Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghề nghiệp - Việc làm

“Giữ lửa” nghề truyền thống trong thời dịch

PV - 11:48, 17/08/2021

Trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội để phòng, chống đại dịch Covid-19, đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Đồng Nai tranh thủ vừa sản xuất nông nghiệp, vừa đan lát và dệt thổ cẩm tại nhà. Không chỉ tạo niềm vui trong những ngày thực hiện giãn cách xã hội, đồng bào Mạ, Xtiêng còn “giữ lửa” nghề truyền thống và gìn giữ nhiều sản phẩm mang giá trị văn hóa, lịch sử của cộng đồng.

Đồng bào Mạ ở xã Tà Lài, huyện Tân Phú dệt thổ cẩm tại nhà
Đồng bào Mạ ở xã Tà Lài, huyện Tân Phú dệt thổ cẩm tại nhà

Đợt giãn cách xã hội kéo dài do đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, hoạt động đi lại, tiếp xúc bị hạn chế. Bà Ka Điều và các con gái (ấp 4, xã Tà Lài, huyện Tân Phú) tranh thủ quãng thời gian này để gia đình cùng nhau duy trì làm nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Mạ.

Bà Ka Điều cho biết, trong thời điểm Đồng Nai giãn cách xã hội, người giữ khoảng cách với người thì việc ở nhà dệt thổ cẩm vừa tiết kiệm thời gian, vừa giúp các con “giữ lửa” nghề truyền thống, để thổ cẩm của người Mạ được lưu giữ trong cộng đồng. Không chỉ gia đình bà, mà rất nhiều gia đình ở xã Tà Lài cũng dùng khoảng thời gian giãn cách để dệt vải hoặc đan lát.

Theo chị Ka Ngân - con gái bà Ka Điều, khi chưa có dịch Covid-19, sản phẩm thổ cẩm làm ra được giới thiệu và bán tại nhà truyền thống các dân tộc xã Tà Lài, khách hàng chủ yếu là du khách đến Vườn quốc gia Cát Tiên. Hiện nay, chị chuyển sang bán online. Đối với những đơn hàng khách đặt trong đợt dịch bệnh bùng phát, chờ khi dịch cơ bản được kiểm soát, các hoạt động trở lại bình thường chị sẽ gửi sản phẩm cho khách. Dù khách mua sỉ hay mua lẻ từng đôi dép, chiếc khăn, cái váy, cái áo... chị cũng sẵn sàng đáp ứng.

Ngoài dệt thổ cẩm, thời gian này đồng bào Mạ, Xtiêng ở Tà Lài cũng tích cực đan lát sản phẩm thủ công và hướng dẫn con cháu học theo. Đã ở vào cái tuổi “thất thập cổ lai hy” nhưng đôi mắt của ông K’Sổi vẫn tinh tường và đôi bàn tay vẫn khéo léo chuốt từng sợi tre, nứa để đan chiếc gùi truyền thống. Theo ông K’Sổi, để hoàn thành một chiếc gùi giao cho khách phải mất nhiều thời gian, có khi cả tháng mới hoàn thành. Công đoạn khó nhất là tạo dáng và hoa văn sao cho gùi mang đặc trưng của dân tộc mình.

Chị Ka Tuyền (hướng dẫn viên ở Vườn quốc gia Cát Tiên) cho hay, bản thân chị mang 2 dòng máu Mạ - Xtiêng, sinh ra và lớn lên ở Tà Lài nên ngay từ khi còn nhỏ đã được cha mẹ và bà ngoại hướng dẫn dệt vải, đan lát. Thời dịch bệnh, công việc hướng dẫn viên tạm ngưng, chị trở về nhà và nhận làm thêm các sản phẩm truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số để bán cho khách trong và ngoài tỉnh. Mặc dù các đơn hàng còn lẻ tẻ nhưng chị cảm thấy rất vui và hạnh phúc khi làm ra các sản phẩm truyền thống.

“Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên dịp này tôi chưa thể gửi sản phẩm cho khách hàng ở Hà Nội, TP. Hồn Chí Minh... Hiện tại, rất nhiều sản phẩm thổ cẩm của người Mạ và 11 chiếc gùi của đồng bào Xtiêng đã hoàn thành. Đây là những sản phẩm do chính tay bà con ở địa phương thực hiện dựa theo yêu cầu của khách trên cơ sở hiểu biết và tay nghề sẵn có”, chị Ka Tuyền nói.

So với người Mạ ở các địa phương khác, người Mạ ở Đồng Nai dù dân số không đông nhưng lại có vốn văn hóa độc đáo, nổi bật và thể hiện bản sắc đặc trưng trong cộng đồng. Cùng với dệt thổ cẩm, người Mạ còn lưu giữ các trang sức truyền thống khá đa dạng và phong phú.

Có thời gian nghiên cứu trang sức người Mạ ở Đồng Nai, Ths. Trương Thị Nguyên Hiền, Phòng Nghiệp vụ Bảo tàng tỉnh cho biết, trang sức của người Mạ chủ yếu tập trung ở nữ giới như: Khuyên tai, dây đeo cổ bằng hạt cườm, vòng đeo cổ… Nam giới đeo trang sức đơn giản hơn, thường mang tính chất mạnh mẽ, thể hiện sức mạnh cá nhân. Họa tiết trên trang sức không quá sặc sỡ mà hài hòa, phù hợp với môi trường và điều kiện sống.

“Ngoài làm đẹp, trang sức của người Mạ còn liên quan đến văn hóa, lễ hội, phong tục tập quán. Do đó, việc giữ gìn và phát huy rất cần được các cấp, ban, ngành, địa phương quan tâm. Đồng thời, khuyến khích đồng bào mặc trang phục, đeo trang sức truyền thống trong các ngày lễ, tết của dân tộc. Chú trọng công tác sưu tầm hiện vật trang sức nhằm tạo thành bộ sưu tập mang đậm dấu ấn cội nguồn văn hóa các dân tộc thiểu số Đồng Nai”, chị Hiền chia sẻ.

Trong đời sống của người Xtiêng ở Tà Lài, một vật dụng không thể thiếu đó là những chiếc vò (còn gọi là ché) được làm bằng gốm. Hiện tại, trong nhiều gia đình vẫn còn lưu giữ khá nhiều bộ sưu tập ché.

Theo anh Nguyễn Bá Tâm, Phòng Nghiệp vụ Bảo tàng tỉnh, qua khảo sát bộ sưu tập ché của đồng bào Xtiêng ở Tà Lài có khoảng 15 loại hình ché khác nhau như: Đu pang, pa pang, pei pan, ta pang, tanco… Đây là bộ sưu tập phong phú về số lượng, nguồn gốc, chức năng sử dụng và cả niên đại. “Trong các loại ché mà đồng bào Xtiêng ở Tà Lài đang lưu giữ, loại ché klung, tanco, tanrang có giá trị hơn hẳn các loại khác. Những loại ché này đều là vật gia truyền cách nay từ 1 - 2 đời, thậm chí là 3 đời (khoảng 100 năm trở lại đây). Ché mà người Xtiêng đang sử dụng được sản xuất từ các lò gốm: Biên Hòa, Lái Thiêu (Bình Dương)…”, anh Tâm cho hay.

Với đôi bàn tay khéo léo, đồng bào các dân tộc thiểu số đã làm ra nhiều mẫu trang sức, váy áo có hoa văn độc đáo, những chiếc gùi hay lưu giữ các bộ sưu tập trang sức, ché… đặc trưng gắn với văn hóa truyền thống dân tộc. Nét đẹp trong văn hóa của các dân tộc với nỗ lực bảo tồn và phát huy nghề truyền thống đã tạo cảm hứng để nhiều nghệ sĩ sáng tác những tác phẩm nghệ thuật mang đặc trưng riêng của dân tộc thiểu số ở Đồng Nai. Trong đó, biên đạo múa Nguyễn Việt Bắc, Phó giám đốc Nhà hát Nghệ thuật Đồng Nai đã xây dựng thành công tác phẩm múa Truyền nghề (đoạt giải B cuộc thi Múa chuyên nghiệp các dân tộc thiểu số năm 2017)./.

(Tít bài do Báo Dân tộc và Phát triển đặt)

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.