Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Độc đáo những ngôi nhà lợp ngói vảy ở Cao Bồ

PV - 10:58, 07/06/2019

Xã Cao Bồ, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang nằm bình yên dưới chân đèo Tây Côn Lĩnh. Tới thăm xã vùng cao này, chúng tôi còn được ngắm nhìn những ngôi nhà sàn cổ với những mái ngói vảy có hàng trăm năm tuổi.

Ngôi nhà cổ mái lợp ngói vảy của đồng bào Dao ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang) Ngôi nhà cổ mái lợp ngói vảy của đồng bào Dao ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang)

Độc đáo ngói cổ

Đến Cao Bồ trong ngày nắng như đổ lửa, nhưng chúng tôi khá ngạc nhiên bởi không khí ở đây rất mát mẻ. Cũng như những bản vùng cao khác, những mái nhà sàn của người Dao nơi đây nằm ở “lưng chừng núi, lưng chừng đèo”. Nhưng điểm khác biệt là những căn nhà với mái ngói có hình dáng rất lạ mắt, giống như những chiếc vảy cá nhưng không dày, thô như ngói hiện đại. Quan sát, sẽ thấy viên ngói rất mỏng, tinh tế nhưng độ bền rất cao. Cách xếp ngói cũng tỷ mỉ công phu, đều tăm tắp. Đặc biệt, ngói có màu xanh nhạt pha một chút màu da lươn, khác biệt so với các loại ngói khác.

Anh Lý Văn Dồn, thôn Tham Còn, một trong những chủ nhân của ngôi nhà sàn cổ cho biết, ngôi nhà này từ đời ông cố nội anh để lại. Nhà của gia đình đã tồn tại hơn 100 năm, nhưng riêng phần mái chưa phải sửa chữa bao giờ. Hơn nữa, mái ngói này có tác dụng điều hòa không khí rất tốt, mùa đông thì ấm, mùa hè thì mát.

Để tìm hiểu về loại ngói này, chúng tôi đến gặp ông Hoàng Văn Quỳnh ở Bản Dâng, một bản người Dao còn nhiều nhà ngói cổ. Ông Quỳnh cho biết, gần 50 năm về trước, khi ấy còn là thanh niên, ông vẫn thường cùng trưởng bản đi bộ ngót 100 cây số tới tận huyện Yên Minh tìm mua ngói vảy cá.

Vì mê mẩn dòng ngói này, ông đã xin ở lại làm cùng người dân ở bản một thời gian. Ông Quỳnh chia sẻ, để làm ngói vảy cá, người thợ phải làm thủ công 100%. Khâu đầu tiên là phải chọn được đất, là loại đất sét đào ở ruộng. Chính vì thế, ở những công đoạn này, người thợ phải làm thật khéo léo, nhẹ nhàng thì khuôn ngói và vòng đất tách rời nhau dễ dàng.

Đất sau khi tập kết về, được nhào kỹ với nước để loại tạp chất. Người thợ dùng kéo xén đất thành từng thỏi nhào đi, nhào lại rồi dùng chân giẫm kỹ đến dẻo để tạo đất thành một viên hình hộp chữ nhật. Người thợ chỉ việc lấy kéo cắt đất thành những lát mỏng có bề dày chừng 1cm rồi đem lá đất đó lật nhẹ xuống một chiếc khuôn gỗ, miết quanh thành khuôn.

Riêng thời gian phơi cũng phải mất từ 30-50 ngày, ngói mới đủ khô để đem nung trong lò. Trung bình, mỗi lò có thể chứa dăm, bảy chục nghìn viên. Một điều đặc biệt, tạo nên chất lượng của ngói vảy cá là lò nung được đốt bằng củi và quá trình nung diễn ra liên tục 10 ngày 10 đêm. Muốn tạo màu cho ngói phải có bí quyết riêng. Ông Quỳnh cho biết thêm, do vận chuyển kỳ công nên ngói vảy ở thời điểm đó có giá rất đắt, chỉ những nhà giàu mới có thể làm.

Một góc bản làng ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang). Một góc bản làng ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang).

