Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Mùa tuốt lúa trên làng Hạnh phúc

Tiêu Dao – Hồ Quân - 21:20, 26/09/2023

Hàng năm, vào khoảng cuối tháng 9 và tháng 10, khi lúa đã chín rộ, người Xơ Đăng ở Nam Trà My (Quảng Nam) bắt đầu việc thu hoạch và mở hội ăn mừng lúa mới, cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, nhà nhà ấm no, hạnh phúc.

Cánh đồng ruộng bậc thang ở xã Trà Cang (Ảnh Hồ Quân)
Cánh đồng ruộng bậc thang ở xã Trà Cang (Ảnh Hồ Quân)

Nằm sâu trong dãy Trường Sơn, nóc Lâng Loan (còn gọi là nóc Măng KLâng cũ, ở thôn 3 xã Trà Cang, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam) là nơi sinh sống của 70 hộ dân, với 302 nhân khẩu người Xơ Đăng. Mới đây, dự án xây dựng làng Hạnh phúc nóc Lâng Loan đã hoàn thành và bàn giao cho chính quyền địa phương. 

Nóc Lâng Loan có khung cảnh thật yên bình với những mái nhà xinh xắn mái lợp tôn xanh hiện lên sau làn mây lãng đãng đẹp như một bức tranh. Cuộc sống mới với nhiều đổi thay nơi ngôi làng trên đỉnh Trường Sơn, vào những ngày cuối tháng 9 này, người dân lại tất bật với mùa tuốt lúa trên nương.

Đồng bào Xơ Đăng ở Nam Trà My giúp nhau thu hoạch lúa (Ảnh Hồ Quân)
Đồng bào Xơ Đăng ở Nam Trà My giúp nhau thu hoạch lúa (Ảnh Hồ Quân)

Hằng năm, khi lúa trên rẫy đã chín vàng, người Xơ Đăng bắt đầu thu hoạch và mở hội ăn mừng lúa mới, nguyện cầu một năm mưa gió thuận hòa, hạt giống khỏe mạnh, cây cối lên nhanh, lúa về trĩu hạt, bắp thì đầy kho, nhà nhà ấm no, hạnh phúc. Vào mùa tuốt lúa, thanh niên trai tráng cùng các thành viên trong gia đình đều đi tuốt lúa, thu hoạch, mang về phơi, cất trữ ở trong kho để ăn dần đến mùa giáp hạt.

Chủ hộ và gia đình đến rẫy lúa của mình, dùng cây le tươi đánh dấu các vị trí tuốt lúa và thực hiện các nghi thức tín ngưỡng trước khi tuốt lúa.
Chủ hộ và gia đình đến rẫy lúa của mình, dùng cây le tươi đánh dấu các vị trí tuốt lúa và thực hiện các nghi thức tín ngưỡng trước khi tuốt lúa. (Ảnh Hồ Quân)

Khi lúa chín, chủ hộ và gia đình đến rẫy lúa của mình, dùng cây le tươi đánh dấu các vị trí tuốt lúa và thực hiện các nghi thức tín ngưỡng trước khi tuốt lúa. Sau đó, chủ hộ tuốt nắm lúa đầu tiên, rồi cả gia đình mới bắt đầu tuốt lúa và mỗi nhà mang một gùi lúa về nhà để mừng lúa mới. Sau khi tuốt lúa xong, đồng bào đưa lúa về kho cất giữ, mỗi gia đình mang một gùi lúa lớn về nhà để cúng lúa mới. Trên đường về, khi gặp ngã rẽ, bà con dùng cành cây chắn các lối đi phụ, chỉ để một lối đi từ kho lúa về nhà mình với quan niệm để lúa không lạc lối.

Đồng bào Xơ Đăng dùng tay tốt lúa rẫy (Ảnh Hồ Quân)
Đồng bào Xơ Đăng dùng tay tốt lúa rẫy (Ảnh Hồ Quân)

Khi kết thúc thu hoạch mùa vụ, gia đình của già làng tổ chức ăn mừng lúa mới trước, sau đó đến các gia đình khác trong làng. Tùy thuộc điều kiện kinh tế của gia chủ, quy mô lễ ăn mừng lớn hay nhỏ. Khoảnh sân trước nhà quật (nhà truyền thống của đồng bào Xơ Đăng) trên nóc Lâng Loan là địa điểm được UBND Trà Cang chọn làm không gian tổ chức đêm hội mừng lúa mới. Sau phần lễ là phần hội, người dân bản làng cùng uống rượu, múa hát những bài ca truyền thống, đánh cồng chiêng và tham gia các trò chơi, diễn xướng dân gian cho đến tận khuya. Khi lửa đã tàn, rượu đã nhạt, lễ hội chính mừng lúa mới của người Xơ Đăng mới kết thúc.

