Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lễ hội Et Đông của người Ba Na

Trần Lâm - 14:30, 16/10/2020

Chuẩn bị cho mùa vụ thu hoạch lúa rẫy năm nay, từ ngày 9 - 11/10 vừa qua, bà con dân tộc Ba Na làng Kon Brắp Du, xã Tân Lập, huyện Kon Rẫy (Kon Tum) đã tổ chức Lễ Et Đing Dieng hay Et Đông, nghĩa là Lễ ăn con dúi để tạ ơn Giàng, thần linh, tổ tiên đã phù hộ cho dân làng một năm mưa thuận gió hòa, cây lúa tốt tươi, trĩu hạt, gia đình ấm no, hạnh phúc. Đây là Lễ hội lớn của người Ba Na (nhánh Giơ Lâng) được xem là Tết của dân tộc, nhiều người gọi là Tết con dúi.

Già làng A Jring Đeng chủ Lễ hội Et Đông
Già làng A Jring Đeng chủ Lễ hội Et Đông

Già làng A Jring Đeng (66 tuổi), làng Kon Brắp Du cho biết, mặc dù Et Đông chỉ diễn ra có vài ngày nhưng mọi gia đình đều chuẩn bị từ nhiều ngày trước. Một số trai trẻ được già làng phân công vào rừng chặt le, sâm lũ về làm cổng để đón hồn lúa về làng. Đồng bào còn làm những cây nêu bằng thân cây le, phần vỏ cây le được cạo để tạo thành những sợi dài, tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở của cây lúa.

Ngày đầu tiên tổ chức Lễ ở quy mô gia đình, đồng bào chuẩn bị lễ vật và cúng ở rẫy lúa, mời Giàng cùng ông bà tổ tiên về vui Lễ hội cùng con cháu. 

Để chuẩn bị các lễ vật cho Lễ Et Đông ở quy mô cả cộng đồng làng, các gia đình đều chuẩn bị ché rượu, con dúi, 1cuộn sợi chỉ, 1 bó lá chuối tươi, ống lồ ô, tranh tươi để gùi lên nhà Rông. Sáng sớm, 1 hồi trống dài vang lên từ phía nhà Rông, chủ mỗi gia đình chọn 1 trẻ nhỏ nhanh nhẹn đi cùng mang phẩm vật về nhà Rông. Già làng là người đến sớm nhất để đặt ghè rượu quý có cắm con dúi vào vị trí trung tâm rồi trang trí, buộc dây vào cây cột. 

Các gia đình mang ghè rượu vào sau, họ dùng lá chuối tươi lót sàn, sau đó dùng lá peng (một loại lá rừng) để gói gạo. Trong gia đình có bao nhiêu người thì gói bấy nhiêu hạt gạo. Người Ba Na quan niệm, sau khi kết thúc Lễ Et Đông, số hạt gạo trong gói còn nguyên là gia đình bình an, còn nếu như mất đi một vài hạt gạo là điềm báo không tốt. 

Khi các gia đình đã chuẩn bị xong, già làng lại đánh một hồi trống dài báo hiệu lễ thức thỉnh Giàng bắt đầu, mọi người đồng loạt mở nắp ghè rượu, đổ nước vào. Già làng ngồi tại vị trí trung tâm nhà Rông, tay cầm cuộn chỉ cột sợi dây từ ghè rượu của mình rồi chuyền sang cho các gia đình lần lượt cột vào ghè rượu và cây cột dành riêng cho mình. Họ lấy lá chuối tươi bó sợi chỉ lại để đề phòng lửa bén làm đứt chỉ, sẽ là điều không may. Đây được coi là sợi dây thông linh chuyển thông điệp chung của dân làng tới các vị thần, ông bà tổ tiên, vừa là sợi dây đoàn kết các gia đình trong cộng đồng. 

Tiếp đến, già làng làm một số nghi thức như: Lấy rượu trong từng ghè đổ vào một ống nứa, lấy một miếng da trên đỉnh đầu của con dúi, đem xâu lại thành chuỗi rồi cột vào góc thiêng của nhà Rông để dâng lên Giàng. 

