Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nguồn lực và sự phát triển vùng dân tộc thiểu số

GS.TS Hoàng Chí Bảo - 07:00, 14/02/2021

Thực hiện di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta đang lãnh đạo toàn dân tiếp tục đổi mới sáng tạo, hội nhập sâu rộng vào đời sống quốc tế, phát huy nội lực và các nguồn lực nội sinh, tận dụng có hiệu quả các nhân tố ngoại lực để phát triển nhanh và bền vững. Quan trọng và quyết định sự phát triển của nước ta vẫn là nhân tố con người, nguồn lực con người (1). Song chúng ta đang đứng trước một thực tế là, trình độ và chất lượng phát triển còn chênh lệch giữa các vùng, miền, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa, miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Lễ Tuyên dương HSSV, thanh niên DTTS xuất sắc, tiêu biểu là hoạt động thường niên, do UBDT chủ trì, phối hợp cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thực hiện. Đây là hoạt động nhằm động viên, tạo sức lan tỏa, truyền cảm hứng cho các em HSSV, thanh niên DTTS cả nước thi đua, học tập, phấn đấu trưởng thành về mọi mặt.
Lễ Tuyên dương HSSV, thanh niên DTTS xuất sắc, tiêu biểu là hoạt động thường niên, do UBDT chủ trì, phối hợp cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thực hiện. Đây là hoạt động nhằm động viên, tạo sức lan tỏa, truyền cảm hứng cho các em HSSV, thanh niên DTTS cả nước thi đua, học tập, phấn đấu trưởng thành về mọi mặt.

Nước ta là nước có kết cấu đa dân tộc. 53 dân tộc thiểu số dù chỉ chiếm tỷ lệ 14,6% dân số nhưng cộng đồng các dân tộc thiểu số lại có vai trò hết sức to lớn và có tầm quan trọng đặc biệt trong sự nghiệp đổi mới, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trong việc giữ vững ổn định chính trị - xã hội, thúc đẩy hội nhập và phát triển trong cả nước. Cần phải có chính sách và sự đầu tư đặc biệt của cả nước, sự quan tâm thường xuyên của Đảng và Nhà nước để đưa vùng đồng bào dân tộc thiểu số phát triển, đạt mặt bằng phát triển chung của cả nước. Thiết thực nhất là đầu tư các nguồn lực cho phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, thực hiện đúng tư tưởng bình đẳng về cơ hội phát triển cho đồng bào dân tộc thiểu số(2). Cần có chiến lược phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số một cách toàn diện, tiếp tục thực hiện chính sách quốc gia về xóa đói giảm nghèo và trong tình hình hiện nay phải chú trọng giảm nghèo bền vững theo cách tiếp cận nghèo đa chiều, quan tâm đặc biệt tới các vùng nghèo, các hộ nghèo đặc biệt khó khăn đối với đồng bào dân tộc thiểu số.

Hiện nay, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn cao. Tính đến năm 2018, số hộ nghèo vùng dân tộc thiểu số vẫn còn tới 52,7% tổng số hộ nghèo cả nước (3). Nguy cơ tái nghèo cao, khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính còn thấp, nhất là đối với nông dân vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi, vùng dân tộc thiểu số. Tình trạng di cư tự phát của đồng bào dân tộc thiểu số chưa được giải quyết hiệu quả (4). Đáng lưu ý là, vùng đồng bào dân tộc thiểu số không chỉ có nguy cơ tái nghèo mà còn có nguy cơ tái mù chữ, lại đang có mức độ chênh lệch cao về hưởng thụ văn hóa giữa các vùng, đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số còn rất nhiều hạn chế, khó khăn, nhất là về giáo dục, từ cơ sở vật chất của nhà trường và các điểm trường đến đội ngũ giáo viên, tình trạng học sinh bỏ học còn khá phổ biến. Đó là những biểu hiện rõ nhất về bất bình đẳng dân tộc, bất bình đẳng về cơ hội phát triển. Chúng ta đã có nhiều cố gắng, nỗ lực thực hiện phương châm xóa đói, giảm nghèo, tăng giàu đối với các cộng đồng dân cư nhưng trong nhận thức còn nhiều bất cập. Nếu chỉ thấy và tập trung xóa đói, giảm nghèo về kinh tế mà xem nhẹ đói nghèo về văn hóa (giáo dục, y tế, chất lượng sống, mức độ thụ hưởng văn hóa tinh thần) thì không bao giờ có thể xóa bỏ được tình trạng lạc hậu, chậm phát triển ở vùng dân tộc thiểu số.

Do đó, phải từ đổi mới tư duy, nhận thức, quan niệm mà đổi mới cơ chế, chính sách, biện pháp đầu tư nguồn lực phát triển vùng dân tộc thiểu số.

Cần phải chú trọng giải quyết các vấn đề sau đây:

Trên cơ sở phân biệt rõ ngân sách Trung ương với ngân sách địa phương, có đầu tư lớn, đủ lực, đủ mạnh từ ngân sách Trung ương kết hợp với nguồn ngân sách địa phương được sử dụng có hiệu quả mà huy động nguồn lực tài chính đủ sức làm biến đổi căn bản sự phát triển kinh tế - xã hội - văn hóa vùng dân tộc thiểu số.

