Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Độc đáo những ngôi nhà lợp ngói vảy ở Cao Bồ

PV - 10:58, 07/06/2019

Xã Cao Bồ, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang nằm bình yên dưới chân đèo Tây Côn Lĩnh. Tới thăm xã vùng cao này, chúng tôi còn được ngắm nhìn những ngôi nhà sàn cổ với những mái ngói vảy có hàng trăm năm tuổi.

Ngôi nhà cổ mái lợp ngói vảy của đồng bào Dao ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang) Ngôi nhà cổ mái lợp ngói vảy của đồng bào Dao ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang)

Độc đáo ngói cổ

Đến Cao Bồ trong ngày nắng như đổ lửa, nhưng chúng tôi khá ngạc nhiên bởi không khí ở đây rất mát mẻ. Cũng như những bản vùng cao khác, những mái nhà sàn của người Dao nơi đây nằm ở “lưng chừng núi, lưng chừng đèo”. Nhưng điểm khác biệt là những căn nhà với mái ngói có hình dáng rất lạ mắt, giống như những chiếc vảy cá nhưng không dày, thô như ngói hiện đại. Quan sát, sẽ thấy viên ngói rất mỏng, tinh tế nhưng độ bền rất cao. Cách xếp ngói cũng tỷ mỉ công phu, đều tăm tắp. Đặc biệt, ngói có màu xanh nhạt pha một chút màu da lươn, khác biệt so với các loại ngói khác.

Anh Lý Văn Dồn, thôn Tham Còn, một trong những chủ nhân của ngôi nhà sàn cổ cho biết, ngôi nhà này từ đời ông cố nội anh để lại. Nhà của gia đình đã tồn tại hơn 100 năm, nhưng riêng phần mái chưa phải sửa chữa bao giờ. Hơn nữa, mái ngói này có tác dụng điều hòa không khí rất tốt, mùa đông thì ấm, mùa hè thì mát.

Để tìm hiểu về loại ngói này, chúng tôi đến gặp ông Hoàng Văn Quỳnh ở Bản Dâng, một bản người Dao còn nhiều nhà ngói cổ. Ông Quỳnh cho biết, gần 50 năm về trước, khi ấy còn là thanh niên, ông vẫn thường cùng trưởng bản đi bộ ngót 100 cây số tới tận huyện Yên Minh tìm mua ngói vảy cá.

Vì mê mẩn dòng ngói này, ông đã xin ở lại làm cùng người dân ở bản một thời gian. Ông Quỳnh chia sẻ, để làm ngói vảy cá, người thợ phải làm thủ công 100%. Khâu đầu tiên là phải chọn được đất, là loại đất sét đào ở ruộng. Chính vì thế, ở những công đoạn này, người thợ phải làm thật khéo léo, nhẹ nhàng thì khuôn ngói và vòng đất tách rời nhau dễ dàng.

Đất sau khi tập kết về, được nhào kỹ với nước để loại tạp chất. Người thợ dùng kéo xén đất thành từng thỏi nhào đi, nhào lại rồi dùng chân giẫm kỹ đến dẻo để tạo đất thành một viên hình hộp chữ nhật. Người thợ chỉ việc lấy kéo cắt đất thành những lát mỏng có bề dày chừng 1cm rồi đem lá đất đó lật nhẹ xuống một chiếc khuôn gỗ, miết quanh thành khuôn.

Riêng thời gian phơi cũng phải mất từ 30-50 ngày, ngói mới đủ khô để đem nung trong lò. Trung bình, mỗi lò có thể chứa dăm, bảy chục nghìn viên. Một điều đặc biệt, tạo nên chất lượng của ngói vảy cá là lò nung được đốt bằng củi và quá trình nung diễn ra liên tục 10 ngày 10 đêm. Muốn tạo màu cho ngói phải có bí quyết riêng. Ông Quỳnh cho biết thêm, do vận chuyển kỳ công nên ngói vảy ở thời điểm đó có giá rất đắt, chỉ những nhà giàu mới có thể làm.

Một góc bản làng ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang). Một góc bản làng ở Cao Bồ (Vị Xuyên, Hà Giang).

