Vật lộn với thiên tai nhiều người dân làng biển ở Nghệ An mất nhà, mất luôn "cơ nghiệp"

Mất nhà rồi còn đâu

Thiên tai đã dịu lại sau những ngày giờ quăng quật nơi miệt biển. Nhưng lòng người lại cuộn sóng, dâng tràn bao cảm xúc đắng cay, tủi hờn những ngày hậu bão.

Trong số những phận người kém may mắn thời hậu bão, là câu chuyện buồn thương của một phụ nữ đơn thân làng giáo. Trải lòng giữa nếp nhà thân thuộc, nay đã toang hoác vì bão, bà Nguyễn Thị Thành, ở xóm 5, xã Trung Lộc sụt sùi: Chẳng còn lại gì. Mất nhà rồi còn đâu. Từ sáng ngày 25/8, tôi di tản tránh bão theo chủ trương của xã. Nhưng bão tan, về lại nhà thì trống trơn, bão cuốn đi tất cả.

Trước gia cảnh bà Thành, ai nấy đều lặng người. Một nếp nhà hai gian nhỏ đã bị bão lật bay mái, chỉ còn lại mấy bức tường ngấm nước, vữa rơi từng mảng. Trong kí ức người đàn bà đơn thân này, chúng tôi được nghe kể rằng, chưa bao giờ thấy bão to đến vậy. 

“Tôi sinh ra, lớn lên ở mảnh đất này, nay đã 64 tuổi nhưng chưa lúc nào thấy bão to như đợt này. Đi trú bão ở nhà người quen, nghe gió giật từng cơn, rồi mưa xối xả mà lòng sốt ruột. Ai ngờ, nỗi lo lắng, sốt ruột của mình lại là một điều báo trước về những tháng ngày thêm khó khăn, vất vả" - bà Thành xót xa.

Mang theo nỗi niềm người đàn bà mất nhà vì bão ấy, chúng tôi đến làng miệt biển xã An Châu, khi ảnh hưởng của cơn bão chỉ còn là những con sóng gầm gào mãi ngoài bờ xa. Con đường bê tông dẫn từ đường ven biển vào làng xác xơ vì cây đổ, mái tôn bay, chuồng trại tốc mái.

Đứng lặng trong căn nhà trống trải, bà Cao Thị Sáu (sinh năm 1975) ở xóm 4 xã An Châu hãy còn rất bàng hoàng. Quá nửa đời người, bà Sáu vẫn không tin nhà mình bị tốc mái, vì bà đã chằng néo rất cẩn thận. Trong căn nhà cũ, chỉ còn trơ lại mấy bức tường, là vài đồ đạc cũ kỹ, ướt sũng, trống hoác… như chính cõi lòng chống chếnh, bất an của người phụ nữ ấy. Bà Sáu trải lòng: Trước khi bão vào, tôi đã chằng néo nhà cửa cẩn thận. Tránh bão ở nhà mẹ đẻ, nhưng lo lắng vì nhà và tài sản, tôi lại lần mò về.

Nhưng, cuộc trở lại của bà Sáu cũng chỉ làm cho bà thêm xót xa. Nửa đêm 25/8, đợt gió to đã cuốn bay toàn bộ mái nhà đi đâu không rõ. Đồ đạc là bàn ghế, giường tủ, lúa gạo… hứng chịu mưa bão. Trong đêm mịt mùng bão tố, người đàn bà 50 tuổi đời cuống cuồng hô hoán láng giềng cứu tài sản. Bà Sáu kể tiếp: Cũng chỉ nép cho gọn lại thôi, chứ cũng ướt hết cả. Sắp tới không biết 3 mẹ con sống ở đâu đây. Lo quá.

Câu chuyện khốn khổ của những người dân mất nhà, phút chốc lâm cảnh màn trời chiếu đất chỉ sau mấy giờ bão tố quăng quật như nối dài mãi trong tâm trí của những cán bộ thôn, xóm thống kê thiệt hại và của cả chúng tôi. Trong cơn mưa nhẹ sau bão, họ đang gắng gượng nép dọn, khắc phục để bước tiếp, dù dưới chân mình hãy còn rất gập ghềnh.

Và cơ nghiệp không còn

Trên con đường cứu hộ ven biển nhìn vào, những đầm tôm ở xã An Châu, nước đã đổi màu. Một màu nước đục lẫn đất và cỏ rác. Phó Chủ tịch UBND xã An Châu Nguyễn Huỳnh Trình kể rành rẽ: Xót xa quá. Tính sơ bộ, cả xã có đến 16ha tôm bị thiệt hại vì mưa bão. Chúng tôi đang thống kê, hỗ trợ người dân khắc phục.

Nhìn thẫn thờ ra đầm tôm, ông Nguyễn Thế Quang ở xóm 6 mới, xã An Châu như không còn tin vào sự việc vừa rồi. Bão lớn khiến triều cường dâng lên đã làm 3.00 0m3 của 2 đầm tôm, với 25 vạn con, bị xóa sổ. Giọng ông Quảng buồn rầu: Có năm nào như thế này đâu. Bão to quá, mưa lớn quá, chúng tôi không lường hết. Tính cả chi phí con giống, thức ăn, đầu tư bờ bao, máy bơm… mất đứt mấy trăm triệu. Giờ lại trắng tay.

Rồi ông Quang kể lại phút giây bão vào, như một kí ức buồn mưu sinh nơi đầu sóng. “Cả chiều 25/8, có 6 người tham gia đắp kê bờ bao, di tản máy bơm, thức ăn. Nhưng xẩm tối, mưa to quá, gió lại giật mạnh. Từ 20h, nước biển đã tràn vào, ngâm kín 2 đầm tôm đến 24h cùng ngày mới chịu rút.

Bão đi qua, ông Hồ Sỹ Toàn, cũng ở xã An Châu như không còn nước mắt để khóc. Cuộc vật lộn mưu sinh nơi cửa biển đầy nỗi nhọc nhằn, đắng cay… như kéo dài thêm chuỗi ngày khốn khó của người dân miền biển. Ông Toàn bấm ngón tay nhẩm tính thiệt hại, mà run cả giọng: Có 30 vạn con nuôi đã 50 ngày tuổi, 20 vạn con nuôi đã hơn 20 ngày tuổi, 60 vạn con nuôi đã 15 ngày tuổi. Mất sạch vì nước ngọt do mưa lớn tràn vào, do mất điện không thể chạy máy sục khí…

Cơ nghiệp tiền tỷ ấy, ông Toàn tích cóp chung vốn với 1 người bạn làm ăn chưa lâu. Những tưởng đổ tôm giống xuống, rồi sẽ cho thu hoạch sau 3 tháng. Ai ngờ.

Nước vẫn neo cao. Người dân vùng nuôi tôm xã An Châu đang chờ nước rút bớt để thau rửa, xử lý hồ nuôi, đồng thời vay vốn xuống giống cho lứa tiếp theo. Trong cuộc mưu sinh nơi ven biển, họ đang phải đánh đổi một cái giá không nhỏ trên con đường an cư, ổn định cuộc sống.