Trách nhiệm lớn nhất và chủ đạo phải từ phía Nhà nước với sự cộng đồng trách nhiệm của toàn xã hội, của các cấp, các ngành, các doanh nghiệp cùng chung sức chăm lo phát triển vùng dân tộc thiểu số.

Đầu tư nguồn lực không chỉ đơn giản là tạo cho mỗi hộ nghèo “một ngôi nhà, một bể nước, một con bò” như trước đây mà phải dùng vốn đầu tư được huy động từ nhiều lực lượng để kiến thiết cơ sở hạ tầng (điện, đường, trường, trạm), tạo ra nhiều việc làm, bảo đảm sinh kế, thu nhập cho đồng bào từ đất, rừng, tài nguyên và các tiềm năng sẵn có được khơi dậy tại chỗ.

Đầu tư nguồn lực cho phát triển giáo dục, cho y tế cộng đồng, cho văn hóa hết sức cần thiết, nhưng quan trọng nhất là đầu tư cho sự phát triển con người, cả thể lực, trí lực, tâm lực. Đặc biệt đầu tư cho hệ thống các trường dân tộc nội trú từ huyện tới tỉnh, phát triển mô hình các loại trường vừa học vừa làm, các trung tâm dạy nghề, hướng nghiệp để tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ tại chỗ các yêu cầu phát triển địa phương. Nhà nước phải có đầu tư lớn và đề cao trách nhiệm trong việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số, nhất là cán bộ trẻ, trí thức trẻ người dân tộc thiểu số, phục vụ trực tiếp tại quê hương, địa phương họ. Tiếp tục đưa trí thức trẻ, giỏi về phục vụ tại vùng dân tộc thiểu số kèm theo chính sách đãi ngộ, tạo động lực cho họ cống hiến tài năng, làm việc lâu dài tại vùng dân tộc thiểu số. Mọi lĩnh vực cần đầu tư như vậy đều liên quan đến nguồn lực tài chính, vật chất, tinh thần và con người mà Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị phải thường xuyên quan tâm, cộng đồng trách nhiệm, cùng hướng theo mục tiêu phát triển bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

--------------------

 (1, 2, 3 và 4): Đảng Cộng sản Việt Nam, “Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng”. Báo cáo chính trị và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, trang 14, 15, 28, 45, 113 và 114.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nhiều lộ trình đa dạng, thiết thực hướng tới phát thải ròng bằng 0

Nhiều lộ trình đa dạng, thiết thực hướng tới phát thải ròng bằng 0

Chiều 26/10, tại Kuala Lumpur, Malaysia, nhân dịp tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 và các Hội nghị Cấp cao liên quan, Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Cấp cao lần 3 Cộng đồng châu Á phát thải ròng bằng 0 (AZEC).
Tin nổi bật trang chủ
Người trẻ xây “nghiệp lớn” từ chính bản làng

Người trẻ xây “nghiệp lớn” từ chính bản làng

Thời gian gần đây, nhiều người trẻ đang lựa chọn khởi nghiệp từ chính những sản phẩm sẵn có ở quê hương. Từ hành trình ấy, họ đã thổi luồng sinh khí mới vào phong trào khởi nghiệp, góp phần xây dựng sinh kế bền vững. Những nỗ lực bền bỉ ấy đang được tiếp sức bởi các chính sách hỗ trợ thiết thực từ địa phương, mở ra hướng đi đầy triển vọng trong thời gian tới.
ASEAN vững vàng tiến bước

ASEAN vững vàng tiến bước

Sự kiện - Bình luận - PV - 20:59, 26/10/2025
Trải qua gần 60 năm hình thành và phát triển, với vai trò, uy tín ngày càng cao, ASEAN trở thành hình mẫu thành công về hợp tác và liên kết khu vực. Những thành quả là nền tảng vững chắc để ASEAN tiếp tục tiến bước, khẳng định vai trò trung tâm ở khu vực, mang lại lợi ích thiết thực cho các quốc gia thành viên.
Quảng Ngãi: Lũ quét về bất ngờ, xã Đăk Plô di dời khẩn cấp 9 hộ dân

Quảng Ngãi: Lũ quét về bất ngờ, xã Đăk Plô di dời khẩn cấp 9 hộ dân

Trang địa phương - Ngọc Chí - 20:31, 26/10/2025
Một trận lũ quét bất ngờ ập đến, làm thiệt hại nhiều tài sản, nhà cửa của các hộ dân ở thôn Bung Tôn, xã biên giới Đăk Plô, tỉnh Quảng Ngãi. Rất may không gây thiệt hại về người, chính quyền địa phương đã di dời khẩn cấp 9 hộ dân đến nơi an toàn.
“Hố tử thần” xuất hiện ở cầu Ca Da Đà Nẵng

