Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nhà trình tường - nét văn hóa đặc sắc của người Mông ở Đồng Văn

PV - 14:38, 14/06/2021

Người Mông trên Cao nguyên đá Đồng Văn được biết đến với nhiều bản sắc phong tục, tập quán được lưu giữ từ ngàn đời. Từ xa xưa, nhà trình tường bằng đất của người Mông được biết đến là lối kiến trúc mang nhiều điểm khác biệt so với quần thể chung của các dân tộc khác nơi miền đá này. Du khách đến với Đồng Văn không khỏi ngỡ ngàng, choáng ngợp trước sự tài tình của “kiến trúc sư” người Mông, tạo ra những kiệt tác nhà trình tường đầy độc đáo, vững bền theo năm tháng.

Nhà trình tường của người Mông xã Sủng Là.
Nhà trình tường của người Mông xã Sủng Là.

Sống nơi khí hậu lạnh trên những sườn núi, người Mông nơi đây sáng tạo ra những căn nhà trình tường bằng đất để chống chọi lại khí hậu khắc nghiệt; với tường nhà bằng đất, lợp ngói âm dương; giữ ấm vào những ngày mùa Đông giá buốt và tạo không gian thoáng mát vào mùa Hè. Bên cạnh đó, còn là phương thức bảo vệ tránh thú giữ.

Những ngôi nhà nơi đây thường được thiết kế theo khuân mẫu nhất định có 3 gian và 2 cửa. Trong đó, gian bên trái được dùng để nấu ăn và buồng ngủ của gia chủ; gian giữa để thờ tổ tiên, cũng là nơi ăn uống và tiếp khách; gian bên phải dùng để giường cho khách đến thăm ở lại, có bếp sưởi giữ ấm vào mùa Đông. Các căn phòng ngủ của người Mông được bố trí riêng, hợp lý cho các thành viên trong gia đình; trong nhà luôn có sàn gác mái để cất giữ đồ dùng, lương thực.

Trước khi xây dựng ngôi nhà, gia chủ chọn lựa kỹ trên những mảnh đất có dương khí tốt sẽ được tiến hành san nền, kê móng và trình tường làm nhà. Đất được chọn lựa ở những nơi tốt nhất, đảm bảo vừa dẻo, vừa có độ bám chắc chắn. Mỗi khi làm nhà, người dân trong các thôn cùng nhau góp công, góp sức, mỗi người 1 công đoạn từ đào đất, gùi đất, đắp khuân. Sau khi công việc đã hoàn thành bên ngoài, thì gia chủ sẽ lựa chọn vào 1 ngày đẹp nhất để làm lễ đặt cột. Những ngôi nhà trình đất không xây sát nhau, khi có đám tang thì những người tham gia tang lễ sẽ sử dụng các nhạc cụ truyền thống như: Khèn, tù và, vác nỏ đi vòng quanh ngôi nhà 3 lần để giúp xua đuổi các linh hồn xấu, để cho người đã khuất được thanh thản về cõi vĩnh hằng. Xung quanh ngôi nhà thường được xếp những phiến đá xanh tự nhiên với nhiều kích thước khác nhau, được nhặt trên những dãy núi cao, có khi phải mất từ 2 - 3 năm mới có thể hình thành nên những tường rào đá tự nhiên, không sử dụng chất kết dính mà vẫn vững chắc, kiên cố, phẳng dài theo thời gian. Chiếc cổng gỗ bên ngoài nhà được dán giấy đỏ, tạo nên điểm nhấn, mang lại sự ấm áp cho ngôi nhà. 

Chị Trần Hà Nhi, đến từ Hà Nội chia sẻ: Văn hóa của người Mông ở Đồng Văn rất nhiều nét đặc trưng, phong phú; với mình điểm lôi cuốn hấp dẫn nhất là nét kiến trúc nhà trình tường bằng đất được xây dựng tuy giản đơn, nhưng lại rất chắc chắn, thể hiện được sự tính toán trong kỹ thuật xây dựng từ cổ xưa truyền lại cho thế hệ ngày nay. Ngôi nhà thoáng đãng, tạo cảm giác được sống trong không gian cổ xưa đầy mê hoặc. Vào ngày Xuân, khi hoa lê, mận, mơ, đào khoe sắc thắm tạo thêm điểm nhấn cho ngôi nhà khi nhìn từ xa, không gian tĩnh lặng, đẹp nên thơ.

