Hướng dẫn cách trồng nấm linh chi hiệu quả, năng suất cao

Thời vụ

Để nuôi nấm linh chi tốt nhất bà con nên bắt đầu từ tháng 1 cho đến tháng 10. Vì sau khoảng tháng 10, lượng mưa tương đối nhiều, độ ẩm không khí cao nên nấm rất dễ bị nhiễm bệnh và phát triển không đồng đều. Thường thì mọi người đều ngưng trồng nấm linh chi từ tháng 10 cho đến khoảng sau tết.

Một năm bà con có thể linh động trồng từ 3 – 4 vụ (thời gian nuôi trồng từ 2,5 – 4 tháng từ khi cấy giống).

Đợt ra nấm đầu tiên thường chất lượng luôn cao nhất, từ đợt 2 và đợt 3 thì sản lượng và chất lượng sẽ kém đi khá nhiều.

Chuẩn bị nguyên liệu trồng

Nấm linh chi có thể được trồng trên nhiều loại nguyên liệu khác nhau, trong đó phổ biến nhất là mùn cưa tươi, khô của các loại gỗ mềm, không có tinh dầu và độc tố. Ngoài ra còn có thể trồng Linh Chi từ nguyên liệu là thân gỗ, bã mía, các cây thuộc họ thân thảo.

Một số nguyên vật liệu cũng cần được chuẩn bị bao gồm: túi nilon chịu nhiệt, bông nút, cổ nút.

Ngoài ra cần bổ sung thêm nhiều phụ gia, phối trộn thêm nhiều chất dinh dưỡng, vi khoáng chất tự nhiên như: bột cám, bột ngô, MgSO4, vôi, CaCO4, sử dụng nguồn nước phải sạch.

Phối trộn nguyên liệu trồng nấm linh chi phải đồng nhất để chuẩn bị khâu ủ mạt cưa, ủ mạt cưa để lên men tỏa nhiệt làm phân giải chất xơ và bay hơi các tinh dầu có trong mạt cưa, giúp nguyên liệu có điều kiện thấm nước, các vi khuẩn phân hủy làm diệt bớt mầm bệnh gây bệnh có trong nguyên liệu.

Đóng bịch

Yêu cầu quan trọng nhất khi đóng bịch là phải thật chặt tay. Trọng lượng phôi nấm cũng phải vừa đủ, khối lượng túi từ 1,2kg đến 1,5kg, không nên dư hay thiếu. Đóng bịch thật chặt là nhằm mục đích không làm đứt tơ chất, không bị nhiễm bệnh do môi trường hay khi di chuyển.

Dùng que soi nấm để tạo lỗ nông tiện khi cấy giống tránh làm cho tơ nấm bị va chạm. Sử dụng túi nilon có kích cỡ 19 đến 20 đóng mạt cưa xong tiến hành làm cổ, dùng nút nhựa làm cổ sau đó nhét bông gòn vào miệng bịch không cho thấm, sau đó thấp thanh trùng.

Sử dụng túi nilon có kích cỡ 19 đến 20 đóng mạt cưa xong tiến hành làm cổ, dùng nút nhựa làm cổ sau đó nhét bông gòn vào miệng bịch không cho thấm sau đó đem liền đi hấp thanh trùng.

Phương pháp hấp thanh trùng

Ứng dụng kỹ thuật thanh trùng là để tiêu diệt toàn bộ những vi sinh vật có trong nguyên liệu. Thời gian thanh trùng bằng cách hấp cách thủy nhiệt độ ở 100 độ C trong khoảng 12 tiếng.

Cấy giống vào bịch

Để cấy giống vào bịch bà con cần khử trùng tất cả từ phòng cấy giống và các dụng cụ để cấy giống, phòng cấy giống phải chắn gió, không quá kín, bịch phôi giống sau khi hấp là phải cấy ngay.

Sau đó chuẩn bị dụng cụ cấy giống như chai giống, que kẹp, đèn cồn, bàn cấy, cồn sát trùng tất cả phải thanh trùng để nguội.

Lưu ý cấy giống phải đúng độ tuổi, khi cấy không nên đưa kẹp đèn cồn vào lửa quá lâu để đốt. Trong quá trình cấy, chai cấy giống luôn để nằm ngang, tốt nhất nên sử dụng tủ cấy sẽ hạn chế bớt mầm bệnh từ không khí, khi nói chuyện, hơi thở.

Cấy giống có thể thực hiện hai phương pháp như: Cấy giống linh chi trên que gỗ, cần tạo lỗ bịch phôi giống có đường đường kính 1,8-2cm, sâu 15-17cm, lúc cấy cần đặt bịch nguyên liệu gần đèn cồn, gắp từng que ở túi giống cấy vào túi nguyên liệu.

Hoặc cấy giống linh chi trên hạt, dùng que cấy kều nhẹ giống cho đều trên bề mặt bịch nguyên liệu tránh dập nát giống, cho khoảng 10-15 gam giống cho vào bịch nguyên liệu, cứ mỗi bịch meo giống cấy được 40-50 bịch nguyên liệu.

Sau khi cấy giống đậy nút bông lại vận chuyển đến nhà ủ nấm, luôn vệ sinh sạch sẽ phòng ủ nấm.