Tiềm năng phát triển du lịch

Ngói vảy độc đáo là thế, nhưng đến nay dường như đã thất truyền. Ông Đặng Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND xã Cao Bồ cho biết, xã có 744 hộ với 3.932 khẩu, 11 thôn, bản; trong đó dân tộc Dao chiếm 95%, còn lại là dân tộc Tày và Mông. Hiện nay, ở Cao Bồ chỉ còn khoảng gần 100 nhà sàn có mái ngói vảy cổ độc đáo này. Tuy nhiên, do loại ngói này đã thất truyền hàng chục năm nay nên những nhà xây mới gần như là bằng mái bằng, hoặc lợp mái tôn…

Chia sẻ về nét độc đáo, lợi thế của địa phương để phát triển du lịch, bà Đặng Thị Phượng, Phó Chủ tịch UBND huyện Vị Xuyên cho biết, những năm gần đây, huyện Vị Xuyên rất chú trọng tới phát triển du lịch. Một hướng đi mới được huyện ưu tiên là việc xây dựng và phát triển các Làng văn hóa du lịch gắn với Chương trình xây dựng Nông thôn mới. Hiện, Vị Xuyên có 4 Làng văn hóa du lịch cộng đồng, trong đó ở xã Cao Bồ có thôn Lùng Tám. Bên cạnh vấn đề khai các cảnh đẹp thiên nhiên, khí hậu, hiện nay huyện cũng nghiên cứu đưa các nhà sàn cổ thành nơi du lịch cộng đồng. Chúng tôi hy vọng vẻ đẹp tinh tế cùng với chất lượng các nhà sàn cổ này sẽ là điểm thu hút du khách đến với vùng cao Vị Xuyên nhiều hơn.

HIẾU ANH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Liên hoan Ẩm thực xứ Thanh: Ngày hội tôn vinh bản sắc và sáng tạo

Liên hoan Ẩm thực xứ Thanh: Ngày hội tôn vinh bản sắc và sáng tạo

Tối 2/10, tại Công viên Hội An (Thanh Hóa), UBND tỉnh Thanh Hóa khai mạc Liên hoan Văn hoá Ẩm thực xứ Thanh 2025 với chủ đề “Đậm bản sắc – Bừng tinh hoa”. Sự kiện mang đến bức tranh rực rỡ sắc màu văn hoá và ẩm thực, thu hút đông đảo du khách, chuyên gia và doanh nghiệp từ nhiều tỉnh, thành phố.
Tin nổi bật trang chủ
Cầu sập trong đêm, giao thông huyết mạch Tuyên Quang tê liệt

Cầu sập trong đêm, giao thông huyết mạch Tuyên Quang tê liệt

Tin tức - Vũ Mừng - 24 phút trước
Rạng sáng 3/10, tại Km177+300 tỉnh lộ 185 (đoạn qua cầu Tát Luông, xã Nà Hang, tỉnh Tuyên Quang) đã xảy ra sự cố nghiêm trọng: Mố cầu M1 bất ngờ sụt lún, gãy đứt, khiến toàn bộ mặt đường dẫn bị hư hỏng nặng, vị trí sụt sâu tới khoảng 2m. May mắn là thời điểm này không có phương tiện hay người dân lưu thông nên không xảy ra thương vong.
Thượng tướng Thái Đại Ngọc được chỉ định giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai

Thượng tướng Thái Đại Ngọc được chỉ định giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai

Thời sự - T.Nhân-H.Trường - 1 giờ trước
Ngày 3/10, tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, lãnh đạo Ban Tổ chức Trung ương đã công bố quyết định của Bộ Chính trị chỉ định ông Thái Đại Ngọc giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai.
Đại tướng Phan Văn Giang: An Giang cần phát huy lợi thế chiến lược để tạo đột phá phát triển

Đại tướng Phan Văn Giang: An Giang cần phát huy lợi thế chiến lược để tạo đột phá phát triển

Thời sự - Tào Đạt - 1 giờ trước
Sáng 2/10, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh An Giang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, tiến hành phiên chính thức. Dự và phát biểu chỉ đạo, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, đã đề nghị địa phương phát huy lợi thế chiến lược, tạo đột phá phát triển toàn diện.
Ông Nguyễn Tiến Hải tiếp tục giữ chức Bí thư Tỉnh ủy An Giang

