Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hồi sinh thổ cẩm làng Kép

Tiêu Dao - Lê Ngọc - 10:44, 25/08/2021

Sau một thời gian dài tưởng như đã đi vào quên lãng, vài năm gần đây, thổ cẩm của làng làng Kép 2 (xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai) đã hồi sinh trở lại. Các sản phẩm thổ cẩm đang dần có mặt trên thị trường, mang lại thu nhập cho những phụ nữ của làng, và lưu giữ nét văn hóa đặc sắc của dân tộc cho những thế hệ sau.

Chị em phụ nữ xã Ia Mơ Nông tham gia CLB dệt thổ cẩm
Nghề dệt thổ cẩm ở xã Ia Mơ Nông một thời hầu như đã bị lãng quên

Đánh thức nghề dệt truyền thống

Bà Rơ Châm Mir (69 tuổi), thành viên Câu lạc bộ (CLB) dệt thổ cẩm gắn với du lịch cộng đồng Ia Mơ Nông ngồi bên khung cửi hướng dẫn cho mấy đứa trẻ Gia Rai cách dệt thổ cẩm, thỉnh thoảng bà lại xoa đầu khen các cháu học nhanh, làm giỏi quá!

Người làng Kép 2 này và cả những người làng xung quanh chẳng ai nhớ nghề dệt thổ cẩm có từ khi nào. Bà Rơ Châm Mir cũng vậy. Từ khi còn nhỏ xíu, bà đã thấy các bà, các mẹ, các dì dệt vải mọi lúc, mọi nơi… Rồi bà được truyền dạy cho từng nét hoa văn, từng cách bện chỉ, se sợi. Những tấm thổ cẩm cứ thế lần lượt hoàn thành qua tay bà, đưa tới cho những người làng sử dụng, ai cũng xuýt xoa khen đẹp.

Bà Rơ Châm Mir bảo, theo thời gian và những biến thiên của lịch sử, nghề dệt thổ cẩm của bà con nơi đây đã bị mai một rất nhiều. Nhiều khung cửi ngày xưa đã bị hư hỏng, hoặc được bà con cất giữ lâu ngày mối mọt không dùng được nữa. Trong khi đó, nguồn nguyên liệu đặc trưng để dệt thổ cẩm của người Gia Rai bây giờ không còn nữa. Ngày xưa, để có tấm thổ cẩm, đồng bào phải tận dụng bãi bồi ven sông, trồng cây vải lấy bông se sợi, rồi vào núi tìm rễ cây nhiều màu về nhuộm vải. Còn bây giờ, cây bông vải đã nhường chỗ cho một số loại cây như mì, bắp, đậu, mía. Bà con muốn dệt vải phải mua sợi, mà sợi công nghiệp thì dệt thổ cẩm không đẹp, không bền màu, điều đó khiến cho các thợ dệt gặp nhiều khó khăn khi muốn bảo tồn nghề truyền thống.

Để dệt hoàn thành một tấm vải thổ cẩm khổ lớn với hoa văn phức tạp có thể mất tới 1 tháng
Để dệt hoàn thành một tấm vải thổ cẩm khổ lớn với hoa văn phức tạp có thể mất tới 1 tháng

Nghề dệt của làng Kép 2 có được như ngày hôm nay là nhờ vào sự góp sức của bà con trong buôn, nhưng người khởi xướng lại là một người phụ nữ từ nơi khác đến, đó là chị H’uyên Niê, Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Ia Mơ Nông. Chị H’uyên Niê vốn không phải là người của làng Kép 2. Chị ở bên Đăk Lăk, nhưng những ngày theo học tại Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội ngoài Hà Nội, chị gặp và kết duyên với một bác sĩ, là người con của làng Kép. Sau khi học xong, chị H’uyên Niê tham gia vào Đoàn Ca múa nhạc Đam San ở TP. Pleiku. Nhưng rồi chị lại theo chồng về làng, sau đó tích cực tham gia hoạt động công tác xã hội, chị được tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Ia Mơ Nông.

