Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nối lại Then Tày

Hiếu Anh - 15:59, 10/02/2020

Trước đây, do điều kiện kinh tế khó khăn nên hát Then của người Tày bị hạn chế. Những năm trở lại đây, mạch nguồn văn hóa ấy đã được khơi thông trở lại.


Giới trẻ ngày càng quan tâm tới đàn Tính, hát Then
Giới trẻ ngày càng quan tâm tới đàn Tính, hát Then

Tiếng Then dưới mái nhà sàn

Chúng tôi về thôn Phai Khằn, xã Đà Vị, huyện Na Hang (Tuyên Quang) ngay sau khi hát Then, đàn Tính của người Tày được UNESCO công nhận là văn hóa phi vật thể của nhân loại. Khó mà tả hết được niềm vui của đồng bào dân tộc Tày nơi đây. Với họ, sự công nhận này không chỉ là niềm tự hào vô bờ bến, mà còn là sự ghi nhận, ghi danh xứng đáng cho những năm tháng thăng trầm gìn giữ nghệ thuật của cha ông. 

Ông Hà Đồng Cách, sinh năm 1947, người Cựu chiến binh đã từng xông pha khói lửa của chiến tranh bồi hồi chia sẻ, trước đây do đất nước có chiến tranh, rồi hoàn cảnh kinh tế khó khăn cùng với những nhận thức thiếu chính xác nên hát Then bị hạn chế dẫn đến mai một. Do vậy, rất nhiều con em người dân tộc Tày sinh ra lớn lên mà cái tay không biết đánh đàn Tính, miệng không còn biết hát Then. Trước thực trạng đó, ông Cách cũng như nhiều người già trong bản rất đau lòng. 

Thấy mình cần phải có một phần trách nhiệm trong việc gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, năm 2015, ông Cách đã cùng nhiều nhóm hạt nhân là các “nghệ nhân” trong xã bàn nhau thành lập các Câu lạc bộ (CLB) hát Then, đàn Tính. Đối tượng của các CLB này là các cháu học sinh THCS, THPT có năng khiếu. 

“Mong muốn là vậy, nhưng những ngày đầu vận động các cháu tới học đàn khó vô cùng. Do đây là việc làm mới mẻ, nhiều cháu còn ngại và bỡ ngỡ. Nên các “thầy giáo”, chẳng những không lấy học phí, mà còn phải bỏ tiền túi mua đàn, thậm chí bánh, kẹo để kéo học trò đến lớp”, ông Cách chia sẻ. 

Ông Hà Đồng Cách chia sẻ về cách sử dụng đàn Tính, hát Then
Ông Hà Đồng Cách chia sẻ về cách sử dụng đàn Tính, hát Then

Vượt khỏi núi đồi 

Thế rồi, sự kiên trì của những người như ông Cách đã được đền đáp. Các cháu đến lớp học ngày một đông hơn. Ban đầu chỉ có 2, 3 cháu. Đến nay, lớp đã có hơn 10 cháu theo học. Những cháu học sinh này thường lựa các ngày thứ Bảy, Chủ Nhật, rồi có cháu say mê dành cả 3 tháng hè theo học đàn Tính, hát Then. 

Sự nhiệt huyết của người già và say mê của đám trẻ đã thực sự là những sợi dây nối bền chặt khiến cho dòng chảy then Tày chảy mãi. Từ chỗ, người dân còn ngần ngại, đến nay họ như được khơi gợi niềm đam mê của văn hóa dân tộc. 

Trong các hội nghị của huyện, của xã giờ đây không bao giờ có thể thiếu được món ăn tinh thần là hát Then, đàn Tính. Không chỉ mang tính hình thức, nghệ thuật này còn thấm sâu vào từng hơi thở cuộc sống. Ở Đà Vị hôm nay, hầu hết các hoạt động mang tính cộng đồng của người dân đều xuất hiện hát Then, đàn Tính mà CLB của ông Cách là hạt nhân quan trọng. 