Các gia đình ngồi cúng tại ghè rượu của gia đình, sau đó lấy một ít rượu cần đưa ra trước cửa nhà Rông để mời “ma”, rồi lần lượt đổ rượu vào cái phễu lá chuối và đi đến không gian thiêng, nơi già làng vừa đặt chén rượu, da dúi để hành lễ.

Sau nghi lễ cúng Giàng, mọi người trở về nhà mình ăn cơm cúng tại nhà. Khi tiếng trống của già làng cất lên tại nhà Rông, mọi người lại tập trung về đây cùng uống rượu lễ, cuộc vui kéo dài đến tận tối. Kết thúc ngày thứ nhất, con dúi được đưa lên trên dàn thờ, là khu vực linh thiêng ở chính giữa nhà Rông. 

Bước sang ngày thứ hai, mọi người cùng uống rượu để đưa linh hồn ông bà, tổ tiên về trời. Gần cuối buổi chiều, già làng và một số thanh niên lên khu vực thiêng khấn xin các thần cho dân làng đem con dúi xuống. Các gia đình đều đưa một cóc (chén) rượu, một ít thức ăn lên không gian thiêng với hy vọng Giàng sẽ mang lại sự may mắn cho họ. 

Con dúi sau đó được đem xuống và cắm ở trung tâm nhà Rông, nơi đặt ghè rượu của già làng. Các chủ hộ lần lượt đem con dúi của mình về xẻ thịt, chế biến, chia đều cho mọi thành viên tham dự và khách. Mọi người cùng ăn uống, trao đổi về công việc trong thời gian tới. Đến cuối ngày, phần xương đầu của con dúi được buộc vào que le và cắm ở khu vực thờ chính giữa nhà Rông. Nghi thức này vừa thể hiện lòng thành kính của dân làng đối với con vật thiêng, đồng thời cũng là lời thông báo đến các thần linh rằng: Lễ hội Et Đông đã kết thúc.

Khi các gia đình đã chuẩn bị xong, già làng lại đánh một hồi trống dài bao hiệu lễ thức thỉnh Giàng bắt đầu, mọi người đồng loạt mở nắp ghè rượu, đổ nước vào. Già làng ngồi tại vị trí trung tâm nhà Rông, tay cầm cuộn chỉ cột sợi dây từ ghè rượu của mình rồi chuyền sang cho các gia đình...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Tin tức - Tào Đạt - 23:25, 13/09/2025
Tối 13/9, tại Công viên Lưu Hữu Phước, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Phái đoàn ngoại giao Hoa Kỳ tại Việt Nam và UBND thành phố Cần Thơ phối hợp tổ chức chương trình Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ. Đây là hoạt động trong chuỗi sự kiện kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ.
Đối tượng truy nã bị Bộ đội Biên phòng Sơn La bắt giữ khi nhập cảnh về Việt Nam

Đối tượng truy nã bị Bộ đội Biên phòng Sơn La bắt giữ khi nhập cảnh về Việt Nam

Pháp luật - Minh Nhật - 21:53, 13/09/2025
Chiều 13/9, tại Cửa khẩu quốc tế Lóng Sập, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La, lực lượng Bộ đội biên phòng đã bắt giữ 1 đối tượng bị Công an Thành phố Hà Nội truy nã khi nhập cảnh về Việt Nam về tội cố ý gây thương tích.
Mở ra những kỳ vọng mới trong cuộc chiến chống ung thư tại Việt Nam

Mở ra những kỳ vọng mới trong cuộc chiến chống ung thư tại Việt Nam

Sức khỏe - Minh Nhật - 21:41, 13/09/2025
Sự kiện ký kết thỏa thuận hợp tác giữa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Trung tâm Nghiên cứu Y học quốc gia về Xạ trị Liên bang Nga không chỉ là bước tiến mới trong quan hệ y tế song phương Việt - Nga mà còn mở ra những kỳ vọng mới trong cuộc chiến chống ung thư.
Nhà thờ cổ H’Bâu - Gia Lai: Dấu tích văn hóa, lịch sử dưới chân núi Chư Đăng Ya