Mang thổ cẩm vào du lịch cộng đồng

Từ ngày làm công tác phụ nữ, chị H’uyên Niê đi khắp các buôn làng trong xã. Chị để ý thấy vẫn có nhiều người tranh thủ dệt thổ cẩm lúc nông nhàn, nhưng vì không có đầu ra, lại thiếu sự liên kết nên sản phẩm chủ yếu chỉ để sử dụng trong gia đình. Quá trình đô thị hóa, nhiều sản phẩm dệt may công nghiệp có mặt trên thị trường thì hình ảnh những người phụ nữ Gia Rai dệt vải thổ cẩm cũng thưa vắng dần. Nhìn thấy nguy cơ mai một nghề truyền thống của dân tộc, cuối năm 2018, chị H’uyên Niê và một số chị em trong xã đã cùng nhau vận động những phụ nữ biết dệt vải để thành lập CLB dệt thổ cẩm gắn với du lịch cộng đồng tại xã Ia Mơ Nông. Chị H’uyên Niê đảm nhiệm vai trò Chủ nhiệm HTX.

Nghề dệt thổ cẩm của người Gia Rai tại xã Ia Mơ Nông đã phục hồi, phát triển
Nghề dệt thổ cẩm của người Gia Rai tại xã Ia Mơ Nông đã phục hồi, phát triển

Chị H’uyên Niê chia sẻ: “Nghề dệt thổ cẩm của đồng bào vẫn còn ở làng này, cứ từ mờ sáng là chị em phụ nữ đã dậy để ngồi vào khung cửi. Mình mong muốn chị em phụ nữ trong làng làm sản phẩm ra để bán được, nên mình đã đề xuất ý tưởng thành lập CLB thổ cẩm nhằm hỗ trợ cho bà con!”. Đề xuất của chị H’uyên Niê đã nhanh chóng được chính quyền các cấp đồng ý, tạo điều kiện để hoạt động.

Sau gần 2 năm thành lập, đến nay CLB đã có hơn 30 người đăng ký tham gia, độ tuổi từ 19 đến 60. Như chị H’hoan, hơn 30 năm gắn bó với nghề dệt thổ cẩm, ngày nào không đụng đến khung cửi là chị cảm thấy như thiếu một thứ gì đó. Những tấm thổ cẩm làm áo choàng, khố, túi xách, váy được chị dệt một cách cẩn thận, tỉ mỉ đến từng họa tiết. Sản phẩm chị H’hoan làm ra không chỉ phục vụ trong gia đình mà còn bán ra ngoài để gia đình có thêm thu nhập, trang trải cuộc sống.

Chị H’uyên Niê chia sẻ, vì thổ cẩm là mặt hàng rất khó tiêu thụ nên nhiều người trong làng Kép 2 dệt xong thổ cẩm lại phải mang tới từng bản làng để chào bán. Ban ngày mọi người đi làm nương nên chỉ tranh thủ đi bán vào buổi tối. Nhiều hôm đi bán ở buôn xa, chị em đi từ đầu tối đến khi trời sáng mới trở về tới nhà, vất vả vô cùng. Sản phẩm thổ cẩm truyền thống giá thành  khá cao do dệt thủ công hoàn toàn. Mỗi tấm vải  thổ cẩm khổ lớn với hoa văn phức tạp có thể mất tới 1 tháng để hoàn thành, giá bán ra khoảng 1,5 triệu đồng/tấm.

Những sản phẩm thổ cẩm của phụ nữ xã Ia Mơ Nông
Những sản phẩm thổ cẩm của phụ nữ xã Ia Mơ Nông