Ông Nguyễn Tiến Hải tiếp tục giữ chức Bí thư Tỉnh ủy An Giang

Thời sự - Tào Đạt - 2 giờ trước
Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh An Giang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, đã công bố Quyết định của Bộ Chính trị về việc chỉ định ông Nguyễn Tiến Hải tiếp tục giữ chức Bí thư Tỉnh ủy An Giang, nhiệm kỳ 2025 – 2030.
Khai mạc Tuần Văn hóa Lào tại Việt Nam 2025

Khai mạc Tuần Văn hóa Lào tại Việt Nam 2025

Bản sắc và hội nhập - Minh Nhật - 2 giờ trước
Tối ngày 02/10, tại Hà Nội, đã diễn ra Lễ khai mạc Tuần Văn hóa Lào tại Việt Nam. Sự kiện tôn vinh tình hữu nghị và giao lưu văn hóa lâu đời giữa hai nước Việt Nam - Lào.
Những điển hình lan tỏa phòng trào sản xuất giỏi ở xã Kon Đào

Những điển hình lan tỏa phòng trào sản xuất giỏi ở xã Kon Đào

Kon Đào là xã miền núi, nằm phía Tây của tỉnh Quảng Ngãi. Toàn xã có 19 thôn, với hơn 13.500 nhân khẩu, đồng bào DTTS chiếm hơn 75%. Để giúp đồng bào DTTS phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo, chính quyền xã đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng những gương điển hình tiên tiến trong lao động, sản xuất để bà con học tập, noi theo.
Rộn ràng Đêm hội trăng rằm 2025

Rộn ràng Đêm hội trăng rằm 2025

Tin tức - Hoàng Quý - Tuấn Ninh - 2 giờ trước
Hòa trong không khí tưng bừng đón Tết Trung thu năm 2025 của thiếu niên, nhi đồng cả nước, tối 2/10, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Tết Trung thu - “Đêm hội trăng rằm” cho các cháu thiếu niên, nhi đồng là con của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Bộ Dân tộc và Tôn giáo.
Bão Matmo giật cấp 13 đang hướng vào Biển Đông

Bão Matmo giật cấp 13 đang hướng vào Biển Đông

Tin tức - Minh Nhật - 3 giờ trước
Từ trưa và chiều 3/10, vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông có gió mạnh dần lên cấp 6-7; sau tăng lên cấp 8-9, vùng gần tâm bão đi qua mạnh cấp 10-11, giật cấp 13, sóng biển cao 4,0-6,0m. Biển động dữ dội.
Khai mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I

Khai mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I

Thời sự - T.Nhân-H.Trường - 3 giờ trước
Sáng 3/10, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 đã khai mạc phiên chính thức với 450 đại biểu tham dự chính thức, đại diện cho hơn 147.000 đảng viên của 139 đảng bộ trực thuộc Đảng bộ tỉnh.
Thanh Hóa chủ động phòng chống dịch bệnh sau bão lũ

Thanh Hóa chủ động phòng chống dịch bệnh sau bão lũ

Sức khỏe - Quỳnh Trâm - 4 giờ trước
Với phương châm “nước rút đến đâu, vệ sinh môi trường đến đó”, ngành Y tế Thanh Hóa đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm ngăn ngừa nguy cơ bùng phát dịch bệnh sau bão số 10.
Liên hoan Ẩm thực xứ Thanh: Ngày hội tôn vinh bản sắc và sáng tạo

Liên hoan Ẩm thực xứ Thanh: Ngày hội tôn vinh bản sắc và sáng tạo

Sắc màu 54 - Quỳnh Trâm - 4 giờ trước
Tối 2/10, tại Công viên Hội An (Thanh Hóa), UBND tỉnh Thanh Hóa khai mạc Liên hoan Văn hoá Ẩm thực xứ Thanh 2025 với chủ đề “Đậm bản sắc – Bừng tinh hoa”. Sự kiện mang đến bức tranh rực rỡ sắc màu văn hoá và ẩm thực, thu hút đông đảo du khách, chuyên gia và doanh nghiệp từ nhiều tỉnh, thành phố.