Niềm vui mang lúa về nhà.
Niềm vui mang lúa về nhà. (Ảnh Hồ Quân)

Ông Ngô Tấn Lạc, Chủ tịch UBND xã Trà Cang cho biết, mùa thu hoạch lúa mới và đêm hội văn hóa mừng lúa mới với các điệu hát và tiếng cồng chiêng vàng khắp núi rừng báo hiệu một mùa bội thu, an lành, no ấm. Đây là cơ hội để đồng bào Xơ Đăng gia tăng tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau trong đời sống, sản xuất và chung tay gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa đặc sắc.

Chuông gió tạo ra âm thanh lách cách để đuổi chim chuột.
Chuông gió tạo ra âm thanh lách cách để đuổi chim chuột.

Lễ mừng lúa mới không chỉ thể hiện “kết thúc một vụ mùa bội thu, mở ra một năm mới đầy hứa hẹn” mà còn cả về tín ngưỡng tâm linh, qua đó giúp người dân gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thanh Hóa: Bảo tồn dược liệu quý dưới tán rừng –Tạo sinh kế bền vững cho người dân miền núi

Thanh Hóa: Bảo tồn dược liệu quý dưới tán rừng –Tạo sinh kế bền vững cho người dân miền núi

Với những cánh rừng trải dài hơn 648.370ha, Thanh Hóa không chỉ là “lá phổi xanh” của vùng Bắc Trung bộ mà còn ẩn chứa nguồn tài nguyên dược liệu vô giá. Từ những loài cây có mặt trong các bài thuốc cổ truyền của dân tộc đến những loại dược liệu quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng, tỉnh Thanh Hóa đã không ngừng nỗ lực bảo tồn và phát triển, biến thách thức thành cơ hội phát triển bền vững.
Tin nổi bật trang chủ
Xuân ấm áp trong những căn nhà “3 cứng”

Xuân ấm áp trong những căn nhà “3 cứng”

Công tác Dân tộc - Thái Sơn Ngọc - 1 giờ trước
Thời gian qua, tỉnh Ninh Thuận đã huy động nhiều nguồn lực chung tay xây dựng nhà ở cho những gia đình khó khăn bảo đảm an cư, vươn lên ổn định cuộc sống. Trong mùa Xuân mới Ất Tỵ 2025 này, nhiều gia đình ở tỉnh Ninh Thuận phấn khởi đón Tết đầm ấm, vui tươi trong những căn nhà “3 cứng” còn thơm mùi sơn mới...
Nét đẹp văn hoá trong hội “Hát qua làng” tại xã Bản Phiệt

Nét đẹp văn hoá trong hội “Hát qua làng” tại xã Bản Phiệt

Tin tức - Thanh Nga - 1 giờ trước
Cứ mỗi độ Xuân về, người Dao Tuyển ở xã Bản Phiệt lại mong chờ lễ hội "Hát qua làng" để chúc phúc, mừng năm mới qua các câu hát giao duyên và tham gia các trò chơi dân gian. Đây là phong tục truyền thống mang đậm nét văn hoá độc đáo của đồng bào Dao Tuyển tại xã Bản Phiệt.
Tăng cường bảo vệ đàn gia súc và diện tích rau màu trong những ngày rét đậm

Tăng cường bảo vệ đàn gia súc và diện tích rau màu trong những ngày rét đậm

Trang địa phương - Minh Nhật - 1 giờ trước
Những ngày qua, nhiệt độ tại các tỉnh miền núi phía bắc giảm mạnh, trời rét đậm, một số khu vực vùng núi cao có băng giá, ảnh hưởng việc sinh trưởng của cây trồng, vật nuôi.
Định hình cho một thành phố di sản

Định hình cho một thành phố di sản

Sắc màu 54 - Tiêu Dao - 1 giờ trước
Huế định hướng phát triển trên cơ sở những nét đặc thù về lịch sử, văn hóa, cảnh quan kiến trúc của mô hình thành phố trực thuộc trung ương. Trước vận hội mới, di sản văn hóa Huế giàu tiềm năng đứng trước ngưỡng lịch sử được cởi bỏ “tấm áo” gò bó để tỏa sáng giá trị lịch sử, văn hóa.
“Nước trời” của người Tà Riềng

