Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nguồn lực và sự phát triển vùng dân tộc thiểu số

GS.TS Hoàng Chí Bảo - 07:00, 14/02/2021

Thực hiện di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta đang lãnh đạo toàn dân tiếp tục đổi mới sáng tạo, hội nhập sâu rộng vào đời sống quốc tế, phát huy nội lực và các nguồn lực nội sinh, tận dụng có hiệu quả các nhân tố ngoại lực để phát triển nhanh và bền vững. Quan trọng và quyết định sự phát triển của nước ta vẫn là nhân tố con người, nguồn lực con người (1). Song chúng ta đang đứng trước một thực tế là, trình độ và chất lượng phát triển còn chênh lệch giữa các vùng, miền, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa, miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Lễ Tuyên dương HSSV, thanh niên DTTS xuất sắc, tiêu biểu là hoạt động thường niên, do UBDT chủ trì, phối hợp cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thực hiện. Đây là hoạt động nhằm động viên, tạo sức lan tỏa, truyền cảm hứng cho các em HSSV, thanh niên DTTS cả nước thi đua, học tập, phấn đấu trưởng thành về mọi mặt.
Lễ Tuyên dương HSSV, thanh niên DTTS xuất sắc, tiêu biểu là hoạt động thường niên, do UBDT chủ trì, phối hợp cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thực hiện. Đây là hoạt động nhằm động viên, tạo sức lan tỏa, truyền cảm hứng cho các em HSSV, thanh niên DTTS cả nước thi đua, học tập, phấn đấu trưởng thành về mọi mặt.

Nước ta là nước có kết cấu đa dân tộc. 53 dân tộc thiểu số dù chỉ chiếm tỷ lệ 14,6% dân số nhưng cộng đồng các dân tộc thiểu số lại có vai trò hết sức to lớn và có tầm quan trọng đặc biệt trong sự nghiệp đổi mới, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trong việc giữ vững ổn định chính trị - xã hội, thúc đẩy hội nhập và phát triển trong cả nước. Cần phải có chính sách và sự đầu tư đặc biệt của cả nước, sự quan tâm thường xuyên của Đảng và Nhà nước để đưa vùng đồng bào dân tộc thiểu số phát triển, đạt mặt bằng phát triển chung của cả nước. Thiết thực nhất là đầu tư các nguồn lực cho phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, thực hiện đúng tư tưởng bình đẳng về cơ hội phát triển cho đồng bào dân tộc thiểu số(2). Cần có chiến lược phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số một cách toàn diện, tiếp tục thực hiện chính sách quốc gia về xóa đói giảm nghèo và trong tình hình hiện nay phải chú trọng giảm nghèo bền vững theo cách tiếp cận nghèo đa chiều, quan tâm đặc biệt tới các vùng nghèo, các hộ nghèo đặc biệt khó khăn đối với đồng bào dân tộc thiểu số.

Hiện nay, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn cao. Tính đến năm 2018, số hộ nghèo vùng dân tộc thiểu số vẫn còn tới 52,7% tổng số hộ nghèo cả nước (3). Nguy cơ tái nghèo cao, khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính còn thấp, nhất là đối với nông dân vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi, vùng dân tộc thiểu số. Tình trạng di cư tự phát của đồng bào dân tộc thiểu số chưa được giải quyết hiệu quả (4). Đáng lưu ý là, vùng đồng bào dân tộc thiểu số không chỉ có nguy cơ tái nghèo mà còn có nguy cơ tái mù chữ, lại đang có mức độ chênh lệch cao về hưởng thụ văn hóa giữa các vùng, đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số còn rất nhiều hạn chế, khó khăn, nhất là về giáo dục, từ cơ sở vật chất của nhà trường và các điểm trường đến đội ngũ giáo viên, tình trạng học sinh bỏ học còn khá phổ biến. Đó là những biểu hiện rõ nhất về bất bình đẳng dân tộc, bất bình đẳng về cơ hội phát triển. Chúng ta đã có nhiều cố gắng, nỗ lực thực hiện phương châm xóa đói, giảm nghèo, tăng giàu đối với các cộng đồng dân cư nhưng trong nhận thức còn nhiều bất cập. Nếu chỉ thấy và tập trung xóa đói, giảm nghèo về kinh tế mà xem nhẹ đói nghèo về văn hóa (giáo dục, y tế, chất lượng sống, mức độ thụ hưởng văn hóa tinh thần) thì không bao giờ có thể xóa bỏ được tình trạng lạc hậu, chậm phát triển ở vùng dân tộc thiểu số.

Do đó, phải từ đổi mới tư duy, nhận thức, quan niệm mà đổi mới cơ chế, chính sách, biện pháp đầu tư nguồn lực phát triển vùng dân tộc thiểu số.

Cần phải chú trọng giải quyết các vấn đề sau đây:

Trên cơ sở phân biệt rõ ngân sách Trung ương với ngân sách địa phương, có đầu tư lớn, đủ lực, đủ mạnh từ ngân sách Trung ương kết hợp với nguồn ngân sách địa phương được sử dụng có hiệu quả mà huy động nguồn lực tài chính đủ sức làm biến đổi căn bản sự phát triển kinh tế - xã hội - văn hóa vùng dân tộc thiểu số.

