Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Gìn giữ và trao truyền văn hóa dân tộc Co trên vùng đất Quế

Tiêu Dao - 11:54, 14/05/2023

Thực hiện Đề án Bảo tồn, giữ gìn và phát triển văn hóa các DTTS, thời gian qua, những Người có uy tín, các già làng, trưởng thôn, nghệ nhân người Co tại huyện miền núi Trà Bồng (Quảng Ngãi) đã tích cực tham gia gìn giữ, trao truyền và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ.

Các nghệ nhân ở các huyện miền núi là những người đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.
Các nghệ nhân ở các huyện miền núi là những người đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống (Trong ảnh: Đồng bào dân tộc Co diễn tấu chiêng và múa ca đáo)

Những người tiên phong

Nghệ thuật cồng chiêng của dân tộc Co ở huyện Trà Bồng, là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó, đấu chiêng là một trong những sinh hoạt văn hóa nổi bật, độc đáo. Thời gian qua, cấp ủy đảng và chính quyền địa phương đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ đã thắp thêm ngọn lửa đam mê di sản văn hóa quý giá trong cộng đồng người Co ở Trà Bồng. 

Bên cạnh đó, thực hiện Nghị quyết 02 của Huyện ủy Trà Bồng về Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa DTTS giai đoạn 2021 - 2030, huyện (Trà Bồng) phấn đấu xây dựng 1 - 2 làng văn hóa, phục dựng nhà ở truyền thống, các lễ hội của đồng bào Co và củng cố các đội văn nghệ truyền thống tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện.

Cuối năm 2022, xã Trà Thủy đã tổ chức Đại hội Câu lạc bộ (CLB) bảo tồn văn hóa dân tộc Co lần thứ nhất, giai đoạn 2022 - 2027; Nghệ nhân Hồ Ngọc An được bầu làm Chủ nhiệm CLB. Ông bày tỏ: “Vào những ngày cuối tuần, những người Co lớn tuổi  lại truyền dạy cách đánh cồng chiêng cho thế hệ trẻ. Lớp trước dạy lớp sau, cứ thế bao đời nay, người Co giữ gìn khá tốt văn hoá cồng chiêng”.

Còn tại xã Trà Hiệp, bà Hồ Thị Dé là nghệ nhân độc tấu kèn amap hay nhất hiện nay. Cách đây một năm, tiết mục thổi kèn amap bài "Tình mẹ con" của bà Dé đoạt giải B tại Liên hoan Diễn xướng dân gian văn hóa khu vực Trường Sơn - Tây Nguyên. Bà Dé chia sẻ, kèn amap vẫn còn được nhiều phụ nữ ở huyện Trà Bồng yêu thích, giữ gìn.

Nghệ nhân người Co trình diễn nghệ thuật đấu chiêng
Nghệ nhân người Co trình diễn nghệ thuật đấu chiêng

Tại huyện Trà Bồng còn có các nghệ nhân Hồ Văn Biên, Hồ Văn Vương, Hồ Văn Ninh, Hồ Thị Huệ... là những “bậc thầy” trong các lĩnh vực nghệ thuật dân gian như đấu chiêng, hát xaru, agiới, chế biến ẩm thực dân tộc... Mỗi lần tham gia các hội thi, hội diễn cấp địa phương và toàn quốc, họ đều gặt hái được nhiều giải cao.

Giữ gìn văn hóa từ trường học

Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các DTTS, những năm gần đây, ngành Giáo dục huyện Trà Bồng, đã nỗ lực tổ chức nhiều hoạt động trao truyền, bảo tồn văn hóa trong học đường. Cụ thể như mở lớp truyền dạy cồng chiêng cho học sinh là con em đồng bào DTTS; thành lập các CLB cồng chiêng trong nhà trường; tổ chức các hoạt động, sinh hoạt chuyên đề về văn hóa, giúp học sinh hiểu biết, tự hào về văn hóa dân tộc, từ đó có ý thức bảo tồn, gìn giữ.

Điển hình như tại Trường PTDT bán trú Tiểu học và THCS Trà Thủy, nhiều năm nay, Ban Giám hiệu nhà trường đã hướng dẫn giáo viên lồng ghép các nội dung về văn hóa dân tộc trong các tiết dạy, bộ môn liên quan. 

