Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phân định trúng địa bàn để phát huy hiệu quả chính sách

Tùng Nguyên - 08:06, 11/06/2024

Phân định xã, thôn vùng DTTS và miền núi theo trình độ phát triển là nhằm xác định rõ các khó khăn đặc thù, mức độ phát triển về kinh tế - xã hội, làm cơ sở để hoạch định, tổ chức triển khai các chính sách đầu tư, hỗ trợ. Tuy nhiên, để chính sách phát huy hiệu quả cao nhất, ngoài trình độ phát triển thì cũng cần xét đến các yếu tố khác để phân định địa bàn vùng DTTS và miền núi.

Xây dựng tiêu chí phân định miền núi, vùng cao một cách khoa học để xây dựng, tổ chức chính sách một cách hiệu quả hơn. (Trong ảnh: Một góc xã vùng cao Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An)
Xây dựng tiêu chí phân định miền núi, vùng cao một cách khoa học để xây dựng, tổ chức chính sách một cách hiệu quả hơn. (Trong ảnh: Một góc xã vùng cao Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An)

Phân định để tập trung đầu tư, hỗ trợ

Trong Báo cáo số 288/BC-HĐDT14 ngày 20/6/2017 về kết quả giám sát chuyên đề về phân định vùng DTTS và miền núi, Hội đồng Dân tộc (HĐDT) của Quốc hội xác định, việc phân định theo trình độ phát triển được thực hiện từ năm 1996 đến nay và chỉ phân định trong phạm vi đơn vị hành chính cấp xã, thôn thuộc địa bàn vùng DTTS và miền núi. Từ kết quả phân định này, Chính phủ đã xây dựng, ban hành (hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành) các cơ chế, chính sách đầu tư, hỗ trợ phù hợp với mức độ khó khăn của từng khu vực.

Giai đoạn 2021 - 2025, các xã thuộc vùng DTTS và miền núi được phân định theo Quyết định số 861/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (đơn vị cấp thôn được phân định theo Quyết định số 612/QĐ-UBDT của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc). Số lượng xã, thôn vùng DTTS và miền núi giai đoạn này có biến động lớn so với giai đoạn trước khi được phân định theo bộ tiêu chí được quy định tại Quyết định số 33/2020/QĐ-TTg, ngày 12/11/2020.

Số liệu của Vụ Dân tộc - Văn phòng Quốc hội cho thấy, từ năm 2021, cả nước có 1.832 xã trước đây thuộc vùng DTTS và miền núi đã ra khỏi danh sách do không đáp ứng điều kiện có 15% số hộ DTTS trở lên trong tổng số hộ toàn xã. Đồng thời, toàn vùng có 406 xã ra khỏi danh sách xã khu vực III, 6.954 thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn so với giai đoạn 2016 - 2020.

Theo TS. Hoàng Xuân Lương, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu quyền con người vùng dân tộc, miền núi (nguyên Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc), việc phân định theo bộ tiêu chí được quy định tại Quyết định số 33/2020/QĐ-TTg là rất đúng đắn, giúp giới hạn địa bàn cũng như xác định DTTS nào đang khó khăn nhất, để tập trung nguồn lực đầu tư, hỗ trợ. Đây cũng là cơ sở để thực hiện hiệu quả nguyên tắc đầu tư tập trung, có trọng tâm, tập trung ở vùng khó khăn nhất, bức xúc nhất của Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (gọi tắt là Chương trình MTQG) theo Nghị quyết số 120/2020/QH14 của Quốc hội.

Hiện Chính phủ đang khẩn trương xây dựng bộ tiêu chí phân định miền núi, vùng cao, bảo đảm tính khách quan, khoa học, là cơ sở để phân định và áp dụng cho toàn bộ chính sách ở miền núi, vùng cao. Yêu cầu này xuất phát từ thực tiễn triển khai Quyết định 861/QĐ-TTg đã cắt giảm nhiều chính sách an sinh xã hội, có tác động trực tiếp tới vùng DTTS và miền núi.

Cần tiêu chí phân định miền núi, vùng cao

TS. Hoàng Xuân Lương cũng cho rằng, kết quả phân định vùng đồng bào DTTS và miền núi theo Quyết định số 861/QĐ-TTg chỉ phù hợp để triển khai Chương trình MTQG, chứ không phải bộ tiêu chí để thực hiện các chính sách an sinh xã hội khác. Bởi thực tế, từ năm 2021, rất nhiều xã khi không còn nằm trong danh sách xã khu vực III, không còn thụ hưởng chính sách hỗ trợ đã “hụt hơi” trong thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là chỉ tiêu giảm nghèo.

Ngay nội tại việc phân định xã, thôn vùng DTTS và miền núi để triển khai Chương trình MTQG cũng đang bộc lộ bất cập. Cùng là xã khu vực III được thụ hưởng nguồn lực đầu tư, nhưng với xã vùng cao sẽ gặp khó khăn hơn so với xã vùng thấp khi thực hiện đầu tư.

