Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Độc đáo những ngôi nhà lợp ngói vảy ở Cao Bồ

PV - 10:58, 07/06/2019

Xã Cao Bồ, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang nằm bình yên dưới chân đèo Tây Côn Lĩnh. Tới thăm xã vùng cao này, chúng tôi còn được ngắm nhìn những ngôi nhà sàn cổ với những mái ngói vảy có hàng trăm năm tuổi.

Ngôi nhà cổ mái lợp ngói vảy của đồng bào Dao ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang) Ngôi nhà cổ mái lợp ngói vảy của đồng bào Dao ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang)

Độc đáo ngói cổ

Đến Cao Bồ trong ngày nắng như đổ lửa, nhưng chúng tôi khá ngạc nhiên bởi không khí ở đây rất mát mẻ. Cũng như những bản vùng cao khác, những mái nhà sàn của người Dao nơi đây nằm ở “lưng chừng núi, lưng chừng đèo”. Nhưng điểm khác biệt là những căn nhà với mái ngói có hình dáng rất lạ mắt, giống như những chiếc vảy cá nhưng không dày, thô như ngói hiện đại. Quan sát, sẽ thấy viên ngói rất mỏng, tinh tế nhưng độ bền rất cao. Cách xếp ngói cũng tỷ mỉ công phu, đều tăm tắp. Đặc biệt, ngói có màu xanh nhạt pha một chút màu da lươn, khác biệt so với các loại ngói khác.

Anh Lý Văn Dồn, thôn Tham Còn, một trong những chủ nhân của ngôi nhà sàn cổ cho biết, ngôi nhà này từ đời ông cố nội anh để lại. Nhà của gia đình đã tồn tại hơn 100 năm, nhưng riêng phần mái chưa phải sửa chữa bao giờ. Hơn nữa, mái ngói này có tác dụng điều hòa không khí rất tốt, mùa đông thì ấm, mùa hè thì mát.

Để tìm hiểu về loại ngói này, chúng tôi đến gặp ông Hoàng Văn Quỳnh ở Bản Dâng, một bản người Dao còn nhiều nhà ngói cổ. Ông Quỳnh cho biết, gần 50 năm về trước, khi ấy còn là thanh niên, ông vẫn thường cùng trưởng bản đi bộ ngót 100 cây số tới tận huyện Yên Minh tìm mua ngói vảy cá.

Vì mê mẩn dòng ngói này, ông đã xin ở lại làm cùng người dân ở bản một thời gian. Ông Quỳnh chia sẻ, để làm ngói vảy cá, người thợ phải làm thủ công 100%. Khâu đầu tiên là phải chọn được đất, là loại đất sét đào ở ruộng. Chính vì thế, ở những công đoạn này, người thợ phải làm thật khéo léo, nhẹ nhàng thì khuôn ngói và vòng đất tách rời nhau dễ dàng.

Đất sau khi tập kết về, được nhào kỹ với nước để loại tạp chất. Người thợ dùng kéo xén đất thành từng thỏi nhào đi, nhào lại rồi dùng chân giẫm kỹ đến dẻo để tạo đất thành một viên hình hộp chữ nhật. Người thợ chỉ việc lấy kéo cắt đất thành những lát mỏng có bề dày chừng 1cm rồi đem lá đất đó lật nhẹ xuống một chiếc khuôn gỗ, miết quanh thành khuôn.

Riêng thời gian phơi cũng phải mất từ 30-50 ngày, ngói mới đủ khô để đem nung trong lò. Trung bình, mỗi lò có thể chứa dăm, bảy chục nghìn viên. Một điều đặc biệt, tạo nên chất lượng của ngói vảy cá là lò nung được đốt bằng củi và quá trình nung diễn ra liên tục 10 ngày 10 đêm. Muốn tạo màu cho ngói phải có bí quyết riêng. Ông Quỳnh cho biết thêm, do vận chuyển kỳ công nên ngói vảy ở thời điểm đó có giá rất đắt, chỉ những nhà giàu mới có thể làm.

Một góc bản làng ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang). Một góc bản làng ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang).