Không những vậy, những hội viên của CLB còn vượt qua không gian của bản làng vươn xa tới những công chúng rộng lớn hơn. Ông Hà Đồng Cách tự hào cho biết, CLB của ông đã nhiều lần tham gia dự thi văn nghệ của huyện Na Hang và tỉnh Tuyên Quang để mở rộng giao lưu với cộng đồng. Đặc biệt từ “lò” đào tạo trường làng này, nhiều em đã trở thành ca sĩ theo học ở các trường chuyên nghiệp, như em Nông Thị Thảo, Triệu Mai Hưng, Hà Linh Nhâm… hiện đang theo học tại Trường Cao đăng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc tại Thái Nguyên. 

Có thể nói, để hát Then, đàn Tính vinh dự trở thành văn hóa phi vật thể của nhân loại không thể không nói đến những đóng góp, nỗ lực của cộng đồng. Họ chính là những viên gạch xây dựng lên nền văn hóa mang đậm dấu ấn trong nhịp sống hiện đại. Do đó, thời gian tới Nhà nước cần có các chính sách trợ lực thiết thực, để tiếp sức cho cộng đồng giữ gìn, bảo tồn văn hóa. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Phụ nữ Mông ở Nậm Pồ luôn tự hào với nét đẹp trang phục truyền thống

Phụ nữ Mông ở Nậm Pồ luôn tự hào với nét đẹp trang phục truyền thống

Trên địa bàn huyện Nậm Pồ (Điện Biên), dân tộc Mông chiếm gần 70%, có 5 nhóm (Mông Đen, Mông Đỏ, Mông Trắng, Mông Xanh, Mông Hoa), trong đó nhóm Mông Hoa (Mông Lềnh) sinh sống chủ yếu ở các xã Nậm Tin, Chà Cang, Nà Khoa... Người Mông Hoa hiện vẫn gìn giữ được nhiều phong tục, tập quán truyền thống, trong đó có nghề thêu, may trang phục dân tộc.
Tỉnh táo trước luận điệu xuyên tạc một số dự án luật về an ninh, trật tự

Tỉnh táo trước luận điệu xuyên tạc một số dự án luật về an ninh, trật tự

Chống diễn biến hòa bình - PV - 5 giờ trước
Trong bối cảnh xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN và quá trình hội nhập quốc tế, việc bảo đảm công khai, minh bạch, dân chủ trong xây dựng các dự án luật là yêu cầu khách quan.
Những trò chơi thú vị tại nhà cùng con nhân Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6

Những trò chơi thú vị tại nhà cùng con nhân Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6

Photo - Ngân Nhi - 5 giờ trước
Quốc tế thiếu nhi là một ngày ý nghĩa đối với trẻ em. Vào dịp này, bên cạnh việc đưa trẻ đi chơi, bố mẹ có thể dành thời gian cùng chơi với trẻ những trò chơi thú vị tại nhà, như: Cùng làm đồ thủ công, vẽ tranh, đọc sách, cùng trẻ chuẩn bị một bữa ăn...
Nhiều chương trình nghệ thuật hấp dẫn phục vụ thiếu nhi Hè 2023

Nhiều chương trình nghệ thuật hấp dẫn phục vụ thiếu nhi Hè 2023

Giải trí - PV - 5 giờ trước
"Tấm Cám", "Cây tre trăm đốt", "Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn"... sẽ mang một màu sắc mới trong các vở kịch xiếc, kịch nói được dàn dựng công phu, sinh động và cuốn hút phục vụ khán giả nhí Hè 2023.
Thủ tướng chỉ đạo triển khai các giải pháp cấp bách giảm ùn ứ, thúc đẩy xuất khẩu nông sản tại cửa khẩu biên giới phía Bắc

Thủ tướng chỉ đạo triển khai các giải pháp cấp bách giảm ùn ứ, thúc đẩy xuất khẩu nông sản tại cửa khẩu biên giới phía Bắc

Văn bản chính sách mới - T.Hợp - 11 giờ trước
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 492/CĐ-TTg ngày 31/5/2023 về việc chủ động triển khai các biện pháp cấp bách nhằm giảm ùn ứ và thúc đẩy xuất khẩu nông sản tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc.
Mang Tết thiếu nhi 1/6 đến với trẻ em khu vực biên giới