Để tìm đầu ra cho sản phẩm thổ cẩm, các thành viên trong CLB cùng chính quyền các cấp đã đưa ra ý tưởng khôi phục nghề dệt thổ cẩm gắn với du lịch cộng đồng, đồng thời giới thiệu sản phẩm trên các phương tiện như mạng xã hội, sàn thương mại điện tử để sản phẩm dễ dàng đến tay người tiêu dùng hơn. “Khi du khách đến đây, chúng tôi sẽ giúp du khách trải nghiệm việc dệt thổ cẩm để hiểu thêm về nghề truyền thống của phụ nữ Gia Rai. Bên cạnh đó, chúng tôi làm ra những sản phẩm lưu niệm du lịch nhỏ gọn bằng thổ cẩm như túi, mũ, ví cầm tay, giỏ, đồ trang sức…để bán cho du khách làm quà. Chỉ mong hết sao hết dịch Covid-19 để thị trường du lịch phục hồi trở lại, lúc đó chúng tôi mới bán được nhiều sản phẩm thổ cẩm cho du khách đến tham quan”, Chị H’uyên Niê chia sẻ.

Chia sẻ với chúng tôi, chị H’uyên Niê cho biết, trong năm 2021, CLB thổ cẩm sẽ vận động các thành viên, người dân trồng bông lấy sợi, để sợi tơ mềm mại có độ đàn hồi chịu nhiệt tốt và đúng chất thổ cẩm hơn. Cùng với đó, sẽ kiến nghị chính quyền địa phương xây dựng một không gian trưng bày sản phẩm, dệt những sản phẩm lưu niệm để đưa đi giới thiệu tại các trung tâm thương mại, các kênh xúc tiến thương mại và tạo ra sản phẩm du lịch mới. Ðồng thời, kết hợp du lịch trải nghiệm dệt thổ cẩm, vừa gìn giữ văn hóa truyền thống, vừa phát triển kinh tế”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Có một “Bệnh viện” nghèo phương tiện nhưng giàu tình người ở miền biên viễn

Có một “Bệnh viện” nghèo phương tiện nhưng giàu tình người ở miền biên viễn

Sức khỏe - Tiêu Dao - 1 giờ trước
Không chỉ làm tốt công tác đảm bảo chủ quyền an ninh biên giới, hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, cán bộ chiến sỹ và quân y Đồn Biên phòng A Vao (BĐBP Quảng Trị) còn đẩy mạnh công tác chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân trên địa bàn và cả Nhân dân nước bạn Lào.
Sơn La: Ra mắt mô hình

Sơn La: Ra mắt mô hình "Tổ truyền thông cộng đồng thay đổi khuôn mẫu giới trong việc nhà”

Xã hội - Mùi Len - 1 giờ trước
Vừa qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La, phối hợp với Hội LHPN xã Tân Phong tổ chức Lễ ra mắt mô hình "Tổ truyền thông cộng đồng thay đổi khuôn mẫu giới trong việc nhà" tại bản Mùng.
Sa Pa, hành trình từ Trạm nghỉ dưỡng đến khu du lịch Quốc gia

Sa Pa, hành trình từ Trạm nghỉ dưỡng đến khu du lịch Quốc gia

Sắc màu 54 - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Nằm trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 120 năm du lịch Sa Pa và chào mừng 65 năm Bác Hồ lên thăm Lào Cai; chiều 22/9, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã tổ chức Hội thảo khoa học “Sa Pa- hành trình từ Trạm nghỉ dưỡng đến khu du lịch Quốc gia”. Tham dự Hội thảo có đại biểu Cục Du lịch Việt Nam, Hội quy hoạch phát triển Việt Nam, các nhà khoa học; lãnh đạo thị xã Sa Pa (trước đây là huyện Sa Pa) qua các thời kỳ.
Công bố lịch thi đánh giá tư duy năm 2024

Công bố lịch thi đánh giá tư duy năm 2024

Giáo dục - T.Hợp - 2 giờ trước
Sáng ngày 22/9, Đại học Bách khoa Hà Nội đã chính thức công bố lịch thi đánh giá tư duy (TSA) năm 2024. Theo đó, năm nay sẽ có 6 đợt thi TSA tạo điều kiện cho thí sinh được lựa chọn kết quả tốt nhất trong công tác xét tuyển.
PC Ninh Bình: Đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, độ tin cậy cung cấp điện

PC Ninh Bình: Đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, độ tin cậy cung cấp điện