“Hố tử thần” xuất hiện ở cầu Ca Da Đà Nẵng

Thời sự - T.Nhân - H.Trường - 20:27, 26/10/2025
Chiều 26/10, cầu Ca Da trên tuyến Quốc lộ 24C (nối TP. Đà Nẵng với tỉnh Quảng Ngãi) xuất hiện một hố sâu trên nền đường dẫn vào cầu.
An Giang: Nhiều hoạt động bảo đảm quyền thụ hưởng văn hóa của đồng bào Khmer

An Giang: Nhiều hoạt động bảo đảm quyền thụ hưởng văn hóa của đồng bào Khmer

Tin tức - Minh Triết - 18:17, 26/10/2025
Nhằm tiếp tục duy trì và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc Khmer, đặc biệt là quyền được tham gia và tổ chức các hoạt động văn hóa, lễ hội; trong dịp Lễ hội Óoc Om Bóc năm nay, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh An Giang đã tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao sôi nổi, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tinh thần của đồng bào.
Nhà dân và nhiều tuyến đường giao thông huyết mạch ở khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi bị sạt lở do mưa lớn

Nhà dân và nhiều tuyến đường giao thông huyết mạch ở khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi bị sạt lở do mưa lớn

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:23, 26/10/2025
Do ảnh hưởng của mưa lớn trong những ngày qua, nhiều tuyến đường giao thông huyết mạch ở các xã phía Tây của tỉnh Quảng Ngãi đã xảy ra sạt lở, gây ách tắc giao thông; một số căn nhà của các hộ dân bị sạt lở, chính quyền địa phương đã di dời người dân đến nơi an toàn.
Đại học Phenikaa: 821 tân sinh viên khóa đầu tiên ngành Truyền thông Đa phương tiện được truyền cảm hứng về "Tương lai số"

Đại học Phenikaa: 821 tân sinh viên khóa đầu tiên ngành Truyền thông Đa phương tiện được truyền cảm hứng về "Tương lai số"

Chiều 25/10, Khoa Công nghệ số Liên ngành (Đại học Phenikaa) đã long trọng tổ chức chương trình "Chào tân sinh viên K19". Sự kiện không chỉ là lễ chào đón chính thức 821 tân sinh viên ngành Truyền thông đa phương tiện, mà còn là buổi định hướng, truyền cảm hứng với sự tham gia của lãnh đạo nhà trường và các đối tác doanh nghiệp uy tín.
ASEAN cần tăng cường hòa bình, hợp tác, làm sâu sắc hơn nữa liên kết kinh tế

ASEAN cần tăng cường hòa bình, hợp tác, làm sâu sắc hơn nữa liên kết kinh tế

Thời sự - PV - 14:57, 26/10/2025
Sáng 26/10, tại Kuala Lumpur, Malaysia, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Lãnh đạo các nước ASEAN và Timor-Leste tham dự Lễ khai mạc hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 và các Cấp cao liên quan, loạt hội nghị cấp cao thứ hai trong Năm Chủ tịch ASEAN 2025 của Malaysia với chủ đề “Bao trùm và bền vững”.
Gia Lai: Phát hiện, thu giữ gần 5 tấn cà phê giả

Gia Lai: Phát hiện, thu giữ gần 5 tấn cà phê giả

Pháp luật - Ngọc Thu - 14:23, 26/10/2025
Ngày 25/10, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an tỉnh Gia Lai đã tạm giữ hình sự ông Võ Minh T. (47 tuổi, trú phường Hội Phú, Gia Lai, Giám đốc Công ty N.P Gia Lai), để điều tra vụ nghi án sản xuất, buôn bán cà phê giả trên địa bàn.
Đà Nẵng: Mưa lớn, nhiều điểm vùng cao bị sạt lở

Đà Nẵng: Mưa lớn, nhiều điểm vùng cao bị sạt lở

Thời sự - T.Nhân - H.Trường - 14:15, 26/10/2025
Mưa lớn kéo dài trong những ngày qua gây sạt lở nhiều điểm ở một số xã miền núi TP. Đà Nẵng, khiến việc đi lại gặp khó khăn.
Chiến dịch giới trẻ xứ Lạng ‘Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến’

Chiến dịch giới trẻ xứ Lạng ‘Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến’

Giáo dục - Minh Nhật - 11:45, 26/10/2025
Ngày 25/10, tại Lạng Sơn diễn ra chương trình phát động chiến dịch “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến” cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh, sinh viên trên địa bàn toàn tỉnh.
Không khí lạnh tăng cường, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời lạnh, vùng núi rét

Không khí lạnh tăng cường, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời lạnh, vùng núi rét

Tin tức - Minh Nhật - 11:38, 26/10/2025
Từ hôm nay (26/10), khối không khí lạnh đã tiến sát biên giới nước ta và dự báo sẽ ảnh hưởng đến nhiều khu vực trong 24–48 giờ tới. Các tỉnh Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ chuyển lạnh về đêm và sáng, vùng núi có nơi rét; trong khi trên biển, gió mạnh, sóng lớn tiếp tục gây biển động mạnh.