Mang Tết thiếu nhi 1/6 đến với trẻ em khu vực biên giới

Nhịp cầu nhân ái - Anh Trúc - 11 giờ trước
Ngày 31/5, Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế La Lay (Bộ đội Biên phòng Quảng Trị) phối hợp với các mạnh thường quân tổ chức Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6 cho các cháu học sinh khu vực biên giới Việt - Lào.
Đặc sắc chợ phiên Xín Cái

Đặc sắc chợ phiên Xín Cái

Chợ phiên Xín Cái nằm cách đường biên giới khoảng 500m, thuộc thôn Lùng Vần Chải, xã Xín Cái, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Chợ phiên Xín Cái là một trong những khu chợ đặc biệt, bởi nơi đây có khung lịch họp chợ vô cùng kì lạ, chợ chỉ họp 1 lần 1 tuần và theo lịch lùi.
Phụ nữ Mông ở Nậm Pồ luôn tự hào với nét đẹp trang phục truyền thống

Phụ nữ Mông ở Nậm Pồ luôn tự hào với nét đẹp trang phục truyền thống

Sắc màu 54 - Đỗ Thành Trung - 18 giờ trước
Trên địa bàn huyện Nậm Pồ (Điện Biên), dân tộc Mông chiếm gần 70%, có 5 nhóm (Mông Đen, Mông Đỏ, Mông Trắng, Mông Xanh, Mông Hoa), trong đó nhóm Mông Hoa (Mông Lềnh) sinh sống chủ yếu ở các xã Nậm Tin, Chà Cang, Nà Khoa... Người Mông Hoa hiện vẫn gìn giữ được nhiều phong tục, tập quán truyền thống, trong đó có nghề thêu, may trang phục dân tộc.
Đặc sắc chợ phiên Xín Cái

Đặc sắc chợ phiên Xín Cái

Media - Vàng Ni - 19 giờ trước
Chợ phiên Xín Cái nằm cách đường biên giới khoảng 500m, thuộc thôn Lùng Vần Chải, xã Xín Cái, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Chợ phiên Xín Cái là một trong những khu chợ đặc biệt, bởi nơi đây có khung lịch họp chợ vô cùng kì lạ, chợ chỉ họp 1 lần 1 tuần và theo lịch lùi.
Làng mới ở Sơn Bua

Làng mới ở Sơn Bua

Phóng sự - Tiêu Dao - 19 giờ trước
Dự án Làng thanh niên lập nghiệp Sơn Bua (xã Sơn Bua, huyện Sơn Tây, Quảng Ngãi) là 1 trong 15 làng thanh niên lập nghiệp được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Sau gần 5 năm thành lập, đến nay, Làng đã trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế, ổn định đời sống của thanh niên các DTTS tại đây.
Độc tố Botulinum - Những điều cần lưu ý

Độc tố Botulinum - Những điều cần lưu ý

Sức khỏe - Như Ý - 19 giờ trước
Thời gian gần đây, nước ta xảy ra liên tiếp nhiều vụ ngộ độc có liên quan tới Botulinum. Tuy nhiên, rất nhiều người vẫn chưa biết độc tố này nguy hiểm đến mức nào và thường có trong những thực phẩm nào để phòng tránh. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu thêm về độc tố Botulinum nhé.
Họa sĩ nhí người dân tộc Tày đoạt giải Thiếu nhi Dế Mèn lần 4 - 2023

Họa sĩ nhí người dân tộc Tày đoạt giải Thiếu nhi Dế Mèn lần 4 - 2023

Sắc màu 54 - Trương Vui - Thúy Hồng - 20:05, 31/05/2023
Chiều 31/5, tại Trung tâm Thông tấn Quốc gia, Báo Thể thao và Văn hóa thuộc Thông tấn xã Việt Nam tổ chức Lễ trao Giải Thiếu nhi Dế Mèn lần 4 - 2023.