Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Múa truyền thống ở Nam Bộ: Từ vốn quý văn hóa đến sản phẩm du lịch

PV - 00:23, 12/05/2023

Gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển, nhiều di sản văn hóa, trong đó có những điệu múa truyền thống ở vùng đất phương Nam được gìn giữ và trao truyền qua nhiều thế hệ.

Trình diễn các điệu múa của dân tộc Khmer. Ảnh: Nhật Bình/TTXVN
Trình diễn các điệu múa của dân tộc Khmer. Ảnh: Nhật Bình/TTXVN

Bảo tồn, phát huy giá trị của các điệu múa, góp phần làm giàu bản sắc văn hóa, từ đó hình thành những sản phẩm du lịch độc đáo là cách làm hiệu quả, gắn kết giữa bảo tồn và phát triển bền vững.

Độc đáo và đặc sắc

Ở vùng đất Nam Bộ, các điệu múa truyền thống là một trong những vốn quý văn hóa được lưu truyền, tiêu biểu cho bản sắc văn hóa của cộng đồng các dân tộc sinh sống trên địa bàn. Nhiều nhà nghiên cứu văn hóa, nghệ thuật cho rằng, mỗi điệu múa truyền thống ở Nam Bộ phản ánh đời sống tinh thần của từng cộng đồng người, là câu chuyện về cuộc sống, sản xuất và cả tín ngưỡng của họ. Đến nay, nhiều điệu múa truyền thống còn giữ nguyên giá trị và trường tồn trong đời sống tinh thần, góp phần không nhỏ vào bức tranh văn hóa nhiều sắc màu của vùng đất phương Nam.

Một trong những điệu múa mang đậm bản sắc văn hóa Nam Bộ là múa bóng rỗi. Thực chất là một loại hình diễn xướng dân gian, múa bóng rỗi có từ thời khai hoang, lập ấp của vùng đất phương Nam, gắn với tục thờ Mẫu ở Việt Nam nói chung, Nam Bộ nói riêng. Nếu như ở Bắc Bộ, tục thờ Mẫu thường gắn với nghi lễ hầu đồng và hát chầu văn, ở vùng đất Nam Bộ, nơi nào có tục thờ nữ thần thường có nghệ thuật múa bóng rỗi.

Thạc sĩ Võ Văn Sơn (Trường Đại học Tiền Giang) cho biết, múa bóng rỗi thường được tổ chức vào các dịp lễ hội tại các đền, miếu ở Nam Bộ. Người múa phải có vũ đạo đẹp, điêu luyện, hóa trang “bắt mắt”, vừa múa, vừa đọc những bài vè nói về gốc tích đền thờ, tổ tiên, đất nước, tục lệ người xưa, tình yêu thương con người, sự hiếu thảo trong gia đình… Trang phục của người múa bóng rỗi rất sặc sỡ, màu sắc. Nghi thức và tiết mục mỗi nơi một khác, nhưng trong múa bóng rỗi thường có múa dâng mâm, dâng bông, múa ghế, múa lu, múa mâm vàng, múa dao, múa ghế, múa xoay đĩa, múa rắn. Nghệ thuật múa bóng rỗi thường gồm hai phần là hát rỗi (điệu hát mời) và múa bóng. Các điệu múa bóng rỗi có sự hòa quyện, kết hợp giữa yếu tố linh thiêng, tâm linh và cả những niềm vui rất thực trong đời sống người dân.

Cùng ở Nam Bộ, các điệu múa truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer là nét văn hóa đặc sắc, được quan tâm bảo tồn và lan tỏa giá trị. Người Khmer Nam Bộ có rất nhiều điệu múa, chủ yếu thuộc thể loại múa cổ điển có tính bác học, cung đình và múa dân gian.

Ông Trần Văn Xén (ở thị xã Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh) là một nghệ nhân múa trống Chhay-dăm nổi tiếng. Ông tự hào chia sẻ, người Khmer có rất nhiều điệu múa như Ramvong, Sarvan, Lam leo hay múa trống Chhay-dăm. Nghệ thuật múa trống Chhay dăm của người Khmer ở Tây Ninh đã được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia, thường được biểu diễn trong dịp Tết, lễ hội như Chôl Chnăm Thmây, Sen Dolta, Ok Om Bok... Ở điệu múa trống Chhay-dăm, các động tác đi, đứng, quỳ, uốn, lượn ngả người, xoay người, lăn người luôn biến đổi, nghệ nhân vừa múa vừa đánh trống rất linh hoạt.

Đề cập đến một điệu múa khác cũng rất phổ biến với đồng bào Khmer Nam Bộ, là múa Rom Vong. Theo giảng viên Sơn Cao Thắng (Khoa Ngôn ngữ - Văn hóa - Nghệ thuật Khmer, Trường Đại học Trà Vinh), đây là điệu múa vòng tròn theo từng cặp nam - nữ. Trong điệu múa này, động tác múa của người nữ thường dịu dàng, nhẹ nhàng, trong khi các chàng trai với động tác múa khỏe, hai tay luôn dang rộng hơn để vừa múa vừa như bảo vệ người bạn gái, rất độc đáo và đặc sắc.

Các tiết mục văn nghệ Khmer bên khán đài sông Cái Lớn (Kiên Giang) phục vụ người dân tham gia lễ hội. Ảnh: Lê Sen/TTXVN
Các tiết mục văn nghệ Khmer bên khán đài sông Cái Lớn (Kiên Giang) phục vụ người dân tham gia lễ hội. Ảnh: Lê Sen/TTXVN

Đặc sản cho điểm đến du lịch

Cùng với các hoạt động bảo tồn, duy trì các lớp truyền dạy, các không gian biểu diễn phù hợp, một trong những hình thức phát huy, lan tỏa giá trị của nhiều điệu múa truyền thống ở vùng đất Nam Bộ đang được thực hiện là quảng bá, giới thiệu tới du khách tại các điểm đến du lịch ở từng địa phương.