Đó là chưa kể, ở một xã vùng thấp có điều kiện kinh tế tốt hơn, nhưng do đủ điều kiện về tỷ lệ hộ nghèo (từ 20% trở lên) thì được vào danh sách xã khu vực III; còn xã vùng cao, cơ sở hạ tầng thiếu thốn, nhưng tỷ lệ hộ nghèo “dưới chuẩn” thì sẽ không được công nhận là xã đặc biệt khó khăn. Vì thế, theo TS. Hoàng Xuân Lương, về lâu dài phải xây dựng tiêu chí phân định miền núi, vùng cao một cách khoa học để xây dựng, tổ chức chính sách một cách hiệu quả hơn.

Thực tế, việc phân định miền núi, vùng cao đã được thực hiện từ hàng chục năm nay. Trong Báo cáo số 288/BC-HĐDT14 ngày 20/06/2017, HĐDT của Quốc hội cho biết, năm 1993 đến nay (tính đến năm 2017), đã có 9 quyết định của cấp có thẩm quyền công nhận tỉnh, huyện, xã là miền núi, vùng cao.

“Kết quả phân định xã, huyện, tỉnh là miền núi và vùng cao là căn cứ quan trọng trong hoạch định chính sách cũng như tổ chức thực hiện chính sách nói chung trên địa bàn cả nước và địa bàn vùng DTTS và miền núi đã và đang được Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương áp dụng”, HĐDT của Quốc hội khẳng định.

Tuy nhiên, HĐDT của Quốc hội cũng đánh giá, việc phân định xã, huyện, tỉnh là miền núi, vùng cao từ năm 1993 đến nay chỉ dựa trên yếu tố độ cao so với mặt nước biển (trên 600m so với mực nước biển là vùng cao; trên 200m là miền núi) là quá đơn giản. Tiêu chí này chưa thể hiện tính khoa học, chưa đủ các căn cứ, mức độ khó khăn, phức tạp về địa hình, địa chất, các tác động, ảnh hưởng trực tiếp của diện tích miền núi, vùng cao đối với đời sống, sinh hoạt của đa số dân cư trong vùng...

“Nếu không có sự điều chỉnh kịp thời, sẽ không đạt mục đích, hiệu quả của chính sách; đồng thời sẽ nảy sinh sự thiếu bình đẳng về đầu tư và chính sách xã hội giữa các địa bàn có địa hình chia cắt phức tạp, khí hậu khắc nghiệt, độ dốc cao, đa số cư dân sinh sống, sản xuất trên địa hình miền núi, vùng cao... với các địa bàn khác”, HĐDT của Quốc hội nhấn mạnh.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Bộ Dân tộc và Tôn giáo: Trao Quyết định nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP

Bộ Dân tộc và Tôn giáo: Trao Quyết định nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP

Sáng nay, ngày 29/8, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Thông đã chủ trì Hội nghị trao Quyết định nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc đối với công chức, viên chức, người lao động theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP ngày 31/12/2024 của Chính phủ về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị (viết tắt là Nghị định 178).
Tin nổi bật trang chủ
Dấu ấn công tác dân tộc, tôn giáo sau 80 năm thành lập Nước

Dấu ấn công tác dân tộc, tôn giáo sau 80 năm thành lập Nước

Việt Nam là quốc gia đa dân tộc, đa tôn giáo. Ngay từ khi ra đời và trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định công tác dân tộc, tôn giáo có vị trí chiến lược quan trọng trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và của dân tộc. Những thành tựu chung của đất nước sau 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, có vai trò đóng góp rất to lớn của cơ quan công tác dân tộc, tôn giáo.
Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì lễ đón Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba

Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì lễ đón Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba

Thời sự - PV - 4 phút trước
Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân chủ trì lễ đón Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez và Phu nhân.
Thắp sáng biên cương Tổ quốc bằng “ngọn lửa” tri thức

Thắp sáng biên cương Tổ quốc bằng “ngọn lửa” tri thức

Giáo dục - Thanh Huyền - 10 phút trước
“Chủ trương đầu tư xây dựng 248 trường nội trú liên cấp là một chủ trương đúng đắn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa, còn nhiều khó khăn...”. Đây là nhấn mạnh của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ khởi công xây dựng Trường liên cấp Tiểu học, Trung học cơ sở (THCS) xã Si Pa Phìn, tỉnh Điện Biên - công trình đầu tiên được triển khai theo chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng 248 trường nội trú liên cấp Tiểu học, THCS tại các xã biên giới đất liền, hồi cuối tháng 7/2025.
Thanh Hóa công bố tình huống khẩn cấp thiên tai tại 2 xã Yên Nhân, Bát Mọt