Nhà thờ cổ H’Bâu - Gia Lai: Dấu tích văn hóa, lịch sử dưới chân núi Chư Đăng Ya

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Ngô Xuân Hiền - 13:52, 13/09/2025
Dưới chân ngọn núi lửa Chư Đăng Ya hùng vĩ - nơi mỗi mùa hoa dã quỳ vàng rực cả triền núi - lặng lẽ tồn tại hơn trăm năm qua một phế tích cổ kính: nhà thờ H’Bâu. Dù trải qua chiến tranh và thời gian, phần tháp chuông rêu phong và mặt tiền còn sót lại vẫn khiến du khách dừng chân chiêm ngắm, suy ngẫm.
Mở bán vé tàu Tết Bính Ngọ 2026

Mở bán vé tàu Tết Bính Ngọ 2026

Tin tức - Anh Trúc - 11:27, 13/09/2025
Vé tàu Tết Bính Ngọ 2026 sẽ được ngành đường sắt mở bán cho người dân trên tất các các kênh bán vé từ 8 giờ ngày 20-9.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Dùng axit để sản xuất hàng ngàn lít giấm giả bán ra thị trường

Dùng axit để sản xuất hàng ngàn lít giấm giả bán ra thị trường

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 11:16, 13/09/2025
Ngày 13/9, Công an Đà Nẵng cho biết vừa triệt phá cơ sở làm giấm giả quy mô lớn trên địa bàn, qua đó khởi tố 2 bị can để phục vụ công tác điều tra.
Hà Nội thu giữ gần 1 tấn xúc xích, lạp xưởng không rõ nguồn gốc

Hà Nội thu giữ gần 1 tấn xúc xích, lạp xưởng không rõ nguồn gốc

Tin tức - Anh Trúc - 11:01, 13/09/2025
Hà Nội vừa phát hiện gần 700 kg xúc xích, lạp xưởng không rõ nguồn gốc tại cơ sở kinh doanh ở phường Yên Hòa, ngay trước cao điểm Tết Trung thu 2025.
Vốn tín dụng chính sách: “Cứu cánh” sau bão ở Quảng Ninh

Vốn tín dụng chính sách: “Cứu cánh” sau bão ở Quảng Ninh

Xã hội - Mỹ Dung - 10:56, 13/09/2025
Chỉ trong vòng một năm, hơn 5.700 hộ dân và hợp tác xã tại Quảng Ninh đã được tiếp sức với gần 510 tỷ đồng vốn vay ưu đãi. Không chỉ là con số, đây chính là nguồn lực thiết thực giúp họ phục hồi sản xuất, phát triển kinh tế bền vững, biến khó khăn sau bão thành cơ hội làm giàu.
Phá đường dây mua bán, vận chuyển “khí cười” với tổng số tiền giao dịch hơn 50 tỷ đồng

Phá đường dây mua bán, vận chuyển “khí cười” với tổng số tiền giao dịch hơn 50 tỷ đồng

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 10:55, 13/09/2025
Ngày 13/9, Công an TP. Đà Nẵng cho biết, vừa triệt phá thành công đường dây mua bán, vận chuyển khí cười có quy mô lớn và tạm giam 10 người để phục vụ công tác điều tra.
Chòng chành con chữ trên dòng Nậm Nơn

Chòng chành con chữ trên dòng Nậm Nơn

Giáo dục - Thanh Hải - 10:04, 13/09/2025
Đến trường bằng chuyến đò ngang, chòng chành theo từng con nước. Dẫu chỉ là tạm thời nhưng là giải pháp không thể tốt hơn trên hành trình đi tìm con chữ của những đứa trẻ ở xã Lượng Minh (Nghệ An) khi bị mất cầu treo dân sinh vì lũ dữ