Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phân định trúng địa bàn để phát huy hiệu quả chính sách

Tùng Nguyên - 08:06, 11/06/2024

Phân định xã, thôn vùng DTTS và miền núi theo trình độ phát triển là nhằm xác định rõ các khó khăn đặc thù, mức độ phát triển về kinh tế - xã hội, làm cơ sở để hoạch định, tổ chức triển khai các chính sách đầu tư, hỗ trợ. Tuy nhiên, để chính sách phát huy hiệu quả cao nhất, ngoài trình độ phát triển thì cũng cần xét đến các yếu tố khác để phân định địa bàn vùng DTTS và miền núi.

Xây dựng tiêu chí phân định miền núi, vùng cao một cách khoa học để xây dựng, tổ chức chính sách một cách hiệu quả hơn. (Trong ảnh: Một góc xã vùng cao Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An)
Xây dựng tiêu chí phân định miền núi, vùng cao một cách khoa học để xây dựng, tổ chức chính sách một cách hiệu quả hơn. (Trong ảnh: Một góc xã vùng cao Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An)

Phân định để tập trung đầu tư, hỗ trợ

Trong Báo cáo số 288/BC-HĐDT14 ngày 20/6/2017 về kết quả giám sát chuyên đề về phân định vùng DTTS và miền núi, Hội đồng Dân tộc (HĐDT) của Quốc hội xác định, việc phân định theo trình độ phát triển được thực hiện từ năm 1996 đến nay và chỉ phân định trong phạm vi đơn vị hành chính cấp xã, thôn thuộc địa bàn vùng DTTS và miền núi. Từ kết quả phân định này, Chính phủ đã xây dựng, ban hành (hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành) các cơ chế, chính sách đầu tư, hỗ trợ phù hợp với mức độ khó khăn của từng khu vực.

Giai đoạn 2021 - 2025, các xã thuộc vùng DTTS và miền núi được phân định theo Quyết định số 861/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (đơn vị cấp thôn được phân định theo Quyết định số 612/QĐ-UBDT của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc). Số lượng xã, thôn vùng DTTS và miền núi giai đoạn này có biến động lớn so với giai đoạn trước khi được phân định theo bộ tiêu chí được quy định tại Quyết định số 33/2020/QĐ-TTg, ngày 12/11/2020.

Số liệu của Vụ Dân tộc - Văn phòng Quốc hội cho thấy, từ năm 2021, cả nước có 1.832 xã trước đây thuộc vùng DTTS và miền núi đã ra khỏi danh sách do không đáp ứng điều kiện có 15% số hộ DTTS trở lên trong tổng số hộ toàn xã. Đồng thời, toàn vùng có 406 xã ra khỏi danh sách xã khu vực III, 6.954 thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn so với giai đoạn 2016 - 2020.

Theo TS. Hoàng Xuân Lương, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu quyền con người vùng dân tộc, miền núi (nguyên Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc), việc phân định theo bộ tiêu chí được quy định tại Quyết định số 33/2020/QĐ-TTg là rất đúng đắn, giúp giới hạn địa bàn cũng như xác định DTTS nào đang khó khăn nhất, để tập trung nguồn lực đầu tư, hỗ trợ. Đây cũng là cơ sở để thực hiện hiệu quả nguyên tắc đầu tư tập trung, có trọng tâm, tập trung ở vùng khó khăn nhất, bức xúc nhất của Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (gọi tắt là Chương trình MTQG) theo Nghị quyết số 120/2020/QH14 của Quốc hội.

Hiện Chính phủ đang khẩn trương xây dựng bộ tiêu chí phân định miền núi, vùng cao, bảo đảm tính khách quan, khoa học, là cơ sở để phân định và áp dụng cho toàn bộ chính sách ở miền núi, vùng cao. Yêu cầu này xuất phát từ thực tiễn triển khai Quyết định 861/QĐ-TTg đã cắt giảm nhiều chính sách an sinh xã hội, có tác động trực tiếp tới vùng DTTS và miền núi.

