Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nhận diện thực trạng kinh tế - xã hội theo điều tra phiếu xã: Quy hoạch mạng lưới y tế cơ sở (Bài cuối)

Sỹ Hào - 08:04, 08/12/2024

Quy hoạch mạng lưới cơ sở y tế thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đặt mục tiêu xây dựng và phát triển mạng lưới cơ sở y tế quốc gia phù hợp với yêu cầu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân. Số liệu từ cuộc điều tra thu thập thông tin thực trạng y tế ở của 53 DTTS năm 2024, sẽ có đóng góp quan trọng vào việc thực hiện quy hoạch mạng lưới y tế cơ sở này.

Đội ngũ y tế cơ sở là tuyến đầu trong chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân. (Ảnh minh họa)
Đội ngũ y tế cơ sở là tuyến đầu trong chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân. (Ảnh minh họa)

Đã “phủ sóng” nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu

“Phủ sóng” trạm y tế xã là một trong những dấu ấn quan trọng của lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc trong 05 năm (2019 – 2024). Đây là thông tin chung trong các báo cáo chính trị tại Đại hội Đại biểu các DTTS cấp tỉnh lần thứ IV, năm 2024 được các địa phương tổ chức trong 10, tháng 11 vừa qua.

Theo đó, tất cả các địa phương đều đạt tỷ lệ 100% số xã có trạm y tế; phần lớn xã đã đạt chuẩn quốc gia về y tế. Ngay ở địa phương còn nhiều khó khăn như Cao Bằng, năm 2024, tỷ lệ trạm y tế đạt chuẩn quốc gia về y tế/tổng số trạm y tế trên địa bàn tỉnh đạt 88,8%.

Trước đó, tại thời điểm năm 2019, kết quả điều tra, thu thập thông tin thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS lần thứ II cũng đã thể hiện, toàn vùng đồng bào DTTS và miền núi (bao gồm 5.266 xã thuộc 51 tỉnh, thành phố, theo Quyết định số 582/QĐ-TTg phê duyệt danh sách các xã vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2016 - 2020) chỉ còn 30 xã là chưa có trạm y tế.

“Phần lớn các xã không có trạm y tế là do đã sáp nhập vào Trung tâm y tế huyện hoặc Phòng khám đa khoa khu vực. Các xã này chủ yếu tập trung tại 3 tỉnh miền núi phía Bắc là Hà Giang, Yên Bái và Tuyên Quang”, kết quả phân tích số liệu điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2019 nêu.

Cuộc điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2024 thu thập thông tin về tình trạng trạm y tế xã được xây dựng kiên cố, bán kiên cố hay thiếu kiên cố và đơn sơ; đồng thời xác nhận thực trạng trạm y tế xã có đạt chuẩn quốc gia về y tế cấp xã theo bộ tiêu chí được quy định tại Quyết định số 1300/QĐ-BYT ngày 09/3/2023 của Bộ Y tế.

Nguồn lực đầu tư từ các chương trình, dự án từ ngân sách nhà nước, vốn viện trợ nước ngoài không hoàn lại đã tưng bước hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở của cả nước; không chỉ về cơ sở vật chất mà cả nhân lực y tế.

Theo số liệu của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, hiện 100% đơn vị cấp huyện trên cả nước có trung tâm y tế (707 trung tâm); 99,6% số xã, phường, thị trấn có trạm y tế (10.559 trạm); trên 80% trạm y tế xã thực hiện khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế; 97,3% trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia về y tế.

Ỏ khu vực miền núi, vùng đồng bào DTTS, hiện 100% số xã có trạm y tế hoặc có phòng khám đa khoa khu vực liên xã; 87,5% số trạm y tế xã có bác sĩ làm việc; 96% số trạm y tế xã có nữ hộ sinh/y sĩ sản nhi và hơn 95% số thôn, bản có nhân viên y tế thôn, bản hoặc cô đỡ thôn, bản…

Mặc dù đã “phủ sóng”, nhưng theo đánh giá của Bộ Y tế, hiện thực trạng cơ sở hạ tầng ở các trạm y tế xã khu vực miền núi vẫn cần được quan tâm đầu tư; nhiều trạm y tế xây dựng đã lâu, cần được nâng cấp, cải tạo; một số trạm y tế vẫn trong tình trạng tạm bợ, bán kiên cố.

Tại thời điểm năm 2019, từ kết quả điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS thì, 99,6% các trạm y tế xã vùng đồng bào DTTS và miền núi được xây dựng kiên cố hoặc bán kiên cố. 

Tình trạng trạm y tế thiếu kiên cố hoặc đơn sơ còn rất ít và chủ yếu tại vùng Trung du và miền núi phía Bắc, với 14/20 trạm y tế. Các tỉnh có số trạm y tế thiếu kiên cố hoặc đơn sơ cao nhất là: Tuyên Quang (5 trạm y tế), Điện Biên (3 trạm y tế), Cao Bằng và Lạng Sơn (mỗi tỉnh 2 trạm y tế).

