nhấn mạnh.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.