Cần tiêu chí phân định miền núi, vùng cao

TS. Hoàng Xuân Lương cũng cho rằng, kết quả phân định vùng đồng bào DTTS và miền núi theo Quyết định số 861/QĐ-TTg chỉ phù hợp để triển khai Chương trình MTQG, chứ không phải bộ tiêu chí để thực hiện các chính sách an sinh xã hội khác. Bởi thực tế, từ năm 2021, rất nhiều xã khi không còn nằm trong danh sách xã khu vực III, không còn thụ hưởng chính sách hỗ trợ đã “hụt hơi” trong thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là chỉ tiêu giảm nghèo.

Ngay nội tại việc phân định xã, thôn vùng DTTS và miền núi để triển khai Chương trình MTQG cũng đang bộc lộ bất cập. Cùng là xã khu vực III được thụ hưởng nguồn lực đầu tư, nhưng với xã vùng cao sẽ gặp khó khăn hơn so với xã vùng thấp khi thực hiện đầu tư.

Đó là chưa kể, ở một xã vùng thấp có điều kiện kinh tế tốt hơn, nhưng do đủ điều kiện về tỷ lệ hộ nghèo (từ 20% trở lên) thì được vào danh sách xã khu vực III; còn xã vùng cao, cơ sở hạ tầng thiếu thốn, nhưng tỷ lệ hộ nghèo “dưới chuẩn” thì sẽ không được công nhận là xã đặc biệt khó khăn. Vì thế, theo TS. Hoàng Xuân Lương, về lâu dài phải xây dựng tiêu chí phân định miền núi, vùng cao một cách khoa học để xây dựng, tổ chức chính sách một cách hiệu quả hơn.

Thực tế, việc phân định miền núi, vùng cao đã được thực hiện từ hàng chục năm nay. Trong Báo cáo số 288/BC-HĐDT14 ngày 20/06/2017, HĐDT của Quốc hội cho biết, năm 1993 đến nay (tính đến năm 2017), đã có 9 quyết định của cấp có thẩm quyền công nhận tỉnh, huyện, xã là miền núi, vùng cao.

“Kết quả phân định xã, huyện, tỉnh là miền núi và vùng cao là căn cứ quan trọng trong hoạch định chính sách cũng như tổ chức thực hiện chính sách nói chung trên địa bàn cả nước và địa bàn vùng DTTS và miền núi đã và đang được Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương áp dụng”, HĐDT của Quốc hội khẳng định.

Tuy nhiên, HĐDT của Quốc hội cũng đánh giá, việc phân định xã, huyện, tỉnh là miền núi, vùng cao từ năm 1993 đến nay chỉ dựa trên yếu tố độ cao so với mặt nước biển (trên 600m so với mực nước biển là vùng cao; trên 200m là miền núi) là quá đơn giản. Tiêu chí này chưa thể hiện tính khoa học, chưa đủ các căn cứ, mức độ khó khăn, phức tạp về địa hình, địa chất, các tác động, ảnh hưởng trực tiếp của diện tích miền núi, vùng cao đối với đời sống, sinh hoạt của đa số dân cư trong vùng...

“Nếu không có sự điều chỉnh kịp thời, sẽ không đạt mục đích, hiệu quả của chính sách; đồng thời sẽ nảy sinh sự thiếu bình đẳng về đầu tư và chính sách xã hội giữa các địa bàn có địa hình chia cắt phức tạp, khí hậu khắc nghiệt, độ dốc cao, đa số cư dân sinh sống, sản xuất trên địa hình miền núi, vùng cao... với các địa bàn khác”, HĐDT của Quốc hội nhấn mạnh.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh An Giang thăm, tặng quà nhân dịp Lễ Sene Dolta

Lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh An Giang thăm, tặng quà nhân dịp Lễ Sene Dolta

Ngày 17/9, Đoàn công tác do Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh An Giang Danh Phúc làm Trưởng đoàn, đã đến thăm và tặng quà các chùa Phật giáo Nam tông Khmer, chức sắc tiêu biểu, Mẹ Việt Nam Anh hùng trên địa bàn xã Kiên Lương, xã Giang Thành và phường Tô Châu, nhân dịp Lễ Sene Dolta.
Tin nổi bật trang chủ
Lãnh đạo tỉnh Cà Mau thăm, tặng quà sư sãi và đồng bào Khmer nhân Lễ Sene Dolta