Trách nhiệm lớn nhất và chủ đạo phải từ phía Nhà nước với sự cộng đồng trách nhiệm của toàn xã hội, của các cấp, các ngành, các doanh nghiệp cùng chung sức chăm lo phát triển vùng dân tộc thiểu số.

Đầu tư nguồn lực không chỉ đơn giản là tạo cho mỗi hộ nghèo “một ngôi nhà, một bể nước, một con bò” như trước đây mà phải dùng vốn đầu tư được huy động từ nhiều lực lượng để kiến thiết cơ sở hạ tầng (điện, đường, trường, trạm), tạo ra nhiều việc làm, bảo đảm sinh kế, thu nhập cho đồng bào từ đất, rừng, tài nguyên và các tiềm năng sẵn có được khơi dậy tại chỗ.

Đầu tư nguồn lực cho phát triển giáo dục, cho y tế cộng đồng, cho văn hóa hết sức cần thiết, nhưng quan trọng nhất là đầu tư cho sự phát triển con người, cả thể lực, trí lực, tâm lực. Đặc biệt đầu tư cho hệ thống các trường dân tộc nội trú từ huyện tới tỉnh, phát triển mô hình các loại trường vừa học vừa làm, các trung tâm dạy nghề, hướng nghiệp để tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ tại chỗ các yêu cầu phát triển địa phương. Nhà nước phải có đầu tư lớn và đề cao trách nhiệm trong việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số, nhất là cán bộ trẻ, trí thức trẻ người dân tộc thiểu số, phục vụ trực tiếp tại quê hương, địa phương họ. Tiếp tục đưa trí thức trẻ, giỏi về phục vụ tại vùng dân tộc thiểu số kèm theo chính sách đãi ngộ, tạo động lực cho họ cống hiến tài năng, làm việc lâu dài tại vùng dân tộc thiểu số. Mọi lĩnh vực cần đầu tư như vậy đều liên quan đến nguồn lực tài chính, vật chất, tinh thần và con người mà Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị phải thường xuyên quan tâm, cộng đồng trách nhiệm, cùng hướng theo mục tiêu phát triển bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

--------------------

 (1, 2, 3 và 4): Đảng Cộng sản Việt Nam, “Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng”. Báo cáo chính trị và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, trang 14, 15, 28, 45, 113 và 114.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Về với đồng bào Khmer ở các tỉnh như Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu… mới cảm nhận được không khí đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer đang tới gần. Đi qua từng phum sóc, chúng tôi cảm nhận được không khí rộn ràng, náo nức chuẩn bị đón tết cổ truyền của đồng bào qua từng việc làm, hoạt động cụ thể.
Tin nổi bật trang chủ
Tiếp tục phát huy tính tiên phong, gương mẫu, xứng đáng với niềm tin của cử tri và nhân dân

Tiếp tục phát huy tính tiên phong, gương mẫu, xứng đáng với niềm tin của cử tri và nhân dân

Chiều 28/3, tại Nhà Quốc hội, phát biểu tại lễ phát động thi đua hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946-6/1/2026) do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ: Hưởng ứng phong trào thi đua với nhiều nội dung trọng tâm, các vị đại biểu Quốc hội phát huy tinh thần tiên phong, gương mẫu với bản lĩnh chính trị vững vàng, có nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc, trí tuệ cho Quốc hội, xứng đáng với niềm tin của cử tri và nhân dân.
Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Thời sự - Phương Nghi - 1 giờ trước
Về với đồng bào Khmer ở các tỉnh như Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu… mới cảm nhận được không khí đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer đang tới gần. Đi qua từng phum sóc, chúng tôi cảm nhận được không khí rộn ràng, náo nức chuẩn bị đón tết cổ truyền của đồng bào qua từng việc làm, hoạt động cụ thể.
Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Thời sự - Sỹ Hào - 1 giờ trước
Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang dư hàng nghìn tỷ đồng nhưng lại không sử dụng để điều tiết giá xăng dầu trên thị trường. Đặc biệt người dân ở nhiều địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi phải mua giá xăng dầu theo giá vùng 2, gánh thêm một khoản chi phí, khiến cho cuộc sống đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 1 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 1 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 1 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 1 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 1 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 1 giờ trước
UBND tỉnh Quảng Nam vừa có Quyết định giao chỉ tiêu giảm nghèo năm 2024 cho các địa phương trong tỉnh.
Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Kinh tế - An Yên - 2 giờ trước
Vị trí đất được cấp ở xa, địa hình giao đất giao rừng đi lại khó khăn, sai lệch diện tích giữa hồ sơ và thực địa, nhu cầu người dân lớn nhưng quỹ đất ít… là những khó khăn, vướng mắc đang gây ảnh hưởng lớn đến việc giao đất, giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp ở Nghệ An.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 2 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.