Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn: Cú hích cho du lịch xứ Lạng “cất cánh”

Vẻ đẹp hùng vĩ và hoang sơ

Là một trong những vùng đất mang đậm dấu ấn địa chất và văn hóa đặc sắc của miền Đông Bắc Việt Nam, Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn là điểm đến không thể bỏ lỡ đối với những ai yêu thích thiên nhiên hoang sơ, tìm hiểu lịch sử địa chất và trải nghiệm bản sắc dân tộc.

Có dịp ghé thăm hang Thẩm Khuyên - nơi phát hiện ra hóa thạch người tiền sử có niên đại hơn 300.000 năm, một trong những điểm đến trong công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn đã khiến tôi không khỏi ngỡ ngàng. Đây thực sự là một điểm nhấn thú vị đối với người đam mê khảo cổ học.

Hang Thẩm Khuyên hiện lên sừng sững giữa núi rừng, với cửa hang cao rộng, mát lạnh và rêu phong phủ kín. Thẳm Khuyên nổi tiếng với những khối thạch nhũ và măng đá hình thù kỳ lạ, được hình thành qua hàng triệu năm.

Từ năm 2023, để phát huy giá trị khảo cổ hang Thẩm Khuyên, các cấp chính quyền tỉnh Lạng Sơn đã khảo sát, nghiên cứu để đầu tư phát triển gắn kết di tích Thẩm Khuyên - Thẩm Hai trở thành điểm du lịch trong tuyến du lịch số 2 của Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn.

Anh Hoàng Văn Dưỡng, du khách đến từ Hà Nội cho biết: Đến thăm quan, trải nghiệm hang Thẩm Khuyên không chỉ được khám phá hang động độc đáo, chứa các di tích khảo cổ, văn hóa, lịch sử có giá trị mà tôi còn được thuyết minh viên giới thiệu thêm về các di sản văn hoá của địa phương.

“Không chỉ có cảnh đẹp, đến đây tôi có dịp ghé thăm một phiên chợ vùng cao của đồng bào các dân tộc với nhiều bản sắc văn hóa và những món ẩm thực truyền thống như khâu nhục, lợn quay… mang hương vị riêng biệt, đậm chất núi rừng Đông Bắc”, anh Hoàng Văn Dưỡng chia sẻ.

Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn trải rộng trên địa bàn nhiều huyện như Bắc Sơn, Bình Gia, Văn Quan, Hữu Lũng và Chi Lăng - nơi hội tụ hàng loạt các di sản địa chất đặc sắc, có niên đại hàng trăm triệu năm. 

Toàn tỉnh sở hữu hệ thống hơn 330 di tích, danh thắng nổi tiếng như: thành nhà Mạc, đền Mẫu Đồng Đăng, khu di tích lịch sử Chi Lăng, núi Mẫu Sơn, động Tam Thanh - Nhị Thanh, núi Tô Thị…

Không chỉ sở hữu giá trị địa chất đặc biệt, vùng đất này còn là nơi hội tụ nhiều phong tục, tập quán phong phú và đặc sắc của đồng bào các DTTS. Những giá trị văn hóa truyền thống, lễ hội đa dạng nơi đây đã tạo nên một hành trình trải nghiệm độc đáo dành cho du khách yêu thích khám phá bản sắc văn hóa.

Thực tế cho thấy, từ khi bắt đầu triển khai hồ sơ công nhận công viên địa chất, nhiều bản làng như Quỳnh Sơn, Đồng Lâm ở xã Hữu Liên … đã dần “thay da đổi thịt”. Nhiều hộ dân đã biết làm du lịch, mở homestay, tổ chức tour trekking, trải nghiệm văn hóa bản địa, góp phần tạo công ăn việc làm và giữ gìn bản sắc dân tộc.

Ông Phạm Văn Mạnh, Giám đốc Công ty Cổ phần Việt Nam Expeditions cho biết: Lạng Sơn sở hữu hệ thống hang động kỳ vĩ, đa dạng với các nhũ đá, thác nước, hố sụt và các dòng sông chảy trong hang tạo nên khung cảnh tuyệt vời không hề thua kém hang động ở Quảng Bình. Chúng tôi đã có khoảng 2 năm khảo sát tại vùng Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn và nhận thấy nơi đây có nhiều tiềm năng phát triển du lịch địa chất tại các hang động.

Đòn bẩy từ danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu

Để khai thác hiệu quả tiềm năng của công viên địa chất toàn cầu, tỉnh Lạng Sơn đã đầu tư hạ tầng giao thông, cơ sở lưu trú, đào tạo nguồn nhân lực địa phương. Hiện nay, tỉnh Lạng Sơn được tập trung xây dựng các tuyến, điểm du lịch tại Công viên địa chất trên nền tảng của sự kết hợp hài hòa giữa lịch sử hình thành thế giới tự nhiên và cảnh quan địa chất, sự đa dạng về văn hóa. 

Hiện nay, Lạng Sơn đã khai thác du lịch theo 4 tuyến với 38 điểm đến. Hành trình khám phá các tuyến chủ yếu đi qua trục đường quốc lộ 1A, 1B, 4B và 279; mỗi tuyến có từ 7 đến 11 điểm tham quan để tạo dựng chương trình du lịch với trải nghiệm đa dạng.

Việc phát triển công viên địa chất không đơn thuần là khai thác du lịch, mà còn hướng đến bảo tồn thiên nhiên và phát huy giá trị văn hóa bản địa. Đây là cơ hội để phát triển mô hình du lịch cộng đồng, gắn kết người dân địa phương vào chuỗi giá trị du lịch, từ đó nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống của người dân.

Bà Phạm Thị Hương, Phó Trưởng Phòng Quản lý công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh cho biết: Công viên địa chất là một mô hình kinh tế mở, vừa bảo tồn vừa phát huy các giá trị di sản, nâng cao nhận thức, giúp cho cộng đồng tự hào hơn về môi trường sống của mình. 

"Những giá trị độc đáo về mặt lịch sử, văn hóa, di sản văn hóa phi vật thể. Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn có đủ điều kiện để phát triển, trở thành các sản phẩm du lịch tạo ra sự kết nối giữa các vùng, miền" bà Hương nhấn mạnh.

Với địa hình đa dạng, cảnh quan kỳ vĩ và nền văn hóa bản địa phong phú, Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn không chỉ là một sản phẩm du lịch mới, mà còn là lời khẳng định về hướng phát triển bền vững, bao trùm và gắn với bản sắc văn hóa. Đây sẽ là đòn bẩy cho du lịch vùng biên xứ Lạng "cất cánh".