“Nước trời” của người Tà Riềng

Phóng sự - Hồng Phúc - Văn Sơn - 3 giờ trước
Đến xã Đắc Tôi, huyện vùng biên Nam Giang (Quảng Nam) mà không một lần thưởng thức “nước trời” thì quả thật uổng phí. Khắp dãy Trường Sơn, những vạt rừng đoák xanh tươi đựng thứ nước màu trắng đục, thơm dịu, nồng nàn đã gắn bó với đồng bào Tà Riềng (một nhóm địa phương thuộc dân tộc Gié-Triêng) và trở thành đặc sản quê hương Nam Giang. Nơi đây gọi là rượu tà vạt.
Tục giã bánh giầy làng Trúc Phê

Tục giã bánh giầy làng Trúc Phê

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 8/2/2025, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ hội Thuyền hoa và Đua thuyền trên sông Dinh. Lễ hội cầu ngư xã An Phú. Tục giã bánh giầy làng Trúc Phê. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Đánh thức du lịch Nam Trà My

Đánh thức du lịch Nam Trà My

Du lịch - Minh Ngọc - 3 giờ trước
Chú trọng đầu tư, phát triển hạ tầng du lịch vùng sâm và phát huy các giá trị văn hóa đặc trưng của dân tộc Xơ Đăng, tạo điểm nhấn cho bức tranh du lịch Nam Trà My là hướng đi mà chính quyền địa phương đã và đang thực hiện.
Thủ tướng thăm thép Hòa Phát, động viên sản xuất ray đường sắt tốc độ cao

Thủ tướng thăm thép Hòa Phát, động viên sản xuất ray đường sắt tốc độ cao

Thời sự - PV - 21:55, 09/02/2025
Chiều tối 9/2, trong chương trình công tác tại Quảng Ngãi, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thăm, làm việc với Công ty cổ phần Thép Hòa Phát Dung Quất thuộc Tập đoàn Hòa Phát, động viên Tập đoàn này tiếp tục nghiên cứu, sản xuất ray thép chất lượng cao phục vụ dự án đường sắt tốc độ cao.
Lễ hội đình Đồng Đình và Ngày hội Văn hóa, Thể thao dân tộc Tày huyện Tiên Yên năm 2025

Lễ hội đình Đồng Đình và Ngày hội Văn hóa, Thể thao dân tộc Tày huyện Tiên Yên năm 2025

Trang địa phương - Mỹ Dung - 17:09, 09/02/2025
Ngày 9/2, tại thôn Đồng Đình, xã Phong Dụ, huyện Tiên Yên (Quảng Ninh) tổ chức khai mạc Lễ hội đình Đồng Đình và Ngày hội Văn hóa, Thể thao dân tộc Tày huyện Tiên Yên năm 2025. Lễ hội thu hút đông đảo người dân, khách du lịch tham gia hưởng ứng.
Bình Định: Hoa đào khoe sắc tại “cổng trời” Vĩnh Sơn

Bình Định: Hoa đào khoe sắc tại “cổng trời” Vĩnh Sơn

Du lịch - T.Nhân - H.Trường - 17:01, 09/02/2025
Ngày 8/2, tại xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh, Bình Định) đã diễn ra Ngày hội hoa đào với chủ đề “Sắc xuân hoa đào - Kết nối văn hóa”. Ngày hội được diễn ra trong 2 ngày (8 - 9/2), đây là cơ hội để kết nối, giao lưu, chia sẻ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống đến với du khách trong và ngoài tỉnh, góp phần phát triển du lịch và kinh tế địa phương.
Khai mạc trưng bày chuyên đề “Con đường Hoằng dương Phật pháp của các vị tổ Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử”

Khai mạc trưng bày chuyên đề “Con đường Hoằng dương Phật pháp của các vị tổ Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử”

Trang địa phương - Mỹ Dung - 16:54, 09/02/2025
Nằm trong chuỗi các sự kiện của Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Bắc Giang năm 2025, sáng 08/02, tại Khu Du lịch tâm linh - sinh thái Tây Yên Tử, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tỉnh Bắc Giang tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Con đường Hoằng dương Phật pháp của các vị tổ Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử”.