Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Độc đáo những ngôi nhà lợp ngói vảy ở Cao Bồ

PV - 10:58, 07/06/2019

Xã Cao Bồ, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang nằm bình yên dưới chân đèo Tây Côn Lĩnh. Tới thăm xã vùng cao này, chúng tôi còn được ngắm nhìn những ngôi nhà sàn cổ với những mái ngói vảy có hàng trăm năm tuổi.

Ngôi nhà cổ mái lợp ngói vảy của đồng bào Dao ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang) Ngôi nhà cổ mái lợp ngói vảy của đồng bào Dao ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang)

Độc đáo ngói cổ

Đến Cao Bồ trong ngày nắng như đổ lửa, nhưng chúng tôi khá ngạc nhiên bởi không khí ở đây rất mát mẻ. Cũng như những bản vùng cao khác, những mái nhà sàn của người Dao nơi đây nằm ở “lưng chừng núi, lưng chừng đèo”. Nhưng điểm khác biệt là những căn nhà với mái ngói có hình dáng rất lạ mắt, giống như những chiếc vảy cá nhưng không dày, thô như ngói hiện đại. Quan sát, sẽ thấy viên ngói rất mỏng, tinh tế nhưng độ bền rất cao. Cách xếp ngói cũng tỷ mỉ công phu, đều tăm tắp. Đặc biệt, ngói có màu xanh nhạt pha một chút màu da lươn, khác biệt so với các loại ngói khác.

Anh Lý Văn Dồn, thôn Tham Còn, một trong những chủ nhân của ngôi nhà sàn cổ cho biết, ngôi nhà này từ đời ông cố nội anh để lại. Nhà của gia đình đã tồn tại hơn 100 năm, nhưng riêng phần mái chưa phải sửa chữa bao giờ. Hơn nữa, mái ngói này có tác dụng điều hòa không khí rất tốt, mùa đông thì ấm, mùa hè thì mát.

Để tìm hiểu về loại ngói này, chúng tôi đến gặp ông Hoàng Văn Quỳnh ở Bản Dâng, một bản người Dao còn nhiều nhà ngói cổ. Ông Quỳnh cho biết, gần 50 năm về trước, khi ấy còn là thanh niên, ông vẫn thường cùng trưởng bản đi bộ ngót 100 cây số tới tận huyện Yên Minh tìm mua ngói vảy cá.

Vì mê mẩn dòng ngói này, ông đã xin ở lại làm cùng người dân ở bản một thời gian. Ông Quỳnh chia sẻ, để làm ngói vảy cá, người thợ phải làm thủ công 100%. Khâu đầu tiên là phải chọn được đất, là loại đất sét đào ở ruộng. Chính vì thế, ở những công đoạn này, người thợ phải làm thật khéo léo, nhẹ nhàng thì khuôn ngói và vòng đất tách rời nhau dễ dàng.

Đất sau khi tập kết về, được nhào kỹ với nước để loại tạp chất. Người thợ dùng kéo xén đất thành từng thỏi nhào đi, nhào lại rồi dùng chân giẫm kỹ đến dẻo để tạo đất thành một viên hình hộp chữ nhật. Người thợ chỉ việc lấy kéo cắt đất thành những lát mỏng có bề dày chừng 1cm rồi đem lá đất đó lật nhẹ xuống một chiếc khuôn gỗ, miết quanh thành khuôn.

Riêng thời gian phơi cũng phải mất từ 30-50 ngày, ngói mới đủ khô để đem nung trong lò. Trung bình, mỗi lò có thể chứa dăm, bảy chục nghìn viên. Một điều đặc biệt, tạo nên chất lượng của ngói vảy cá là lò nung được đốt bằng củi và quá trình nung diễn ra liên tục 10 ngày 10 đêm. Muốn tạo màu cho ngói phải có bí quyết riêng. Ông Quỳnh cho biết thêm, do vận chuyển kỳ công nên ngói vảy ở thời điểm đó có giá rất đắt, chỉ những nhà giàu mới có thể làm.