Hệ thống trạm y tế xã đã được quan tâm đầu tư, nâng cấp. (Trong ảnh: Trạm Y tế xã Tam Thành, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam)
Hệ thống trạm y tế xã đã được quan tâm đầu tư, nâng cấp. (Trong ảnh: Trạm Y tế xã Tam Thành, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam)

Năm 2023, theo kết quả rà soát của Bộ Y tế, cả nước vẫn còn 22,1% số trạm y tế xã chưa được đầu tư kiên cố và khoảng 40,1% trạm y tế xã có nhu cầu đầu tư cải tạo, xây dựng mới.

Thực trạng về trạm y tế xã vùng đồng bào DTTS và miền núi, đã được thu thập trong cuộc điều tra thông tin kinh tế - xã hội của 53 DTTS lần thứ III, dự kiến công bố vào tháng 7/2025. Đây sẽ là dữ liệu bổ sung cho ngành y tế để có định hướng trong việc huy đọng nguồn lực đầu tư, nâng cấp hệ thống trạm y tế xã trong giai đoạn tới.

“Nâng cấp” nhân lực y tế

Ngày 27/02/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 201/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch mạng lưới cơ sở y tế thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (sau đây gọi tắt là Quy hoạch).

Quy hoạch đạt mục tiêu đến năm 2030 đạt 35 giường bệnh trên 10.000 dân, 19 bác sĩ trên 10.000 dân, 4,0 dược sĩ trên 10.000 dân, 33 điều dưỡng trên 10.000 dân, tỉ lệ giường bệnh tư nhân đạt 15% tổng số giường bệnh.

Một trong những quan điểm của Quy hoạch là bảo đảm cung cấp các dịch vụ y tế cho các khu vực khó khăn; từng bước thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các khu vực, vùng, miền, hướng tới mục tiêu mọi người dân đều được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng.

Để triển khai định hướng này, ngoài việc đầu tư, cải tạo mạng lưới trạm y tế xã như đã nêu trên thì một nhiệm vụ cấp bách hiện nay, là phải “nâng cấp” chất lượng nguồn nhân lực của ngành Y tế ở các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, khu vực miền núi, vùng đồng bào DTTS.

Năm 2019, theo điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS, tại các trạm y tế cấp xã vùng đồng bào DTTS có hơn 33,4 nghìn lãnh đạo, nhân viên y tế đang làm việc; trong đó, số lãnh đạo, nhân viên y tế là người DTTS chiếm 37,9%.

Phần lớn lãnh đạo, nhân viên tại các trạm y tế xã có trình độ y sỹ, y tá hoặc điều dưỡng viên, chiếm trên 50%. Số nhân viên hộ sinh chỉ chiếm 15,1% tổng số lãnh đạo, nhân viên của các trạm y tế xã.

Mặc dù 100% xã vùng đồng bào DTTS và miền núi đã có trạm y tế xã, nhưng không ít trạm đầu tư đã lâu, nay xuống cấp, không đáp ứng yêu cầu khám chưa bệnh cho Nhân dân. (Trong ảnh: Thực trạng Trạm Y tế xã Cao Thăng, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng)
Mặc dù 100% xã vùng đồng bào DTTS và miền núi đã có trạm y tế xã, nhưng không ít trạm đầu tư đã lâu, nay xuống cấp, không đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh cho Nhân dân. (Trong ảnh: Thực trạng Trạm Y tế xã Cao Thăng, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng)

“Mặc dù tỷ lệ trạm y tế xã có bác sỹ đã được cải thiện, tăng từ 69,2% năm 2015 lên 77,2% năm 2019 nhưng hiện vẫn còn khoảng 1/5 số trạm y tế xã vùng đồng bào DTTS thiếu bác sỹ, đặc biệt ở khu vực biên giới; trên 60% số trạm y tế xã tại một số tỉnh như Lào Cai, Lai Châu, Khánh Hòa không có bác sỹ...”, kết quả phân tích số liệu điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2019 nêu.

Từ năm 2019 đến nay, nhiều chương trình, dự án được thực hiện nhằm thu hút lực lượng bác sỹ về công tác tại y tế cơ sở; tuy nhiên, hiện nhiều địa phương, nhất là ở các địa bàn vùng đồng bào DTTS và miền núi vẫn thiếu hụt nhân lực y tế trầm trọng.

Đơn cử tại Nghệ An, theo báo cáo Sở Y tế tỉnh, toàn ngành hiện cần 13.000 nhân viên y tế, trong đó tuyến y tế cơ sở cần tối thiểu 7.037 người; trong khi đó, tình trạng nhân lực ngành y đang rời bỏ cơ sở y tế công lập đang có dấu hiệu gia tăng.

