Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Những tổ ấm… rất lạnh!

Thanh Hải - 12:21, 30/11/2020

Có những nỗi đau không gì bù đắp, có những thiếu thốn chẳng thể lấp đầy, có những nỗi buồn khó để nguôi ngoai… Và tôi chẳng thể mường tượng hết những xúc cảm, khát khao trong trái tim non nớt của những đứa trẻ ấy – những đứa trẻ mồ côi ở các bản làng vùng cao xứ Nghệ.

Thầy và trò điểm trường Chăm Puông thuộc trường Tiểu học Lượng Minh trong giờ học
Thầy và trò điểm trường Chăm Puông thuộc trường Tiểu học Lượng Minh trong giờ học

Trong số những huyện miền núi phía Tây Nghệ An, Tương Dương được biết đến là vùng đất tồn tại nhiều tệ nạn như ma túy, vàng tặc, lâm tặc, buôn bán người… Hệ lụy từ những vấn nạn ấy đã khiến bao gia đình tan nát, bản làng tiêu điều; để rồi những đứa trẻ nơi ấy sớm phải mồ côi.

Những đứa trẻ tự chăm mình, chăm em

Ngót 1 giờ vượt quãng đường gần 15km từ thị trấn Hòa Bình, chênh vênh một bên núi cao một bên dòng Nậm Nơn, chúng tôi mới đặt chân đến trung tâm xã Lượng Minh. Đón khách ngay từ đầu bản Xốp Mạt, thầy Nguyễn Văn Thanh, Hiệu trưởng trường Tiểu học Lượng Minh thở dài: Mỗi đứa một số phận, một hoàn cảnh, thương lắm.

Thầy Thanh mở lời vậy, bởi trước khi lên đây, tôi đã đánh tiếng với thầy về số phận những đứa trẻ kém may mắn ở trường. Vừa đi, thầy Thanh vừa chậm rãi nói: Trường có 548 học sinh, nhưng có đến 71 cháu mồ côi, chiếm gần 1/8 đấy. Thương nhất vẫn là những trường hợp mồ côi, không nơi nương tựa ở điểm trường Chăm Puông.

Ấy là trường hợp hai chị em Ngân Thị Hợi và Ngân May Khăm, rau cháo nuôi nhau đã mấy năm nay. Hợi 13 tuổi, học lớp 6 trường PTDTBT THCS Lượng Minh; còn Khăm học lớp 4E tại điểm Chăm Puông, thuộc trường Tiểu học Lượng Minh. 

Hai em có bố, có mẹ mà “cũng như không”. Bởi mẹ đã bỏ đi biệt xứ, còn bố làm phu vàng tận Quảng Nam. Thiếu vắng người lớn, tổ ấm ấy đã trở nên hoang lạnh, vách nứa dột tứ tung. Khi được hỏi về cuộc sống thường ngày, Ngân Thị Hợi cúi mặt: Cha mẹ đi lâu rồi không về. Hai chị em ở với nhau, bữa nào không có ăn thì nhịn.

Sớm mồ côi cha mẹ, Lương Thánh Nông lớp 3E và Lương Thị Tường lớp 4E phải về ở nhờ nhà chú ruột. Nghèo, nhận thức hạn chế, người chú ấy cũng chẳng thiết tha đến chuyện học của hai đứa cháu kém may mắn  này. 

Thầy Đào Như Kiều, giáo viên Chủ nhiệm lớp 4E, điểm trường Chăm Puông, kể: Cứ học được ít bữa lại thấy hai chị em Nông, Tường nghỉ học. Đến nhà thì hai đứa đang phải chăn bò vì ông chú không muốn cho đi học.

Những đứa trẻ sống “lay lắt” như vậy ở Lượng Minh không hề hiếm. Thống kê của ba bậc học ở Lượng Minh khiến tôi sửng sốt; bởi có đến 133 học sinh mồ côi cha hoặc mẹ, mồ côi cả cha và mẹ, hoặc có cha mẹ nhưng “cũng như không” khiến các em phải sống với người thân hay tự sống một mình. Tôi càng sửng sốt hơn, khi cả ba bậc học của toàn huyện Tương Dương có đến 618 học sinh rơi vào hoàn cảnh như vậy.

Cô Vi Thị Phương, giáo viên Chủ nhiệm lớp 7C - trường THCS thị trấn Thạch Giám nói với chúng tôi mà như cật vấn lòng mình: Thiếu thốn tình thương của mẹ cha ngay từ khi còn nhỏ, là thiệt thòi lớn của một đứa trẻ. Dù thầy cô trong trường rất quan tâm, chia sẻ, gần gũi nhưng làm sao bù đắp được.