Nhà trường cũng tổ chức tiết học trải nghiệm và mời nghệ nhân về dạy cồng chiêng, múa cà đáo cho học sinh. Tổ chức Tết Ngã rạ của người Co với nhiều hoạt động phong phú như đánh cồng chiêng, múa cà đáo, chế biến các món ăn truyền thống…

Huyện Trà Bồng thường xuyên tổ chức tập huấn nghệ thuật dân gian, múa cồng chiêng, dân ca, dân vũ dân tộc Cor cho cán bộ, giáo viên.
Huyện Trà Bồng thường xuyên tổ chức tập huấn nghệ thuật dân gian, đánh cồng chiêng, dân ca, dân vũ dân tộc Co cho cán bộ, giáo viên ở các trường học

Cô Dương Thị Thu Hà, Hiệu trưởng Trường PTDT bán trú Tiểu học và THCS Trà Thủy cho biết, đây là trường học đầu tiên trong huyện thành lập CLB văn hóa dân tộc Co trong nhà trường. CLB có 30 thành viên gồm các em học sinh có niềm yêu thích, đam mê với văn hóa dân tộc và một số thầy cô giáo trong trường. 

Những không gian văn hóa, lịch sử vùng đất Quế đặc sắc, đậm đà bản sắc dân tộc được chính các em học sinh và thầy cô giáo tái hiện sống động. Đây là một trong những hình thức giáo dục di sản văn hóa trong trường học ở huyện vùng cao Trà Bồng.

Thời gian qua, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Trà Bồng tổ chức 3 lớp tập huấn nghệ thuật múa cồng chiêng, dân ca, dân vũ dân tộc Co cho 72 cán bộ, giáo viên đang công tác tại các trường học trên địa bàn các xã vùng cao có đồng bào Co sinh sống. 

Học viên được chia làm 2 lớp, mỗi lớp hơn 30 người, học trong 3 ngày. Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện mời các nghệ nhân người Cor thuộc CLB bảo tồn văn hóa dân tộc Cor xã Trà Thủy trực tiếp đến truyền dạy. Những giáo viên được tập huấn sẽ tiếp tục thực hiện sứ mệnh truyền dạy văn hóa dân tộc Co cho học sinh sau khóa học này.

Nghệ nhân ưu tú Hồ Ngọc An, người trực tiếp truyền dạy cho các thầy cô giáo cho rằng, để hiểu được nghệ thuật cồng chiêng là rất khó, bởi vì tiếng chiêng chính là lời đối đáp bằng ngôn ngữ âm thanh. Tuy nhiên, các thầy cô tham gia học rất nhiệt tình, tích cực nên đã nắm được cơ bản cách hát đối đáp, cách đánh chiêng. Nắm từ cái cơ bản rồi sẽ từ từ rèn luyện thêm để nhuần nhuyễn, thành thục.

Những hình thức giáo dục di sản văn hóa trong trường học góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc .
Những hình thức giáo dục di sản văn hóa trong trường học, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc .

Ông Hồ Thanh Sơn, Phó Trưởng phòng VH-TT huyện Trà Bồng cho biết: Việc bảo tồn và phát huy những giá trị di sản văn hóa của đồng bào các DTTS, được xác định là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, xuyên suốt, lâu dài... Do vậy, huyện Trà Bồng đang tập trung thực hiện các giải pháp bảo tồn, phát huy để văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

 Trong 5 năm qua, Quảng Ngãi đã tổ chức 5 đợt liên hoan cồng chiêng, đàn và hát dân ca các DTTS trong tỉnh và 6 đợt liên hoan văn nghệ quần chúng cấp tỉnh. Ở các huyện miền núi có 3 Nghệ nhân Nhân dân, 19 Nghệ nhân Ưu tú và gần 400 nghệ nhân am tường, gìn giữ, trao truyền, phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể.  

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đền tháp Po Klong Garai: Biểu tượng vững bền của văn hóa Chăm

Đền tháp Po Klong Garai: Biểu tượng vững bền của văn hóa Chăm

Đền tháp Po Klong Garai là một trong những công trình kiến trúc và điêu khắc tiêu biểu và nổi bật của người Chăm được bảo tồn khá nguyên vẹn. Tháp tọa lạc trên đồi Lá trầu (Mbuen Hala), thuộc phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận. Văn khắc bằng chữ Chăm cổ trên đá sa thạch cung cấp những thông tin về văn hóa, lịch sử quý giá như công lao và thần tích của vua Po Klong Garai, các hoạt động tế lễ, cúng bái và tổ chức xã hội của người Chăm.
Tin nổi bật trang chủ
Định vị thương hiệu

Định vị thương hiệu "Đệ Nhất danh Trà" và định hướng phát triển du lịch bền vững

Sản phẩm - Thị trường - Minh Nhật - 20:16, 20/05/2025
Nhân kỷ niệm 5 năm Ngày Trà thế giới (21/5/2020 - 21/5/2025) và định hướng phát triển bền vững cho ngành Chè Việt Nam, ngày 20/5, tại Không gian Văn hóa Trà của Hợp tác xã Chè Hảo Đạt (xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên), Viện Nghiên cứu các vấn đề xã hội (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam), phối hợp với Hội Chè Thái Nguyên tổ chức diễn đàn “Thái Nguyên - Trăm năm Đệ Nhất danh Trà”.
Yên Bái: Khơi dậy tình yêu sách và văn hóa đọc trong các gia đình DTTS và miền núi