Biên đạo múa Lê Hải Minh (Học viện Múa Việt Nam) khẳng định, khi đến mỗi địa hương trên đất nước Việt Nam, du khách không chỉ tham quan, chiêm ngưỡng cảnh đẹp thiên nhiên mà còn mong muốn trải nghiệm văn hóa bản địa. Nhiều điệu múa, tiết mục múa, nhất là múa dân gian đã lôi cuốn du khách bởi sự độc đáo riêng có của văn hóa mỗi vùng miền. Sự kết nối giữa du lịch với nghệ thuật múa đã góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch, tăng sức hấp dẫn cho điểm đến, từ đó lan tỏa, quảng bá những giá trị văn hóa của Việt Nam tới du khách, góp phần hình thành các trải nghiệm văn hóa dành cho du khách.

Thực tế cho thấy, hiện nay, ở nhiều tỉnh, thành phố Nam Bộ, các điệu múa truyền thống được quan tâm bảo tồn, phát huy giá trị và trở thành sản phẩm du lịch, điểm nhấn đậm chất văn hóa bản địa gửi đến du khách. Trải dài trên vùng đất phương Nam, tại các lễ hội, liên hoan văn hóa dân gian như: Miếu Bà chúa xứ núi Sam (An Giang), Miếu Bà chúa xứ ở Tây Ninh, Miếu Bà chúa xứ Gò Tháp (Đồng Tháp), chùa Bà Thiên Hậu (Bình Dương), Liên hoan Văn hóa nghệ thuật dân gian Việt Nam (tại TP. Hồ Chí Minh) hay các điểm đến du lịch, các điệu múa bóng rỗi, múa trống Chhay-dăm... đều được giới thiệu, biểu diễn phục vụ người dân và du khách.

Theo Giám đốc Sở văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh Dương Hoàng Sum, giá trị các di sản văn hóa, trong đó có các điệu múa truyền thống của đồng bào các dân tộc sinh sống trên địa bàn luôn là nền tảng ý nghĩa để Trà Vinh hình thành các sản phẩm du lịch đậm sắc màu sắc văn hóa. Tỉnh đã có Làng Văn hóa - Du lịch Khmer, các tuyến du lịch trọng điểm như tuyến du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, văn hóa với các hành trình: thành phố Trà Vinh - Làng Văn hóa - Du lịch Khmer - cồn Chim, thành phố Trà Vinh - Làng Văn hóa - Du lịch Khmer - cồn Hô, huyện Tiểu Cần - huyện Cầu Kè, du lịch biển Ba Động, du lịch văn hóa huyện Trà Cú. Trong các tuyến du lịch này, những điệu múa dân gian của người Khmer là một trong những điểm nhấn, được giới thiệu và tạo ấn tượng sâu sắc với du khách trong và người nước.

Từ góc độ doanh nghiệp du lịch, ông Dương Hồ Nhật Khôi, Giám đốc Công ty Thương mại, dịch vụ, du lịch Ba Xuyên (tỉnh Sóc Trăng) cho biết, công ty có nhiều Tour với các điểm đến mang đậm bản sắc văn hóa của vùng đất Tây Nam Bộ. Các Tour trải nghiệm văn hóa, tham quan di tích, lễ hội, thưởng thức các loại hình nghệ thuật truyền thống, điệu múa dân gian của các dân tộc Kinh, Hoa, Khmer, Chăm... luôn được doanh nghiệp chú ý kết nối với các điểm đến để giới thiệu đến du khách khi đến các địa phương ở Đồng bằng sông Cửu Long như Trà Vinh, Sóc Trăng, Kiên Giang, An Giang, Cà Mau.

Đến TP. Hồ Chí Minh vào đúng dịp nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và 30/4 -1/5, du khách Phạm Thị Hằng (phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ, đã được thưởng thức tiết mục múa bóng rỗi Nam Bộ tại Liên hoan Nghệ thuật dân gian Việt Nam, diễn ra trên phố đi bộ Nguyễn Huệ (Quận 1). Chị Hằng và nhiều du khách cảm thấy rất may mắn, thích thú khi hiểu thêm về một nét văn hóa ở Nam Bộ. Trong không gian mở, du khách thoải mái thưởng thức các tiết mục biểu diễn. Với các đạo cụ như mâm vàng, ghế, chén, đĩa để chênh vênh trên thanh kiếm, người múa bóng rỗi có những động tác biểu diễn rất khéo léo, độc đáo khiến người xem khó có thể rời mắt.

Quan tâm giải pháp quảng bá nét văn hóa, trong đó có các điệu múa truyền thống đậm bản sắc vùng Nam Bộ gắn với phát triển du lịch, nhiều chuyên gia khẳng định: Nguồn tài nguyên cho sản phẩm du lịch từ những di sản văn hóa, các loại hình nghệ thuật truyền thống rất đa dạng, đặc sắc. Để tiếp tục phát huy giá trị, bảo tồn gắn với phát triển du lịch, cần tăng cường sự phối hợp giữa các ngành chức năng, chủ thể văn hóa và từng đơn vị khai thác sản phẩm du lịch, tổ chức chọn lọc, giới thiệu một cách bài bản, dễ hiểu, có điểm nhấn, có không gian biểu diễn phù hợp, góp phần quảng bá nhiều hơn những nét văn hóa đặc sắc của địa phương đến du khách, đồng thời qua đó tạo sự hấp dẫn, nâng tầm giá trị cho điểm đến du lịch.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.