Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Làng chài trên lòng hồ Nam Ka

Tiêu Dao - Minh Ngọc - 15:44, 16/03/2021

Ở mảnh đất cao nguyên đầy nắng gió Đăk Lăk có một làng chài quanh năm gắn với nghề đánh cá mưu sinh. Cuộc sống của người dân nơi đây là một thế giới tách biệt hẳn với nhịp sống sôi động ở trên bờ.

Những nhà nổi, lòng bè nuôi cá của cư dân làng chài trên hồ Nam Ka.
Những nhà nổi, lòng bè nuôi cá của cư dân làng chài trên hồ Nam Ka.

Đời "du mục" trên lòng hồ

Trên con suối Đắk Hil thuộc địa bàn 2 xã Nam Ka và Krông Nô (huyện Lak, Đăk Lăk) có khoảng gần 30 chiếc thuyền của 38 hộ dân bám víu vào nhau để sống qua ngày. Đây là một xóm chài nhỏ bé được hình thành vào năm 2009, khi một vài người dân các tỉnh miền Tây tìm đến mưu sinh. Và rồi khi thủy điện buôn Tua Srah xây dựng trên địa phận xã Nam Ka , quá trình tích nước hồ chứa đã làm con suối Dak Hil dâng nhiều nước hơn, từ đó xuất hiện làng chài này.

Những người ngược xuôi trên cao nguyên, khi đi qua đây ai cũng dễ dàng nhìn thấy những chiếc bè cũ kỹ nằm ngang dọc dưới chân cầu Nam Ka. Cư dân làng chài đóng thuyền, dựng nhà ngay trên mặt nước. Mỗi nhà rộng chừng 15-20 m2, nóc lợp bằng mái tôn, xung quanh được phủ kín bằng bạt ni lông hoặc ván gỗ. Phía dưới sàn nhà sử dụng 9 - 10 thùng phi nhựa bịt kín hơi, buộc chặt vào nhau thả dưới mặt nước để nhà luôn luôn nổi khi nước lên, nước xuống rồi đóng neo cố định một chỗ.

Người dân làng chài ở trên những nhà nổi tạm bợ để mưu sinh
Người dân làng chài ở trên những nhà nổi tạm bợ để mưu sinh

Cứ 4-5 giờ chiều mỗi ngày, người dân làng chài lại chèo thuyền ra xa thả lưới, đốt đèn đuổi cá đến tận đêm khuya, sáng sớm tinh mơ phải dậy gỡ cá cho kịp thương lái thu mua. Trung bình mỗi chuyến đánh bắt, người dân đánh bắt được từ 10 - 15 kg cá, chủ yếu là lóc, cá bống, rô phi..., mỗi tháng kiếm được 4 - 5 triệu đồng. Số tiền này một phần dùng cho chi phí sinh hoạt gia đình, phần còn lại, người dân đầu tư nuôi cá lồng.

Anh Dũng (35 tuổi, quê An Giang) cho biết: “Nghề này cũng bấp bênh lắm, ngày thường còn làm ăn được chứ mùa nắng nước cạn, mùa mưa gió bão không đánh được thì chỉ có đói. Miếng cơm manh áo gia đình chỉ trông chờ cả vào lồng cá nuôi quanh nhà, mỗi đợt thu hoạch được vài chục triệu đồng, trừ vốn ra cũng chỉ đủ chi tiêu sinh hoạt!”.

Theo lời anh Dũng, thì hầu như trước nhà nào người dân cũng đều dành vài sào nước làm lồng nuôi cá rồi về miền Tây mua cá giống cho rẻ. Nhà nào đông lao động, nhiều vốn thì nuôi cả chục lồng cá, nhà nào vốn ít thì nuôi vài lồng, như vậy cũng đủ ăn. Chị Phương (quê Vĩnh Long) cho biết, nuôi cá thì một năm bán một lần, tùy vào từng loại. Trung bình mỗi năm, nhà chị bán gần 3 tạ cá lóc nuôi với giá 40-50 đồng/kg. “Cứ đến đợt bán, thương lái tới tận nơi mua rồi chở xuống Sài Gòn. Đầu ra ổn định nên tôi và mọi yên tâm nuôi”. Thấy làm thuận lợi, nhiều người đưa thêm con cái, người thân lên đây làm ăn, lúc đầu vài hộ, đến nay đã trên 38 hộ.