Tiềm năng phát triển du lịch

Ngói vảy độc đáo là thế, nhưng đến nay dường như đã thất truyền. Ông Đặng Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND xã Cao Bồ cho biết, xã có 744 hộ với 3.932 khẩu, 11 thôn, bản; trong đó dân tộc Dao chiếm 95%, còn lại là dân tộc Tày và Mông. Hiện nay, ở Cao Bồ chỉ còn khoảng gần 100 nhà sàn có mái ngói vảy cổ độc đáo này. Tuy nhiên, do loại ngói này đã thất truyền hàng chục năm nay nên những nhà xây mới gần như là bằng mái bằng, hoặc lợp mái tôn…

Chia sẻ về nét độc đáo, lợi thế của địa phương để phát triển du lịch, bà Đặng Thị Phượng, Phó Chủ tịch UBND huyện Vị Xuyên cho biết, những năm gần đây, huyện Vị Xuyên rất chú trọng tới phát triển du lịch. Một hướng đi mới được huyện ưu tiên là việc xây dựng và phát triển các Làng văn hóa du lịch gắn với Chương trình xây dựng Nông thôn mới. Hiện, Vị Xuyên có 4 Làng văn hóa du lịch cộng đồng, trong đó ở xã Cao Bồ có thôn Lùng Tám. Bên cạnh vấn đề khai các cảnh đẹp thiên nhiên, khí hậu, hiện nay huyện cũng nghiên cứu đưa các nhà sàn cổ thành nơi du lịch cộng đồng. Chúng tôi hy vọng vẻ đẹp tinh tế cùng với chất lượng các nhà sàn cổ này sẽ là điểm thu hút du khách đến với vùng cao Vị Xuyên nhiều hơn.

HIẾU ANH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Di sản văn hóa nguồn lực để phát triển du lịch miền núi

Di sản văn hóa nguồn lực để phát triển du lịch miền núi

Giữa núi rừng miền Tây xứ Thanh, tiếng chiêng trầm hùng không chỉ là âm thanh, mà còn là nhịp tim, sợi dây gắn kết cộng đồng. Những nghệ nhân đã dành cả đời gìn giữ, trao truyền di sản ấy, tạo nền tảng quý giá cho phát triển du lịch bền vững nơi miền núi Thanh Hóa.
Tin nổi bật trang chủ
Nghị quyết 71-NQ/TW tiếp tục khẳng định Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong đầu tư giáo dục

Nghị quyết 71-NQ/TW tiếp tục khẳng định Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong đầu tư giáo dục

Thời sự - Minh Thu - 1 giờ trước
Sau hơn mười năm triển khai Nghị quyết 29-NQ/TW (2013), đất nước ta bước vào giai đoạn phát triển mới với yêu cầu đột phá toàn diện trong giáo dục. Nghị quyết 71-NQ/TW (22/8/2025) ban hành tiếp nối tinh thần “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, nhưng đặt ra mục tiêu cụ thể, đặc biệt về thể chế, mô hình, đầu tư và năng lực hội nhập. Đáng chí ý là, chính sách nâng phụ cấp ưu đãi nghề lên tối thiểu 70% cho giáo viên mầm non và phổ thông, và 100% đối với giáo viên vùng khó khăn.
Xử phạt gần 90 tỷ đồng về vi phạm trật tự, an toàn giao thông trong dịp nghỉ Lễ 2/9

Xử phạt gần 90 tỷ đồng về vi phạm trật tự, an toàn giao thông trong dịp nghỉ Lễ 2/9

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Thông tin từ Ủy ban An toàn giao thông quốc gia (ATGT) cho biết, trong dịp nghỉ Lễ Quốc khánh vừa qua (từ ngày 30/8 - 2/9), tình hình trật tự ATGT trên cả nước cơ bản đảm bảo; tai nạn giao thông giảm sâu ở cả 3 tiêu chí và không xảy ra tai nạn đặc biệt nghiêm trọng.
U23 Việt Nam quyết tâm giành trọn 3 điểm trước U23 Bangladesh tại vòng loại U23 châu Á 2026

U23 Việt Nam quyết tâm giành trọn 3 điểm trước U23 Bangladesh tại vòng loại U23 châu Á 2026

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 1 giờ trước
Tối 3/9, trên sân vận động Việt Trì (Phú Thọ), đội tuyển U23 Việt Nam sẽ bước vào trận mở màn bảng C vòng loại Giải U23 châu Á 2026, gặp đối thủ U23 Bangladesh. Đây là cuộc đối đầu nhận được sự quan tâm lớn của người hâm mộ, bởi U23 Việt Nam đang đặt mục tiêu giành trọn 3 điểm để khởi đầu thuận lợi trong hành trình chinh phục tấm vé dự vòng chung kết.
Lào Cai ban hành thủ tục hành chính nội bộ lĩnh vực công tác dân tộc