Lứa tuổi Mầm non và Tiểu học còn đỡ; nhìn những đứa trẻ thiếu cha, vắng mẹ ở lứa tuổi bậc THCS khiến chúng tôi day dứt, xót xa. Không ít cháu đã sống thu mình, lặng lẽ, tự ti, mặc cảm với bạn bè; hoặc sớm tỏ ra “bất mãn”. Với những đứa trẻ ấy, có lẽ những người cầm phấn ở Tương Dương sẽ rất khó quên. Nó ám ảnh thầy cô mỗi giờ lên lớp, khi sinh hoạt tập thể hay những buổi tối nhìn các em ngồi học bài trong khu ký túc.

Nói về số phận những học sinh kém may mắn ấy, thầy Trần Quốc Dương, Hiệu trưởng trường PTDTBT THCS Yên Na rưng rưng: Lẽ ra, các em đã có một tuổi thơ rất hồn nhiên, ngây thơ. Thật đáng buồn cho những bậc làm cha, làm mẹ đã không tròn trách nhiệm; để một thế hệ được sinh ra trong thiếu thốn, luôn tự ti và mặc cảm về thân phận.

Thầy giáo Đào Như Kiều, giáo viên chủ nhiệm lớp 4E, điểm trường Chăm Puông, trường Tiểu học Lượng Minh thăm và kiểm tra học tập ở nhà của hai chị em Lương Thánh Nông và Lương Thị Tường
Thầy giáo Đào Như Kiều, giáo viên chủ nhiệm lớp 4E, điểm trường Chăm Puông, trường Tiểu học Lượng Minh thăm và kiểm tra học tập ở nhà của hai chị em Lương Thánh Nông và Lương Thị Tường

Tương lai nào cho các em ?

Thiếu hơi ấm của mẹ, sự dạy bảo ân cần của cha, con đường đến trường và xa hơn là tương lai của các em, hẳn sẽ gập ghềnh như con đường mòn vắt qua những triền núi mà ngày ngày em vẫn đến trường.

Thầy Nguyễn Văn Thanh, Hiệu trưởng trường tiểu học Lượng Minh trầm tư: Thiếu mẹ cha, sự nhắc nhở, bảo ban, dạy dỗ của người thân sẽ không được đủ đầy, trọn vẹn. Vì thế, trường luôn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ học tập tại lớp, không giao bài tập về nhà vì nếu có thì các em cũng không làm.

“Trời sinh voi sinh cỏ”, những đứa trẻ sinh ra chưa một lần gặp mẹ cha cũng lớn lên rồi cắp sách tới trường. Nhưng có lẽ thẳm sâu bên trong tâm hồn non nớt, ngây thơ ấy, hẳn là một khát khao, một ước mơ cháy bỏng về một mái ấm gia đình.

Trong suốt cuộc nói chuyện, thầy Hà Huy Thắng, Hiệu trưởng trường THCS thị trấn Thạch Giám không thôi day dứt: Nhiều em sức học yếu nhưng nó chưa quan trọng bằng việc các em rất thiếu kỹ năng mềm, dễ bị rủ rê và tâm lý thì luôn mặc cảm. Vì vậy, công tác giáo dục trên lớp, ngoài giờ đang rất khó khăn.

Vừa giảng dạy, thầy cô còn kiêm luôn tư vấn viên, quan tâm, giúp đỡ, động viên, sẻ chia với các em ngoài giờ lên lớp. Nhiều trường còn tổ chức sinh hoạt bán trú định kỳ mỗi tuần một lần, giao trách nhiệm các giáo viên kèm cặp nhiều hơn. 

Thầy Kha Văn Lập, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tương Dương day dứt: Các trường đã làm tất cả những gì có thể để bù đắp sự trống vắng tình cảm, dạy bảo của cha mẹ. Có một điều chắc chắn rằng, các em bước vào đời sẽ vất vả hơn, nhọc nhằn hơn so với chúng bạn. Rồi thầy Lập bỏ lửng câu nói: Để hình thành nhân cách, tri thức của một đứa trẻ thì rất cần sự phối hợp của gia đình, nhà trường và xã hội. Gia đình là yếu tố đầu tiên nhưng…

Lối rẽ nào cho các em trước ngưỡng cửa tương lai? Câu hỏi ấy cứ chập chờn như bánh xe lăn qua những con dốc, lăn qua những con đường lởm chởm đất đá… lẩn khuất sau những cánh rừng nơi miền Tây xứ Nghệ.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.