Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghịch lý thiếu-thừa đất sản xuất

PV - 14:17, 27/07/2018

Kiên quyết thu hồi những diện tích đất do các nông, lâm trường quản lý, sử dụng kém hiệu quả; tăng cường công tác quản lý đất đai ở địa phương;… được xem là những giải pháp để giải bài toán thiếu đất sản xuất ở vùng DTTS và miền núi. Nhưng việc triển khai những giải pháp này như thế nào lại là một vấn đề cần phải xem xét.

Bài cuối: Cần kiên quyết chống lãng phí đất

“Trên nóng, dưới lạnh”

Tình trạng hàng trăm nghìn hộ đồng bào DTTS thiếu đất sản xuất trong khi hàng triệu ha đất-rừng do các nông, lâm trường (NLT) quản lý, sử dụng không hiệu quả là một nghịch lý đã được nhận diện từ hàng chục năm nay. Trung ương đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, nghị định,… yêu cầu các địa phương phải kiên quyết thu hồi diện tích đất-rừng không sử dụng, hoặc sử dụng kém hiệu quả để giao cho người dân thiếu đất sản xuất.

Cần kiên quyết chống lãng phí đất Đất sản xuất là vấn đề mấu chốt để giảm nghèo vùng DTTS và miền núi.

Có thể kể đến như: Nghị quyết 28-NQ/TW, ngày 16/6/2003 của Bộ Chính trị về tiếp tục sắp xếp, đổi mới các NLT quốc doanh; Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 12/3/2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp; Nghị định 118/2014/NĐ-CP, ngày 17/12/2014 của Chính phủ về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp; Nghị quyết 112/2015/QH13, ngày 27/11/2015 của Quốc hội khóa XIII về tăng cường quản lý đất đai có nguồn gốc từ NLT quốc doanh;.... Gần đây nhất là Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 04/4/2016 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường thực hiện Nghị quyết số 112/2015/QH13.

Điều này cho thấy sự chỉ đạo quyết liệt của Trung ương trong việc sắp xếp, đổi mới các NLT, nhất là việc thu hồi những diện tích đất bị “bỏ hoang” ở các NLT để giao lại cho các địa phương; từ đó tạo quỹ đất để giải quyết đất sản xuất cho đồng bào DTTS nghèo, thiếu đất canh tác. “Trên nóng” là vậy nhưng “dưới lại rất lạnh” khiến tiến độ thu hồi rất chậm chạp.

Theo Báo cáo “Kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai tại các NLT quốc doanh giai đoạn 2004-2014” ngày 16/10/2015 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong 10 năm, các công ty nông, lâm nghiệp đã bàn giao về cho địa phương 80.468ha. Thực hiện Nghị định 118/2014/NĐ-CP, việc thu hồi đất của các NLT để giao cho địa phương quản lý được đẩy nhanh tiến độ. Chưa đầy 1 năm (tính đến tháng 9/2015) cả nước đã có 415.125ha được bàn giao.

Nhưng từ đó đến nay, các NLT lại ì ạch “trả” đất. Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính đến tháng 8/2017, thực hiện Nghị định 118/2014/NĐ-CP, các NLT (gồm 262 NLT) đã bàn giao được 477.507ha về cho địa phương. Nghĩa là, từ thời điểm có báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (báo cáo ngày 16/10/2015), tính đến tháng 8/2017, cả nước chỉ có thêm 66.382ha đất do các NLT quản lý được bàn giao về cho địa phương.

Kiên quyết thu hồi

Cũng theo báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tại thời điểm tháng 10/2015, tổng diện tích do các NLT quản lý là gần 2,7 triệu ha. Trong đó, các lâm trường quản lý hơn 2,2 triệu ha, nhưng có khoảng 17% diện tích đất chưa sử dụng; trong gần 500 nghìn ha do các nông trường quản lý thì có đến 14,2% diện tích đất chưa sử dụng. Trong khi đó, theo kết quả điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS, tại thời điểm tháng 7/2015, cả nước vẫn còn 221.754 hộ đồng bào DTTS thiếu đất sản xuất.

Như số báo trước đã phản ánh, dù chính sách hỗ trợ đất sản xuất cho hộ đồng bào DTTS nghèo thiếu đất canh tác đã được triển khai từ năm 2002, nhưng đến nay đây vẫn là bài toán khó giải. Nguyên nhân trực tiếp là do các địa phương đều khẳng định không còn quỹ đất.

Nhưng như đã nêu ở trên, cả nước còn có 262 công ty nông, lâm nghiệp đang quản lý hơn 2,2 triệu ha đất, trong đó có khoảng 17% diện tích đất chưa sử dụng. Đó là chưa kể đến những diện tích đất cho các doanh nghiệp thuê nhưng cũng bỏ hoang.

Đây chính là quỹ đất mà các địa phương đang cần để thực hiện có hiệu quả chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS nghèo hiện nay. Các địa phương phải quyết liệt trong việc thực hiện Nghị định 118/2014/NĐ-CP về việc sắp xếp, đổi mới phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp; kiên quyết thu hồi những diện tích đất không sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả để giao cho địa phương quản lý, làm cơ sở để cấp đất sản xuất cho người dân.

Thời gian qua, các địa phương cũng đã thực hiện hỗ trợ chuyển đổi nghề cho các hộ thiếu đất canh tác. Nhưng đây cũng chỉ là giải pháp tình thế do định mức hỗ trợ chuyển đổi nghề thấp, chưa tạo được sự chuyển biến thực sự về thu nhập cho người dân. Quan trọng hơn, với đồng bào DTTS, có chuyển đổi nghề nào đi chăng nữa thì cũng gắn với sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp; do vậy không thể không có đất sản xuất.

Trong một lần trao đổi với báo chí, ông Giàng A Chu, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đã nói: “Thật bất hợp lý khi người dân, đặc biệt là đồng bào DTTS thiếu đất sản xuất trong khi đất NLT lại hoạt động không hiệu quả. Tôi tin, nếu giao đất cho dân kết hợp hướng dẫn người dân sản xuất sẽ không còn cảnh lãng phí đất NLT khiến dư luận bức xúc thời gian qua”.

Rõ ràng, kiên quyết thu hồi diện tích đất từ các NLT đang quản lý, sử dụng không hiệu quả để tạo quỹ đất cấp cho hộ DTTS nghèo có nhu cầu là việc phải làm; bởi nếu thiếu đất sản xuất thì công cuộc giảm nghèo vùng DTTS và miền núi sẽ khó bền vững. Dẫu có bao nhiêu chính sách đầu tư, hỗ trợ nhưng một khi đồng bào thiếu tư liệu để sản xuất thì sinh kế khó bền.

Theo Quyết định 862/QĐ-LĐTBXH ngày 04/7/2018 của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội phê duyệt kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2017 mới được công bố, cả nước vẫn còn 864.931 hộ nghèo DTTS, chiếm 52,66% tổng số hộ nghèo cả nước. Phần lớn hộ DTTS thiếu đất sản xuất đều thuộc diện hộ nghèo.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.