Lào Cai ban hành thủ tục hành chính nội bộ lĩnh vực công tác dân tộc

Dân tộc - Tôn giáo - Trọng Bảo - 1 giờ trước
UBND tỉnh Lào Cai vừa ban hành Quyết định số 942/QĐ-UBND về việc công bố thủ tục hành chính nội bộ trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước lĩnh vực công tác dân tộc thuộc phạm vi chức năng quản lý của Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Lào Cai.
Vượt sóng gió gieo “con chữ luật pháp” giữa biển khơi

Vượt sóng gió gieo “con chữ luật pháp” giữa biển khơi

Giáo dục - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Giữa biển khơi dữ dội, những “người lính áo xanh” lặng lẽ bám trụ, không chỉ giữ vững chủ quyền mà còn kiên trì mang luật pháp đến từng con tàu, từng ngư dân. Hành trình gieo chữ giữa sóng gió ấy đang âm thầm tạo nên “lá chắn mềm” vững chắc giữa trùng khơi Quảng Ninh.
Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Cơn mưa lớn kéo dài suốt hai ngày qua đã khiến nhiều khu vực tại Hà Nội chìm trong biển nước. Tính đến 15h ngày 27/8, các tuyến đường huyết mạch như Quốc lộ 70 và Đại lộ Thăng Long đoạn qua phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm cũ) bị ngập sâu nghiêm trọng, gây tê liệt giao thông và ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.
Quảng Ngãi: Đến từng thôn, làm việc đến tối, trao tận tay quà Quốc khánh 2/9 cho đồng bào DTTS

Quảng Ngãi: Đến từng thôn, làm việc đến tối, trao tận tay quà Quốc khánh 2/9 cho đồng bào DTTS

Thời sự - Ngọc Chí - 1 giờ trước
Tỉnh Quảng Ngãi có dân số hơn 2.161.700 người; trong đó, đồng bào DTTS hơn 540.000 người, chiếm 24,98% tổng dân số tỉnh. Với đặc thù đồng bào DTTS sinh sống ở vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn, chính quyền các xã ở khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi đã thành lập các tổ, cử cán bộ về từng thôn, làm việc đến tối để đồng bào DTTS sớm nhận được quà Quốc khánh 2/9 của Đảng, Nhà nước.
Người dân đội mưa xem bắn pháo hoa tầm cao tại Gia Lai

Người dân đội mưa xem bắn pháo hoa tầm cao tại Gia Lai

Tin tức - Ngọc Thu - 2 giờ trước
Tối 2/9, mặc cho cơn mưa rào nặng hạt, hàng ngàn người dân Gia Lai vẫn háo hức đến Quảng trường Đại đoàn kết (phường Pleiku) để xem màn bắn pháo hoa tầm cao trong chương trình nghệ thuật đặc biệt Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Hồ Thác Bà - Hướng tới trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ Quốc tế vào năm 2040

Hồ Thác Bà - Hướng tới trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ Quốc tế vào năm 2040

Du lịch - Tuấn Ninh - Hoàng Yên - 2 giờ trước
Hồ Thác Bà, tỉnh Lào Cai đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch Quốc gia hồ Thác Bà đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 và Quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch Quốc gia hồ Thác Bà đến năm 2040. Theo đó, xác định hồ Thác Bà là Khu du lịch Quốc gia trọng tâm của vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, với các sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với giá trị văn hóa dân tộc và hệ sinh thái hồ.
Cà Mau đón hơn 120.000 lượt khách du lịch dịp lễ Quốc khánh 2/9

Cà Mau đón hơn 120.000 lượt khách du lịch dịp lễ Quốc khánh 2/9

Du lịch - Tào Đạt - 3 giờ trước
Theo thông tin từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau, dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 năm nay, lượng khách tham quan và lưu trú tại các điểm du lịch trên địa bàn tăng vọt so với cùng kỳ.
Kéo dài thời gian Triển lãm thành tựu Đất nước đến hết ngày 15/9/2025

Kéo dài thời gian Triển lãm thành tựu Đất nước đến hết ngày 15/9/2025

Tin tức - PV - 3 giờ trước
Ngày 2/9/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính đã ký Công điện số 155/CĐ-TTg về việc kéo dài thời gian Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp Kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.