Kinh tế - PV - 2 giờ trước
Độ tin cậy cung cấp điện của lưới điện phân phối, là khả năng của hệ thống cung cấp đầy đủ và liên tục điện năng cho hộ tiêu thụ, với chất lượng điện năng đảm bảo, được thể hiện qua các chỉ số SAIDI, SAIFI, MAIFI.. Những năm gần đây, được sự quan tâm và đầu tư đúng hướng của Công ty Điện lực Ninh Bình (PC Ninh Bình), lưới điện trên địa bàn tỉnh đã có nhiều thay đổi đáp ứng tốt cho nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.
Tin trong ngày - 22/9/2023

Tin trong ngày - 22/9/2023

Bản tin hôm nay, ngày 22/9, có những thông tin đáng chú ý sau: Giới thiệu sản phẩm OCOP gắn với văn hóa các tỉnh miền núi phía Bắc. Lễ hội trà Shan tuyết lớn nhất miền Bắc. Hủy hoại cây rừng bằng thuốc độc ở huyện Bác Ái (Ninh Thuận). Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Thất bại trước Iran, cửa đi tiếp của Olympic Việt Nam chưa hết

Thất bại trước Iran, cửa đi tiếp của Olympic Việt Nam chưa hết

Thể thao - L.Minh - 2 giờ trước
Thất bại 0-4 trước Iran khiến cửa đi tiếp của Olympic Việt Nam rất hẹp. Tuy nhiên HLV Hoàng Anh Tuấn cho rằng cuộc phiêu lưu ở Asiad 19 chưa kết thúc. Đội bóng của ông sẽ chơi hết mình trong trận đấu cuối với Saudi Arabia.
Gia Lai: Ra mắt sản phẩm “Rượu ghè mẹ Dung” của đồng bào Ba Na làng Kon Pơ Nang

Gia Lai: Ra mắt sản phẩm “Rượu ghè mẹ Dung” của đồng bào Ba Na làng Kon Pơ Nang

Sản phẩm - Thị trường - Ngọc Thu - 2 giờ trước
Ngày 22/9, xã Hà Tây (huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai) đã tổ chức ra mắt thương hiệu sản phẩm “Rượu ghè Mẹ Dung” với mô hình sản xuất rượu cần từ gạo lứt và men của vỏ cây rừng tại làng Kon Pơ Nang.
Hơn một thập niên, Vinamilk giữ vững ngôi vị trong các bảng xếp hạng doanh nghiệp niêm yết hàng đầu

Hơn một thập niên, Vinamilk giữ vững ngôi vị trong các bảng xếp hạng doanh nghiệp niêm yết hàng đầu

Kinh tế - PV - 2 giờ trước
Vinamilk liên tục góp mặt trong danh sách 50 Công ty niêm yết tốt nhất Việt Nam và bảng xếp hạng Top 50 Công ty kinh doanh hiệu quả nhất Việt Nam. Đáng chú ý là doanh nghiệp đã trụ vững trong 2 danh sách này hơn 10 năm qua, từ khi các bảng xếp hạng được thực hiện.
PC Điện Biên: Số hóa các hình thức thanh toán tiện lợi cho khách hàng

PC Điện Biên: Số hóa các hình thức thanh toán tiện lợi cho khách hàng

Khoa học - Công nghệ - PV - 2 giờ trước
Nhằm tạo thuận lợi tối đa cho khách hàng trong thanh toán tiền điện, PC Điện Biên đã liên kết với các Ngân hàng và tổ chức trung gian triển khai thanh toán không dùng tiền mặt, đa dạng hóa các kênh thanh toán.
Bắc Giang: Phê duyệt mức hỗ trợ Dự án 1, Chương trình MTQG 1719

Bắc Giang: Phê duyệt mức hỗ trợ Dự án 1, Chương trình MTQG 1719

Chính sách dân tộc - Minh Thu - 2 giờ trước
UBND huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang vừa ban hành văn bản phê duyệt mức hỗ trợ đất ở, chuyển đổi nghề và nước sinh hoạt phân tán. Đây là nội dung thuộc Dự án 1, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ 2021 - 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719).