Giai đoạn nuôi ủ tơ

Bà con cần chú ý, nhà ủ tơ phải sạch sẽ và thoáng mát. Độ ẩm lý tưởng là 70 - 80%, nhiệt độ khoảng 25 - 30 độ C, không bị mưa dột, khử trùng và rải vôi xung quanh nhà ủ.

Đối với nấm khô và phôi nấm thì nên tách riêng nhà ủ. Các bịch phôi cần đặt trên kệ hoặc móc treo với khoảng cách giữa các bịch là 2 - 3cm. Không nên tưới nước trong thời gian ủ, hạn chế di chuyển và kiểm tra thường xuyên để tránh ảnh hưởng đến nấm.

Trong quá trình sợi nấm phát triển nếu thấy túi nào bị nhiễm cần loại bỏ ngay để không ảnh hưởng đến những túi khác.

Theo dõi quá trình lan tơ nấm ½ đến ⅓ là lúc tơ nấm bắt đầu hình thành quả thể, tháo bớt một ít lớp bông ở cổ bịch phôi giống để nấm có chỗ mọc ra không bị kẹt.

Tiếp tục ủ tới khi tơ nấm phủ kín bịch sau khoảng 2 ngày mới tưới nước duy trì nhiệt độ ở 28 độ C và độ ẩm 90%.

Kỹ thuật chăm sóc nấm linh chi

Có 2 phương pháp chăm sóc nấm linh chi như sau:

Phương pháp phủ đất: Khi sợi nấm đã ăn kín khoảng ¾ túi, người trồng cần gỡ bỏ nút bông, mở miệng túi, phủ lên trên bề mặt một lớp đất có chiều dày 2-3cm.

Trong trường hợp đất phủ khô, người trồng phải tưới phun sương để đất ẩm trở lại. Tuyệt đối không tưới nhiều, nước thấm xuống nền cơ chất sẽ gây nhiễm bệnh, ảnh hưởng đến quá trình hình thành quả thể nấm.

Trong thời gian 7-10 ngày đầu (kể từ lúc phủ đất) cần duy trì độ ẩm không khí trong nhà đạt 80-90% bằng cách tưới nước thường xuyên trên nền nhà.

Khi quả thể bắt đầu nhô lên trên mặt đất, người trồng cần duy trì độ ẩm liên tục cho đến khi thu hái. Thời gian này đến khi thu hoạch thường kéo dài khoảng 65-70 ngày.

Khi đó ngoài việc duy trì độ ẩm trong phòng thì ta còn phải tưới phun sương nhẹ trực tiếp trên bề mặt đất phủ 1-3 lần trong ngày (tùy theo điều kiện thời tiết) mục đích để giúp đất phủ luôn duy trì độ ẩm (tương tự độ ẩm của đất trồng rau). Việc chăm sóc như trên kéo dài liên tục cho tới khi viền màu trắng trên mũ nấm không còn nữa, lúc đó nấm đến tuổi thu hái.

Phương pháp không phủ đất: Tính từ ngày cấy giống đến khi rạch túi khoảng 25-30 ngày, sợi nấm sẽ ăn kín ¾ túi. Người trồng tiến hành rạch 2 vết rạch sâu vào trong túi 0,2-0,5cm, đối xứng trên bề mặt túi nấm. Túi nấm cần được đặt trên giàn, các túi cách nhau 2-3cm, tránh chạm vào nhau.

Tiếp sau đó từ 7 - 10 ngày đầu chủ yếu tiến hành tưới nước trên nền nhà, đảm bảo độ ẩm 80-90%, thông thoáng vừa phải.

Khi quả thể nấm bắt đầu mọc từ các vết rạch hoặc qua nút bông thì người trồng có thể tưới phun sương nhẹ vào túi nấm mỗi ngày từ 1-3 lần (tùy theo điều kiện thời tiết). Chế độ chăm sóc như trên được duy trì liên tục cho đến khi viền trắng trên vành mũ quả thể không còn nữa là hái được.

Thu hoạch và bảo quản

Thời kỳ thu hái nấm là từ khi bắt đầu sản sinh bào tử nấm khoảng 10 ngày sau đó thì thu hái, khi nấm vừa sản sinh lớp bào tử thì ngưng tưới khoảng 10 ngày.

Cách thu hái nấm rất đơn giản, chỉ cần dùng kéo cắt ở cuống nấm sát với miệng bịch nấm, rồi đem đi phơi nhưng nếu làm một cách ngẫu nhiên như vậy sẽ làm mất giá trị của linh chi vì loại nấm này yêu cầu cao về hình thức.

Dùng một cái sọt và trải một lớp giấy báo phía dưới, khi cắt nấm xong hãy úp mặt trên của tai nấm xuống, tuyệt đối không được đè lên nhau, vì thời điểm này nấm còn ướt, lớp bào tử sẽ dính vào mặt dưới màu trắng làm mất đi thẩm mỹ. Xong một lớp chúng ta lại trải giấy báo lên trên cứ tiếp tục làm vậy đến khi đầy sọt.

Nấm linh chi sau khi thu hoạch sẽ được đem sấy hoặc phơi khô khoảng 6 - 8 giờ với nhiệt độ khoảng 40 - 45 độ C. Sau đó tiến hành sấy ở nhiệt độ 55 - 60 độ C trong khoảng 6 - 8 giờ tiếp theo để đảm bảo độ ẩm của nấm còn khoảng 10 - 12%. Sau đó, bạn có thể quản bao nấm trong túi nilon kín, để nơi khô ráo và tránh hút ẩm.