Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ nhân Nguyễn Xuân Bách Người tâm huyết với nghệ thuật hát Then

PV - 11:35, 27/08/2018

Là giảng viên bộ môn Then của Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc, nghệ nhân Nguyễn Xuân Bách có điều kiện và tâm huyết gắn bó cuộc đời mình với sự nghiệp gìn giữ và bảo tồn nghệ thuật hát Then của các dân tộc Tày-Nùng vùng miền núi phía Bắc.

Nguyễn Xuân Bách Nghệ nhân Xuân Bách (đứng thứ nhất từ phải qua) cùng Đoàn nghệ nhân hát Then Việt Nam tại Paris, Cộng hòa Pháp.

Sinh ra và lớn lên trong cái nôi của nghệ thuật hát Then thuộc thị trấn Thất Khê, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn, nghệ nhân Nguyễn Xuân Bách đã được đắm mình trong những làn điệu Then của dân tộc Tày. Với Xuân Bách, con đường đến với Then không chỉ là cơ duyên mà đó là cuộc sống của anh. Người có ảnh hưởng lớn nhất đối với nghệ nhân Xuân Bách chính là mẹ của anh và nghệ nhân Phan Thị Điệu, một nghệ sĩ hát Then của Đoàn Nghệ thuật Lạng Sơn. Nhờ có mẹ và nghệ nhân Phan Thị Điệu, Xuân Bách đã được sống trong sự linh thiêng của Then cổ và sự dìu dặt của Then mới. Điều đó khiến anh nhận ra nhiệm vụ của mình là phải nối tiếp những dòng cảm xúc của bà, của mẹ để những làn điệu hát Then còn vang mãi.

Xuân Bách còn được các thầy, cô giáo tại Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc tận tâm dìu dắt giúp đỡ, trong suốt quá trình theo học tại Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc (từ năm 2007-2010). Sau khi tốt nghiệp với tấm bằng loại ưu, sinh viên Xuân Bách đã được nhà trường giữ lại làm giảng viên để đào tạo các thế hệ sinh viên theo học hát Then.

Gần 8 năm giảng dạy, giảng viên Xuân Bách đã đào tạo được 10 khóa học hát Then cho các học trò tại trường và các CLB ở Lạng Sơn. “Qua quá trình đi dạy tại các CLB, tôi nhận thấy rằng, được đàn, được hát là khát khao rất lớn đối với đồng bào các dân tộc Tày, Nùng. Do vậy, trong quá trình dạy đàn, hát Then cho sinh viên, bên cạnh hướng dẫn kỹ thuật đàn hát, tôi chú tâm hướng dẫn cho các em thêm kỹ năng nghiên cứu, sưu tầm và phương pháp sư phạm để sau khi về địa phương, các em có thể gây dựng phong trào văn hóa văn nghệ ở địa phương”.

Là người coi Then là hơi thở cuộc sống, nghệ nhân Xuân Bách luôn nghiêm túc, trách nhiệm với nghề. Anh luôn tranh thủ tìm đến các nghệ nhân để học đàn, học hát, trực tiếp, ghi chép lại bài bản và nghe các cụ kể những câu chuyện để tìm ra những mã văn hóa ẩn chứa trong nghi lễ Then. Đồng thời, nỗ lực tìm các nguồn tài trợ để kết nối, đem Then đi quảng bá với bạn bè muôn phương.

Năm 2017, được sự kết nối và giúp đỡ của Viện Văn hóa thế giới Paris, Đoàn nghệ nhân hát Then Việt Nam đã đem Then sang trình diễn tại Thủ đô Paris nước Cộng hòa Pháp, trong Chương trình “Lễ hội âm nhạc thế giới”, do NSƯT Thủy Tiên làm Trưởng đoàn. Tại đây, Đoàn nghệ nhân hát Then Việt Nam đã diễn 12 tiết mục đặc sắc được trích trong nghi lễ Then của từng dòng Then như “Hòa tấu đàn Tính”, “Hải biooc hải va”, “Vọng én”, “Cầu biooc cầu va”, “Khảm hải”…

“Chúng tôi đã tạo được một sân khấu “rất Then”, Then từ âm thanh, ánh sáng cho đến không gian đậm màu sắc tâm linh tại thủ đô Paris. Đó là vinh dự lớn với chúng tôi được đưa di sản ra quốc tế. Dự định chỉ 2 buổi diễn nhưng các nhà văn hóa, nghiên cứu âm nhạc ở Pháp sau khi xem đề nghị tổ chức thêm một cuộc gặp gỡ với nghệ nhân”, nghệ nhân Xuân Bách chia sẻ.

Với hoạt động trong nước, từ năm 2016 đến nay, nghệ nhân Xuân Bách cũng thường xuyên phối hợp với nhóm Đình làng Việt lưu diễn tại nhiều địa phương. Vào tháng 4/2018, Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc, nhóm Đình làng Việt và Ban Quản lý phố cổ Hà Nội đã phối hợp tổ chức Chương trình nghệ thuật “Câu Then Việt Bắc”. Chương trình không chỉ có ý nghĩa tôn vinh nghệ thuật hát Then, mà còn là dịp để những nghệ nhân hát Then giới thiệu nghi thức Then cổ đến với công chúng.

HỒNG MINH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.