Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghịch lý ở những dự án ổn định di cư tự phát: “Làng trong, làng ngoài” (Bài 1)

Lê Hường - 09:53, 09/09/2020

Mặc dù đã có xu hướng giảm nhưng tình trạng di cư tự phát hiện vẫn nóng ở các tỉnh Tây Nguyên, nhất là ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, gây ra nhiều vấn đề phức tạp về kinh tế - xã hội. Để hỗ trợ đồng bào, Nhà nước cũng như các địa phương đã triển khai nhiều dự án ổn định đời sống, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, nhưng không phải dự án nào cũng đạt hiệu quả như kỳ vọng.

 Các em nhỏ buôn Mông, xã Ea Kiết phải đi bộ 7 - 8km để đến trường
Các em nhỏ buôn Mông, xã Ea Kiết phải đi bộ 7 - 8km để đến trường


Nhiều ngôi làng của đồng bào DTTS di cư từ các tỉnh phía Bắc vào Tây Nguyên nhiều năm nay vẫn đối diện với cảnh nghèo đói, đông con, tảo hôn và thất học. Ngay cả những làng định cư, được Nhà nước cấp đất, làm nhà, có hệ thống đường đẹp, điện chiếu sáng, nước sạch và gần trường học nhưng đời sống người dân cũng chẳng khá hơn.

Làng “chia đôi”

Năm 1993, đồng bào dân tộc Mông ở các tỉnh phía Bắc di cư vào khu vực lõi rừng thuộc lâm phần của Lâm trường Buôn Ja Wầm, xã Ea Kiết, huyện Cư Mgar (Đăk Lăk) quản lý. Lúc đầu chỉ có vài hộ, rồi mỗi năm tăng lên một ít, chẳng bao lâu sau nơi đây hình thành nên buôn người Mông với hàng trăm hộ dân.

Để ổn định đời sống cho các hộ dân di cư ở buôn người Mông, năm 2009 huyện Cư Mgar triển khai dự án quy hoạch tái định cư (TĐC), cách buôn cũ khoảng 7km. Về TĐC, mỗi gia đình được cấp 600m2 đất, được làm sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, trẻ đi học gần, trường lớp khang trang, có điện thắp sáng, có nhà cộng đồng sinh hoạt thể thao, văn hóa…

Tuy nhiên, người dân lại không hào hứng, bởi nhiều gia đình đã có nhà ở, đất sản suất trong rừng, số còn lại nhất quyết bám rừng. Vì vậy, nhiều năm nay, buôn người Mông, xã Ea Kiết chia làm đôi.

Trưởng buôn Hoàng Văn Páo cho biết: Khu TĐC hiện có khoảng 100 hộ, còn hơn 80 hộ thuộc diện dự án tái định cư vẫn sống trong làng cũ. Bà con nói rằng, không có giấy tờ thiệt thòi nhiều, nhưng nhà mình rẫy nương ở đây hết, mất mùa đói ăn lên rừng hái măng, bẫy chim, lấy lan rừng, mật ong tăng thêm thu nhập chứ ra làng ngoài thì chỉ có nhà ở, biết lấy gì mà sống.

“Ngay cả với những hộ TĐC, chủ yếu là gia đình tách hộ, họ nhận đất chỉ để dựng nhà, nhập khẩu, làm giấy khai sinh cho con đi học, còn hằng ngày vẫn vào làng cũ làm rẫy”, ông Páo thông tin.

Nhiều hệ lụy

Chúng tôi tìm vào ngôi làng cũ của đồng bào Mông; làng nằm lọt giữa núi rừng, cách làng mới chừng 7 cây số. Người dân ở làng không có một loại giấy tờ tùy thân nào. Đặc biệt, tình trạng tảo hôn, đông con vẫn còn là vấn nạn nên đói nghèo bám mãi không rời làng cũ.

Hơn 30 tuổi, chị Hà Thị Chang đã có 4 người con, cả 4 đứa con, chị Chang đều sinh tại nhà. Chị Chang chia sẻ: Chồng chị được bà nội truyền kinh nghiệm đỡ đẻ, mình cũng dễ sinh nên chẳng cần ra trạm xá. Ở đây, phụ nữ gần đến ngày sinh vẫn lên rẫy. Trẻ con chẳng học hành nhiều, nhưng lớn lên đứa nào cũng biết trèo cây lấy lan, bắt ong, bẫy chim… nên cũng chẳng sợ đói.

Theo ông Nguyễn Đình Hiệp, Chủ tịch UBND xã Ea Kiết, đời sống người dân buôn Mông ở làng cũ rất nhiều khó khăn, không giấy tờ tùy thân nên không thể giao dịch với các cơ quan, đơn vị hành chính. Vậy nhưng, số hộ di cư vào vẫn ngày một tăng lên càng khó khăn trong việc sắp xếp, ổn định đời sống.

Không riêng buôn Mông ở xã Ea Kiết mà ở thôn Ea Lang, xã Cư Pui, huyện Krông Bông (Đăk Lăk) cũng tương tự. Lâu nay, Ea Lang được ví như “làng siêu đẻ” của tỉnh Đăk Lăk, bởi mỗi cặp vợ chồng có 5 - 7 người con. Thôn chỉ có hơn 140 hộ, nhưng có gần 900 nhân khẩu, vị chi bình quân mỗi hộ ở Ea Lang có 6,5 nhân khẩu. Tảo hôn, đông con đã khiến gia tăng tình trạng thất học, nghèo đói khó thay đổi ở Ea Lang.

Căn nhà tranh vách nứa chật chội, tạm bợ của gia đình chị Ngô Thị Dê nằm cuối thôn Ea Lang, trước sân đám trẻ ngồi dưới nền đất chơi đùa, còn chị Dê vừa địu con vừa làm việc nhà. Lấy chồng từ năm 15 tuổi, mới 26 tuổi chị Dê đã là mẹ của 5 đứa con nhỏ. Hai vợ chồng không có đất sản xuất, cả gia đình sống dựa vào tiền công làm thuê của hai vợ chồng.

Những hệ lụy của tình trạng di cư tự phát như ở thôn Ea Lang (xã Cư Pui) hay ở buôn Mông (xã Ea Kiết) đòi hỏi việc triển khai chính sách định canh định cư cần phải phù hợp hơn. Bởi theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện cả nước vẫn còn 24.000 hộ dân di cư tự phát (tập trung chủ yếu tại các tỉnh Tây Nguyên - hơn 22.000 hộ) chưa được bố trí, sắp xếp ổn định. Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh vấn đề này trong số báo tiếp theo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Đối với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, niềm vui lớn nhất là được bà con đồng bào DTTS thương yêu, quý mến; dẫu công việc của mình cũng chỉ giúp được cho bà con một phần nhỏ trong cuộc sống của chính họ.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.