Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ nhân Nguyễn Xuân Bách Người tâm huyết với nghệ thuật hát Then

PV - 11:35, 27/08/2018

Là giảng viên bộ môn Then của Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc, nghệ nhân Nguyễn Xuân Bách có điều kiện và tâm huyết gắn bó cuộc đời mình với sự nghiệp gìn giữ và bảo tồn nghệ thuật hát Then của các dân tộc Tày-Nùng vùng miền núi phía Bắc.

Nguyễn Xuân Bách Nghệ nhân Xuân Bách (đứng thứ nhất từ phải qua) cùng Đoàn nghệ nhân hát Then Việt Nam tại Paris, Cộng hòa Pháp.

Sinh ra và lớn lên trong cái nôi của nghệ thuật hát Then thuộc thị trấn Thất Khê, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn, nghệ nhân Nguyễn Xuân Bách đã được đắm mình trong những làn điệu Then của dân tộc Tày. Với Xuân Bách, con đường đến với Then không chỉ là cơ duyên mà đó là cuộc sống của anh. Người có ảnh hưởng lớn nhất đối với nghệ nhân Xuân Bách chính là mẹ của anh và nghệ nhân Phan Thị Điệu, một nghệ sĩ hát Then của Đoàn Nghệ thuật Lạng Sơn. Nhờ có mẹ và nghệ nhân Phan Thị Điệu, Xuân Bách đã được sống trong sự linh thiêng của Then cổ và sự dìu dặt của Then mới. Điều đó khiến anh nhận ra nhiệm vụ của mình là phải nối tiếp những dòng cảm xúc của bà, của mẹ để những làn điệu hát Then còn vang mãi.

Xuân Bách còn được các thầy, cô giáo tại Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc tận tâm dìu dắt giúp đỡ, trong suốt quá trình theo học tại Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc (từ năm 2007-2010). Sau khi tốt nghiệp với tấm bằng loại ưu, sinh viên Xuân Bách đã được nhà trường giữ lại làm giảng viên để đào tạo các thế hệ sinh viên theo học hát Then.

Gần 8 năm giảng dạy, giảng viên Xuân Bách đã đào tạo được 10 khóa học hát Then cho các học trò tại trường và các CLB ở Lạng Sơn. “Qua quá trình đi dạy tại các CLB, tôi nhận thấy rằng, được đàn, được hát là khát khao rất lớn đối với đồng bào các dân tộc Tày, Nùng. Do vậy, trong quá trình dạy đàn, hát Then cho sinh viên, bên cạnh hướng dẫn kỹ thuật đàn hát, tôi chú tâm hướng dẫn cho các em thêm kỹ năng nghiên cứu, sưu tầm và phương pháp sư phạm để sau khi về địa phương, các em có thể gây dựng phong trào văn hóa văn nghệ ở địa phương”.

Là người coi Then là hơi thở cuộc sống, nghệ nhân Xuân Bách luôn nghiêm túc, trách nhiệm với nghề. Anh luôn tranh thủ tìm đến các nghệ nhân để học đàn, học hát, trực tiếp, ghi chép lại bài bản và nghe các cụ kể những câu chuyện để tìm ra những mã văn hóa ẩn chứa trong nghi lễ Then. Đồng thời, nỗ lực tìm các nguồn tài trợ để kết nối, đem Then đi quảng bá với bạn bè muôn phương.

Năm 2017, được sự kết nối và giúp đỡ của Viện Văn hóa thế giới Paris, Đoàn nghệ nhân hát Then Việt Nam đã đem Then sang trình diễn tại Thủ đô Paris nước Cộng hòa Pháp, trong Chương trình “Lễ hội âm nhạc thế giới”, do NSƯT Thủy Tiên làm Trưởng đoàn. Tại đây, Đoàn nghệ nhân hát Then Việt Nam đã diễn 12 tiết mục đặc sắc được trích trong nghi lễ Then của từng dòng Then như “Hòa tấu đàn Tính”, “Hải biooc hải va”, “Vọng én”, “Cầu biooc cầu va”, “Khảm hải”…

“Chúng tôi đã tạo được một sân khấu “rất Then”, Then từ âm thanh, ánh sáng cho đến không gian đậm màu sắc tâm linh tại thủ đô Paris. Đó là vinh dự lớn với chúng tôi được đưa di sản ra quốc tế. Dự định chỉ 2 buổi diễn nhưng các nhà văn hóa, nghiên cứu âm nhạc ở Pháp sau khi xem đề nghị tổ chức thêm một cuộc gặp gỡ với nghệ nhân”, nghệ nhân Xuân Bách chia sẻ.

