Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hình tượng con trâu trong tâm thức của người Cơ Tu

Nguyễn Văn Sơn - 15:44, 23/02/2021

Theo quan niệm của người Cơ Tu, trâu là con vật gần gũi, gắn bó mật thiết trong đời sống của đồng bào, đồng thời mang ý nghĩa tín ngưỡng tâm linh bởi con trâu được dùng làm vật hiến sinh trong các lễ hội truyền thống, thể hiện mong ước vươn đến cuộc sống an lành, ấm no, hạnh phúc.Con trâu còn là đối tượng nghệ thuật đầy cảm hứng của nghệ sĩ dân gian người Cơ Tu dành để trang trí cho ngôi nhà mồ...

Với người Cơ Tu, trâu còn là con vật mang ý nghĩa tâm linh khi dùng để hiến sinh trong các lễ hội truyền thống
Với người Cơ Tu, trâu còn là con vật mang ý nghĩa tâm linh khi dùng để hiến sinh trong các lễ hội truyền thống

Nhân dịp năm mới Đinh Sửu 2021, lần theo chuyện con trâu, chúng tôi có dịp đi khảo sát một số nhà mồ của người Cơ Tu ở các huyện Nam Giang, Đông Giang và Tây Giang (Quảng Nam). Vào các bản làng, gặp những già làng cao tuổi thì được biết, từ thuở xưa, người Cơ Tu luôn xem nhà mồ và quan tài là một trong những công trình kiến trúc mang tín ngưỡng dân gian truyền thống, hướng về ông bà, tổ tiên. Tuỳ thuộc vào mỗi vùng, mỗi làng, thân phận của người chết và sự tài hoa của người nghệ sĩ điêu khắc mà tạo nên những tác phẩm điêu khắc đẹp mắt, mô phỏng hình ảnh con trâu ở nhà mồ (ping), tạo nên sự đa dạng của nhà mồ và quan tài của người Cơ Tu ở mỗi vùng, mỗi làng...

Nhà mồ truyền thống của người Cơ Tu thôn Pa Liêng, xã A Ting, huyện Đông Giang (Quảng Nam), với những hình tượng đầu trâu bằng gỗ trông như thật
Nhà mồ truyền thống của người Cơ Tu thôn Pa Liêng, xã A Ting, huyện Đông Giang (Quảng Nam), với những hình tượng đầu trâu bằng gỗ trông như thật

Ở những nhà mồ truyền thống bằng gỗ thì hình ảnh rõ nhất đập vào mắt là 2 đầu trâu ở hai phía đầu hồi nóc. 4 trụ cột siêng của nhà mồ cũng được chạm khắc hình ảnh 4 đầu trâu ở 2 đầu thân cây. Ở đây, con trâu được nghệ nhân dân gian Cơ Tu điêu khắc, mô phỏng rất rõ nét và tự nhiên bằng một khối tròn của thân cây gỗ với sừng trâu, đầu, tai, mắt giống như thật, tăng thêm tính thẩm mỹ và còn giữ cho mái nhà mồ Cơ Tu thêm vững chắc.

Với hình tượng hai đầu trâu bằng gỗ ở 2 trụ của nhà mồ, càng tăng thêm thẩm mỹ cho mái nhà mồ Cơ Tu
Với hình tượng hai đầu trâu bằng gỗ ở 2 trụ của nhà mồ, càng tăng thêm giá trị thẩm mỹ cho mái nhà mồ Cơ Tu

Ở một số nhà mồ mới của người Cơ Tu, với mái lợp bằng tôn nhưng vẫn có hình tượng con trâu. Tại đây, ở thanh xà nóc của nhà mồ này, hình ảnh trâu cũng được chạm khắc trên mái với 2 đầu trâu bằng gỗ trông như thật.

Ở ngôi nhà mồ mới, đều có hình ảnh của trâu
Ở ngôi nhà mồ mới đều có hình ảnh của trâu

Trong lòng nhà mồ là quan tài (ti rang). Quan tài là một thân cây lớn nguyên vẹn được xẻ ra làm đôi, phần nắp, phần thân và hai đầu trâu dính chặt vào thân không có mộng nối.

Quan tài Cơ Tu, với hình tượng con trâu điêu khắc nguyên khối
Quan tài của người Cơ Tu với hình tượng con trâu điêu khắc nguyên khối

Trong đời sống của người Cơ Tu vùng núi Quảng Nam, con trâu thể hiện khát vọng vươn tới của những con người sống lương thiện, hiền hòa, chất phác. Việc dùng hình tượng con trâu vào trang trí, điêu khắc ở nhà mồ và quan tài cũng là một điều dễ hiểu. Đó cũng là nguồn cảm hứng cho các nghệ sĩ dân gian Cơ Tu trong quá trình sáng tạo nghệ thuật làm đẹp cho ngôi nhà mồ của mình hướng về ông bà, tổ tiên.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.