Yên Bái: Khơi dậy tình yêu sách và văn hóa đọc trong các gia đình DTTS và miền núi

Trang địa phương - Minh Nhật - 19:26, 20/05/2025
Ngày 20/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Yên Bái đã tổ chức tổng kết và trao giải cuộc thi “Đại sứ Văn hóa đọc”; cuộc thi “Gia đình đọc sách - Phát triển tủ sách gia đình kết nối yêu thương” tỉnh Yên Bái năm 2025.
Cuộc sống mới ở thôn Bác Hồ

Cuộc sống mới ở thôn Bác Hồ

Phóng sự - T.Nhân-H.Trường - 17:25, 20/05/2025
Thôn A Xây, xã Khánh Nam, huyện Khánh Vĩnh (Khánh Hòa) còn có tên gọi trang trọng khác là thôn Bác Hồ. Trong kháng chiến, thôn A Xây là căn cứ cách mạng, người dân một lòng đi theo Đảng, theo Bác Hồ. Trong thời bình, người dân đoàn kết vượt qua khó khăn, học hỏi tiếp cận cách làm kinh tế mới để cùng nhau xây dựng quê hương thêm giàu đẹp.
Huế tiếp nhận hai áo dài của Hoàng Thái hậu Từ Cung

Huế tiếp nhận hai áo dài của Hoàng Thái hậu Từ Cung

Tìm trong di sản - Anh Trúc - 16:59, 20/05/2025
Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế vừa tổ chức tiếp nhận hai chiếc áo dài của bà Đức Từ Cung - thân mẫu của vua Bảo Đại, vị vua cuối cùng của triều Nguyễn. Các hiện vật được chuyển từ Mỹ về Việt Nam.
Khánh Hòa: Phấn đấu đến năm 2030 có hơn 90% lao động nông thôn qua đào tạo

Khánh Hòa: Phấn đấu đến năm 2030 có hơn 90% lao động nông thôn qua đào tạo

Nghề nghiệp - Việc làm - T.Nhân - H.Trường - 16:59, 20/05/2025
UBND tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Kế hoạch số 252-KH/TU ngày 21/01/2025 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa về thực hiện Chỉ thị số 37-CT/TW ngày 10/7/2024 của Ban Bí thư về đổi mới công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 19/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ bay đại kỳ Tổ quốc kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhà thờ Hàm Long Hà Nội. Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Chủ động chuẩn bị sẵn sàng điều trị ca bệnh Covid-19

Chủ động chuẩn bị sẵn sàng điều trị ca bệnh Covid-19

Sức khỏe - Minh Nhật - 16:55, 20/05/2025
Bộ Y tế đề nghị các bệnh viện chủ động chuẩn bị đầy đủ về cơ sở hạ tầng, khu vực cách ly, trang thiết bị và vật tư y tế, nhằm bảo đảm việc tiếp nhận, cách ly, chẩn đoán, điều trị bệnh nhân, cũng như tăng cường công tác kiểm soát nhiễm khuẩn.
Khánh Hòa: Phấn đấu mức giảm tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2025 đạt từ 1 - 1,5%/năm

Khánh Hòa: Phấn đấu mức giảm tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2025 đạt từ 1 - 1,5%/năm

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 16:54, 20/05/2025
UBND tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội năm 2025.
Phú Yên: Tiêu hủy 1 tấn thực phẩm chay không có nguồn gốc xuất xứ

Phú Yên: Tiêu hủy 1 tấn thực phẩm chay không có nguồn gốc xuất xứ

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 16:53, 20/05/2025
Cơ quan chức năng tỉnh Phú Yên vừa phát hiện 1.000kg thực phẩm là chả chay, không có nguồn gốc xuất xứ, đang được vận chuyển trên xe ô tô tải, nên đã tiến hành thu giữ, xử phạt hành chính và tiêu hủy toàn bộ lô hàng.
Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Media - BDT - 16:40, 20/05/2025
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 19/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ bay đại kỳ Tổ quốc kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhà thờ Hàm Long Hà Nội. Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố, bắt tạm giam

Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố, bắt tạm giam

Pháp luật - Anh Trúc - 16:04, 20/05/2025
Ngày 19/5, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an đã khởi tố 5 bị can liên quan vụ Quang Linh Vlogs. Trong đó Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố, bắt tạm giam về tội "Lừa dối khách hàng".