Cùng như tỉnh Nghệ An, hiện các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi trên cả nước đang đối mặt với việc thực trạng thiếu hụt nhân lực y tế chất lượng ở tuyến cơ sở. Từ số liệu thu thập được về tình hình nguồn nhân lực y tế ở các xã vùng đồng bào DTTS và miền núi, trong cuộc điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2024, Bộ Y tế, cũng như các địa phương sẽ có số liệu để đánh giá một cách cụ thể hơn, từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp để giải bài toán này.

Thông tin về nhân viên y tế thôn bản trong cuộc điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS lần thứ IV năm 2024 sẽ là cơ sở để nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách để duy trì, phát triển mạng lưới y tế thôn, bản - cánh tay nối dài của ngành y tế tới rộng khắp các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn của đất nước. (Trong ảnh: Nhân viên y tế thôn bản tỉnh Bắc Kạn truyền thông về chăm sóc sức khỏe, kế hoạch hóa gia đình tại cộng đồng)
Thông tin về nhân viên y tế thôn bản trong cuộc điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS lần thứ IV năm 2024 sẽ là cơ sở để nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách để duy trì, phát triển mạng lưới y tế thôn, bản - cánh tay nối dài của ngành y tế tới rộng khắp các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn của đất nước. (Trong ảnh: Nhân viên y tế thôn bản tỉnh Bắc Kạn truyền thông về chăm sóc sức khỏe, kế hoạch hóa gia đình tại cộng đồng)

Một số liệu được thu thập, cần được phân tích cụ thể từ cuộc điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2024, là thông tin về nhân viên y tế thôn bản. Năm 2019, theo kết quả điều tra, 83,5% thôn thuộc các xã vùng đồng bào DTTS có nhân viên y tế thôn, bản; giảm nhẹ so với năm 2015 (85%).

Vậy từ năm 2019 đến nay, tỷ lệ nhân viên y tế thôn bản giảm hay tăng đã được thu thập trong cuộc điều tra lần thứ IV năm 2024. Nhưng cần lưu ý rằng, với vùng đồng bào DTTS và miền núi, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, lực lượng nhân viên y tế thôn bản là cánh tay nối dài của ngành y tế.

Ở các địa bàn này, giao thông đi lại và cơ hội tiếp cận với các dịch vụ y tế, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe có phần hạn chế; do đó đòi hỏi phát triển mạng lưới y tế thôn bản nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của Nhân dân.

Vì vậy, thông tin về nhân viên y tế thôn bản trong cuộc điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS lần thứ III năm 2024 sẽ là cơ sở để nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách để duy trì, phát triển mạng lưới y tế thôn, bản - cánh tay nối dài của ngành y tế tới rộng khắp các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn của đất nước.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Phụ nữ Điện Biên thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" từ Dự án 8

Phụ nữ Điện Biên thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" từ Dự án 8

Từ các mô hình thiết thực của Dự án 8, nhiều hủ tục lạc hậu ở vùng cao Điện Biên dần được thay thế bằng lối sống văn minh, tiến bộ. Nhiều phụ nữ DTTS từng chịu thiệt thòi vì định kiến giới, sống trong cảnh nghèo khó nay đã thay đổi tư duy, chủ động học hỏi, vươn lên phát triển kinh tế, xây dựng cuộc sống mới
Tin nổi bật trang chủ
Tạo "sức hút" cho những phiên chợ truyền thống ở vùng núi xứ Thanh

Tạo "sức hút" cho những phiên chợ truyền thống ở vùng núi xứ Thanh

Thời gian qua, từ nguồn ngân sách Nhà nước, các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi đã đầu tư phát triển mạng lưới chợ truyền thống. Việc phát triển chợ ở miền núi và vùng đồng bào DTTS, không chỉ giúp đẩy mạnh giao thương mà còn lan tỏa nét văn hóa vùng miền, góp phần gìn giữ bản sắc và gắn kết cộng đồng.
Phụ nữ Điện Biên thay đổi

Phụ nữ Điện Biên thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" từ Dự án 8

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Anh - 2 giờ trước
Từ các mô hình thiết thực của Dự án 8, nhiều hủ tục lạc hậu ở vùng cao Điện Biên dần được thay thế bằng lối sống văn minh, tiến bộ. Nhiều phụ nữ DTTS từng chịu thiệt thòi vì định kiến giới, sống trong cảnh nghèo khó nay đã thay đổi tư duy, chủ động học hỏi, vươn lên phát triển kinh tế, xây dựng cuộc sống mới
Triển lãm thành tựu đất nước- 80 năm đất nước trọn niềm vui