Chủ tịch UBND huyện Đồng Văn, Dinh Chí Thành cho biết: Huyện luôn chú trọng gìn giữ các nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người Mông, những ngôi nhà trình tường đất luôn được bảo quản, lưu truyền qua các thế hệ, thể hiện ý chí mạnh mẽ, khát vọng tự vươn lên từ đá sỏi của người dân nơi miền biên viễn nhiều gian khó. Ngày nay, người Mông vẫn không ngừng sáng tạo, cải tiến ngôi nhà truyền thống cho phù hợp với điều kiện tự nhiên, sinh hoạt, lao động sản xuất. Thời gian tới, sẽ đẩy mạnh hơn nữa phát triển các làng văn hóa du lịch cộng đồng, homestay để quảng bá các sản phẩm truyền thống, ẩm thực, tinh hoa văn hóa của người Mông để du khách thập phương thấu hiểu, yêu mến, trải nghiệm thực tiễn những cảnh đẹp và sự chân tình, mến khách của người dân địa phương.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thanh minh trong tiết tháng Ba

Thanh minh trong tiết tháng Ba

Từ xa xưa, Tết Thanh minh (được tổ chức vào mùng 3 tháng Ba Âm lịch hằng năm) đã trở thành ngày lễ quan trọng, thiêng liêng đối với người Việt. Đối với đồng bào Tày, Nùng ở miền núi phía Bắc nói chung, tỉnh Bắc Kạn nói riêng, Tết Thanh minh là một trong những ngày Tết lớn sau Tết Nguyên đán. Đây không chỉ là dịp tưởng nhớ tổ tiên mà còn là lúc con cháu sum vầy, thấm tình gắn kết dòng tộc.
Tin nổi bật trang chủ
Nêu cao tinh thần trách nhiệm, tích cực phối hợp giữa Bộ Dân tộc và Tôn giáo và Hội đồng Dân tộc của Quốc hội

Nêu cao tinh thần trách nhiệm, tích cực phối hợp giữa Bộ Dân tộc và Tôn giáo và Hội đồng Dân tộc của Quốc hội

Ngày 2/4, tại Trụ sở Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Bộ Dân tộc và Tôn giáo và Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đã có buổi làm việc về một số nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 liên quan đến công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Tại buổi làm việc, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, công tác phối hợp giữa Bộ Dân tộc và Tôn giáo và Hội đồng Dân tộc Quốc hội phải theo phương châm phối hợp nhịp nhàng, dân chủ, cùng nhau tìm ra chân lý, để đi đến thống nhất, có như vậy thì sự nghiệp công tác dân tộc mới đi đến sự đồng thuận, đạt được thắng lợi.
Thủ tướng: Phải đặt niềm tin, hy vọng, tạo động lực, truyền cảm hứng, tạo bước ngoặt về phát triển kinh tế tư nhân

Thủ tướng: Phải đặt niềm tin, hy vọng, tạo động lực, truyền cảm hứng, tạo bước ngoặt về phát triển kinh tế tư nhân

Thời sự - PV - 19:35, 02/04/2025
Chiều 2/4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án phát triển kinh tế tư nhân đã chủ trì Phiên họp lần thứ hai của Ban Chỉ đạo, tiếp tục cho ý kiến, hoàn thiện thêm một bước dự thảo Đề án để chuẩn bị trình Bộ Chính trị.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Tọa đàm doanh nghiệp Việt Nam - Armenia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Tọa đàm doanh nghiệp Việt Nam - Armenia

Thời sự - PV - 17:50, 02/04/2025
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cộng hòa Armenia, sáng 2/4 (theo giờ địa phương), tại Thủ đô Yerevan, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã dự Tọa đàm doanh nghiệp Việt Nam - Armenia.
Gia Lai: Hoàn thành trên 50% kế hoạch xóa nhà tạm, nhà dột nát

Gia Lai: Hoàn thành trên 50% kế hoạch xóa nhà tạm, nhà dột nát

Tin tức - Ngọc Thu - 16:47, 02/04/2025
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường - Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Gia Lai, tính đến ngày 30/3, toàn tỉnh đã khởi công xây dựng, sửa chữa 4.289/8.485 nhà, đạt 50,55% kế hoạch.
Vùng miền núi Phú Yên không ngừng khởi sắc