Lãnh đạo tỉnh Cà Mau thăm, tặng quà sư sãi và đồng bào Khmer nhân Lễ Sene Dolta

Dân tộc - Tôn giáo - Tào Đạt - 20:31, 18/09/2025
Chiều 18/9, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau Nguyễn Hồ Hải đã đến thăm hỏi, tặng quà các vị chức sắc Phật giáo Nam tông Khmer tại Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh và chùa Monivongsa Bopharam (phường An Xuyên), nhân dịp Lễ Sene Dolta năm 2025.
Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Điều phối viên thường trú và Trưởng đại diện các tổ chức Liên hợp quốc tại Việt Nam

Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Điều phối viên thường trú và Trưởng đại diện các tổ chức Liên hợp quốc tại Việt Nam

Thời sự - PV - 19:55, 18/09/2025
Chiều 18/9, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Lương Cường đã tiếp bà Pauline Tamesis, Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc, cùng các Trưởng đại diện các tổ chức Liên hợp quốc tại Việt Nam.
BĐBP TP. Cần Thơ thăm, tặng quà các chùa Khmer dịp Lễ Sene Dolta năm 2025

BĐBP TP. Cần Thơ thăm, tặng quà các chùa Khmer dịp Lễ Sene Dolta năm 2025

Dân tộc - Tôn giáo - Văn Long - Minh Triết - 19:30, 18/09/2025
Trong 2 ngày (17 và 18/9), Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng(BĐBP) TP. Cần Thơ thành lập 2 đoàn công tác. Đoàn số 1 do Đại tá Lương Hữu Trung - Phó Chỉ huy trưởng làm Trưởng đoàn; Đoàn số 2 do Đại tá Hà Huy Trường. - Phó Chính ủy làm Trưởng đoàn, đã đến thăm tặng quà và chúc mừng Lễ Sene Dolta năm 2025 đồng bào Khmer Nam bộ tại 23 điểm chùa Phật giáo Nam tông Khmer trên địa bàn khu vực biên giới biển TP. Cần Thơ.
“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

Trang địa phương - Mỹ Dung - 19:05, 18/09/2025
Đó là nhấn mạnh của Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh trong chuyến kiếm tra tình hình hoạt động bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp và kết quả phát triển kinh tế - xã hội tại hai xã vùng cao Lục Hồn và Hoành Mô (tỉnh Quảng Ninh) ngày 18/9.
Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Thời sự - Tào Đạt - 19:04, 18/09/2025
Quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng chuẩn y ông Hồ Thanh Thủy, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội kiến Thủ tướng Malaysia Dato' Seri Anwar Ibrahim

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội kiến Thủ tướng Malaysia Dato' Seri Anwar Ibrahim

Thời sự - Nhandan.vn - 18:45, 18/09/2025
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia, ngày 18/9, tại Kuala Lumpur, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã hội kiến Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim.
Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Tin tức - Nguyễn Hoàn - 18:10, 18/09/2025
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng vừa ban hành kế hoạch xây dựng mô hình sinh hoạt văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch của đồng bào dân tộc thiểu số tại các xã trong tỉnh. Từ tháng 9 đến 12/2025, mô hình sẽ được triển khai tại các xã Lạc Dương, Bảo Lâm 3 và Đạ Tẻh 3.
Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Tin tức - Minh Nhật - 18:06, 18/09/2025
Từ ngày 22/9, khoảng 300 viên chức, người lao động, cán bộ, công chức Hải Phòng sẽ đi làm bằng tàu hỏa.
Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Thời sự - PV - 18:03, 18/09/2025
Ngày 17/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 07/2025/NQ-CP, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 17/9/2025 về chính sách, chế độ đối với đối tượng chịu sự tác động do thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp theo Kết luận số 183-KL/TW ngày 1/8/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Minh - 17:59, 18/09/2025
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng UBND tỉnh An Giang vừa tổ chức Hội nghị đánh giá hiệu quả hoạt động khuyến nông, khuyến nông cộng đồng trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.