Tiềm năng phát triển du lịch

Ngói vảy độc đáo là thế, nhưng đến nay dường như đã thất truyền. Ông Đặng Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND xã Cao Bồ cho biết, xã có 744 hộ với 3.932 khẩu, 11 thôn, bản; trong đó dân tộc Dao chiếm 95%, còn lại là dân tộc Tày và Mông. Hiện nay, ở Cao Bồ chỉ còn khoảng gần 100 nhà sàn có mái ngói vảy cổ độc đáo này. Tuy nhiên, do loại ngói này đã thất truyền hàng chục năm nay nên những nhà xây mới gần như là bằng mái bằng, hoặc lợp mái tôn…

Chia sẻ về nét độc đáo, lợi thế của địa phương để phát triển du lịch, bà Đặng Thị Phượng, Phó Chủ tịch UBND huyện Vị Xuyên cho biết, những năm gần đây, huyện Vị Xuyên rất chú trọng tới phát triển du lịch. Một hướng đi mới được huyện ưu tiên là việc xây dựng và phát triển các Làng văn hóa du lịch gắn với Chương trình xây dựng Nông thôn mới. Hiện, Vị Xuyên có 4 Làng văn hóa du lịch cộng đồng, trong đó ở xã Cao Bồ có thôn Lùng Tám. Bên cạnh vấn đề khai các cảnh đẹp thiên nhiên, khí hậu, hiện nay huyện cũng nghiên cứu đưa các nhà sàn cổ thành nơi du lịch cộng đồng. Chúng tôi hy vọng vẻ đẹp tinh tế cùng với chất lượng các nhà sàn cổ này sẽ là điểm thu hút du khách đến với vùng cao Vị Xuyên nhiều hơn.

HIẾU ANH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Tìm hướng “trị thủy” giải quyết tình trạng ngập, úng

Tìm hướng “trị thủy” giải quyết tình trạng ngập, úng

Trước tình trạng ngập úng nghiêm trọng tại một số địa phương trong tỉnh khi có mưa lớn, đặc biệt là khu vực phường Nam Cường, tỉnh Lào Cai đã và đang khẩn trương xây dựng phương án “trị thủy” với mục tiêu hạn chế tối đa ngập, úng mỗi khi có mưa lũ lớn.
Đề xuất tăng phụ cấp cho nhân viên y tế thôn, tổ dân phố, cô đỡ thôn, bản

Đề xuất tăng phụ cấp cho nhân viên y tế thôn, tổ dân phố, cô đỡ thôn, bản

Chính sách Dân tộc - Minh Anh - 3 phút trước
Bộ Y tế đề xuất thay đổi từ "chế độ phụ cấp" thành "chế độ hỗ trợ hằng tháng" đối với nhân viên y tế thôn, tổ dân phố và cô đỡ thôn, bản... Dự thảo nâng mức hỗ trợ lên tương ứng từ 0,6 đến 1,0 lần mức lương cơ sở.
Người có uy tín Quảng Ngãi: Nhiều cách làm hay để tuyên truyền, vận động Nhân dân

Người có uy tín Quảng Ngãi: Nhiều cách làm hay để tuyên truyền, vận động Nhân dân

Gương sáng - T.Nhân-H.Trường - 19 phút trước
"Để người dân dễ hiểu, nắm bắt được nội dung thông tin tuyên truyền, mình phải cụ thể hóa được chủ trương, chính sách của cấp trên để diễn giải ngắn gọn, phải gắn với những câu chuyện cụ thể tại địa phương mình", già A Lào, Người có uy tín ở thôn Đăk Răng, xã Bờ Y chia sẻ. Được biết, toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 910 Người có uy tín. Tại cơ sở, đội ngũ Người có uy tín chính là những "hạt nhân", là "cầu nối" quan trọng gắn kết giữa Chính quyền với Nhân dân
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh 3 yêu cầu và 5 định hướng công tác trọng tâm với Đảng bộ Chính phủ

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh 3 yêu cầu và 5 định hướng công tác trọng tâm với Đảng bộ Chính phủ

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ, Đảng bộ Chính phủ phải là tấm gương mẫu mực về bản lĩnh chính trị, trí tuệ, đổi mới và đạo đức công vụ; là trung tâm đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động trong toàn bộ bộ máy hành chính nhà nước.
Thanh Hóa long trọng tổ chức Lễ hội Lam Kinh năm 2025