Tuy nhiên, “ Thời gian qua, do ảnh hưởng dịch bệnh Covid nên thương lái cũng ít tìm đến mua. Bà con đánh bắt và thu hoạch cá lồng bè đều phải phơi khô chờ thương lái đến. Số lượng mang lên cầu bán cũng không được nhiều vì ít người qua lại”, một lão ngư làng chài tâm sự.

Những ngôi nhà xập xệ của cư dân làng chài
Một trong những ngôi nhà xập xệ của cư dân làng chài

Những ngày mưa bão như cuối năm 2020 vừa qua, sóng dội liên tục vào những con thuyền nhà nổi, nhưng người dân làng chài vẫn quyết bám trụ để giữ những lồng cá. Ông Đạt, một cư dân cho hay cả xóm này có trên 30 lồng cá lóc, riêng ông nuôi khoảng 2 lồng, mỗi năm thu chừng 4 tấn cá. Nuôi cá lóc lồng bè trên hồ Nam Ka là kiểu nuôi “con nhà nghèo”, vì không có tiền mua thức ăn chế biến sẵn theo kiểu công nghiệp nên các hộ ở đây phải nuôi bằng cá nhỏ đánh bắt trong tự nhiên.

Mấy năm nay, để cải thiện kinh tế và bán những loại thủy hải sản tự nuôi cũng như đánh bắt được, những hộ dân ở xóm chài đã dựng lều, mang cá khô một nắng lên cầu Đắk Hil bán. Hai đầu cầu Đắk Hil có khoảng chục cái chòi tạm bán cá khô. Treo trên mép mái tôn là những con cá khô lóc xẻ dọc đã bóc hết xương, dải thịt cá ươm mỡ óng ánh. Phía dưới sạp là rổ cá khô nhỏ như cá mương, cá lìm kìm.

Giấc mơ lên bờ

Tại làng chài, mọi sinh hoạt của các gia đình gói gọn trong căn nhà bè chật hẹp, chỉ vừa chỗ ăn, ngủ, không gian giải trí hầu như không có. Lúc rảnh rỗi, người dân chèo thuyền sang các nhà bên trò chuyện tán gẫu cho đỡ buồn. Bà Loan (quê Bến Tre) cho biết: “Nhiều lúc cũng thấy buồn, nhớ cuộc sống ở dưới quê nhưng đi làm ăn phải chấp nhận chứ biết sao giờ. Nhìn cuộc sống trên bờ tấp nập mà thèm, mà thương bọn trẻ làng chài”.

Điều mà cư dân xóm chài phải chấp nhận lâu nay đó là mọi sinh hoạt như tắm rửa, vệ sinh, giặt giũ, nuôi gia súc, gia cầm... đều diễn ra trên con nước này. Họ múc nước lên và để lắng dùng sinh hoạt, ăn, uống. Vì không có hộ khẩu, không bảo đảm an toàn cho việc sử dụng điện ở dưới nước nên làng chài chưa được đầu tư điện lưới. Người dân phải dùng bình ắc quy, chạy máy nổ để sạc pin, thắp đèn, xem tivi, còn nấu nướng phải dùng củi.

Quanh năm trôi nổi trên con nước khiến nhiều em nhỏ phải bỏ học nửa chừng, phần vì trường xa, phần vì gia đình khó khăn. Một vài gia đình sợ con thất học nên đưa về quê, số khác gửi người quen cho con ra ngoài huyện học. Những đứa trẻ lên ba, bốn tuổi đã biết bơi, nước da lúc nào cũng đen sạm, tóc cháy vàng vì nắng cao nguyên.