Triển lãm thành tựu đất nước- 80 năm đất nước trọn niềm vui

Thời sự - Minh Thu - 2 giờ trước
Sau 19 ngày mở cửa (từ ngày 28/8 - 15/9), Triển lãm Thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập -Tự do -Hạnh phúc” tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), chính thức dừng đón khách tham quan vào 16 giờ ngày 15/9, khép lại triển lãm quy mô lớn nhất, hoành tráng nhất và thành công nhất từ trước đến nay.
Thủ tướng chỉ đạo các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao đời sống Nhân dân

Thủ tướng chỉ đạo các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao đời sống Nhân dân

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Ngày 16/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 165/CĐ-TTg về việc tiếp tục giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn, nâng cao đời sống Nhân dân.
Thanh Hóa có hai tân Phó Bí thư Tỉnh ủy

Thanh Hóa có hai tân Phó Bí thư Tỉnh ủy

Trang địa phương - Quỳnh Trâm - 2 giờ trước
Sáng 17/9, tại Thanh Hóa, Tỉnh ủy Thanh Hóa phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương tổ chức Hội nghị công bố các quyết định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng về công tác cán bộ. Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng dự và chỉ đạo Hội nghị.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cảnh báo thông tin giả về học bổng, tài trợ du học

Bộ Giáo dục và Đào tạo cảnh báo thông tin giả về học bổng, tài trợ du học

Giáo dục - Minh Nhật - 4 giờ trước
Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo khuyến nghị cán bộ, người dân và các tổ chức cần thận trọng trước những văn bản làm giả chữ ký, con dấu, đưa thông tin giả về học bổng, tài trợ du học nhằm lừa đảo người học.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Ngày hội văn hóa thế giới lần đầu tiên sẽ diễn ra tại Hà Nội

Ngày hội văn hóa thế giới lần đầu tiên sẽ diễn ra tại Hà Nội

Bản sắc và hội nhập - Minh Nhật - 4 giờ trước
Chương trình “Ngày Văn hóa Thế giới tại Hà Nội" là chuỗi sự kiện văn hóa - nghệ thuật dưới hình thức các “ngày hội,” với loạt sự kiện, hoạt động diễn ra đồng thời, liên tục trong 2 ngày 4 - 5/10.
Quảng Ngãi: Cử cán bộ về tại trụ sở các xã cũ, giải quyết kịp thời thủ tục hành chính cho đồng bào DTTS

Quảng Ngãi: Cử cán bộ về tại trụ sở các xã cũ, giải quyết kịp thời thủ tục hành chính cho đồng bào DTTS

Dân tộc - Tôn giáo - Ngọc Chí - 4 giờ trước
Sau sáp nhập, các xã vùng sâu, vùng xa, biên giới của tỉnh Quảng Ngãi có địa bàn rộng, đường sá đi lại khó khăn và chủ yếu là đồng bào DTTS sinh sống. Chính vì vậy, để thuận tiện cho đồng bào DTTS trong việc giải quyết các thủ tục hành chính, nhiều xã đã cử cán bộ về tại trụ sở các xã cũ, tiếp nhận hồ sơ và giải quyết kịp thời cho người dân.
Trưởng thôn trẻ tạo uy tín bằng hành động

Trưởng thôn trẻ tạo uy tín bằng hành động

Người có uy tín - Phạm Thuỳ Trang - 4 giờ trước
Ở thôn Cả, xã Thái Bình (Tuyên Quang), bà con ai cũng quý mến Trưởng thôn Vũ Văn Linh. Anh không chỉ là đảng viên trẻ gương mẫu mà còn là trưởng thôn năng động, nhiệt tình, đi đầu trong công tác vận động, tuyên truyền đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và phát triển kinh tế địa phương.
Hà Nội: Đồ chơi truyền thống

Hà Nội: Đồ chơi truyền thống "hồi sinh" trên phố Hàng Mã

Photo - Tuấn Ninh - 4 giờ trước
Dù còn gần 1 tháng nữa mới đến Rằm tháng Tám, nhưng không khí Trung Thu đã rộn ràng khắp các con phố Hàng Mã, Hàng Lược và Lương Văn Can ở Hà Nội. Giữa muôn vàn đồ chơi hiện đại, những món đồ chơi truyền thống như đèn ông sao, trống ếch, mặt nạ giấy và đầu lân... vẫn nổi bật và thu hút khách hàng.
Ninh Bình: Phạt hơn 170 triệu đồng đối tượng khai thác cát trái phép

Ninh Bình: Phạt hơn 170 triệu đồng đối tượng khai thác cát trái phép

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 4 giờ trước
Công an tỉnh Ninh Bình vừa ra quyết định xử phạt hành chính Trần Đình Thắng (SN 1987, trú tại phường Nam Định) 175 triệu đồng vì hành vi khai thác cát lòng sông không có giấy phép.