Với hoạt động trong nước, từ năm 2016 đến nay, nghệ nhân Xuân Bách cũng thường xuyên phối hợp với nhóm Đình làng Việt lưu diễn tại nhiều địa phương. Vào tháng 4/2018, Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc, nhóm Đình làng Việt và Ban Quản lý phố cổ Hà Nội đã phối hợp tổ chức Chương trình nghệ thuật “Câu Then Việt Bắc”. Chương trình không chỉ có ý nghĩa tôn vinh nghệ thuật hát Then, mà còn là dịp để những nghệ nhân hát Then giới thiệu nghi thức Then cổ đến với công chúng.

HỒNG MINH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vấn vương ẩm thực của người Mường ở Trà My

Vấn vương ẩm thực của người Mường ở Trà My

Làng Mường, xã Trà My (TP.Đà Nẵng) là nơi sinh sống của các hộ dân tộc Mường di cư từ miền Bắc vào từ những năm 80 của thế kỷ trước. Ngoài việc tập trung phát triển kinh tế, đồng bào Mường còn chú trọng gìn giữ phong tục tập quán, bản sắc văn hóa, truyền thống, đặc biệt là "bí quyết" chế biến những món ăn dân dã, hấp dẫn phục vụ khách du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Quảng Ninh: Thiếu hàng nghìn giáo viên trước thềm năm học mới, tân cử nhân sư phạm lên đường về các trường vùng cao

Quảng Ninh: Thiếu hàng nghìn giáo viên trước thềm năm học mới, tân cử nhân sư phạm lên đường về các trường vùng cao

Trang địa phương - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Thiếu hơn 2.200 giáo viên, ngành giáo dục Quảng Ninh hiện đang đối mặt nhiều áp lực trước thềm năm học 2025-2026. Tại các địa phương vùng sâu, vùng xa, gần như không có nguồn tuyển, tỉnh buộc phải tăng tốc điều chuyển, ký hợp đồng và huy động tân cử nhân sư phạm xung phong về vùng khó.
Tết Độc lập: Tình đồng bào, nghĩa dân tộc

Tết Độc lập: Tình đồng bào, nghĩa dân tộc

Phóng sự - Vi Hợi - 1 giờ trước
Không biết từ thuở nào, người dân quê tôi đã quen gọi ngày 2/9 là Tết Độc Lập. Ngày ấy, khắp bản làng rộn rã như một mùa Xuân thứ hai ghé về giữa đất trời miền núi. Nhà nhà dọn cỗ, người người sửa soạn áo quần, tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng cười giòn tan vang vọng khắp nẻo, hòa vào mùi hương nếp mới, thành bản hòa ca của niềm hân hoan.
Nhân lên niềm vui trong ngày Lễ trọng đại của dân tộc

Nhân lên niềm vui trong ngày Lễ trọng đại của dân tộc

Xã hội - Minh Thu - 1 giờ trước
Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về tặng quà Nhân dân nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, nhiều địa phương ở vùng đồng bào DTTS và miền núi đã đồng loạt tổ chức trao quà Tết Độc lập đến cho Nhân dân.
Vấn vương ẩm thực của người Mường ở Trà My

Vấn vương ẩm thực của người Mường ở Trà My

Sắc màu 54 - T.Nhân-H.Trường - 2 giờ trước
Làng Mường, xã Trà My (TP.Đà Nẵng) là nơi sinh sống của các hộ dân tộc Mường di cư từ miền Bắc vào từ những năm 80 của thế kỷ trước. Ngoài việc tập trung phát triển kinh tế, đồng bào Mường còn chú trọng gìn giữ phong tục tập quán, bản sắc văn hóa, truyền thống, đặc biệt là "bí quyết" chế biến những món ăn dân dã, hấp dẫn phục vụ khách du lịch.
Quốc khánh trong tâm thức người có đạo