Thanh Hóa long trọng tổ chức Lễ hội Lam Kinh năm 2025

Sắc màu 54 - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Lễ hội Lam Kinh năm 2025 diễn ra trong 3 ngày, tại Thanh Hóa. Sáng nay, Lễ hội được UBND tỉnh Thanh Hóa long trọng tổ chức tại xã Xuân Lam.
Liên tiếp 9 trận động đất trong sáng nay ở Quảng Ngãi, trận mạnh nhất có độ lớn 4.2 làm cả vùng tâm chấn rung lắc mạnh

Liên tiếp 9 trận động đất trong sáng nay ở Quảng Ngãi, trận mạnh nhất có độ lớn 4.2 làm cả vùng tâm chấn rung lắc mạnh

Môi trường sống - Ngọc Chí - 1 giờ trước
Đến trưa 13/10, Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần, Viện Các khoa học Trái đất đã phát đi thông báo 9 trận động đất xảy ra ở các xã miền núi tỉnh Quảng Ngãi; trong đó, có một trận động đất có độ lớn 4.2.
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Những Bí thư Chi bộ tận tâm vì dân ở bản khó khó khăn Thanh Hóa

Những Bí thư Chi bộ tận tâm vì dân ở bản khó khó khăn Thanh Hóa

Xã hội - Quỳnh Trâm - 2 giờ trước
Nhìn cảnh nhà cửa, tài sản của người dân bị vùi trong đống đất đá, ông Phạm Văn Lệ, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Chiềng Chanh, xã Cẩm Thạch không khỏi xót xa, điều mong mỏi của ông, là giúp bà con sớm khắc phục hậu quả, trở về ổn định cuộc sống. Hay Bí thư Chi bộ Hà Văn Lương được bà con dân tộc Thái thôn Lặn Ngoài, xã Phù Luông luôn yêu quý, tin tưởng vì sự tận tâm, trách nhiệm bao năm qua của ông với cộng đồng.
Đặc sản nấm tràm những ngày mưa Huế

Đặc sản nấm tràm những ngày mưa Huế

Ẩm thực - Tiêu Dao – Bảo Anh - 4 giờ trước
Như nét ẩm thực riêng khác chỉ có trong những ngày mưa, nấm tràm xứ Huế mang vị béo, ngọt và chút đắng nhưng lại khiến nhiều tín đồ ẩm thực mê đắm. Chỉ sau những cơn mưa dài mới có nấm tràm, và mỗi năm chỉ có 2 mùa nấm diễn ra trong một tuần lễ.
Tình người sau lũ dữ

Tình người sau lũ dữ

Xã hội - Minh Thu - 5 giờ trước
Trong những ngày qua, hoàn lưu sau cơn bão số 10 và bão số 11 kèm theo mưa lớn kéo dài đã gây ngập lụt, sạt lở, thiệt hại về người và tài sản tại nhiều tỉnh phía Bắc như Thái Nguyên, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn. Dù công tác khắc phục thiên tai còn nhiều khó khăn, nhưng chính trong những ngày gian khó, tình dân tộc, nghĩa đồng bào lại được thắp sáng lên, lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.
Hơn 50 doanh nghiệp Ấn Độ dự kiến tham dự Hội chợ mùa Thu 2025 tại Việt Nam

Hơn 50 doanh nghiệp Ấn Độ dự kiến tham dự Hội chợ mùa Thu 2025 tại Việt Nam

Tin tức - Minh Nhật - 5 giờ trước
Việc quảng bá và mời gọi các doanh nghiệp Ấn Độ tham dự Hội chợ mùa Thu 2025 dự kiến từ ngày 26/10 đến ngày 5/11 tại Hà Nội, là một bước đi cụ thể trong chiến lược mở rộng hợp tác giữa Việt Nam và Ấn Độ, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đưa kim ngạch thương mại song phương sớm đạt 20 tỷ USD trong những năm tới.
Phát triển vùng nguyên liệu gỗ lớn: Nền tảng nâng tầm lâm sản Việt

Phát triển vùng nguyên liệu gỗ lớn: Nền tảng nâng tầm lâm sản Việt

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Minh - 5 giờ trước
Trong bối cảnh hiện nay, việc phát triển vùng nguyên liệu gỗ lớn với chất lượng cao, được chứng nhận bền vững (FSC/VFCS), đã trở thành đòi hỏi cấp thiết. Không chỉ nhằm gia tăng năng suất, chất lượng rừng trồng, các mô hình vùng nguyên liệu còn mở ra cơ hội phát triển ngành lâm nghiệp theo hướng hiện đại, tuần hoàn và thích ứng với biến đổi khí hậu.