Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Cao Lan giữ nếp nhà truyền thống

Văn Hoa - 09:43, 28/08/2020

Đến với thôn Xóm Mới, xã Quang Yên, huyện Sông Lô (Vĩnh Phúc), bên cạnh những ngôi nhà cao tầng hiện đại, chúng tôi ấn tượng bởi những nếp nhà sàn truyền thống của người dân. Tiếp cận cái mới nhưng không bỏ quên cái cũ, đó là bản lĩnh văn hóa đáng quý của người Cao Lan.

Nếp nhà sàn truyền thống của người Cao Lan
Nếp nhà sàn truyền thống của người Cao Lan

Cách thị trấn Lập Thạch hơn 10km, chúng tôi tới xã Quang Yên, nhìn từ xa, những mái nhà sàn thấp thoáng bên những bóng cây lớn. Vào sâu trong thôn Xóm Mới là cả một không gian văn hóa Cao Lan với những nét đẹp truyền thống pha lẫn hiện đại.

Chúng tôi đến thăm nhà Nghệ nhân Ưu tú Hoàng Giang Lâm ở trong thôn. Biết chúng tôi tò mò về ngôi nhà, ông dẫn chúng tôi đi một vòng và giới thiệu: “Ngôi nhà này được làm từ năm 1990, giờ tôi vẫn ngủ nhà sàn này, còn nhà xây bên cạnh cho các cháu ở”. Nhà được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ, mái lợp lá cọ, sàn nhà được lát bằng tre nên nhìn xuyên xuống nền đất, xung quanh có các ô cửa sổ gió lùa vào rất mát.

Đưa mắt nhìn xung quanh tôi thấy, hầu như quanh đây nhà nào cũng có nhà xây kiên cố nhưng vẫn giữ ngôi nhà sàn bên cạnh. Thấy tôi tò mò, ông Lâm chia sẻ: “Ở đây còn nhiều nhà sàn lắm, nhiều gia đình có điều kiện xây nhà mới kiên cố, nhưng những ngôi nhà sàn không vì thế mà bị bỏ đi, trái lại, nó còn nguyên công năng”.

Nói xong, ông uống một ngụm trà và chỉ vào bếp lửa: “Dù nhà ai xây nhà cao tầng, nhưng bếp lửa vẫn giữ vị trí quan trọng trong mỗi gia đình. Nhiều nhà vẫn nấu ăn ở đây, vẫn ngủ tại nhà sàn. Đặc biệt, bếp lửa vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của người Cao Lan: những đứa trẻ đầy tháng vẫn cúng tại bếp này; khi dâu về nhà vẫn nhập khẩu tại bếp lửa…”.

Hướng nhà người Cao Lan cũng có nhiều điều độc đáo, với người Kinh và nhiều dân tộc khác thường thích làm nhà hướng Nam, chỉ cần nhìn hướng nhà người Cao Lan có thể đoán được họ, như họ Hoàng làm nhà theo hướng Tây Nam, họ Trần hướng Đông Bắc, họ Đào hướng Đông...

Người Cao Lan xưa thường làm nhà sàn 5 đến 7 gian, bố mẹ và các con đều ở chung. Thời gian gần đây, phong tục ấy không còn nữa, bố mẹ thường làm các gian nhà sàn riêng nhưng diện tích nhỏ hơn cho các con.

Với nhiều người cao niên, nhà sàn vẫn gần gũi và mộc mạc, đó là nơi họ được sinh ra và lớn lên; được nuôi nấng trong tình yêu thương, trong cái nôi văn hóa đầy sắc màu; nơi mà họ được nghe tiếng hát sình ca truyền thống nên họ coi nhà sàn như linh hồn vậy, họ gìn giữ và coi đó là báu vật vô giá.

Nhà sàn người Cao Lan xây dựng trên chất liệu mới
Nhà sàn người Cao Lan xây dựng trên chất liệu mới

Hiện nay, trong thôn Xóm Mới chỉ còn khoảng 50% người dân giữ lại nhà truyền thống. Cuộc sống người Cao Lan có nhiều thay đổi, ngày càng phát triển và tiến bộ, sự giao thoa văn hóa là một điều tất yếu. Ngôi nhà sàn của người Cao Lan cũng ít nhiều có những biến đổi do ảnh hưởng từ bên ngoài như: Cầu thang, cột nhà, vách nhà được xây dựng bằng bê tông. Các vật dụng dùng trong sinh hoạt đã có nhiều tiện nghi và hiện đại hơn. Nhưng về kết cấu nhà sàn vẫn mang dáng dấp của một ngôi nhà truyền thống.

Một điều đáng mừng là lớp người trẻ tuổi có ý thức về giá trị của nhà sàn, họ xây nhà mới bên cạnh nhà sàn cũ, mọi sinh hoạt đời thường thì ở nhà mới, còn sinh hoạt tâm linh thì vẫn ở nhà sàn. Điều đó cho thấy, những nếp nhà sàn là một minh chứng rõ nét cho sức sống lâu bền của văn hóa người Cao Lan.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.