Một góc bản làng ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang). Một góc bản làng ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang).

Tiềm năng phát triển du lịch

Ngói vảy độc đáo là thế, nhưng đến nay dường như đã thất truyền. Ông Đặng Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND xã Cao Bồ cho biết, xã có 744 hộ với 3.932 khẩu, 11 thôn, bản; trong đó dân tộc Dao chiếm 95%, còn lại là dân tộc Tày và Mông. Hiện nay, ở Cao Bồ chỉ còn khoảng gần 100 nhà sàn có mái ngói vảy cổ độc đáo này. Tuy nhiên, do loại ngói này đã thất truyền hàng chục năm nay nên những nhà xây mới gần như là bằng mái bằng, hoặc lợp mái tôn…

Chia sẻ về nét độc đáo, lợi thế của địa phương để phát triển du lịch, bà Đặng Thị Phượng, Phó Chủ tịch UBND huyện Vị Xuyên cho biết, những năm gần đây, huyện Vị Xuyên rất chú trọng tới phát triển du lịch. Một hướng đi mới được huyện ưu tiên là việc xây dựng và phát triển các Làng văn hóa du lịch gắn với Chương trình xây dựng Nông thôn mới. Hiện, Vị Xuyên có 4 Làng văn hóa du lịch cộng đồng, trong đó ở xã Cao Bồ có thôn Lùng Tám. Bên cạnh vấn đề khai các cảnh đẹp thiên nhiên, khí hậu, hiện nay huyện cũng nghiên cứu đưa các nhà sàn cổ thành nơi du lịch cộng đồng. Chúng tôi hy vọng vẻ đẹp tinh tế cùng với chất lượng các nhà sàn cổ này sẽ là điểm thu hút du khách đến với vùng cao Vị Xuyên nhiều hơn.

HIẾU ANH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vé G-DRAGON 2025 WORLD TOUR [Übermensch] IN HANOI “bốc hơi” cả 3 ngày mở bán: Cơn sốt chưa từng có, fan Việt dậy sóng săn vé

Vé G-DRAGON 2025 WORLD TOUR [Übermensch] IN HANOI “bốc hơi” cả 3 ngày mở bán: Cơn sốt chưa từng có, fan Việt dậy sóng săn vé

Với 3 ngày mở bán, toàn bộ vé concert G-DRAGON 2025 WORLD TOUR [Übermensch] IN HANOI diễn ra ngày 8/11 tại 8Wonder Ocean City đã nhanh chóng “bốc hơi” khỏi hệ thống, tạo nên cơn địa chấn thực sự trên mạng xã hội và khiến cộng đồng fan vỡ òa vì độ hot chưa từng thấy.
Tin nổi bật trang chủ
Gia Lai cử 62 cán bộ y tế hỗ trợ các địa phương bị ảnh hưởng nặng sau bão

Gia Lai cử 62 cán bộ y tế hỗ trợ các địa phương bị ảnh hưởng nặng sau bão

Xã hội - PV - 1 giờ trước
Ngày 10/10, tại Sở Y tế, UBND tỉnh Gia Lai tổ chức lễ xuất quân đoàn công tác hỗ trợ y tế cho các địa phương bị ảnh hưởng nặng sau cơn bão số 11 năm 2025.
Triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp khắc phục hậu quả thiên tai sau bão số 11

Triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp khắc phục hậu quả thiên tai sau bão số 11

Thời sự - PV - 3 giờ trước
Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 546/TB-VPCP ngày 9/10/2025 kết luận của Thường trực Chính phủ về tình hình và các nhiệm vụ trọng tâm khắc phục hậu quả do thiên tai sau bão số 11.
Lễ hội Katê năm 2025 sẽ diễn ra trong 3 ngày