Vùng miền núi Phú Yên không ngừng khởi sắc

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân - H.Trường - 16:39, 02/04/2025
Vùng miền núi tỉnh Phú Yên gồm 3 huyện Đồng Xuân, Sơn Hòa và Sông Hinh. Đây là nơi sinh sống của 33 dân tộc anh em, trong đó có 32 dân tộc thiểu số (chủ yếu là Ê Đê, Chăm, Ba Na, Tày, Nùng, Dao…) với trên 60.000 người. Nơi đây cũng từng là căn cứ cách mạng, ghi dấu một thời oanh liệt của quân và dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, cho dù chưa hết khó khăn, nhưng diện mạo ở nhiều xã khó khăn đã có nhiều thay đổi; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện, nâng cao...
Nhiều tour du lịch đặc sắc, ý nghĩa dịp 50 năm thống nhất đất nước

Nhiều tour du lịch đặc sắc, ý nghĩa dịp 50 năm thống nhất đất nước

Du lịch - Minh Nhật - 16:10, 02/04/2025
Được thiết kế dành riêng cho dịp Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, các tour du lịch không chỉ góp phần phát huy ý nghĩa, giá trị văn hóa lịch sử của các điểm đến mà còn mang tính giáo dục sâu sắc, góp phần nâng cao nhận thức và lòng tự hào dân tộc.
Cụm Tháp Chăm hơn 800 năm tuổi ở Ninh Thuận

Cụm Tháp Chăm hơn 800 năm tuổi ở Ninh Thuận

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 1/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Múa Lân - Sư - Rồng TP. Hồ Chí Minh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cụm Tháp Chăm hơn 800 năm tuổi ở Ninh Thuận. A Thu - Người gìn giữ hồn cốt văn hóa Xơ Đăng. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Đắk Lắk: Người có uy tín phát huy vai trò đoàn kết ở buôn làng

Đắk Lắk: Người có uy tín phát huy vai trò đoàn kết ở buôn làng

Dân tộc - Tôn giáo - Lê Hường - 16:02, 02/04/2025
Gương mẫu, đi đầu trong mọi phong trào, đồng hành cùng đồng bào DTTS trong cuộc sống, sinh hoạt, lao động sản xuất...; đội ngũ Người có uy tín tỉnh Đắk Lắk được ví như “trung tâm đoàn kết” của buôn làng, là hạt nhân đặc biệt góp phần củng cố, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Thanh minh trong tiết tháng Ba

Thanh minh trong tiết tháng Ba

Sắc màu 54 - Đức Hồng - 16:01, 02/04/2025
Từ xa xưa, Tết Thanh minh (được tổ chức vào mùng 3 tháng Ba Âm lịch hằng năm) đã trở thành ngày lễ quan trọng, thiêng liêng đối với người Việt. Đối với đồng bào Tày, Nùng ở miền núi phía Bắc nói chung, tỉnh Bắc Kạn nói riêng, Tết Thanh minh là một trong những ngày Tết lớn sau Tết Nguyên đán. Đây không chỉ là dịp tưởng nhớ tổ tiên mà còn là lúc con cháu sum vầy, thấm tình gắn kết dòng tộc.
Đơn vị cung ứng giống cây dược liệu không thực hiện cam kết, nhiều hộ DTTS rơi vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan”

Đơn vị cung ứng giống cây dược liệu không thực hiện cam kết, nhiều hộ DTTS rơi vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan”

Pháp luật - Phạm Tiến - 15:49, 02/04/2025
Từ năm 2024 đến nay, nhiều hộ đồng bào DTTS tham gia Dự án trồng cây dược liệu quý (trồng cây gấc) ở huyện A Lưới , TP. Huế rơi vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan”. Đất trồng cây gấc đã san ủi, hố trồng cây gấc đã đào, thế nhưng đơn vị tham gia liên kết sản xuất là Công ty La San lại chưa giao cây giống, vật tư trồng gấc như cam kết.
Xín Mần (Hà Giang): Những tín hiệu tích cực từ ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất

Xín Mần (Hà Giang): Những tín hiệu tích cực từ ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất

Khoa học - Công nghệ - Vũ Mừng - 15:46, 02/04/2025
Những năm gần đây, việc liên kết, chuyển giao và tiếp nhận những tiến bộ khoa học kỹ thuật đã góp phần gia tăng năng suất và chất lượng cây trồng cho các hộ dân tại huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang.
Cà Mau: Ðường Hồ Chí Minh trên biển là Di tích Quốc gia đặc biệt

Cà Mau: Ðường Hồ Chí Minh trên biển là Di tích Quốc gia đặc biệt

Trang địa phương - Minh Nhật - 15:46, 02/04/2025
Trong tháng 4/2025, tỉnh Cà Mau sẽ tổ chức nhiều sự kiện văn hóa nhằm tôn vinh các giá trị truyền thống. Trong đó có sự kiện đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt Ðường Hồ Chí Minh trên biển.