Sau hàng chục năm bám trụ tại làng chài, bây giờ nhiều người chỉ mong được lên bờ lập nghiệp. Thế mà, giấc mơ ấy vẫn xa xôi và mờ mịt như sương sớm núi rừng Tây Nguyên. Vì sống tạm cư trên lòng hồ nên 38 hộ dân ở đây chỉ được đăng ký tạm trú dài hạn chứ chưa được cấp hộ khẩu.

Những đứa trẻ làng chài phụ giúp mẹ bán cá khô bên cầu ĐăkHil.
Những đứa trẻ làng chài phụ giúp mẹ bán cá khô bên cầu Đắk Hil.

Ông Hồ Văn Anh, Chủ tịch UBND xã Krông Nô cho biết: “Xã thường xuyên cử cán bộ công an xuống nắm bắt tình hình, khuyên người dân không được kích điện bắt cá. Xã cũng đã nhiều lần động viên người dân lên bờ sinh sống, vừa đảm bảo an toàn tính mạng, vừa thuận tiện cho công tác quản lý trật tự địa phương. Tuy nhiên vì cuộc sống còn nhiều khó khăn nên người dân chưa thể lên bờ! Những năm qua, UBND xã cũng tạo điều kiện cho người dân ở làng chài về việc tạm trú, cấp giấy khai sinh cho trẻ em, được tham gia các hoạt động y tế, giáo dục của địa phương. Còn về đất tái định cư cho người dân làng chài cần phải đợi chủ trương, quy hoạch của cấp có thẩm quyền”.

Vẻ đẹp của hồ Nam Ka lúc chiều tà.
Vẻ đẹp của hồ Nam Ka lúc chiều tà.

Chiều muộn, mặt trời phủ xuống những ráng đỏ huy hoàng. Từ trên cầu cách mặt hồ cả trăm mét, những ngôi nhà nổi trên lòng hồ đã đượm những làn khói lam bay ra lan tỏa trên mặt hồ yên ả. Phía xa xa vẫn còn bóng dáng những ngư dân bắt cá lo bữa cơm cuối ngày. Trong cuộc mưu sinh, hình như đâu đó vẫn đọng lại tiếng thở dài...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người miền Tây đỏ mắt chờ mùa nước nổi để nhịp sống chuyển mình

Người miền Tây đỏ mắt chờ mùa nước nổi để nhịp sống chuyển mình

Dù mùa mưa ở Nam bộ đã bắt đầu hơn tháng nay, nhưng dòng nước nổi ở thượng nguồn sông Mê Kông tại khu vực biên giới Tây Ninh, Đồng Tháp vẫn thấp. Nhiều người dân mưu sinh dựa vào mùa nước đang ngóng chờ sản vật quen thuộc như cá tôm… quay về.
Tin nổi bật trang chủ
Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Tin tức - Tào Đạt - 7 phút trước
Trong 2 ngày 19 và 20/8, Đảng bộ Đặc khu Thổ Châu (tỉnh An Giang) đã tổ chức Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đại tá Nguyễn Văn Ngành, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh dự và chỉ đạo Đại hội.
Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Tin tức - Quỳnh Trâm - 9 phút trước
Cuộc sống của 78 hộ gia đình với 350 nhân khẩu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng sạt lở bờ hữu suối Son, đoạn qua bản Sa Ná, xã Na Mèo, tỉnh Thanh Hóa.
Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 27 phút trước
Lực lượng chức năng tỉnh Gia Lai vừa phát hiện và xử lý vụ buôn bán hàng giả với hơn 40.000 sản phẩm tiêu dùng nhái nhiều nhãn hiệu nổi tiếng.
Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Xã hội - Ngọc Chí - 46 phút trước
Sáng 20/8, UBND xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khánh thành Chợ trung tâm xã và Phiên chợ 0 đồng với nhiều phần quà tặng cho đồng bào Xơ Đăng. Đây là công trình được đầu tư từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719).
U23 Australia lần đầu đăng quang AFF Cup nữ 2025