Thanh Hóa công bố tình huống khẩn cấp thiên tai tại 2 xã Yên Nhân, Bát Mọt

Tin tức - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vừa ban hành Quyết định số 2952/QĐ-UBND công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai trên địa bàn 2 xã Yên Nhân và Bát Mọt.
Đi nhận quà Quốc khánh, sản phụ người Bru Vân Kiều chuyển dạ sinh con

Đi nhận quà Quốc khánh, sản phụ người Bru Vân Kiều chuyển dạ sinh con

Tin tức - An Yên - 1 giờ trước
Đi nhận quà Quốc khánh tại trạm y tế, sản phụ chuyển dạ sinh con và đặt tên con là Hồ Quốc Khánh. Những niềm vui lớn cứ thế đến với gia đình vợ chồng người Bru Vân Kiều ở xã miền núi Quảng Trị.
80 năm ghi dấu về đổi mới ở vùng đồng bào DTTS

80 năm ghi dấu về đổi mới ở vùng đồng bào DTTS

Thời sự - Hoàng Quý - 1 giờ trước
Trong hành trình 80 năm xây dựng và phát triển đất nước, vùng đồng bào DTTS đã trải qua những bước chuyển mình mạnh mẽ. Từ chỗ thiếu thốn, lạc hậu, đời sống khó khăn, nay đã trở thành một phần quan trọng trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước, góp phần khẳng định đường lối đúng đắn, nhất quán của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc.
Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Cơn mưa lớn kéo dài suốt hai ngày qua đã khiến nhiều khu vực tại Hà Nội chìm trong biển nước. Tính đến 15h ngày 27/8, các tuyến đường huyết mạch như Quốc lộ 70 và Đại lộ Thăng Long đoạn qua phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm cũ) bị ngập sâu nghiêm trọng, gây tê liệt giao thông và ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.
Phát huy vai trò Người có uy tín trong cộng đồng

Phát huy vai trò Người có uy tín trong cộng đồng

Gương sáng - Thúy Hồng - 1 giờ trước
Bằng uy tín và vai trò của bản thân, thời gian qua, đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã phát huy vai trò nòng cốt trong công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, bảo vệ an ninh trật tự vùng biên giới... Qua đó, góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng quê hương Lạng Sơn ngày càng giàu mạnh, văn minh.
Gần 1 triệu sản phẩm Vinamilk tiếp sức cho Đại lễ Kỷ niệm 80 Quốc khánh 2/9

Gần 1 triệu sản phẩm Vinamilk tiếp sức cho Đại lễ Kỷ niệm 80 Quốc khánh 2/9

Xã hội - PV - 2 giờ trước
Hòa nhịp cùng không khí thiêng liêng của đại lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, Vinamilk – thương hiệu sữa quốc dân – đã vinh dự đồng hành cùng hàng chục nghìn chiến sĩ và người dân trong sự kiện trọng đại của đất nước. Gần 1 triệu sản phẩm dinh dưỡng đã được Vinamilk chuẩn bị sẵn sàng, như một lời tri ân nhẹ nhàng nhưng đầy ý nghĩa gửi đến những trái tim cùng hướng về Tổ quốc trong ngày hội non sông.
Phấn khởi món quà ý nghĩa 2/9 tại Thanh Hóa

Phấn khởi món quà ý nghĩa 2/9 tại Thanh Hóa

Thời sự - Quỳnh Trâm - 3 giờ trước
Những ngày này, khắp các địa phương trong tỉnh Thanh Hóa tràn ngập không khí phấn khởi, ấm áp khi hàng trăm nghìn suất quà của Đảng, Nhà nước và tỉnh được trao tận tay Nhân dân nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Cảm xúc từ một bài ca

Cảm xúc từ một bài ca

Sự kiện - Bình luận - Xuân Hòa - 3 giờ trước
Những ngày này, chỉ cần lướt qua mạng xã hội hay các nền tảng số, ta dễ dàng bắt gặp bầu không khí sục sôi của sự kiện A80. Cùng với đó, giai điệu hào hùng của bài hát “Lên Đàng” vang lên khắp nơi, trở thành nhịp điệu chung gắn kết thế hệ trẻ.
Quảng Ninh: Thiếu hàng nghìn giáo viên trước thềm năm học mới, tân cử nhân sư phạm lên đường về các trường vùng cao

Quảng Ninh: Thiếu hàng nghìn giáo viên trước thềm năm học mới, tân cử nhân sư phạm lên đường về các trường vùng cao

Trang địa phương - Mỹ Dung - 4 giờ trước
Thiếu hơn 2.200 giáo viên, ngành giáo dục Quảng Ninh hiện đang đối mặt nhiều áp lực trước thềm năm học 2025-2026. Tại các địa phương vùng sâu, vùng xa, gần như không có nguồn tuyển, tỉnh buộc phải tăng tốc điều chuyển, ký hợp đồng và huy động tân cử nhân sư phạm xung phong về vùng khó.