Khu vực khảo cổ tại Quần thể di tích Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê. (Ảnh GL)Di tích khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê nằm trên địa bàn phường An Bình và xã Cửu An (tỉnh Gia Lai) rộng 50 ha. Di tích đã bổ sung tư liệu mới trong nghiên cứu về giai đoạn lịch sử xa xưa nhất của Việt Nam và góp phần thay đổi nhận thức về đời sống cư dân đầu tiên ở Việt Nam.
Tại Di tích Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê - các nhà khoa học đã xác định được thời điểm mở đầu lịch sử Việt Nam cách ngày nay khoảng 800.000 năm. Đây là bằng chứng sinh động về văn hóa của cộng đồng cư dân sơ kỳ đá cũ. Tư liệu này đã được bổ sung vào chương trình đầu tiên của bộ sách Lịch sử Việt Nam, đánh dấu bước nhận thức mới về lĩnh vực này.
Với những giá trị tiêu biểu trên, Di tích Rộc Tưng - Gò Đá đã được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích khảo cổ học quốc gia vào năm 2020. Năm 2022, Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận Di tích khảo cổ học Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê là Di tích quốc gia đặc biệt và bộ rìu tay (7 chiếc) được khai quật ở đây là Bảo vật Quốc gia...
Mục tiêu của Chương trình nghiên cứu tổng thể toàn diện Di tích khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê, tiến tới xây dựng hồ sơ để Quần thể khảo cổ này được UNESCO công nhận là Di sản thế giới.
Một số hiện vật là công cụ sơ kỳ đá cũ An Khê có niên đại các đây 800.000 năm được khai quật tại Quần thể di tích Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê. (Ảnh GL)Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Thanh Lịch đã đưa ra lộ trình cụ thể với 6 nhóm nhiệm vụ quan trọng, mỗi cơ quan đảm nhận vai trò riêng biệt nhưng phối hợp chặt chẽ.
Cụ thể, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch được giao vai trò chủ đạo trong toàn bộ chương trình. Sở này sẽ phối hợp với các sở ngành đề xuất Khung nhiệm vụ triển khai theo nguyên tắc “6 rõ” - rõ người làm, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ kết quả, rõ thẩm quyền. Chuẩn bị báo cáo để đăng ký làm việc với các bộ ngành về nguồn vốn trước ngày 31/8/2025. Đặc biệt, Sở được giao tham mưu đề xuất xây dựng hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận Quần thể khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê là Di sản thế giới, báo cáo UBND tỉnh trước tháng 12/2025.
Sở Khoa học và Công nghệ đóng vai trò đầu mối các hoạt động nghiên cứu tại Di tích quốc gia đặc biệt Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê. Sở sẽ chủ động liên hệ với Bộ Khoa học và Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Viện Khảo cổ học để được hướng dẫn xây dựng nội dung nghiên cứu.
Cùng với đó, Sở được giao kết nối với Trung tâm ICISE để mời các nhà khoa học trong và ngoài nước tham gia tư vấn, hỗ trợ triển khai các nhiệm vụ khoa học công nghệ. Các sở, ngành liên quan khác phối hợp thực hiện các công việc theo quy định.
Đối với hai địa phương là phường An Bình và xã Cửu An - nơi có di tích này - có nhiệm vụ rà soát quy hoạch đô thị và nông thôn, bảo đảm tích hợp quy hoạch di tích vào các quy hoạch tổng thể. Hai địa phương cũng thực hiện công tác khoanh vùng cắm mốc bảo vệ di tích, tránh xâm hại và ảnh hưởng bởi thời tiết, khí hậu, đồng thời đề xuất nhu cầu kinh phí triển khai.