Lễ hội Katê năm 2025 sẽ diễn ra trong 3 ngày

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân - H.Trường - 4 giờ trước
UBND tỉnh Khánh Hòa vừa có công văn gửi các địa phương trong tỉnh về việc phối hợp tổ chức Lễ hội Katê năm 2025.
Nâng cao kiến thức pháp luật cho 150 người ở xã vùng sâu Ea Rốk

Nâng cao kiến thức pháp luật cho 150 người ở xã vùng sâu Ea Rốk

Dân tộc - Tôn giáo - Lê Hường - 23:55, 09/10/2025
Ngày 10/9, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Đắk Lắk tổ chức Hội nghị tập huấn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng DTTS và miền núi năm 2025 tại xã Ea Rốk.
Nghệ An: Chi 2.748 tỷ chi trả chế độ cho đối tượng nghỉ việc theo Nghị định 178

Nghệ An: Chi 2.748 tỷ chi trả chế độ cho đối tượng nghỉ việc theo Nghị định 178

Trang địa phương - Khánh Ngân - 23:55, 09/10/2025
Toàn tỉnh Nghệ An có 2.739 cán bộ, công chức, viên chức đã được ban hành quyết định nghỉ hưu, nghỉ trước tuổi theo Nghị định 178.
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung gặp đại diện thường trú Tòa thánh Vatican tại Việt Nam

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung gặp đại diện thường trú Tòa thánh Vatican tại Việt Nam

Dân tộc - Tôn giáo - Xuân Ngọc - 21:29, 09/10/2025
Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung chiều nay có buổi gặp gỡ Tổng Giám mục Marek Zalewski - đại diện thường trú Tòa thánh Vatican tại Việt Nam.
Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung chúc mừng Đại hội Hội đồng Giám mục Việt Nam

Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung chúc mừng Đại hội Hội đồng Giám mục Việt Nam

Dân tộc - Tôn giáo - Xuân Ngọc - 21:18, 09/10/2025
Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung chúc mừng Hội đồng Giám mục Việt Nam, đồng thời bày tỏ sự trân trọng trước những đóng góp tích cực của các giáo phận, giáo xứ trên cả nước trong thời gian qua đối với sự phát triển chung của đất nước.
Khai mạc phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030

Khai mạc phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030

Tin tức - Minh Triết - Phạm Trà - 19:38, 09/10/2025
Chiều 9/10, tại Hội trường 7/7, Học viện Lục quân (phường Lâm Viên), Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 đã tiến hành phiên trù bị với sự tham dự của 495/498 đại biểu chính thức. Tham dự và chủ trì phiên trù bị có ông Y Thanh Hà Niê Kđăm – Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh.
Bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc- Quyết sách xây dựng nền giáo dục công bằng, nhân văn, hiện đại

Bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc- Quyết sách xây dựng nền giáo dục công bằng, nhân văn, hiện đại

Giáo dục - Minh Thu - 17:57, 09/10/2025
Nghị quyết số 71-NQ/TW được Bộ Chính trị ban hành ngày 22/8/2025 đã yêu cầu: “Bảo đảm cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc, phấn đấu đến năm 2030 cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh” đã nhận được sự đồng thuận, ủng hộ rất cao trong Nhân dân. Quyết sách có ý nghĩa chiến lược nhằm xây dựng nền giáo dục công bằng, nhân văn, hiện đại và phù hợp với thực tiễn phát triển.
Lạng Sơn: Khẩn trương khắc phục hậu quả bão lũ

Lạng Sơn: Khẩn trương khắc phục hậu quả bão lũ

Tin tức - Minh Anh - 17:50, 09/10/2025
Ngày 9/10 trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn vẫn còn nhiều điểm ngập úng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sinh hoạt và tài sản của Nhân dân. Lực lượng chức năng đã có mặt tại các địa bàn trọng điểm hỗ trợ Nhân dân ứng phó, khắc phục hậu quả mưa lũ, góp phần bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của Nhân dân.