U23 Australia lần đầu đăng quang AFF Cup nữ 2025

Thể thao - Hoàng Minh - 3 giờ trước
Tối 19/8, trên sân Lạch Tray (Hải Phòng), Đội tuyển U23 Australia đã vượt qua Myanmar với tỷ số tối thiểu 1-0 để chính thức trở thành nhà vô địch AFF Cup nữ 2025. Đây là lần đầu tiên U23 Australia bước lên bục cao nhất của giải đấu, đồng thời cũng là lần thứ hai bóng đá nữ Australia giành chức vô địch sau lần đầu vào năm 2008.
Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Để thuận tiện cho việc đi lại và vận chuyển nông sản, từ nhiều năm trước, người dân thôn Kon Vi Vàng, xã Đắk Kôi, tỉnh Quảng Ngãi đã tự làm một cây cầu treo dài hơn 50m vượt sông Đăk Snghé. Sau nhiều năm sử dụng, cây cầu treo đã xuống cấp nghiêm trọng, nhiều tấm ván mặt cầu đã bị mục nát. Mặc dù biết là không an toàn, nhưng người dân vẫn qua lại hằng ngày, bất chấp những cảnh báo của chính quyền về an toàn.
Đội tuyển nữ Việt Nam vượt qua Thái Lan, giành Huy chương Đồng AFF Cup 2025

Đội tuyển nữ Việt Nam vượt qua Thái Lan, giành Huy chương Đồng AFF Cup 2025

Thể thao - Hoàng Minh - 21:21, 19/08/2025
Chiều 19/8, trên sân vận động Lạch Tray (Hải Phòng), Đội tuyển nữ Việt Nam đã xuất sắc đánh bại Thái Lan với tỷ số 3-1, qua đó khép lại hành trình tại Giải vô địch bóng đá nữ Đông Nam Á - AFF Cup 2025 với tấm Huy chương Đồng.
Lào Cai khởi công dự án phục vụ xây dựng đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Lào Cai khởi công dự án phục vụ xây dựng đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Kinh tế - Trọng Bảo - 19:01, 19/08/2025
Ngày 19/8, tỉnh Lào Cai đã tổ chức khởi công dự án san gạt mặt bằng và hạ tầng kỹ thuật khu Bản Qua, phục vụ xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Đây là 1 trong 6 công trình, dự án trọng điểm được tỉnh Lào Cai đồng loạt khởi công chào mừng 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Cầu Mã Đà đã được khởi công xây dựng

Cầu Mã Đà đã được khởi công xây dựng

Tin tức - Duy Chí - 17:54, 19/08/2025
Sau nhiều lần kiến nghị và được sự chấp thuận chủ trương của Thủ tướng Chính phủ, ngày 19/8, UBND tỉnh Đồng Nai đã làm Lễ động thổ, khởi công xây dựng cầu Mã Đà nối liền Bình Phước cũ với Đồng Nai, hòa vào mạng lưới giao thông quốc gia, rút ngắn khoảng cách từ Tây Nguyên đến sân bay, cảng biển.
Vingroup nhận Huân chương Lao động hạng Nhất vì thành tích đặc biệt xuất sắc tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia

Vingroup nhận Huân chương Lao động hạng Nhất vì thành tích đặc biệt xuất sắc tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia

Thời sự - PV - 17:41, 19/08/2025
Ngày 19/8/2025, Tập đoàn Vingroup vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất vì thành tích đặc biệt xuất sắc trong việc tổ chức triển khai xây dựng Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia.
Hỗ trợ nghệ nhân tiêu biểu có hoàn cảnh khó khăn

Hỗ trợ nghệ nhân tiêu biểu có hoàn cảnh khó khăn

Xã hội - Lê Hường - 17:33, 19/08/2025
Chia sẻ khó khăn về vật chất và động viên tinh thần để các nghệ nhân tiếp tục phát huy trí tuệ, cống hiến cho công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa.