Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nối lại Then Tày

Hiếu Anh - 15:59, 10/02/2020

Trước đây, do điều kiện kinh tế khó khăn nên hát Then của người Tày bị hạn chế. Những năm trở lại đây, mạch nguồn văn hóa ấy đã được khơi thông trở lại.


Giới trẻ ngày càng quan tâm tới đàn Tính, hát Then
Giới trẻ ngày càng quan tâm tới đàn Tính, hát Then

Tiếng Then dưới mái nhà sàn

Chúng tôi về thôn Phai Khằn, xã Đà Vị, huyện Na Hang (Tuyên Quang) ngay sau khi hát Then, đàn Tính của người Tày được UNESCO công nhận là văn hóa phi vật thể của nhân loại. Khó mà tả hết được niềm vui của đồng bào dân tộc Tày nơi đây. Với họ, sự công nhận này không chỉ là niềm tự hào vô bờ bến, mà còn là sự ghi nhận, ghi danh xứng đáng cho những năm tháng thăng trầm gìn giữ nghệ thuật của cha ông. 

Ông Hà Đồng Cách, sinh năm 1947, người Cựu chiến binh đã từng xông pha khói lửa của chiến tranh bồi hồi chia sẻ, trước đây do đất nước có chiến tranh, rồi hoàn cảnh kinh tế khó khăn cùng với những nhận thức thiếu chính xác nên hát Then bị hạn chế dẫn đến mai một. Do vậy, rất nhiều con em người dân tộc Tày sinh ra lớn lên mà cái tay không biết đánh đàn Tính, miệng không còn biết hát Then. Trước thực trạng đó, ông Cách cũng như nhiều người già trong bản rất đau lòng. 

Thấy mình cần phải có một phần trách nhiệm trong việc gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, năm 2015, ông Cách đã cùng nhiều nhóm hạt nhân là các “nghệ nhân” trong xã bàn nhau thành lập các Câu lạc bộ (CLB) hát Then, đàn Tính. Đối tượng của các CLB này là các cháu học sinh THCS, THPT có năng khiếu. 

“Mong muốn là vậy, nhưng những ngày đầu vận động các cháu tới học đàn khó vô cùng. Do đây là việc làm mới mẻ, nhiều cháu còn ngại và bỡ ngỡ. Nên các “thầy giáo”, chẳng những không lấy học phí, mà còn phải bỏ tiền túi mua đàn, thậm chí bánh, kẹo để kéo học trò đến lớp”, ông Cách chia sẻ. 

Ông Hà Đồng Cách chia sẻ về cách sử dụng đàn Tính, hát Then
Ông Hà Đồng Cách chia sẻ về cách sử dụng đàn Tính, hát Then

Vượt khỏi núi đồi 

Thế rồi, sự kiên trì của những người như ông Cách đã được đền đáp. Các cháu đến lớp học ngày một đông hơn. Ban đầu chỉ có 2, 3 cháu. Đến nay, lớp đã có hơn 10 cháu theo học. Những cháu học sinh này thường lựa các ngày thứ Bảy, Chủ Nhật, rồi có cháu say mê dành cả 3 tháng hè theo học đàn Tính, hát Then. 

Sự nhiệt huyết của người già và say mê của đám trẻ đã thực sự là những sợi dây nối bền chặt khiến cho dòng chảy then Tày chảy mãi. Từ chỗ, người dân còn ngần ngại, đến nay họ như được khơi gợi niềm đam mê của văn hóa dân tộc. 

Trong các hội nghị của huyện, của xã giờ đây không bao giờ có thể thiếu được món ăn tinh thần là hát Then, đàn Tính. Không chỉ mang tính hình thức, nghệ thuật này còn thấm sâu vào từng hơi thở cuộc sống. Ở Đà Vị hôm nay, hầu hết các hoạt động mang tính cộng đồng của người dân đều xuất hiện hát Then, đàn Tính mà CLB của ông Cách là hạt nhân quan trọng. 

Không những vậy, những hội viên của CLB còn vượt qua không gian của bản làng vươn xa tới những công chúng rộng lớn hơn. Ông Hà Đồng Cách tự hào cho biết, CLB của ông đã nhiều lần tham gia dự thi văn nghệ của huyện Na Hang và tỉnh Tuyên Quang để mở rộng giao lưu với cộng đồng. Đặc biệt từ “lò” đào tạo trường làng này, nhiều em đã trở thành ca sĩ theo học ở các trường chuyên nghiệp, như em Nông Thị Thảo, Triệu Mai Hưng, Hà Linh Nhâm… hiện đang theo học tại Trường Cao đăng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc tại Thái Nguyên. 

Có thể nói, để hát Then, đàn Tính vinh dự trở thành văn hóa phi vật thể của nhân loại không thể không nói đến những đóng góp, nỗ lực của cộng đồng. Họ chính là những viên gạch xây dựng lên nền văn hóa mang đậm dấu ấn trong nhịp sống hiện đại. Do đó, thời gian tới Nhà nước cần có các chính sách trợ lực thiết thực, để tiếp sức cho cộng đồng giữ gìn, bảo tồn văn hóa. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.