Quốc khánh trong tâm thức người có đạo

Dân tộc - Tôn giáo - Nhóm PV - 3 giờ trước
Những ngày đầu tháng Chín, dù là già hay trẻ, trai hay gái, dù theo tôn giáo hay tín ngưỡng nào, trái tim mỗi người vẫn hòa chung một nhịp, hướng về Tổ quốc. Trong niềm tự hào và hân hoan mừng Tết Độc lập, chúng tôi đã ghi lại những xúc cảm dâng trào trong tâm hồn những tín đồ, đạo giáo, để từ đó càng thêm tự tôn, thêm yêu thương và vững tin vào đất nước mình.
Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Cơn mưa lớn kéo dài suốt hai ngày qua đã khiến nhiều khu vực tại Hà Nội chìm trong biển nước. Tính đến 15h ngày 27/8, các tuyến đường huyết mạch như Quốc lộ 70 và Đại lộ Thăng Long đoạn qua phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm cũ) bị ngập sâu nghiêm trọng, gây tê liệt giao thông và ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.
Hành trình nhân văn kết nối ý Đảng, lòng Dân

Hành trình nhân văn kết nối ý Đảng, lòng Dân

Dân tộc - Tôn giáo - Vũ Mừng - 5 giờ trước
Xóa nhà tạm, nhà dột nát không chỉ là chính sách an sinh, mà là hành trình nhân văn giúp đổi thay vùng khó. Với người dân, nhất là đồng bào DTTS, căn nhà mới không chỉ che mưa, che nắng mà còn vun đắp niềm tin, hy vọng mở ra cơ hội thoát nghèo. Đây là minh chứng rõ nét cho cam kết “không để ai bị bỏ lại phía sau”, thể hiện quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của Nhân dân.
Dấu ấn công tác dân tộc, tôn giáo sau 80 năm thành lập Nước

Dấu ấn công tác dân tộc, tôn giáo sau 80 năm thành lập Nước

Dân tộc - Tôn giáo - Thanh Huyền - 5 giờ trước
Việt Nam là quốc gia đa dân tộc, đa tôn giáo. Ngay từ khi ra đời và trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định công tác dân tộc, tôn giáo có vị trí chiến lược quan trọng trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và của dân tộc. Những thành tựu chung của đất nước sau 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, có vai trò đóng góp rất to lớn của cơ quan công tác dân tộc, tôn giáo.
Khơi thông nguồn lực thắp sáng tương lai vùng đồng bào DTTS

Khơi thông nguồn lực thắp sáng tương lai vùng đồng bào DTTS

Công tác Dân tộc - PV - 12 giờ trước
6/9 nhóm mục tiêu cơ bản đã hoàn thành hoặc vượt kế hoạch, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 3,4% mỗi năm, thu nhập bình quân đầu người DTTS đạt 43,4 triệu đồng, tăng 3,1 lần so với năm 2020…. là những con số ấn tượng khắc họa rõ nét bức tranh khởi sắc vùng đồng bào DTTS và miền núi sau gần 5 năm triển khai Chương trình MTQG 1719. Đây là nền tảng vững chắc phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi trong giai đoạn tiếp theo.
Quảng Ngãi - Âm vang ngày mới

Quảng Ngãi - Âm vang ngày mới

Trang địa phương - Ngọc Chí - 23:00, 31/08/2025
Tối ngày 31/8, tại Quảng trường 16/3, phường Kon Tum, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Ngãi tổ chức Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Quảng Ngãi - Âm vang ngày mới” và bắn pháo hoa, chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025).
Ngân hàng CSXH cho vay ưu đãi đối với HSSV, học viên thạc sĩ, nghiên cứu sinh ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán

Ngân hàng CSXH cho vay ưu đãi đối với HSSV, học viên thạc sĩ, nghiên cứu sinh ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán

Xã hội - Mai Hương - 21:53, 31/08/2025
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc vừa ký Quyết định số 29/2025/QĐ-TTg ngày 28/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với học sinh, sinh viên (HSSV), học viên thạc sĩ và nghiên cứu sinh theo học các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán. Chính sách này nhằm hỗ trợ người học trang trải học phí, sinh hoạt phí và các chi phí học tập khác trong suốt quá trình học tập.